Mizo Trawng leh Hawrawp

March 9th, 2010 5:02 pm by hmingteas@gmail.com

Mizote hian hawrawp kan neih atrangin hma kan sawn chakin Lehkhabu pawh kan hawrawp neihna la reiloh ngaihtuahin kan nei hma angreng hle a. Heng Lehkhabu chhuak tamtak zingah hian Mizo hnahthlak kuthnu chu tamtak awm bawk mahse, tawng dang atrang a lehlin te a awm bawk a. Mizo trawng chauh nilo, trawng dang- hnamdang trawng atranga Lehkhabu lehlin thrin a ni te hian kan hnam trawng- Mizo Trawng hi kawng hrang hrangin nasa takin hma a sawn tir nasa hle.

Chutiang bawkin Lehkhabu thra trangkai zia, chhhiar a manhla zia, a chhiartuten an trangkai pui zia pawh kan hre chho ve telh telh bawk. Tin, mi tamtakin Lehkhabu zawrh chu eizawnna tling a nihzia te pawh kan lo hria in, kan zuar a, zuar mai nilo vin, mi harsa zawkte tranpuina ni pahfawmin hawh theih turte pawhin kan lo buatsaih chho ta zel bawk. Hetiang taka Mizote hi Lehkhabu chhiar peih kan lo ni hi a vanneihthlak a, a lawmawm takmeuhin ka hria.

Mizo Trawng hi la naupang hle mahse, khawvel trawngah chuan a hlu pawltak niin ka hria. Saptrawng te chu sawilohva lumah dah ta ila, Mizo trawnga thumal pakhat(Words) ringawt pawh hian thil chi hrang hrang a sawi theih a. Entirnan, ‘lei’ han tih mai te hian awmzia chi hrang hrang, inlaichin miahlo – panga aia tam zu han nei a! Kawng lehlamah chuan Mizo trawng hi a hausa phian awm e. Thu kan han sawi uarna tawngkamte hi mawi danglam tak a ni.

Entirnan, ‘lutuk!’, tehreng mai’, taktak maw?!’ han tihte hi sapin ‘very very’, ‘so much’, really!’ an tihte ai chuan ka bengah chuan thangmawi tak a ni. Kan Mizo trawngkam hmandan leh ziahdan thleng hian kan Mizo Lehkhabute hian nasa takin nghawng a nei thrin a. Mi tamtak chuan Mizo Lehkhabu hi kan chhiar tha peih meuhlo bawk, hei hi a pawi a, mahni hnam tawng humhalh tur chuan mahni hnam ziarang lanna Lehkhabu kan chhiar nasat a ngai khawp mai.

Kei chuan Lehkhabu chhiar hi a nuam ka ti a, nun a tihhlim zia leh kan chhiar Lehkhabu-in a tihlan tuma ngaihtuahna khawvel- a zu chen chuan a nawmzia pawh ka hrechiang khawp mai, chuvang chuan ania- khawi hmunah pawh kal ila, chhiar tur ka dap ruai a, ka chhiar tak chawt mai thin ni!

‘Mizo trawng hi ka thiam talua e’ ka ti hauh lo. Mahse, kei aia Mizo trawng hman thlahdah leh humhalh nachang hrelo, rual-u zawkte an tam em avang hian kan Mizo trawng humhalh nan hian ka theih ang tawka tranlak ve ka tum fo thin. Amaherawhchu, Media lamin min puanzar sak duhloh va, min chhuahsak duh siloh chuan buaithlak tak a ni. Media hi hnam ziarang leh trawng humhalh nan chuan a kila lung trangkaiber a nih avangin Media lama kan Mizo unaute hian tran an lak a pawimawh a, mipuite pawh hian kan support a ngai tak zet bawk a ni.

Khawvel ram hrang hrang hi han thlir ila, an ram leh hnam humhalh tura Thu leh Hla (Literature) lama hma an lak nasatzia kan hretheuh awm e. Mizoten an ram leh hnam kan ngaihsan ber nia lang American leh British hoten an hnam humhalh nana hma an lak nasatzia leh khawvela an mikhuallohzia te pawh sawi sawi ngailovin kan hria. An Thu leh Hla lama mirilte kutchhuak an hlutthiamzia leh an ngaihropui thiamzia te khu kan hria. Chutiang ang a nih si chuan Mizo Trawng hi kan humhalh a, hma kan sawntir a, a thranzel nan leh khawvel- a langphaa kan siam chuan Mizo Trawng hi a boralin a lo dazat mai lovang. A ni lawm ni?

