mi(sual).com

Sir ________,

I dam em? Kei ni chu kan dam!

Teachers’ Day a lo thlen hian zirtirtu tam tak zing ah nang mah hi kan hre chhuak thin che. Kan ngai lutuk che a, kan la theihng hilh ngai lo che a ni tih lan tir nan he thu ziak hi kan hlan duh che a ni.

Admission kan lak zawh hnu khan sikul kha min fan pui a. Kha tah khan ka pa hnen ah ‘An chowkidar chu a nuapan hmel hle mai a, a fel bawk sia’ ka lo ti hman a. Sikul tan ni ah kan zavai a kan thutkhawm laiin kan Principal in Mathematics ah zirtirtu i ni dawn a ti leh daih bawk si a mak kan ti khawp mai! Khami tuma I thusawi hmasak ber kha ka la hre reng. ‘ Ka la graduate lo a higher zirtirtu ni turin danin a phut angin ka la qualified lo mahse nangmahni zirtirtu kan nih a ngai tlat a. Ka zirtir thiam lo che u a nih chuan in nu leh pa, Principal hnenah in complain dawn nia’ I tih kha.

Khami nia khan I incheina a simple bikzia kha kan lo chhinchiah  a. Keimahni rual lek I nih kan rin avangin kan zuam sa viau bawk che ani.

Min zirtir ni hmasa ber kha ka theihnghilh thei tawh ngai lo. Mathematics ka zirtir tur che u hi ka ngai pawimawh ber lova chu aia ka ngaihpawimawh leh pass vek tur a ka duh che u chu nungchatha neih ah leh Pathian hriatna dik ah hian a ni tih khan kan rilru a hneh hle. Kristian nilo kan thiante hnena I thurawn pek tur enge ni ve ang tiin rilru hah tak chungin kan lo ngaichang reng a. Kristian kan nih loh pawhin Sakhaw mi tak kan ni ngei ngei tur a ni I tih tawp khan kan rilru a thawi dam sawng sawng a ni. I thusawi zawng zawng kha ziah chhuah vek kan va chak tak em!

A tuk ah min zirtir tak tak turin I lo lut a. Lehkhabu I keng miah si lo va enge min zirtir ang aw kan lo ti sap sap a. Chutia kan inbiak mawlh mawlh lai chuan blackboard lamah I tan ta a. Subject dang kan zir ang chiah in min zir pui daih kha mak ka ti khawp mai. Exercise kan chawk nghal mawlh mawlh dawn emaw kan ti a mahse Limit leh continuity awm zia kha rei tak min hrilhfiah ta daih a.

Kha mi ni a tang khan a awmzia hriatchian loh pawi zia ka hrethiam ve tan chauh a  ni. A kaihnawih formula chi hrang hrangte kha min va han hrilh nasa tak! Mak kan tih em em mai chu exercise chawk mai lova kha ti taka maths min zirpui daih kha ni. Khatiang khan zirtirtu dangin min zirtir tawh thin sela kan va ni hawlh dawn teh lul em! Exercise min  chawh pui dawn khan kan lehkhabu I lo en dawn emaw kan tia mahse en miah lovin zawhna I ziak chhuak leh par par mai a. Mak kan ti khawp mai!

Class XII lama kan ute eng tin nge I zir tir tih kan hre chak lutuk a. Kha mi ni vek khan break veleh an room kawt ah kan han chho a kan zawt a. Min zirtir dan kal hmang a inang vek tih kan hria a, kei ni aiin class XII ho khan an ngaisang leh zual che in kan hria. I sawifiah thiam kan tih mai bakah nangmah kha thiam kan ti lutuk che.

Pawl XII kan zir khan kum laklawh takah Physics min zirtir zawk dawn tih kan hria a. Physics kher chu a bu en chungin emaw note en chungin emaw class I lak kan lo ring khawp a. Mahse a ni hauh lo. Engtin nge kan lehkhabu ami ang chiah chiahin definition leh note kha min pek theih zawk le. En miah lovin phek hnih thum I dictate thei thin kha a mak kan ti. Nang chu I thawkrim thin em a ni.

