Post hmasa lamah zu chungchang zawr hnep khawpa kan birh hnuah, mizo thalaite kan chep leh cheploh thu kan han khel leh bauh bauh a. Hui pawp pawp chung pawn inhneh chu a har narawh e. Khawnge a ruhlang rawtin ka ngaihdan ka han sawi ve lem luam teh ang. Tumloh puiin sawi chhuah a ngai ve ta miau mai si a le.
In ngaihdan chu a ni vek lo mai thei e. Kei erawh chuan side hrang hrang atang ka han thlek kual a, diklo leh remlo lai ka kham ngil a, a nghetlo leh rinawmloh lai te ka chhu nghet sauh sauh ta maw tih ve leh ka rawn phar ta mai a nih hi.
Heng thu hla ka veina hi a rei tawh mai. Zan khat chu ka thianpa hian ruih a duh thu leh a ruih chuan sual a ni em tih mi zawt ta thut mai. Dik tak chuan engvang nge chutiang te min zawh, i thu thu alawm tih mai kha ka duh . Mahse amah chauh chuan kha zu a in avang khan inthiamlohna depression tam tak a nei ngei dawn ani tih ka hai lo. Chuta chin atang chuan hetiang thil hi ka ngaihtuahna ah a lo lian telh telh a.
Phai ka awm atang min zawttu an pung tual tual. Party-na ah ka kal dawn a, chumi khami chu kan ti dawn a, a pawi em? Sual a ni em? tih hi tun thlenga zawhna ka la dawn fo chu a ni.
Ni e, hetiang zawhna hi engvang nge a lo pian fo ni ka ti thin. Kei chuan zu ka in emaw, party-na ah lo kal emaw pawh ni ila sual ka ti ah ka inngai hauh lo a, sual a nihna pawh ka hre chuang lo. Mahse hetah mah hetiang khawp a zawhna ho leh thu tak khuk pui tlakloh zawhna ka tawng tam a nih chuan Mizoram ah hian ava tam leh zual dawn em tih hi ka ngaihtuah leh ta pek a. Hetiang a nih chuan thalai nun hi a lang chuan chep hauhlo e, mahse inthlahrunna leh titna, hlauhna leh khurna hian an rilru a hruai kawi hnehin a hnawh ngawih ngawih a, a awmzia ah chuan thluak suk vel an ni ber hian ka hria!
Ka thian pakhat chuan ,”thalaite hi kan chep tiraw Mizoramah hian” a ti leh fo thin. Eng nge an chepna lai tih ka zawh chuan sawi tur erawh a hre chuang em em silo a. Mahse sawi theih siloh chep rukna hi an nei tlat tih erawh alang mai a lawm. Kut a hling lut hmuh theih siloh ang vel hi a ni. A na an ti em em a, kam rulh rulhin an inhria a, mahse a kamna lai an hmu bawk silo. Dik tak chuan an rilru chau leh ruak tak hi an lainat awmin an khawngaihthlak tak zet zet a ni.
Hei hi engvang nge tih ngaihtuah a ngai khawp a sin. Sawrkarin duh thalin a chhai vel a, a bum thlu a. An rilru na a dam nan engemaw stadium sak a inhuam a, engemaw hall a siam sak a. Mahse chu pawh tihhlawh tlin a hnekin an deal an uire san mai thin. Thalaite leh sawrkar hi chu inhal rem rem tak a ni. Ui leh ar ang hlauh, sawrkar seh chu ka chhuh sak ang ti khawp a inhal an ni ti tawl mai ang aw!
Chutikhawp a dawt hmanga chhai dertu sawrkar a rilrem tak lohah chuan kohhran lamin hma an han la leh a le. Chu zawng ahma aiin a pun a na, a thak a zual hlauh; sawrkar aiin derna an-ka alo thiam zawk na rawh. Piangthar da an tam, an tlu a, an dem a. Kohhranin a lo vuak strict luat avangin an chhuahsan hnu thleng mai chu kohhran chuan umzuiin an thil tih engkim mai chu sual ah a puh thlu ta a nih chu. Rilru khing bai leh himdam lo, a rukin natna an tuar a. An bianga mittui tla erawh hmuh theih silo, hmutu tan tawrh pui ngamloh khawp a pun ni tawh si. Kalsan mai dawn a an mawh ni bik der silo tam tak hi an awm a sin.
