mi(sual).com

(A va zia lo e… tawi te hian ka thiam ve lo..) Nulaho pual aw…

Ka hmangaih ngawih ngawih che tih i hai loh kha. Mahse, chu hmangaihna kuhmum mek chu a par chhuak dawn em tih lah chu nang leh kei hian kan hre der mai si lova, chuvangin he’ng zawng zawng hi ka chah duh che a ni. Ka ta hi lo ni dawn ta hauh lo mah la, ka hmangaih duhsakna hian um zel che sela ka ti tlat a ni.

Engkim hian hun a nei a, a chang chuan hun kalsan duh mai khawpa kan hmanhmawh chang a awm thin a. I hmalam hun atana thil tha ber ka duh avanga sawi ka nih avangin… chu thil tha chu ka ta a nih dawn leh dawn loh ngaihtuah ka duh rih lova, i tan liau liau chauh ni rih rawh se. Chu chu i kawppui tan malsawmna a nih chuan ka lawm dawn tho tho.

A pawimawh ber chu chhungkaw din tura i la inpeih lo hi a ni. I hmalam hun i thlir naah chuan hringnun hi zirlai a nih miau avangin zir chawp chu i cho em em a, a ni hauh lo asin. Ka beiseina i hre duh em? Danglamna aia dah ropui pakhat ka la nei asin. Nun leh duhzawng pawh inlehthawkna chu a ni. Chu chu inpekna famkim atang chauhvin i nei thei ang. Taksa hlanna aia ropui chu rilru hlanna a ni. Tunah hian Isua tana thi ngam tur hi chhiarsenloh an awm asin.

Isua tana nung ngam erawh chu chhiar tham an awm tlat lo. Hringnunah pawh hian chu chu a ropui zawk tho asin. Inpumpekna chu. Danglam a, dawhtu ni a, tlawm a, midangte hlimna’na tuar ngamtu nih chu a tlawmthlak a, chutiang ni tura i indah khan i kawppui chuan tih tur lianpui nei ve a, i laka ba ta hliah hliaha i ngaih chuan chulai chu insum vang ni lovin duh taka i tihdanglam a tul ka ti.

I kawppui khan tih tur hlenchhuah tur a nei ve lo ni lovin, nangma lamah khan famkim hmasa rawh se. A tihtur chu hlen ve ngai dawn ta lo se, nangin i hlen tho ang em? Duh takin? I lawmna a ni tho ang em? Nilo, ka sawi vek rih dawn lo. I hlenchhuah hun tur chu Tun hi a ni. Thiltih nilovin; thinlungin.

I hmalama hlimna chu i nghah rih a tul tlat. A harsa tih chu ka tawrh ve tho avangin ka hrethiam a, ka tawrh ve theih miah loh; hlauhthawnna te, rinhlelhna leh khuanu rorel hriat lawk lohna avanga hmeichhiate’n an tawrhna thlengin ka chhut a, i dinhmunte nen. Mahse, i hma ami hi i hrechiang ang a, i belchiang ang a, a famkimlohna zawng zawng chu i tehchhuak vek ang a, i hmalam hun atana i hmasial theihna a ni ve thung.

Ka cho a ni lova, kei ang mihring tan hian cho rual a ni lo. Mahse, i thinlunga i tehfung atang chuan hriatthiamna i dahbo ang a, a fet thei ang berin i kumkhaw nun tur chu duhthusam dahtha-in i teh tur a ni. Chu chuan hun a duh asin. Tun dinhmuna i duhna leh lunglenna te chuan eng chen nge a daih theih tih hi i hrethiam ngai lovang. Tuna i duhthusam atanga i teh chuan thil tul lo a ni a, mahse, thudik hian a hmel langsar takin a lantir fo lo tih theihnghilh lo la, tawn hriat tamtak ka nei tawh a, chu vang zawk chuan ka hmanhmawhpui lo che tih hi ring hram la ka duh a ni.