Awle, tunlai kan Mizo Trawng hi a dazat tawh em em a. Chvang chuan ka ngaimawhzual Mizo Trawng humhalh duhna avangin ka han thailang dawn a. Sawive duh chuan inrawn sawi ve dawn nia. A tul chuan kan inchhang zel ang. Mahse, mimal leh Pawl rilru tihnat erawh ka tumna a ni lo tih inlo hriat ka duh khawp mai.

a. Khawngaihthlakawm/ Lainatawm:
Mizo trawng hausakna pakhat chu Double Adverb kan neih thratzia hi a ni awm e. Sapin ‘Very very’ an tih ai chuan kei chuan a mawi ka ti fe zawk. Thiltih mai bakah kan ngaimawh zawngte kan sawifiahna trawngkam kan hmanah hian ni chiahlo deuhva sawilanna kan nei zauh zauh thrin a. Khawngaih-thlak-awm hi Double Adverb a ni a, Mizo trawngah hian Double Adverb hi kan hmang nawn ngailo va, chuvangin khawngaih-thlak-awm tih ai chuan ‘khawngaih-awm’ tih mai tur a ni. Tin, lainat-awm tih nen hian kan ngaihpawlh fo va, ‘lainatawm’ tih hi khawngaih-awm tih nen hian a inlaichin deuh va, mahse khawngaih-awm ai chuan thinlung a khawihdan a thuk bik khawp asin. Chuvang chuan thinlung khawih ngawih ngawih sawi nan chuan ‘lainat-awm’ hi hman a, tlema thinlung khawih lemlo deuh chu ‘khawngaihawm’ ti zawk ta ila, a mawiin a nalh zawk ang a, a hmangtute tan mai nilo, a lo hretute tan pawh hriat leh ngaihthlak a nuam zawk fe ang.

b. Tleirawl/Rawlthar:
Hmeichhia, nulat hre trantir sawi nana Mizoten kan lo hmanthrin Tleirawl tih hi Mipa, tlangval hretrantir- Mizoten ‘Rawlthar’ kan tih nena hmanpawlh hi mi tamzawkin kan tihdan a ni tawh in alang. Heihi keichuan pawi ka tikhawp mai. Engvanginnge Rawlthar tih thu hi a boral mai ang ni? Mizo inih chuan Rawlthar tih thu boral maitur hi ui la, Tleirawl tih hi Hmeichhia leh Mipa sawikawp nan hmang tawh suhla, Hmeichhe lam sawinan chauh an hmang thrin tih lo hre tawh ang che!

c. Mai/Mei:
Tunlaiah Mobile Phone mitin mitangin kan hum ta fir fer a. SMS kan type hian ‘MAI’ tih tur aia ‘mei’ hmang thin kan tam lutuk! Thil ni tur emaw, nitawh emaw sawi nan Mizote chuan ‘mai’ kan hmang thrin. Mizo i nih chuan nunna nei taksa peng pakhat(Tail) sawinan emaw, Thil alh (Flame) sawi nan emaw, khermei deuhva chetdan(Action) sawinan emaw chauh MEI hi kan hmang tih lo hretawh ang che.

d. Vat/Vat vat:
Vat(Vangvat- a ‘vat’ lamrikdan ang) hi tunlai Mizo Trawng kan hmandanah hian Vat Vat(Hmanhmawh- Hurry) sawinan kan hmang nasa tawh hle. Ka hriattirh chuan ka nuih te pawh a za deuhva! Vat(Fat tih lamrikdan ang) pawh hi hmanhmawhna lam pang sawilanna thu a nih rualin Vat Vat hi chu uar lehzuala sawina a ni. Mahse, kan lamrikdan atang hian kan thilsawi hi a awmzia a danglam thei tih hriat athra. Chuvangin, kan tawng hi a rikdan chen hian uluk athra khawp mai.

Mizo hnam leh ziarang, trawng leh hawrawp hi boral mai lovin, thrang deuh deuh teh se.

Similar Posts:

Recent Posts:

75 Responses to “Mizo Trawng leh Hawrawp”

Pages: « 1 [2] Show All

  1. 51
    muantea Says:

    Ziak fiah tum na lamah ‘tri’ kan hmang ta mai thin a, a thu inziak dan atangin a hriat mai asin mawle. Mizo tawngah hi chuan noun ho hi ka ziak zawm tlangpui a, proper noun phei chu hawrawppui ngatin kan tan thin. Prefix leh suffix ho hi hre chiang ila kan ziak sual lo tlangpui. Punctuation zirna atana lehkhabu kan hmuh awlsam theih ber chu Bible hi a ni awm e.A post tupa kalh a ka sawi duh chu ‘khawngaihthlak’ tih hian a dik e. ‘ngaichang’ tiha ‘chang’ lai thluk hniam (sa kah tur ‘chang’ angin) hi hmar lama an hman tlanglawn dan ni deuhin ka hria a, a awmzia nena ngaihtuahin a dik zawk duh hmel ka ti. Kei chuan ‘chang’ hi ‘ngai’ nen thluk inangin ka hmang lawi si.