Khawnge maw sawisel pawh huamin Mizo Kristian/kohhran hi ka han chai lawk teh ang! A chhan chu maw, kan hnam zia leh nunphung hi kohhran hian a khai ding vek a, a luahlan chu a nih ber vang zawk a ni. Dik tak chuan Kristian-na vuak vet nat luat vang leh ramri strict lutuk hi thalai ten an chhiat pui a ni mai lo maw?? Kristianna dan hi thalaite hian an zolo ni ber hian ka hria!
Ruhlang rawta sawi chuan kan kristian chhan pawh hi sap ngaihsan luat van vek a nih hmel zawk e (ka sawi sual chuan ngaidam ka dil e LALPA bulah)! Hnam mize nghet kan nihloh vang a ni ang tih pawn ala puh theih cheu. Kan pipu tena sap an ngaihsan luat tuka Kristian lo ni ve ta hi kan ang; an thu chhuak tawh phawt chu Luka ziak tlukin an pawm a nih deuh thaw kha maw. Tuikuk ho khan chanchintha hi lo hril ve sela chuan ring duh hi kan awm ngut emaw chu le, mahse hnam mize nghetlo leh sap ngaihsanna avangin “Isua lo ring ve tawh ru” tih mai mai ah pawh a khawnawtin an awi mai zel a nih kha!
Zosap te khan Kristianna mai hi rawn ken luh an nei hlei nem dik tak chuan; KHAP BUR SAKHUANA kha an rawn ken tel chu a ni. Chu Kristianna chuan an dan thar, sap ramah pawh anla hman ngailoh ngei mai khap bur sakhuana chu Mizo hnamah an han birh ta a le, a kai a na khawp mai. Khumlaizawla nupa nun dan tur thlengin kohhran chuan a duang ta, tlanglam pawh a khap ta zel a.
Zu ngei pawh chu sual ah chan tirin a khap ta. Chu sakhuana chu alo inmung chhoh zel a, dik tak chuan pawnlang taka inngaihzawnna chu khap alo nih tak avang khan kohhran chhungah hmangaih ram/inngaihna ram an tih pawh hi a lo pian tak ni. Sakhuana kawra hmanga diklo taka uire na. Chu mai la ni nang, corruption pawh hi kohhran hian a vulh lian ti ila ala pawmawm zel tho mai.
Sap culture ngaihsanna pawh tun thleng hian ala bo lo a nih zel hi maw. Sapho tih dan hi kristian ta riau a ngaihna te, sap tihdan anglo chu a ni theilo ti ta mai a, kan culture ngeia Pathian fak hnualsuat tu kan pung zel chu a nih hi maw. Zosap te khan minlo va brain wash nasa tak em a phenah hian. Harh chu a hun ngawih ngawih lo maw. Khawthlang tihdan ang lo chu copy kan nei lo. Vai leh khawchhak film kan diriam a, sap film erawh ha-hip in kan sawi thung si.
Kan mi hmasate kha an mi ngaihsan te hmangin Zoram hi an hruai a ni ti ila a sual lo ang. An titi tlang lawn ka hriat reng thin chu sap pui nun zir turin an ti kher thin. A chhan chu sap ngaihsanna leh mi pangngai chunga len duhna a ni zel fan a. Thiam zir turin tih hi chu alo dik fumfe hi kei zawng ka ring hauh lo mai!
A tawp khar ang aw, he Kristianna education dik fumfe lo tak avang hian Mizoramah sual a tam; atam tih pawh hian object lam niloin subject list zawk hi a ni. Sual tiha kan chhal/nih tir tam lutuk hi lehkhabuah ziak dawn ila a khat tun lo maw aw ka ti thin. Family education atang kohhran hian min kaihruai em em a, society lah chuti bawk. He Kristianna dik fumfe lo tak mai ker avang hian thalai ten an tuar telh telh ang a, kan buai telh telh ang.
Zu lah a intu aiin zu kan hua a. Hei hi chu der nun a ni. A intu huat ngamlohna hi der nun zia, dawizepna mai mai a ni. Khawlaia lo chetla lah pipu te hun atang tawh en pangngai mahse pro-pastor inrim an ti, a fel famkim lo tan chuan sawn thlak leh lo chet fal chu a har lem lo e. Sawi tur atam, sawi vek sen pawh a nilo! Kohhran vang vek zel a nih hi maw!