‘Remna’ hi ‘buai loh’ a ni ngawt lo, hrehawm taka hlawhchhuah a ngai fo thin asin. Chumi siamtu ‘nungchang’ chu kan thil neih hlut ber, miin min ruksak theih miah loh a ni a, theihtawp chhuaha kan vawn a pawimawh takmeuh asin. Nghak fan fan ang che.

Nupa nun hi a har takmeuh asin. I la tawn ve loh thil chu cho reng reng suh ang che. Kawppui atana i thlan kha, englai pawhin a thuneihna hnuaiah i nun i hmang tawh dawn a ni tih chu i chhut thiam tiraw… Mahse, hmeichhe dawn tawi tak takte chuan a thu chauhvin an hria a, nunpui tur chuan an inkhawngaih tlat thin a, hmeichhiate hlimna kimna ber chu an pasalte laka an duhthlanna zawng zawng nena inpek a, an hlimna tura inpumpek hi a ni. I pasal chu siamthat atan te, i hlimna ni tur te-in i nei dawn lova, pasalte tanpui tura siam i nih theihnghilh suh. I hmin hauh lo tiraw… mahse, Pathianin a siam chhan che a ni. Chutiang chiah chuan nung la, hmeichhe tan chuan thlamuanna tak tak chutah chuan a awm asin. Mahse… ti-a i lo chhunzawm thin anga ngaihtuaha nunpuitu hmeichhiate hian an kawppuite lakah hlimna leh thlamuanna tak tak an hmu ngai hauh lo asin. Pathianin nangmah ang kha midang pakhatmah a siam lova, chu nangmah chu i kawppui tana a hlut poh leh hlimna chuan a um dawn che a ni.

Ka ti lutuk em? “An chak lohna hre lova hmeichhiate’n raldo an tintuah a, eng kawngah pawh nise, chungnun an chuh ve ta mai thin hi an chaklohna a ni sin,” Ka ti lutuk hauh lo. Thudik, pawm har em em a ni. Mahse, beidawng suh aw… beidawng suh, mihring kan beidawn rual chiah hian kan hlawhtlin theihna tur kawng a ping nghal vek thin tih hria a, chu chu tunah bawk khan zir la, thiam la, pass ang che.

Hemi tluka har chu maw…. chhungkua…. hi a ni. Chhungkaw hrang, ze hrang leh ngaihdan hrang atanga mi pahnih pumkhata insiamte chuan lungrual taka Kristian chhungkua an din za theihna tur chuan thil thar hlak zir chhuah tur dang reng reng a awm lo. Ka sawi seng si lo. Mihringte hian landan kan nei a, in chhungkaw zahawm tak pawh kha a ropui a, khatiang kha a hlu ka ti. Mahse, chutiang chiah chiah chuan chhungkua i din dawn lo.

Thil pawimawh ber chu, chu chhungkua, i din turah chuan i nghet ang a, i ke i pen tawh a, i dinchhuak tawh a nih chuah i kir leh (ve) tawh tur a ni lo. A nuam lo a nih pawhin i mawhah i la ngam tur a ni. Rilru nghehna aia hlu a awm miah lo asin. Hei zawng, sawi ngaihna pawh ka hre rih love. I duh a famkim dawn lova, hlawhchham chang i nei ang. Hlawhchhamna hi mihring mize pakhat a ni a, hlawhtlin reng theih a ni lo tih i hre chiang hle tur a ni.

Chhungkua hi a nawm loh chuan tumahin an siam nuam thei lova, a siam nuam theitu chu chu chhungkaw neitu chauh chu a ni. Midang inrawlh ve theih a ni lo. Chu chu i mawhah la ang che. Midangte mawh leh chanvo ka sawi tel dawn lo. I kawppuiin a hlenchhuah ve tur ngaihtuah tel rih suh. I tih tur chu a zavaiin i kovah dah rih ang che. Hei pawh hi zir la, thiam la, pass ngei ang che.

