M.Suaka Chanchin Part-III

January 16th, 2012 11:30 pm by lushai_er

An fate chanchin tawi kim deuhvin lo chhui zui dawn ila :

 1) THANGLUAIA : Kum 1896-ah fapa upa ber mipa an han hmu chu an lawm hle mai a. Khang hun laia mizo ten fapa an hrin chuan an kutah meichher leh ngunhnam te an hum tir thin a. Chu chu pasaltha lo ni ngei tur a duhsakna a ni a. Pu Suaka ve thung chuan a fapa hmuh hmasak ber chu ‘PEN’ a humtir thung a, lehkha thiam tura a duhsakna a ni

A pa duhsakna ang takin Skul lut thei a nih atangin zirna lamah a tluang chho ta hle a. Shillong ah Middle English pawh a zir a, Govt.High School-ah kum 1914 khan Matric 1st Division ah a lo pass thei ta a ni. Kum 1915 ahCalcuttaah Scottish Church Collegeah Intermediate Art zir zui lehin kum 1917-ah IA pawh 1st Division ah bawk a pass leh a, BA a zirzui ta zel a ni. BA pawh Mizo zinga a hmasa ber atan kum 1920 ah a exam ve ta. Mahse a pass zo ta rih lo hlauh !

BA a pass zo ta rihlo chungin kum 1920 la la hian Junior Assam Civil Service ah lutin Silchar DC Office ah Sub-Deputy Collector hna Oct. 1920 ah a zawm ta a ni. Hetah hian rei awm lovin Gauhati ah Sarvey Training te nei zovin Kohima-ah Asst. to Deputy Commissioner in kum hnih a awm leh ta a.

Mizoram-ah Feb 1924 ah a lo chhuak ve a. Thla 2/3 emaw chuang Lunglei SDO hna va chelh zovin kum hnih lai Aizawl ah Asst. Superintendent hna chelhin a awm ve leh ta a ni. (N.B: Tah hian thlakhatah Rs.240/- a hlawh)

Aizawl-ah an chhung hian Thingpui huan tlang (Tuna Macdonald Hill) tuna C.M. Bangla bulah hian ama bangla a sa ve a. 1924-ah Thankhumi D/o Pu Palaiana Hauhnar, Lusei Clerk leh Aizawl lal nihna kawp mek nen an innei a. Hetah hian an fapa Zokhuma (Jt. Director AH & Vety  ”L”)  hi a piang a ni.

Kum 1926 ah Garo Hills ah transfer a ni leh a ( N.B: Mizoten Politics kan hriat tan tirh a Saptawng a lehkha pakhat , Bawrhsap an thawn kha ama ziah anih hi an ring a, an transfer chhan niin an sawi thin. Post hmasa lamah a lang!) .  Rei a awm hmain hrisellohna rip takin a tlakbuak ta a. T.B. a lo ni tih an hriat in Shillong Welsh Mission Hospital-ah rei vaklo an enkawl hlawhchham hnuah Durtlanga a nu leh pate inah an rawn hruai hawng a. Rei pawh dam lovin 14-11-1926 ah alo boral ta a ni.

A boral hma lawk 28th Oct. 1926 hian a fanu THANCHHUMI (tuna Khatla a V. Thanzauva nupui) hi a piang ve hman bawk. A boral hian kum 31 pawh a la pumhlum hman lo a ni.

2) BIAKKUNGI : Ani hi nula fel leh duhawm takin a seilian a. Harhna lamah a kalsualin, amahin mi a anglo hlen ta hlauhva. A damchhungin a nu leh pate bulah a tap hlen ta a ni. Kum 73 lai a dam a ni.

3) CHAWNGTHANCHHUNGI : Ani pawh tluang taka lo seilianin Dr. Challiana nen 1923 ah an innei a. Fa pathum – Nghakliani, Lalhruaia leh Chawngkhawsiami te annei hman a, vanduaithlak takin a fa hnuhnungber senlai in a thihsan ta hlauh a ni. A boral hian kum 30 mi chauh a ni.

4) NGURTINCHHINGA : Ani hian lehkha a zir thui lova. A tleirawl chhuah atangin ramvah lawmmi a ni a, Durtlang dai ah Ramar/sava a tam si a, duh anga silaimu hmang thei hmasa a ni bawk a. Mizoramah sava kap tam ber nia sawi  thin a ni.