Kristianna education hian develope a hnekin a tuar nasa telh telh ang a. Sual hi a phenah a inphum ru nasa hle bawk a. Kohhran hmaikawra hmanga thalai nun suattu lah an tam ang. Ala awm zel ang a. Future hian ala tuar telh telh zawk ang!
Mihring rilru hi khapbeh theih a ni lo. Khap beh tum poh lek a punlun nasa tih history atang kan hria. Mifing leh hria thalaite zingah alo tam ang a, Rennaisssance alo thlen vaih chuan Atheist leh Agnostic an tam ngawt ang ka ring. Mahni ngaihdana nung ngamlo, mi mitmei ven avanga mite tih ang ti, mahni duh vote pawh thlak ngamlo thalaite hi kohhran vang vek mawle. Inenfiah hi chu kan ngai a ni, revolution lo thleng mawlh rawh se! Thalaite hian education dik leh fel, rinngamna nun hi an mamawh tak zet a ni.
Similar Posts:
- Sakramen leh Zu………..
- Thalai ten tan kan lak a ngai
- Filler Part-III (Moral policing leh thalaite)
- Mizo Thalaite an sakhawmi lo
- Zu hi…Part II
March 20th, 2012 at 11:00 am
Zu hi in mah ila ka sualna ka hre hauh lo. Khel thamah pawh ka ngai em em lo. Beer te hi mut hma hian lem sak ila mut a tui duh a nia.
Report this comment
March 20th, 2012 at 11:30 am
Keima tan liau liau…
Pathian zarah Zu in kher lo hian chaw ka ei tui em em a, ka zai tui em em bawk. Zu rui zingah te hlei hlei hian tihdanglam kher ngai lo vin ka hot em em tho si a. Zu tello hian ka la hlim ve thei viau. Tin, vanneithlak takin, Doctor-in, ‘chumi zu chu in la, i natna a chhawk ang tih tur natna ka la nei bawk lo va, Zu hi ka la in rih lo…
Midang tan erawh sawi theih ka nei lo…
Report this comment
March 20th, 2012 at 11:41 am
Lt: I fing fal thin khawp mai a. I huaisen em em bawk. Ka rilrua awm reng thin mahse Upa leh Pastorte bul baka ka sawi ngam loh tam tak i lo sawi piap piap mai zel a, tha thin khawp mai. Kei, hetiang hi hmaichhanah lo chuan tu bulah mah ka sawi ngam vak ne’m.
I thil vei hi vei awm tak a ni. Mahse ka hlauh ber chu tlangval fel tak ni hian mite hi an hmusual viau thei a. Helai hi inven a ngai khawp mai.
Malsta27 bawk hian a lo thur chhuak leh nalh mai a- Bristish colony zawng zawng deuh thaw-ah hian harsatna ho deuh nia lang mahse buaipui tham deuh mai keimahni culture-ah hian kan nei deuh vek. A chhan nia an ngaih tak ber chu kristianna mi rama an thehdarh khan INDIGENOUS CONTEXTUALIZATION(ram mite mila rawngbawlna) lam pang an awn lo em a ni. Anmahni kha hnampui leh hnamtha anga in ngaiin anmahni tihdan ang zela rawngbawl leh Pathian chibai buk tir kha an tum ta thin a. Hei hian harsatna thuk tak- buaipui tham tak keimahniah a thlen ni awmin a lang. Tun kum zabi liamta khan an tihsual zia hi an hre ve nasa a ni awm e, British ho hian. Chutih lohvah chuan Chanchintha lo thlentute kha han selna vak chhan tur ka hre lo.
I post tha hle mai.
Report this comment
March 21st, 2012 at 2:54 pm
A tha hle mai..
Report this comment
March 21st, 2012 at 2:58 pm
A tha khawp mai….ka chhiar pahin ka lo tang ve em em ringawt…
Report this comment
March 21st, 2012 at 2:59 pm
A tha khawp mai….ka chhiar rualin ka lo tang ve em em ringawt…
Report this comment