December 31, 1898 kum khan Mizoram a rawn thleng ve a, a ni aia hmasa zawk Rev.D.E Jones chu MIzoten Zosaphluia an ti thung a. Hun eng emaw tichhung chu rawngbawlna pawh an nei tlang nghe nghe thin a ni. Zosaphluia hian Kohhran lamah mawhphurhna a chang a, Zosapthara erawh chuan ZIRNA lamah mawhphurhna a chang a, Sikul din leh chumi hmasawnna kawnga theih tawp chhuaha Thingtlang leh khaw tam taka zin vah te pawh a hna thin a ni. Khatih lai khan Mizoram hi ramhnuai deuh vek mai ngaw lian tak tak a la ni a. Ngaw karah chuan khua te tak te te a awm ve pheuh pheuh chauh a ni. In kalpawhna kawng a awm mumal loh avangin khaw khat leh khaw khat inkar kal pawh nileng leh zankhua te a ngai hial thin a. Heti chung hian Zosapthara hian Mizo khua te hi a tlawh nasa em em a, a theih ang angin zirna kawnga hma an sawn theih nan hma a la nasa hle thin a ni.
Amah hi kum 1867 a piang a ni a. MIzoram a rawn luh hian a la naupang hle a, tlangval vanglai tak a ni. Tin, Taxas khuaa zirtirtu lo khawk tawh leh Lehkhathiam thei tak mi a nih avangin Zirna kawnga Mizote tan pawh hmalak dan a thiam hle a. A ni hi Zirna lama kan hmasialtu pawimawh berte zinga mi a ni lo thei lo a ni. Kum 1900 khan Chawnga leh Thanga hruaiin Chhingchhip khuaah “Experimental School” hawngin hapta eng emaw zat a cheng a, hetih lai hian Mizo Inah thlengin Mizo ang chiahin engkim mai a eiin ve thei nghal vek mai a ni. A fakawm hle. Mizo khuaa an nundan dik tak hriat a duh pah pawh a ni mai thei e.
Mizo zinga pastor hmasa ber Rev.Chhuahkhama kha Zosapthara kutchhuak liau liau a ni a. A hmuh fuhdan pawh hi ngaihnawm tak a ni. A sikulah chuan Chhuahkhama chu a rawn kal ve a, naupang te a ni a, tawngtai lai hian midang zawng zawng kun nghiaa an maimitchhin laiin a meng tlat mai pek a. Chu chu Zosapthara’n a hmuh fuh a, Sikul banah chuan a office ah a ko ta a, a zawt a, Chhuahkhama chuan ka pa hi puithiam a ni a, Kristian ka ni lo va, kristiante tawngtainaah ka maimit chhin ve a thiang lo, chuvanga meng ka ni, tiin tlang takin a hrilh hmiah mai a, Chuvelah chutianga naupang ze danglam tak leh rilru nghet tak mai chu Pathian tan mi pawimawh tak leh tangkai tak a la ni thei dawn a ni, a ti a, a hnehah chuan ” Isua Krista chuan hna ropui tak thawk turin a duh che a ni” a ti ta zawk a, a hau lo va, duat taka enkawlin a theih tawpin a kaihruai a, Kum 1913 vela Mizo zinga pastor nemngheh hmasa ber Chhuahkhama chu Mizo Kristian te tan Kohhran BAN pawimawh ber a lo ni ta a ni.
sawi tur atam a, kan sawi seng lovang. Rev.Vanchhunga te nena an zin ho dan te leh zawlbuk vela an inbuan tir chanchin te pawh a ngaihnawm viau a. Tin, a hun hnuhnung lama Burma missionary a awm thu leh khita a han thih dan te pawh hnuk a ti ulh a, Hnam hnuaihnung zawkte tana malsawmna a lo nihdan hi ropui tak a ni.
]]>