Nu leh pa dinhmun hi a har em em asin. Duh ber neih tawh chuan chu aia hlu chu awm reng reng lova, hlimna hlirin a hmuak che-a i ngaih chuan i tihsual lian ber leh i beidawnna titamtu a ni dawn tih chu i hrethiam lutuk tlat tih ka hria. Nupa in nih rual khan hlimna zawng zawng chu a kiam lova, mahse, thatlai hun hlimna atangin mawhphurhnaah in zuang lut dun ta a ni tih hrethiam nghal la, i lo chen thin hlimna leh lunglenna, hrehawm taka nuam ru veng veng te, thalaite tana hlu em em duhawmna leh nulat tlangval nun paw chiai maite chu i mangtha ta tih i hriat a pawimawh.

Chumi rual chuan chu duhawmna chu i kawppui hnenah chuan duhawm taka i hlan a tul reng bawk si a. I lungawiloh ni te, i hlimnain a kalsan ni che pawha tlawm a tul hunah a harzia i la hre ve dawn a ni. Thla eng mawi takin awmzia a neih tawh loh ni leh romei zam pawh bawlhhlawh nawi a nih bak i ngaihtuah hman loh ni-ah chuan inngaihzawnna i dahthat a, i kawppui chu i ngaihzawn lawi si a, a tana ngaihzawng duhawm ber i nih ni-ah zawng; hmun hla taka a awm laia i ngaih veng veng ni kha i la ngai zawk dawn asin.

Pathian zarah naupangte i la enkawl dawn. Nu, hmangaihna avanga fate sualna  zeppui thin zawng zawngin an tisual vek tih ringhlel suh. Ka nu pawh a bang bik lo palh a nih pawhin ka dem hauh lovang. Min hmangaihin khawngaihna a ngah em a ni. Mahse, hmangaihna avanga an tuar lai hmel ngam leh ngam lova huaisen taka lo thlirtu nu chuan a fa-in a tawrhna avanga a lo tawrh vena chu hmangaihna avanga a tawrhna a ni tih hre tura a intihhuaisen a tul daih zawk.

Hmangaihna avanga an tawrhna humhimtu ni lovin; ‘i pa ka hrilh mai tur ania’ tih a tul chuan nu chuan zir belh tur a nei khawp ang. I fa chu thunun la, thil hrethiam rual lova i ngaih lai leh tawng pawh an thiam hma hian a thunun theih a, thu a awihtir theih tih hi finfiah ngei ngei la, hlimna a pe ang che. Chumi tiat chiah chuan i fa chuan a ngaiin a nel che em le? A harsatna leh a diklohnate i hnena sawi ngam lo khawpin a lo ngampa lo hman tawh lawi si em le? A har tiraw?

I hmangaihna avangin an thu-in i khawsa mai mai tur a ni lova, i thutiam i hlen thin angin i thununna lekkawhah pawh a tawp thleng la, dik ni-a i hriatah tlawm ngai suh. I tlawm ngai lovang tih a hriat niah a ngaipawimawh ang che. Chumi tiat chiah chuan i hmangaihna chu i lantir thin tur a ni… duhawm takin. Taihmak tul lai ber niin ka hria. Zawhna a neih chuan naupang â a nih avangin chhang liam mai mai lo la, thutak leh dikin chhang thin ang che.

Thu a awih theihna’n i tih loh tur tiam ngai lo la, tlawn ngai lo la, dawt phei chu hrilh miah suh. Tlang takin ‘a awih tur thu’ chu hrilh mai la, midang emaw, nangmah emaw a ngen dawnin bum ngai suh. I phal lo tih hrilh tlang mai ang che. Tunah hian i hmang nghal vek thei lo tih erawh chu hrethiam ang che. I thinlung chhungril ber khan zir la, i hman theih rih loh avangin hrehawm ti suh aw… i thei rih lo ka tih kha. Vawilehkhatah a danglam theih loh bakah midangte nen in khawsak hona a tichhe dah ang e.