    [Report abuse]

  2. 52
    lushai_er Says:

    #51 muante : “truaitrit” hi “tuaitit” ti a ziah hian tam tak chuan an hre lo ang!!! Nang lah hi Chhimah in pem phei a ‘tr’ a lam kan duh laiin ‘t’ min tih tir i tum a..ha ha NOI

    [Report abuse]

  3. 53
    taia-pa Says:

    hei hi han chhiar chhin teh u.
    ‘Tawngpawng tawng mai mai loh tur.Tawng tawn tawn hian kawngro a su lem lo.”
    Tap pur chung hian tapah a lo thu tuih tuih a,pakhat chuan ‘i chhe teih tuih em mai’a lo ti tial ruan a.
    “Tuaitit ka ei hian ka ha a tim ziah nia”
    ‘T’ na na na ‘T’ ang a ziah tlat hi chuan chhiar hi chu a ti har ve deuh chuan ka hria,T aia ‘Tr han tih mai hi chuan chhiar a ti nuam deuh in ka hre mai mai a.A dik zawk chu thuhran nise.

    [Report abuse]

  4. 54
    taia-pa Says:

    Tin,Ngaichang tiha Chang tih hi keipawh Muantea sawi ang hlir khian ka lam.A dik zawk ngei pawn ka hre ve tlat.

    [Report abuse]

  5. 55
    ThaiBoy Says:

    Tri chu a hnuai ah a in chhu tur ani T hei hi chu Tii ani.

    [Report abuse]

  6. 56
    lushai_er Says:

    #55 ThaiBoy, Chu Vanneihtluanga Fonts i rawn fak deuh tihna a ni maw???? Ka keyboard ah hian “Tr” chhu thei i la chuan ka chhu em em ang. A awm miau si loh a vangin a hmang an awm pawn pawi viau mi?

    [Report abuse]

  7. 57
    ThaiBoy Says:

    @lushai_er,kan tih dan hlui te vawn tlut hi a buaithlak na lai a awm asin, hnamdang nen te kan in chen pawlh nasa tawh tun a kan hawrawp hman lai hi kan hman zel hmel a,Computer te kan hmang nasa ta a, Khawvel Computer zawng zawng ah hian a hnuaia in chhu chi Mizovin ‘Tri’ hi a awmlo chuvang chuan lamdan dik a hnamdang leh keimah ni Mizo ngei pawn kan lam theih nan a kan hawrawp herrem hi tha ka tihna a rei tawh; “nangnin O ti mah ula au kati thau thau” tih ang hi kan kal pelh a hun tawh N leh G pawh ‘ENG” kati tho alawm :)

    [Report abuse]

  8. 58
    lushai_er Says:

    @ThaiBoy, kan va in lungrual leh si ve! Tr leh T hi hawrawp ngai kan hman chuan a confusing thei si a, chuvangin Tr chhu peih an awm chuan fakawm ka ti!!!!! Kei paw’n ka uar thar..

    @muantea, ‘NG’ kha ‘Tr’ a ni lo tih kha lo bel hlur mai rawh!

    [Report abuse]

  9. 59
    spam Says:

    @Thaiboy – Tunlai thil a vanga mahni hawrawp her rem chu kei ka ril rem zawng ani ve hauhlo. Mahni hawrawp ai chuan a khawl lam zawk her rem tum hi a fuh zawk ka ti, entirnan ö,å,ä,é te hi english keyboard ah chuan a awmlo, mahse an tawnga hetiang nei te hi chuan a keyboard lam kha an her rem mai, hnam tawng hawrawp her rem ai chuan a uiawm lo daih zawk. Thil awl ai tak chu a nilo mai thei, mahse tawng tih bawrhban ai chuan harsa deuh pawh nise tum tang tang kha a tha ka ti zawk tho mai.
    Tin, thil dang daih, double adverb leh adjective bak ah hian Mizo tawng hausak na dang tam tak zing ah pakhat lek kan thawh mai mai…
    Saptawng a ‘whole’ tih hi in lo ngaihtuah ve tawh em… entirnan ‘whole day’ chu ‘Nileng’ kan ti a, ‘Whole night’ chu ‘Zankhua’ kan ti daih. Whole year – Kum tluan, Whole month – Thla pum. Whole week – Kar tluan etc etc.
    Tin, saptawng a, ‘Cut’ tih te pawh hi..i cut myself-Ka inzai, I cut paper (with scissors)-lehkha ka chep, I cut my nail-Ka tin ka hlep – , I cut tomato – Tomato ka chan etc etc. Kan tawng hi a hausakna lai ah chuan saptawng in a tluk teuhlo ania.