Min zirtir tan tirh ni atang in ni 25 vel a liam hnu khan I thiam vangin kan ngaihsang che a ni tih chu zirtirtu dang te tawng ka atang in I lo hre ta a. Kan classah I lo lut leh a.  Khami ni a I thusawi kha kan bengah hian a va cham rei tak! ‘ Engmah ka ni bik lo. Nangmahni ang a zirlai ve tho ka ni. In zirlai hi hneh taka ka zir hnu tho ni mah se nangmahni zirtir tur hian zan rei tak tak ka inbuatsaih thin a. Staff room ah in lo luh pawh in kei chuan nangmahni zirtir tur ka lo chawk mawlh mawlh thin ang. Kan thil zir hi a tam zawk chu kan theihnghilh a. Kan mamawh chuan kan ennawn leh mai thin’ ti a I sawi kha. Kha mi I sawi avang khan kan ngaisang leh zual sauh che. I inbuatsaih ang khan zirtirtu dang pawh inbuatsaih thin sela kan hlawkpui thin viau ang.

Mak kan tih em em chu College kal reng chunga min zirtir thin kha a ni. Zirtirtu pangai nih chu a zia mai thei a. Zirtirtu buai ber I ni thei kha a mak a ni! I hre tho bawk a, a chang chuan Principal kan ti fiam thin che. Zing dar 11 hnu ah class I lak zawh veleh college kal turin City bus I chuang lai kha kan break laiin kan lo thlir ziah thin che. Kan khawngaih thin che a kan ngaisang thin bawk che. University examnaah I ti tha ber zel thei kha mak kan ti em em thin bawk. I third year result  a lo chhuah meuh chuan university khatah BSc topper I lo ni thei daih mai.

Sikul atang a kan chhuah tawh hnu ni mahse I student leh nu leh pa te’n ha hipin I chanchin kan sawi a lawm. Zahawm tak si nelawm em em thin kha mak kan ti le hem em bawk a. Kan batch pui pakhat chu zirtirtu a ni ve tawh a. Hmanni kan inbiaknaah a sawi chhuak leh che a. ‘Sir kha nelawm tak ni si mahse zahawm lutuk ni bawk siin engtin nge a inseam theih le?’ tiin min zawt a I chanchin kan sawi leh teuh a lawm. Fiamthu I thawh thiam dan kha aw…

Mipa sam sei, hmeichhia hnung lama sam tawn lo, mipa kekawr tlawn zuih, hmeichhe pawnfen khup khuh lo leh a dang control I tum tantirh lai khan kan ngei lutuk che. Zirtir tu thiam tak leh in vawng tak I nih avang a kan ngaih sanna che pawh kha a bo vek dawn emaw kan ti a. Mahse thil awmzia I sawi atang khan kan va harh chiang tak em! I thusawi ka la hriat reng chu ‘Zirlai in ni a examna a pass ngawr ngawr ni lo vin thuawih na, dawhtheih na, insumtheih na leh rinawmna in zir a ngai a ni. Ka thu in awih a ni lova dan in zawm a ni zawk. Dan zawm chu in tan a tha si a’ tiin.

Thenkhat chuan pawm har sa an ti I thu an awih lova thununna an chungah I lek kawh fo a ni. Mahse thunun theih nih hlutzia I sawi avang khan tuma’n an ti chhunzawm vak duh ngai lo a ni. Kha ti taka min enkawl peih a vang khan class room atmosphere pawh a nuam a zirtirtu dangte paw’n class lak nuam an ti em em thin. I discipline a that avang khan kan nun pawh kan uluk phah a min vawng em em a ni. Kan chhungte an lawm thin khawp mai.

