Kei paihte ka ni a, kan awmnain a zirloh vang nge Paihte tawng hi ka pa pa (ka pu) pawhin a thiam tawh lova. Ka hnam tawng chu MIZO dialect hi ani. Mahse, Paihte hlir awmna khua, paihte tawng hmanna khua ah chuan awm ila Paihte tawng kha ka hman tur leh ka ‘mother tongue’ ang a ka neih tur chu ni awm tak ani. Amaherawh chu MIZO tawng hi mizo hnahthlak te zawng zawng min thlungkhawmtu leh kan identity siamtu anih avangin ka thiam duh loh/ hmuhsit/ inlakhran san a rem chuang lovang.Chutiang bawkin tuna tawng la survive ho Hmar te, Ralte te hmang tute tan pawh ani ve tho.
Chutih rual chuan thil Pakhat awm chu, midang te kan zah tawk loh avangin ani heng in tih bingna hi lo awm ni. Hmar tawng hmang tute chuan MIZO (Duhlian) tawng hmang ho zingah Hmar tawnga an intih bil reng a rem lova, tin, a hmang/hrethiam ve lo te pawhin Hmar tawng a rik hleka hmusit ni awm taka intih a ngai lova, Hmar tawng a thil sawi nuamti zawk an nihna kha hriatpui chunga kan indawr tawn a pawimawh.
Kan insuihkhawmna leh min ti pumkhattu kan MIZO tawng hlu tak hi, a ‘existing form’ ang a vawng nung leh, thumal/tawngkam thar te hmang pawh a tihausa zawk tur kan ni.
Tawng dang kan zir anih pawhin a tha. TAWNG hi amah ngau ngau a pawimawh em avanga awm ani lova. A hmangtute tana a tangkaina avanga lo piang chhuak leh hausa chho zel ani.Hnam tin tawng hi a zahawm a, tawng thiamna chuan hnam nun hriatna min neih tir a. Eg. ‘Kangvar’ tih hria chuan MIZO lo neih dan engemawchen a hre phawt a. Chutiangin English expression tam tak hi an hnam nunphung phawkchhuaktu ani. Eg. ‘rotten apple’ tih hi apple hre lo tan chuan a ho deuh ang. ‘On an even keel’ tih te leh ‘at sea’ etc. te hian British ho nunah khan tuipui leh lawng ten hmun pawimawh tak an luah thin ani tih min hriattir.
Tawng thu hla a ‘radical’ vak hi a fuh ber lo bawk anga. Tawng tana awm kan ni lo, tawng hi kan tana awm ani.
Aaa… Paws tha tak zawng a ni e. Gud paws!