Rinawmna hi engnge a nih i hrechiang hle a, mahse, ka sawi dawn. Midangte hlauh vanga thuawihna chu rinawmna a ni lo. An hmuh phak lohva i awm a, an duhdan chu i pawisak a, i bum ngai miah lohna chauh chu rinawmna a ni. Hmangaihna chu chutah chuan a awm chiang ber a ni. I kianga awmte zah avanga midang i bum emaw, i thutiam i bawhchhiat emaw chuan tisa nilo, thinlung atanga uirena bawk a ni ang. Ka tan ni mai lovin, i nun hi i mihringpuite lakah hian rinawm rawh se.

Chu rinawmna avanga tawrhna chu rinawmlohna ai chuan a hlu zawk tho tho a ni. I kawppui i hrilh ngam loh tur leh a bula i tih duh hauh loh tur i tih ni khan a lakah i rinawmlo a ni tih ka hrilh duh che a ni. Nangmah ngei kha infiah la, puitlin hi a hlu zawk tih hre reng ang che. Rinawm thlamuanthlakzia leh nawmzia chu i hriat kha. Vawikhat chauh….. bawhchhe miah lo turin nangmah ngei kha infuih rawh. Kei emaw, midang emaw hi i tan bum awlsam tak kan ni asin.

I duh chuan i bum thei a, rilru nuam taka siamin…. mahse, chu bumna chuan nangmah ngei kha a hrem zawk dawn che a ni. I thil lo tih tawh chhut lovin, naktuk atang nilo, tun atang khan chu rilru chu i pu thar leh thei ang tiraw…. ka ngen ngawih ngawih che a ni.

I khawsakpui leh chhungte kha mi zahawm tak an ni tih i hriat ka duh. Ka hmuh theihah pawh puitling leh zahawm an ni a, mahse, chu an zahawmna chu ka sawi tum a ni lo; i chhungte an nih avanga an zahawmna kha a ni. Mizo tam zawk hian thiante laka that kan chhuah tluk hian kan chhungte lakah that kan chhuah ngai miah lo.

Anni chu inhrikthlakna hmanrua leh lungawiloh lanchhuahtirna’n kan hmang a, an lakah kan nelawmlo bik a, kan ngam bik a, an lakah kan hawihhawm lo bik hi a dik hauh lo. Midangte chanvo aia tam kha phut let nei miah lovin i chhungte i pek theih niah chuah i hlim zawk ang a, i tum vang nilo, i thinlungin a duh vanga chu thil chu a tih ni-ah chuan chhungte zahawmna zirlai chu i thiam tan tawh tihna a ni ang.

I u emaw, i nu emaw, i nau emaw an nih avanga midangte bula i tih miah loh tur anga i vin a, i âng ta mai a nih chuan chu chiah chu i pasal lakah i chhawm dawn a, i fate pawhin an tuar ngei ang. Tunah hian danglam a hun zawk a ni. Chu chu chhungkaw nihphunga zirlai ropui ber chu a ni asin. I thiamchannaah chuan thiamchanna lantir a chakawm thin tiraw… mahse, thiamthu kan sawi hian a chang chuan midangte thiamchanna sawt miah lovin kan rap bet fo asin.

Hmeichhe duhawm tak nih i duh em? Tlawmna hi duhawmna laimu a ni a, chu tlawmna vék chu hnehna ropui ber a ni. Insawithiam i tum chhung chuan sawi tur i nei ang. Mahse, engnge a sawtna le? Chu chu i chenpuite-ah tan hmasa ber la, duh takin…. i thinlungin ngaia a neih thlengin.

Ngun takin ngaihtuah la, inchhungkhura tangkai taka hna i thawh a, i tih turte i hlenchhuah lai khan i nelawm tho em le? Lo thu mai maite chu thik hauh lo mah la chutih hunah chuan i indahpawimawh ber thin lo maw….? Chutih lai tak chuan tih tur dangin tlakbuak ta che sela, midangte chu phutin i thik mai ang em? Chhuat i nawh fai lai khan i pa…… nilo, i u emaw i nau emaw khan thingpui lumah tir ta che sela engtin nge i ngaih ang le?