Hostel ah kan hnen ah I awm lai khan thil ti sual zing deuh leh kawhmawhbawl deuh an awm thin a. Vawi tam tak an chung ah thununna I lekkawh thin. I haw viau dawn emaw kan tih laiin a kawm ngeih ber berah I tang leh daih thin kha mak kan ti  a ni. A fel ber leh sual ber I en dan ah khan kan lungawi em em thin. Zahawm tak si kan mutna khuma kan ti ti laite a I lo tel ve peih tlat thin kha a van nuam thin tak! A chang chuan kan mutnaah pawh I hah deuh chuan I lo mu veleh mai thin a. I student nih kha nuam kan ti a ni.

Hostelah hian ka awm hnem ve tawh viau a zirtirtu te hian mi fel leh mi tha, hausa leh rethei an hre hrang hma thin khawp mai. Mahse nang chu kum 2 chhung khan chutiang ang rilru leh ngaihtuahna I put kan hre ngai lo. Hmanni khan I thawh pui thin kan miss pakhatin staff meeting na ah sikul a naupang  awm tha duh lo I chhan thinzia min hrilh a, mak ka ti khawp mai. Hnawhchhuah ngei ngei tura kan ngaih thin ma hse an hnawhchhuah leh taklohte kha nangmah vang a lo ni tih kan hrechhuak hnuhnawh a. Misual berte chunga I khawngaihna lantir nasat zia hi a ropui kan va han ti tak!

Pawl XII kan zir lai khan zan khat chu hostelah pawl XII zirchhuak sawm rual vel rui chungin an lo kal a. Kan zirtirtu zinga an ngei deuh hlek an lo au nawm nah a. Kha mi tum pawh khan Principal ngei pawhin a hnawt tiau zo lo a. Mahse nangmah Ilo lan chiah khan an va han danglam chiang tak! ‘Sir ______ a lo kal a nia. I hawng ang u’ tiin I thawm an hriat khan bibo tumin an phi ruai a nih kha. I hau chiam dawn emaw kan tih laiin ngawi rengin an awm khawmnaah I kal a, an reh ta hmak mai kha a va lawmawm tak. Kan thian thenkhatte kha chu sual  tak  nu leh pa thuawih chu sawi loh vengkhat YMA leh VDP thunun hnu te an ni a. An upa hlawm bawk si an ruih phei chuan tu thu mah hi an awih a rinawmloh. Mahse I thu hi I student zinga fel ber leh sual ber pawhin kan awih thin a ni!

Meizial zu kan tam thin khawp mai a. I strict viau bawk si a engtin nge meizial zuk hi I tih dawn tih kan hre chak khawp mai. Sir dangte pawh meizial zu man lamah chuan an zam pawh a tha a min man deuh reng mai a ni. Mahse meizial chungchanga I thutlukna pawh kha tha kan ti. ‘Meizial zuk hi zawngchhang chi a ni a nghei mai mai a harsa. Lehkha in zir that ka duh chuan tlem te te tal in zuk a ngai dawn a ni, a chhan chu meizial nghei thei lo in awm teuh mai si a. A tam zawk phei chu in nu leh pa te’n an rem ti tawh a.

Chuvangin kei chuan meizial hi nghei ula ka ka duh a inthei lo a nih pawhin ka hmuh lohah in zu tur a ni. Nu leh pa leh hmun danga mite hmuhah zuk loh hram in tum dawn nia. Tin, form ha chunga zu ka hmuh palh che u chuan ka thunun ang che u’ tiin I sawi kha. I thusawi dan ang takin ka ziak thei lo mai thei a mahse khitiang deuh khian I sawi a ni. Kei hi a zu tlem pawl ka ni mahse nghei har ka ti khawp mai. I sawi ang chiah khian meizial zuk tur kan tlakchham chuan lehkha zir harsa kan ti thin khawp. Mut pawh kan muhil tha thei ngai lo a ni.

