Hnamdang Nupui-Pasala Neih Hi {Sunday Pual}

May 5th, 2013 8:30 am by Dr John

Thuhmahruai
Hnamdang Nupui-pasala neih (inter-cultural/faith marriage) hi thupui pawimawh tak a ni a, a taka nunpui leh lem duak erawhchu har tak a ni thung. Bible chuan thutlukna fel tak siamin Israel fate kha a warning thlap a, hnamdang chu nupui-pasala nei lo turin chiang takin a hrilh lawk a. Hei hi a chhan ber nia lang chu, (1) culture in-ang lo chuan chhungkua leh chi leh hnamah harsatna a thlen thei a, (2) hnamdangte hian sakhaw (pathian) biak an nei hrang a, (3) ringlo mi nupui emaw, pasal emaw chuan a rinna a phat-tir (bansan-tir) theih dawn avangin a ni ber (cf. Gen.28:1-4, Deut.7:1-4, 4:15-20, 17:17, 2Sam. 1Lal.3:1, 11:1-14, Neh.10, 13:23-27, 1Kor.7:12-39, 2Kor.6:14, 1Pet.3:1,2). A chunga tarlan aţang khian, hnam-dang nupui-pasala neih hian mimal, chhungkua, hnam leh sakhua (personal, family, culture, social & spiritual life)-ah te harsatna siamin chhungkaw hlim nih leh Pathian tana mi ţangkai nih a harsa dawn tih a hriat-chian êm avangin Pathianin a phalsak lo niin alang.

Hruaitu Ropui Mosia, Davida, Solomona-ten Hnamdang An Nei!
Pathianin Israel fate kha hnamdang nupui-pasal-a nei lo turin a hrilh mawlh mawlh a. Mahse, an Hruaitu ropui ber ber-te chuan hnamdang nupui-ah an nei lawi si! Mosia’n hnamdang mi (Kush/Ethiopian) a neih hi Jehova ringtu ve tho a nih rin a ni tlangpui a (Numb.12:1-3). Hetih hunlai hian Thupek chiangkuang tak la awm lo mahse, hnamdang mi neih hi Pathianin a phalsak lo tih an hre tawh niin alang. Hemi avang hian a Unaute sawiselna (demna) pawh hi Mosia’n a chhang-let ngam lova, Pathian meuh pawh a inrawlh lo niin alang. Lal Davida khan hnamdang mi Bathsebi nupuia a neih khan, a nupui neih dân chungchang mai ni lovin, “Bathsebi kha hnamdang mi” a nih avangin Pathian a lungni lo tel bawk niin an ngai (2Sam.11). Mahse, Pathian chuan hnamdang mi nupui laka a fa Solomona chuan a Lalthutthleng a luah a phalsak a, a thlah kal zel chu Khawvel Chhandamtu Isua Krista lo pianchhuahna atan a thlang leh tlat lawi si! Hnamdang nupui lak aţanga piang Solomona chu Israel Lal zinga fing ber leh hausa ber a ni a. Mahse, a pa Davida a chhun a, hnamdang mi nupui-ah a nei a, a nupui-te chuan a lalram leh a thlarau nun an tih-chhiat sak thung (1Lal.11:1-14). Pathian ruat hruaitu ropuite pawhin hnamdang mi nupuia an neih chuan, keini lo sawisel tur a awm emni? tiin ngaihdan kan siam ve mai dawn emni ang?

Hnamdang Nupuia A Neih Avangin Mosia A Buai!
A nupui Zipori a thih hnu-ah, Mosia’n hnamdang mi nupui-a a neih avangin a thisen zawmpui unaute 2, Miriami leh Aarona ten nasa takin an sawisel a (Numb.12:1-3). Mosia pawh a ţawng ngam lova, Pathian tak-ngial pawh a inrawlh tlat lo! Chhiartu-in ngaihdan i lo sawi hma-in ka sawifiah nghal mai ang e. Pathianin Mosia lama ţang a, a rawn inrawlh a, Miriam-i a hrêmna chhan ber zawk kha chu, “Miriami leh Aarona’n Mosia Hruaitu dinhmun (political & spiritual leadership) an chuh-pui vang zawk” kha a ni. Bible scholar-ten Mosia’n hnamdang mi nupuia a neih chungchangah Pathianin engmah a sawichhuah miah loh dânah hian, he thu-ah kher hi chuan Mosia hi chhan tlak a awm lo, a thiam lo hulhual tihna a ni e, an ti! Thûk zawka chhuitute phei chuan, Pathian thupek en hian, Mosia’n Kanaan ram a luh ve Pathianin a phal lohna chhan-te zingah hian ‘hnamdang nupuia a neih’ hi chhan pawimawh tak pakhat niin an ngai bawk! (see Gen.28:1ff, Deut.7:1-26). Pathianin ‘ţha lo’ a tih chu, keini a Thilsiam mihring-te tan lek phei chuan ‘a ţha lo lehzual’ ngei ang le!