A ramvah nasat lutuk vangin hma takin pumpui ulcer a nei a, hrisello takin a hun rei tak a hmang a. Kum 1944 atangin Durtlang lal nihna a chelh a. Mizoram a District Council kan lo neih a lal te ban an lo nih hma hun, reife chu MIZO LAL CONFERENCE- ah Secretary hna a chelh thin. Kum 82 mi niin kum 1987 ah a boral. Amah leh a fate chanchin kimchang zawk hmun dangah kan la sawi ang.

5) DARRUMVUNGI (Kaii) Ani hi Shillong ah Nurse a zir a. A u Thangluaia’n TB a rawn vei tak hian rawn zui hawng ve nghalin chhungkua midangin an kai ve loh nan amah a inpe a. TB natna a lo kai ta a 1929 ah kum 20 mi chauhin a lo boral ve leh ta bawk. Chhungte chhanchhuakturina nunna hlan a ni ber a, a ropui hle a ni. (N.B: A u tan hian a in pumpek hlawm tawp a ni, tu’n a hre lo mai thei! Ngaihsan awm tak a ni!)

6) BAWIHCHUNGI : Ani pawh nula niin Primary zirtirtu ah a tawp a. THANGHRIMA nen an innei a, fapa Sangliana an nei hman a. Ani pawh kum 23 mi chauh bawkin a boral veleh ta.

7) LALSANGI : Lehkha pawh zir thui lovin, hmatakin kum 1931 ah Dr. Challiana nen an innei a, hei i a u Chhungi thihsan a fate enkawl sak tura nu leh pa remruatna a innei an ni.

Dr. Challiana nen hian fapa 4 leh fanu 4 lai annei dun a. Kum 1946 ah a pasalin a boral san leh ta thung a. Ama hrin 8 leh a u Chhungi fate 3 hi a enkawl seilian vek a. An pa boral lai hian an la chhangchhe hle a. Family pension la awm hma a ni a, an harsa hle a ni.

 Chuti chungin amah Pathian ring tlat mi anih bakah thiamna nei tamlo mahse a taima a. A fate zawng zawng pawh hlawhtling takin a ti seilian ta a ni. An upa ber Nghakliani hian pasalah chhungkhat mi bawk Lalrinliana a nei hlauhva. Anni nupa kha Lalsangi fa te kaihchhuah kawngah an tangkai hle bawk. A fate chanchin kimchanga ziakna hmun dangah lantir a ni. Kum 93 mi niin 3rd June, 2006 khan a lo boral ve ta. A tu leh fa te hi kum 63 zet a hmeithai pui hman a ni.

8) KHUMTIRI : Ani pawh lehkha thui tak a zir lova, Laltinkhuma, Hmuizawl lal fapa nen an innei a, Police ah tangin Silchar leh Mizoram ah te an awm  thin. Fapa 4 leh fanu 4 annei a. Kum 1993 ah kum 75 mi niin a boral.

9) HNEMA : Ani hi chu Pu Suaka hrin ni lo mahse, a farnu fapa neihchhun a ni a. Pu Suaka te nupa hian a naupan lai atanga anmahni hrin ang taka an enkawl seilen a ni.

Pu Hnema thlah te zingah hian mi rualpawl tak tak an chhuak hlawm a. An hming lar zualna ber chu ZAITHIAM lam ah a ni. A fanu Lalzawmliani Nurse chu a hunlaiin Zoram a lar phak a ni a. A tupa C. Vansanga leh a fapa upa ber Saptawna fanu Lalrindiki Khiangte te pawh Zoram chhuanvawr te anni ta zel.

[ Part-IV lamah chhunzawm tawh mai ang....! A lang personal deuh tulh tulh si a, Part IV hi chu inthlan zawh lamah kan khek mai ta lawng......!]

Similar Posts:

Recent Posts:

16 Responses to “M.Suaka Chanchin Part-III”

  1. 1
    Saitawk Says:

    Han thlir leh zar2 ang hmiang.

    Report this comment

  2. 2
    lrpa Says:

    (Y) ..nia

    Report this comment

  3. 3
    lamea25 Says:

    Ngaihnawm. Daduhi leh c.vansanga hi cousin anlo ni elo

    Report this comment

  4. 4
    sheldon Says:

    Daduhi leh C Vansanga chu an zai sang dun thei reng ani, an lo inchhung pawh a awm viau e.