Tha kan tih em em thin pakhat chu I warden lai khan chaw ei khamah toilet leh inbualna velah I kal duh ngai miah lo kha a ni. Sir pakhat zawk a strict ve khan min lo chang a min man thin a. Mahse meizial zu lo chuan lehkha zirnnaah khan kan awm hle hle thei bawk si lo a. Meizial kha kan zuk tam phah ngai lova a hluar phah ngai miah lo bawk. Hostel kan awm tawhnaah khatiang khan ti thin sela a tha ngawt ang. Zirna leh Ruihhlo ngai enkawlna a danglam I tih fo kha kan hre reng thin.

Zirtirtu tha hi chi hnih an awm a ni. Pakhat na ah chuan en tawn tur awm miah lo mahse discipline kengkawh thei tak leh zirtir thiam tak a ni a. A dang leh chu nungchang pawh entawn tlak discipline  pawh keng kawh tha em em leh zirtir thiam tak leh zirna lamah pawh entawn tlak zir taima em em leh in update peih tak te hi an ni ang. Zirtirtu tha ka sawi hmasak zawk khi chu I that em avang a ka ngaihtuah chhuah mai mai a ni. I invawng a keimah ni min discipline ang chiahin nangmah pawh in in discipline thei kha mak kan ti. Chu mai a ni lo zir tam tur leh taima turin min duh em em a min nawr nasa thin. Mahse nangmah kha keini ai ai a zir tai ma leh result nei tha I ni leh daih bawk si kha ropui kan ti thin.

Ka hrilh leh chak em em che chu Isua nangmah avanga kan hnaih phah hi a ni. Isua hriat na dik tak chu kan nei vek lo ang a mahse Isua hnaih duh na thinlung kemahni ah chi angin I tuh a ni.

Ziah tur ka va ngah khawp mai. Ka thiante pawhin an ngai lutuk che. Teachers’ day a lo thlen apiang hian kan ngaih zual thin che. Kum 2009 Teachers’ day I thusawi kha kan hre reng bawk a nia aw. ‘Class rooma ka lehkha zirtir zawng zawng hi nakin ah in theihngilh deuh vek dawn. Exam na a tan bak a tangkai lutuk lo mai thei. Mahse rinawmna, thuawihna, dawhtheihna, tihhram hram peihna, inthunun theihna, leh a dangte hi in theihngilh tur a ni lo. In theihngilh palh a nih pawhin min hriatchhuah apiangin in ngaihtuahchhuak thin dawn nia’ tiin I sawi kha theihnghilh loh kan duh thin. Nu leh pa tel lo va khawsak chiah hian kan tan I hlut zia kan sawi fo thin.

Ka ziak sei hle mai. Kan thianza pawisa thawhkhawm a tang a kan thil lei leh he lehkhathawn hi Teachers’ day ni tak ah I dawng hman lo mai thei a. Ni 5 hnu lamah I dawng palh a nih pawhin min lo hrethiam dawn nia.

Mi tin in thatna leh thatloh na kan nei vek a. I that na hian a hliahkhuh hneh em che a ni. Nang mah avang a he tiang din hmun thleng thei kan ni a ni tih hi min lo hriat sak dawn nia aw.

Tluang tak in I zir zel dawn nia. Mi dang tan malsawm na ni zel ang che!

….ian,

3/9/ 2012

Similar Posts:

• Honour the Teachers – I (Teachers’ Day Pual)
• Zirtirtu nge pawimawh zirlai?
• Darthlalang
• Zirtirtu
• STEM

Recent Posts:

• Hmangaihna 131
• US Sipai tang duh te tana hriat tur pawimawhte
• Izzy.pinetrees
• MIZO SAKHAW BIAK DÂN LEH A TOBUL ~ 1
• Ka lunglai kuaitu – Linear equation in two variables (Zirtirna diklo chu…)

This entry was posted on Wednesday, September 5th, 2012 at 9:00 am and is filed under Lifestyle, Luangliam. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.