Thingpui Sen Hang

November 25th, 2011 1:31 pm by Mr. Cheiri

Mizo chhungkaw tam tak ah chuan nu leh pa leh upa lam te chuan thingpuisen hang an lam deuh kher thin a, a thatzia kan hriat chinah a lawmawm leh zual ani.

Mithiamten vawi tamtak an zirchian hnuin thingpuife-ah hian chemical taksa tana pawimawh tam tak a awm ani tih an hmu chuak a, a that zia hre chiang apiangin an ngaihlu thina, an nitin nunah hial a bet ve ta. Kan u ten ziakin an chhuah fo tawh thin a, hre lo kan la awm tak in ka rawn sawi nawn leh ani.

A thatnate:

(a) Hriselna belhchhah nan. (b)Cancer vei theihna a ti hniam. (c)Thisen a thau sang lutuk tur a veng . (d)BP sang tur a veng. (e)Zunthlum a veng. (f)Tar har nan. (g)Rilru a ti veng. (h)Chaw eisual a veng. (i)Vun natna thenkhat a vengin a tidam thei. (j)Ha nget a vengin a tidam thei hlauh. (k)Virus (natna hrik) thenkhat a tihlum thei. (l)Kan pum a kan paitawih tawh tisa a alo hman tangkaina hmun turah a kal mumal tir.

Thingpui sen hang a hlo (chemical) pawimawh tak tak te leh an hnathawhte:

1. Tannins
a. Ka chhung durh leh lei pan a ti dam thei, raso leh pumpui ulcer thlengin, cancer pumpuia chawr tur a veng bawk.
b. Hmuar natna ka chhungah a ti dam thei (naute ka chhung na kan tih fo hi puitling ah pawh awm thei thova).
c. Damlo mu rei tawh lutuk hnungzang pan ta te pawh hi pan sil nan han hmang ilangin a dam duh hle.

2. Catechin ( polyphenol)
a. Pumpui cancer tur leh chawdawt cancer tur 50% in a veng, tin natna hrik tamtak a that thei bawk, chung zingah chuan-tui hri (cholera), influenza virus (awmnapui), hmuar natna (fungal infection) inkhel mi ah hian a awm duh bik pheikhawk hnawng bun nasa lutuk ah hian (a thakin vun te a khawk thin).
b. Natna hrik a thah theih avang hian chaw eisual te a veng a tin natna hrik in tur a lo siam hi a tichawlawl thei a, thisen pawh a ti fai thei hle tihna a ni.
c. Tin ha tinget tu natnahrik in ha tih ngetna atana thur (acid) a siamtheihna laimu (glucosyltransferase) a ti chhe bawk, chutichuan ha nget a veng ta a ni.
d. Free radiacals a thianfai [free radicals hi oxygen (kan thawkna atana boruak pawimawh tak mai chu) atanga rawn insiamchhuak a ni a, thil kan hmuihmer/ meizial/ sahdah etc ah te hian a sang hle a, kan timur laimu a ti chhiain cancer awmtheihna atana sulsutu pawimawh tak pakhat a ni, tin timur (cell ) ah thau thalo a fuan khawm tir a, chuvangin a lo vuai hma a min ti tar hma thei hle a ni. Tin pumpui bawh (pancreas: insulin insiam chhuahna hmun) a tih chhiat theih avang leh timur ah thau thalo a tawmkhawm tir avangin insulin hnathawh tur a dova, chuvangin zunthlum a awmtir thei ani].
e. Tin, thisen thau thalo a ti hniam (VLDL leh LDL te hi thau thalo an ni – thisen zam an hnawh ping a, taksa hmun hrang hrangah thluak, lung, kal leh taksa hmun dangahte natna an thlen a, tichuan luhai, thisen sang, lungphuchawl emaw lung natna leh thisen zam hnawhpin avanga natna thahnem tak an thlen a ni).
f. BP sang lo awm nan a ‘angiotensin II’ lo insiam chhuak tur chu a veng thei bawk.
g. Zunthlum a thisen thlum lutuk tur hi a tihniam thei bawk.