    Report this comment

  5. 5
    lrpa Says:

    Lushai_er hi i va hre chiang ang reng e. A tawpah hian i in chhui chhuak nawlh mai ang a :-D

    Report this comment

  6. 6
    Fonz Says:

    lushai_er hi nei ngaihnawm thei khawp mai….mnf lampang a hriat phei chu film plot tan tha viau ang….hollywood project atan :D..someday my friends.

    Report this comment

  7. 7
    lushai_er Says:

    E a lo chhuak a ni maw….Ka edit uluk viau asin le ! Mistake a la tam hle mai……! Post chhuah hnu hian la edit theih se te han ti ngawt ila.

    Pu Thangluaia hi sawi tawh ang khian Kulikawn Pa ho, Politics lama thangharh hmasate khan petition saptawngin an lo ziah tir a ni awm e, a hunlai a Mizo Officer langsar ber a ni si a, Garo ramah an transfer ta a ni an ti.

    A Puzawn khi Paliana Hauhnar tih tur a ni e.

    Report this comment

  8. 8
    lushai_er Says:

    @lrpa : 2007 khan ka chhut tir a, ka edit hman mai si lova, hei kan tlai lam umpawngpar leh a lawm le…A original materials pawh ka nei tawh chuang law..!

    Part-III hi mimal hming a lang nasa deuh va, Part-IV phei chu a lang nasa leh zual, chuvangin Part-V lamah kai daih ila, a tha ang!!! An phalna kan la hmasa mang si lo!

    Report this comment

  9. 9
    lushai_er Says:

    Ka tin san mai teh ang che u….weekend lah a la hla si a, vil angaih leh Fonz-an min lo vil sak mai dawn nia.

    Report this comment

  10. 10
    lrpa Says:

    Lushai_er..part-V lamah chuan ka lang ve det det ang a :-P
    I hobby ti mai ila, hi a tha ngawt mai (Y). keini ve angte hi chu mut ani tawp mai a..i kal lohna lam turah hian i kal emaw ni..hehe

    Report this comment

  11. 11
    H.Vangchhia Says:

    lushai_er, Inthlan hnai mahse rawn dah zel la ka van ti em, a ngaihnawmin a bengvar thlak em mai. Ngaihnawm ka ti tak zet. Mi mawl, rilru negative pu sa thinte lo chuan an ngai diklo chuangin ka ringlo.

    Daduhi te chhungkua hi Kulikawn an awmlai khan kan pa Chhuma (fam)fanu niin ka hre si a, Pu Saptawna fanu angin an ziak lawi si a ka van buai vele! An chhung leh kan chhungte hi kapu hunlai atanga inti chhunghnai kanni reng fo nghe nghe asin. Lalrindiki Khiangte tih khi Daduhi zaithiam hi a nih a, apa hming ka hresual anih chuan ka zak hle ang. :-S

    Report this comment

  12. 12
    shailendra Says:

    History pawimawh tak a ni. Ka thianpa Pu…

    Report this comment

  13. 13
    maawma Says:

    A family tree tan ta :-), thil dang daih chu, i talent dawn pakhat nge i hobby kan ti zawk dawn? history lam hi zuk ni teh daih a, Engineering nen chuan a in per san mange o… High school ah khan History ah i ti tha thei phian lo maw ka ti mai mai.
    Chuan history hi kei pawh ngaihnawm ka ti khawp mai, mahse hetiang ang kilh kelh a sawi chhawn tur phei chu ka hre lem hlei lo, Historical places ho hi phawren ka kal chak chhan pakhat an ni ve mai mai, Great wall of China, Colosseum, petra, pyramids etc

    Report this comment

  14. 14
    H.Vangchhia Says:

    lushai_er, #11 Amah Lalrindiki Khiangte ka zawt a, ka hriat ang ngei khi a ni e.

    Report this comment

  15. 15
    H.Vangchhia Says:

    Daduhi: “pu Saptawna hi ka pu, a nu pa a ni e. C.Vana nen first cousin a ni e.”

    Report this comment

  16. 16
    lushai_er Says:

    “A tupa C. Vansanga leh a fapa upa ber Saptawna fanu Lalrindiki Khiangte te pawh Zoram chhuanvawr te anni ta zel.”

    A fanu ni lovin a tunu tih tur zawk a ni ang e……Typo !

    @H.V : I lo zawt chu a lawmawm e! Material ka lo kawl tawh mai si lo…kei pawn ka zawt a, ka online leh lawk thei si lo!

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.