Chu’ng zawng zawng chu dik ka tih vek vang ni lovin ngaihtuah la ka duh a ni. Lo thleng tak tak ta sela…. hlim taka hmachhawn vek turin ka duh che a ni. Hlim takin ram hna chauh nilo, i peih loh zawng pawh thawk la, chu chuan lawmman tha zawk a pe ngei ngei ang che. Chu lawmman chu i thinlungah a awm ang. Ka tiam ngam che a ni. Thil ho te anga lang, zirlai ropui zet mai a ni tih i hria em?

I ngaihtuahnaah khan chhiahhlawh tluk chauh niin hnuai takin indah la ka ti lova, roreltu tluka zahawm chung khan chhiahhlawh tluka nun tlawm i neih theih phawt chuan hmeichhe ropui ber i ni ngei ngei ang.

Zahawm hi a hlu asin. Zahawmna hi a hlu ber. Nawmchenna hi i ngaihtuah ngai em? Nuam hi a chena kan chen chuan eng chen mah a daih ngai lova, zahawmna nena kan hmachhawn a, nawmna aia kan ngaihlu a nih chuan chu nawmna chu keimahni-ah a cham hlen thin a ni.

I thinlung chu chhungkaw din turin inpuahchah rawh se. Mahse, pasal neih chu i zir chawp tur thil ni lovin tun atanga i inpuahchah tur thil pawimawh ber a ni zawk si a. Ka sawi thin zawng zawngte hi i lo zawm vek a nih pawhin i hmaah hian i zir sen ngai loh tur a inchhawp tho tho dawn a ni.

I thinlung chu i landanin a tifiah dawn. I incheina te, i mizia te, i hawiher leh engkimin midangte a hriattir dawn tho tho a, ….a pawi lo…. i tih thin chi hrang hrang kha ….a pawi vek… tih hria ang che.

Intifing min ti em? Ka fing lo a, ka peih lo a, he’ngte avang hian thil tamtak ka lo tuar tawh a, kei chu ka lo failed tawh asin. I hun kal tawhin a tawrhtir che a, i hmalam hunin a tawrhtir leh zel che chuan he khawvelah hian mi vanduai ber i ni dawn tlat si a. Ka tan ka sawi lova, i tan a ni tih hria la, ka tan a lo ni hlauh a nih chuan ka nihlawh tel a ni chauh dawn a ni.

Kan inkawm a, kan inhmuh hian heng thil leh thil dang tamtak kan sawi dun a, kan infuih dun thin tih an hriat loh avanga fimkhur thin i chhungte kha dem reng reng suh ang che. Anmahni-ah khan indah la, kei ang hmu fo tur hian nangmah kha i inringtawk ang em(?) tih ngaihtuah tel thin ang che. Chutiang chiah chuan I hmalam huna mipa dangte pawh le…

Heng zawng zawng zira rinawm tur hian rin ngam che ka duh a, ka ring che tih hi ka inhrilh mawlh mawlh thin. Rinawmlohna avanga chhe tawh mihring fimkhurna hi rinhlelhna ngeiawm tak anga i hmachhawn loh chuan i hriatthiamna avangin i hringnun chu a nungkhawchhuak dawn chauh a ni si a. Fimkhur takin i hringnun zawh chhunzawm leh tawh rawh le….

Similar Posts:

• Hmangaih Lehkhathawn.
• Duhtak
• Pawisa hian hlimna a lei thei
• Sum
• Chhanlet loh hmangaihna

Recent Posts:

• Hrechiang chiah ilang chuan
• Meghalaya CM hnenah thlen
• Lallianvunga hmun
• Sakuh hmul tangkaina enge ?
• Hey Tonight! -Misual.Commers Charity bawm hawn a ni dawn ta!

This entry was posted on Saturday, December 18th, 2010 at 4:00 pm and is filed under More than words. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.