3. EGCG (Epigallocatechin gallate)
a. Hei hi vitamin C aiin a let 100 in leh vitamin E aiin a let 25 in kan timur laimu (cellular nucleus – DNA) vawn that naah a chak zawk, chuvang chuan cancer ven naah a chak hle in vun chuar tur te thui takin a veng.
b. Thling atanga pawn lam thleng a vawng tha rei anih ber mai chu.

4. Caffeine
Hemi avang hian rilru a ti harhvang tha a, chau deuh riau a han inhriat te hian han in mai ilangin, tihrawl te pawh a ti tang mar tha. Luna ah te pawh hian han in ilangin no thumna velah hi chuan a chhawk tha hle.

5. Theophylline
Zun a siam hnem, kan zun hnem nge nge chuan mi pangaiah chuan kan taksa bawlhlawh kan zung chhuak hnem a kan hrisel a lo ni duh chawk.
6. Polysaccharide
Kan chaw eikham a thlum kan ril atanga thisen a lut chho chak lutuk avanga thisen thlum ta lutuk tur a veng, hei hi zunthlum ho tan a tangkai hle a ni. Tin Beta– lipoprotein (thau chikhat kan taksa a awm) insulin hna ti thuanawptu, hi thui takin a veng bawk (insulin chu kan thisena thlum lo lut chho tisa a an luh theihna atana kawng lo hawnsaktu ber a ni, thlum hi tisa hian chakna atan a lo hmang ta thin a ni).

7. Vitamin C leh E
Thingpui fe hring ah hian a awm tel .

8. Fluoride
Hei hian ha a ti chang tha a, ha a ti tlo, Japan rama school naupang ha nget tlemna chhan te pawh khi a ni e, tiin an mithiam te chuan an sawi a ni.

Thingpui fe ro tawh ah hi chuan vit C leh E te hi a awm tawh mang lova mahse a bak zawng khi an awm avangin a tha em em tho a ni.

Thingpuisen chu tak vak lovin, dal deuh hlekin in thin tur ani, chaw eikhamah erawh tak deuh pawhin a pawi hran lo. Pumpui ruah laia tak deuha i in fo chuan pumpui a tilawng hlauh thei thung. Tui in hnem nan pawh atha khawp mai. Kei ngei pawh hi thingpuisen hang ngaina lo tak ka ni thin a, mahse tunah erawh ka in ka in ve ta mai. Man tlawm si; tha bawk si ani ringawt.

(He article hi Dr. Vanlalhuma ziah atanga lakchhawn a ni)

Similar Posts:

Recent Posts:

30 Responses to “Thingpui Sen Hang”

  1. 1
    Ruata Pachuau Says:

    .

    Report this comment

  2. 2
    littlerascal Says:

    In ila, thingpuisen hang chuu (C)

    Report this comment

  3. 3
    Guillermo endara Says:

    Lem chhiar ang

    Report this comment

  4. 4
    van damme Says:

    good post!!!!! (C) in nghal ang aw!!! ;-)

    Report this comment

  5. 5
    upsilon Says:

    lum nghal teh ang

    Report this comment

  6. 6
    La-me-a 25 Says:

    ka in nasa a. Lawmawm e

    Report this comment

  7. 7
    PKfanai Says:

    It’s a Good News for Thingpui sen-hang drinker like me.

    Report this comment

  8. 8
    Guillermo endara Says:

    Thingpui hang lochu ka in ngailo ti ila dawt tlem ka sawi a nianga, a thlum chu ka in tlem khawp mai. (Y)

    Report this comment

  9. 9
    Mr. Cheiri Says:

    Zan mut dawnah erawh caffeine a tel avangin min ti harh a, muthilh harsat leh insomnia nei tan chuan mut dawn hnaia in loh a tha. Thluak hman dawn erawh chuan mi a ti harhvang in rilru a ti fim thung si.. (C)

    Report this comment

  10. 10
    kiddo Says:

    Post tha thei khawp mai.. Mahse, thingpui hang hrim hrim hi chu ka ti thei thak lo.. A hang in pawhin chini or kurtai hmeh tho tho.. Khawhar inah te hian a thlum ngat ni se tih tawh nak lai a :-D

    Report this comment

  11. 11
    TuaiSialA Says:

    Good Post (Y)

    Report this comment

  12. 12
    Lamji Says:

    A hang chu ka ti thei thak nang…mahse a sen thlum hlir ka in…ka heh raaaaapthlak.. :D

    Report this comment

  13. 13
    vodka Says:

    a tha ani ang.. Thalai ho hian tuman kan in peih vaklo.. :-D

    Report this comment

  14. 14
    Contessa Says:

    Thingpui sen tak hi chu ngainat a har khawp mai,mase a thatna te atang hi chuan ngaisan a in ve mai hi kan hriselna atana pawimawh a ni tlat si a,ngaina ve tawh mai ag……GOOD POST

    Report this comment

  15. 15
    V DaBlues Says:

    Athatna dang…thisen a zawm nghal:-P

    Report this comment

  16. 16
    lr hlonchhing Says:

    Balhla…Tunah thingpui sen hang. Hmm…tha khawp mai.
    Gud post..

    Report this comment

  17. 17
    sheldon Says:

    A sen thlum kan in e. Thatna chu a nei ve tho ang chu maw.

    Good post (Y)

    Report this comment

  18. 18
    Fanai Metal Says:

    A sen dai (D) lampang thatnate han thawh elh la…..Post tha hle mai.A sen dai lam in hmain inve char2 tawh tur anih hi…

    Report this comment

  19. 19
    H.Vangchhia Says:

    Chaw eikham veleh (inah chuan) Darjeeling thingpui tha chi a sen hangin ka in thin hairehai :-)

    Report this comment

  20. 20
    MamiPa Says:

    I like thingpui sen hang very much (Y) (C)

    Report this comment

  21. 21
    kashmir Says:

    chuti lo nise eng thingpui fe ber nge kan in dawn le… chi hrang a tam bok sia nge a tha vek zawk :-) :-)

    Report this comment

  22. 22
    roseparvul Says:

    Thingpui sen hang in chuan sa deuha in loh tur. Chaw kawng tan a tha lo. Chaw ei kham thingpui sen hang in dawn chuan chaw ei kham atanga darkar chanve tal nghah a tha ber (tih ka lo sawi tel hram)

    Report this comment

  23. 23
    Kawnga Says:

    A sen kher lovin a tha ve tho em aw?

    Report this comment

  24. 24
    CFL Says:

    Good Post. (I) (Y) (I)

    Report this comment

  25. 25
    Ruata Pachuau Says:

    Sir muantea te sikula kan luh ve lai chuan Thingpui tui leh tui lo kha chemistry project-ah kan bei ve nasa thei lutuk …… thingpui tui tak kha chu tannins content san dawn hi kan han ti thla ve rawk a. :-) Tunah tak hian Toklai thingpui sen hang ka van in chak eee (C)

    Report this comment

  26. 26
    mamboihi Says:

    Green Tea tunah ka in mek e!! a sen ngei in, mahse thingpui sen hang ai chuan a sen thlum ka duh zawk.. :-D

    Report this comment

  27. 27
    muantea Says:

    Thingpui sen hang tuina pawh hliah hliah khawpin ka in tawha, ka in mek zel a ni. A thatna i han sawi takah phei chuan ka va in nasa lehzual dawn em!

    Thingpui sen hang hian soothing effect a nei tha khawp mai. Mawngmirh, ha na, pum puar, hrawk thip leh nuam lo, mit na, ilo atan te hian a tha khawp mai.

    Report this comment

  28. 28
    ChhanaPa Says:

    Kei chu thingpui hrim hrim ka in tam lo. In ve chhun a thingpui sen hang in te chu a… Tha viau mah se kan in lo phawt mai ang e.

    Report this comment

  29. 29
    Saitawk Says:

    (f)Tar har nan (Y)

    Report this comment

  30. 30
    Kezungpui Says:

    Enga tanmah kati ngailo a. Mahse thingtlang lamah te min han post a. Lenkualna hmunah minlo siam chawt thin si a. Tamtak chu hnar mah ila, hnar mawi tawh lo alo tam zel a. Ka inve thei tawh khawp mai. Tih than angai ve!
    Mizo te hian thingpui kan inpek dawn hian, ‘asen nge a pawl in?’ te kan ti fo a. Thingpui pawl kan tih pawh hi a pawl(blue) miah silo a…he2

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.