    [Report abuse]

  10. 60
    ThaiBoy Says:

    @spam,kan trawng her rem ang u kanti lova a ziak dan her rem ang kanti mai chauh a lawm.

    [Report abuse]

  11. 61
    lushai_er Says:

    @spam, chutiang siam a nih hma chuan ‘Tr’ lo hman chu a pawi em ni?

    Microsoft ah te hian Indian thawk an tam nen nen pawisa sawinan indian number sysytem comma dahnate hi Vista ah lo kha chuan kan hmu lo kha chu a nia!

    Microsoftah hian mizo thawk an awm ve a nih chuan windows fonts ah hian rawn telh ve se kan va ti ve.

    [Report abuse]

  12. 62
    deAnGeLiZeD Says:

    ‘Tri’ tih hi ka duh ve vak lova kei. English alphabet-ah a nih ang tur takin awm lo mahse, ‘r’ han belh hi chu a nasa mah mahin, Mizo tawng hlutna a dahhniam deuh chuan ka hria.. ve mai maiin. ‘Tri’ tia ziah ai chuan mi’n ka thuziah hrethiam lo zawk mahse pawi ka ti lem lo! Tlat mai a!

    [Report abuse]

  13. 63
    mzvision Says:

    Keini Computer hmang ho tan chauh nilo mipui zz hman tur atan hian tr hi chu fuh ka ti mahse kan A AW B hi thlak a har hmel em mai. Sap ho pohin tri chu an nei chuang lo a hman hun an chiang mai chhimlam ang em em chuan an ti tri vek lemlo maithei na-in. Synod style-in kan kal dan ngai hi a thra rih e kan ti mai dawn em ni :?:

    [Report abuse]

  14. 64
    H.Vangchhia Says:

    T hnuai a chhut han tel lovin khawl chhut heileh chen kan chhiar dik tawh. A thu hrim ah sawileh sawi hnu, TR hi T hnuai a chhut han nen a rik dan a in anglo tawp, Mizo tawnga AW leh O chhiar dan a dang ang vel hi a ni e.

    muante’an #52 na a ziah khi ka thlawp e.

    Dik tak a sawi chuan, “TR” hmanna comment thleng hian, comment ka chhiar tum pawh ka chhiar loh phah fo. Ka lawm e.

    [Report abuse]

  15. 65
    keimah Says:

    @chhangte_ll #39/40, A AW B hi Welsh Missionary ho ni lovin Pu Buanga leh Sap Upa te thian dun siam kha a ni zawk e. Anni pahnih kha an rawn luh hmasak tuma kum 3 emaw lek an awm chhungin Luka ziak bung thenkhat pawh Mizo tawngin an let hman hial a sin!

    Lengzem lamah Lalhruaitluanga Ralte-in chiang leh zualin a ziak kha!

    [Report abuse]

  16. 66
    chhangte_ll Says:

    @keimah: English Alphabet ah hian “Aw, Ch, Ng…..” a awm awm ka hrelo, mahse Welsh ah chuan a awm ngei ka rawn paste e-
    A a B b C c Ch ch D d Dd dd E e F f Ff ff G g
    a bi ec èch di èdd e èf èff èg
    Ng ng H h I i L l Ll ll M m N n O o P p
    èng aets i èl èll em èn o pi
    Ph ph R r Rh rh S s T t Th th U u W w Y y
    ffi/yff èr rhi ès ti èth u w y

    [Report abuse]

  17. 67
    keimah Says:

    @chhangte_ll, Pu Buanga leh Sap Upa pawh kha an buai ve phat mahna! An A AW B siam hmasakah pawh CH hi a tawp berah a awm nghe nghe kha! Welsh ho hawrawp atangin an lo la ve hlawm pawh a ni mahna!