Davida’n Hnamdang A Pawngsual A, Nupui-ah A Nei Zui!
Lal Davida hian nupuiah hnamdang mi, Bathsebi a nei a. A nupui neihdan erawh hi chu a ûchuakin, a râpthlak khawp mai. Tunlai ţawng takin, “Davida’n hnamdang mi Bathsebi, mi nupui a hmangaih dân hi chu hmangaihna mitdel” kan tih ang chi hi a ni chiang mai! Davida hian Bathsebi saruaka inbual a hmuh kha… a hmel ţhat leh pian nalh mai bakah, a chezia leh nungchang kha a âtchilh a ni ngei ang! Engtinnge i hriat? Nupuia neih ngei ngei a tum dân hi a turu êm alawm! Pathian a hlau lova, history chhe tak a hnutchhiah tur pawh a pawi ti tawh lova, a chipuite leh a thlah kal zel tur pawh a zah zo tawh lo tlat alawm! Bathsebi a duh lutuk avang hian, a pawngsual a, a pasal a thah sak phah tawp! Davida’n Bathsebi a hmangaihna leh a âtchilhna râpthlak tak hi Pathian pawhin a hriat-pui a ni ngei ang, a hmangaih ber leh a duh êm êm chu nupuia a neih a phalsak tlat mai! Davidan Bathsebi a pawngsual te, a pasal Uria a thah sak te, Pathian thupek bawhchhiaa hnamdang mi nupuia a neih te chu a ti dik lo tih hre reng mahsela, “Bathsebi a hmangaihna thinlung kha Pathianin a pawm sak tlat” a ni tih hi thudik a ni.

Hnamdang Nupuia A Neih Avangin Solomona A Tlu!
Israel Lalte zinga ropui ber, fing ber leh hausa ber chu hnamdang mi nupui-a a neih avangin a Lalram leh a thlarau nun a tluchhia ti ila kan sawi sual awm lo ve (cf. 1Lal.11:1-14). Lal Solomona khan Nupui 700 leh hmei 300 teh meuh a nei a, a tlinin, ava chhel tak! Bible scholar ţhenkhat chuan Solomona khan Jehova tan leh Israel ram tan thiltum awmze nei tak leh fel tak neiin, hnamdang mite kha nupui-ah a nei zawk a ni, an ti! He ngaihdan hi Bible-ah pawh a inziak tlat mai! Lal Solomona hian a Lalram tihngheh nan te, Israel mi Chithlah tih-pun nan te leh hnamdangte Jehova biak-tir a tumna (political, cultural & spiritual motives) avangin hnamdang-te kha nupui-ah a lo nei a ni, an ti! (cf. 1Lal.3:1f, 9:16). Mahse, vanduaithlak takin, amah Solomona kha tisa leh thlarauvah a lo chak tawk ta si lova, a tum kha a failed mai ni lovin, amah zawk khan a hnamdang nupui-te pathian chu a biak-pui ve ta zawk a, a Lalram pawhin a tlukchhiat-pui bakah, Israel fate tan Entawntlak lohvah a inchhuah ta a ni. I hneh theih loh tur chu buan suh ang che.