    [Report abuse]

  18. 68
    chhangte_ll Says:

    @keimah: English suak an ni ang, an ngaihnep em em Welsh ho hawrawp lo entawn ve ngawt kha :lol:

    [Report abuse]

  19. 69
    keimah Says:

    @chhangte_ll, Baptist Church of Mizoram website, https://www.mizobaptist.org kha lo lut ve mai mai teh. BCM hotute leh PCI Mizoram synod hruaitute hian Pu Buanga leh Sap Upa te hi English suakah chuan an ngai lo deuh a ni mai thei! BCM phei chuan February thla khan heng Missionary hmasate pual hian Seminar te hial an la nei tluk tluk kha maw le!

    [Report abuse]

  20. 70
    chhangte_ll Says:

    @keimah: Mahni hawrawp nei renga Hnamdang ta hawh te chuan an suak ani mai alawm !!!! Kan hawrawp hi ‘Review’ a hun tawh – Aw, Tri, Ch, A, E etc etc tih nuaih hi a fel lo, Hnamdangin an lam thiam lo. English Alphabet hi hman tawp a thaberin ka hria, Hnamdang pawn phuahchawpin an siam theih chuan lungrual takin kan siam mai ta lawng.

    [Report abuse]

  21. 71
    H.Vangchhia Says:

    Welsh hi tu ten nge ngainep em em le aw? United Kingdom a awm, Irish, Scotch leh Welsh te hian English hi chu an haw tlang vekin ka hria a, English pawn an ngaithei bik lemlo chu a nih hi mawle. Amaherawh chu, Welsh an nih vanga ngeihnep hranpa an nih ka ringlo, awp (occupied) leh op tu (occupier!) lam thil a nih ngei ka ring zawk.

    India hnuaiah kan awm a, vai ho kan tawngpawng ngaihnep viau lawi a. India pawn chutia min ngaihsan na chhan tur an neih ka ring bik lemlo.

    [Report abuse]

  22. 72
    chepahakhata Says:

    Mizo tawng hi thanchhoh tir zel kan duh chuan a dik zawk hi hmang hram hram ila, kan awmna khuaah tawngkam/thumal kan neih loh pawh khaw dangin an neih chuan hman ve mai hi hreh lo ila. Tin, tawng lamah hmansawnna tur a, hma la pawl(tawng phuahtu) te hi nei thei ila chuan a tha ngawt ang.

    Sawi leh sawi hnu, Mizo tawng a kan nei ve reng te hi chu hnam dang tang hmang lo hian, mahni tawng hi hmang hram hram i la.
    Entirnan: Teak=tlawr, tomato=bawkbawnthur, slipper=vawthlep/kedam(slipper kan hmanna phei chu a dik lo lehnghal a, slipper chu inchhung bun chi kedam hmul thip thiap rawl thawk chi hi a ni), champara/Tanphaya(Lime fruit)= chawngbawla(Pasal tha Chawngbawla hming chawi a phuah), Jail=Lungin/Tanin, adt(A dangte)..

    [Report abuse]

  23. 73
    chepahakhata Says:

    Kan tawng hman dik lo lutuk a ka hriatte: Tlawmla tihna turah tlawmngai kan ti hi. Thil kal tawh kan sawiin Ang a tih kan hman te hi dik lo hulhual a ni.

    Tin, Kawlphetha hi current kan ti mai thin pawh hi a fuh ber lovin ka hria, current hi chi hrang hrang a awm a, tui, thli, kawlphetha-ah te current chu a awm a, Sap tawng kan hmang a nih pawn a dik zawk hi hmang ta ila a that ka ring.

    Tri aiah Tr hman hi a dik ber chu ka ti lova,thu chhiar a ti awlsam a, Mizo tawng thiam tha mang lo tan thil tha tak niin ka hria. Keipawh ka hmang nasa, computer keyboard-ah T hnuaia chhutdet a awm hun chuan Tr chu ka hmang tawh lovang. Mahse, a awm hma chu keichuan tha ka ti em a, ka hmang zel dawn.

    [Report abuse]

  24. 74
    hmingteas@gmail.com Says:

    Hello… Commenters… Tunhma chuan ‘TR’ hi hman ka duhlo thin. Mahse, ka thuziak midangin anchhiarin an hrethiamlo ang tih ka hlauh avangin ka hmang ta ziah a. Mahse, ni e, Mizo Tawng hi a hlutna a nep lohnan ‘TR’ hi chu ka hmang tawh lovang.. In sual si…

    [Report abuse]

  25. 75
    sillyBoy Says:

    Kan tawng hnam dangin an lam thiam loh vanga lo modified emaw substitute lo siam kher chu tul ka ti der lo. Kan A AW B min siamsaktute hi mizo an nih loh avangin an tawng kam hman pawh a ulh ve thin (Bible, Kristian Hla Bu).

    [Report abuse]

Pages: « 1 [2] Show All

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.