A Pawi Lo, Chatuan Nunna Chang Thei ila…
Nupui-pasal thu hi It’s my life tih ngawt chi a ni lova, “damchhung piah lam thil” a nih tlat avangin fimkhur theihtawp a ngai. Heta “Damchhung piah lam” ka tih hian, kan thih hnu-ah pawh kan hnam, kan thlah, chi leh kuang, chhungkhat-laina (generation) kal zel kha a effect tlat a ni. Nehemiah pawhin he nghawng ţha lo tak hi a hriatchian êm avangin, huai takin, hnamdang nupui-pasala nei-te chu a khak hlawm a, ânchhia a lawh a, thenkhatte chu a vua a, an samte a pawh thlaksak a, an fanute chu chungho fapa te neihtir lo tûr leh chungho fanute chu an fapate tan emaw, anmahni tan emaw nei lo tûrin Pathian chhalin chhia a chhamtir hial a nih kha! (Neh.13:23-29).

Khawvel a ni a, loh theih loh thil a awm thei a. Kan hmangaih tlat-te hi “hmangaih suh” kan intih sak ngawt thei lo. Pathian pawhin, a duhsak zawng chu a duhsak bur a, “Jacoba ka hmangaih a, Esauva erawhchu ka hua” a ti a ni (Rom 9:13). Chuvangin, hetiang thil (hmangaih tlat) hi kan nun-ah a thleng a nih pawhin, Pathian ringtu (Kristian) ngei kan hmangaih tlat theih nan Pathian hnenah ţawngţai tam ila. Kan Pathian hian kan ţhatna tur chu a hre lutuk. Kristian leh Kristian lo innei emaw, Paula sawi angin, ringlo mi ve ve, inneih hnu-a a tu-emaw zawk Kristian lo ni ta pawhin ringlo nupui emaw, pasal emaw chu ţhen mai lovin, Krista hnena hruai (ringtu/kristian-a siam) tum hi tih tur pawimawh tawp khawk a ni.

A Pawimawh ber erawhchu hei hi…
Engpawh nise, Eng thil pawh lo thleng sela,
Eng-ang nupui-pasal pawh nei ila,
A pawi lo, Ka thlarau Chhandam a nih a,
Chatuan Nunna ka chan theih dawn chuan…

{He article hi Nikum May 6, 2012-a Sunday School kan zir lai (Zirlai 16 – Numbers 12:1-16) khan Chhuah turin ka ziak zo tawh a. Ka zin kual vel avangin ka lo theihnghilh daih a. Ka hrechhuak a, ka rawn phawrh leh a ni}

 

Similar Posts:

Recent Posts:

32 Responses to “Hnamdang Nupui-Pasala Neih Hi {Sunday Pual}”

  1. 1
    Chemtatrawta Says:

    Ka va “Amen” dap dap em..!!! Nupui pasal hi chu Lalpa atanga chhuak ngei hi ni teh se. Adama tana Evi a siam dawn khan Adama kha a rawn chhin eih lova, a tana tha ber tur a pe mai reng a ni.

    Report this comment

  2. 2
    chhana Says:

    1nkhawm nuam vek ule.

    Report this comment

  3. 3
    Chhuaklinga Says:

    A ngaihnawm hle mai. Pahian thu hi chu a mak a ni, David-an hnamdang laka a fa Solomon-a kha Pathianin a Temple sa turin a thlang leh tlat mai, chu mai a ni lo Israel lal zawng zawng zinga ropui ber a la ni zui. Rorelna niah chuan kan hriat fiah loh zawng zawngte kan hre fiah ang a. Chutih hunah chuan kan Pathian hi, Maka, Remruattua, Chatuanpa, RemnaLal kan la ti dawn a ni.

    Report this comment

  4. 4
    Charice_mizo Says:

    Bible atang hi chuan engkim hi a fiah thin. Mahse hnamdang neih tunlaia kan khel dan tlangpui hi chu Racist tak mai ania, hnamdang huatna leh intih Mizo firfiakna thinlung atanga rawn chhuak a ni. Kan ngaihtuahna a fim lo reng reng.

    Good post.

    Report this comment

  5. 5
    vakul Says:

    Post tha tak a ni e.

    Report this comment

  6. 6
    XaiA Says:

    ….Pawi det na hi a awm leh thin

    Report this comment

  7. 7
    Awmtea Leo Khiangte Says:

    A tha thuai thuai mang e. (Y)

    Report this comment

  8. 8
    Ruata 4 Cabin Says:

    Pathian thu a miropuite tlukna hi zirlaiah hman a va tha em! Zirlaiah pawh hmang lova kan tluk ve zel cuan chung lam a mi ngaihdan pawh a ni dawn em ni? Kei chu a nih ka ring hauh lo. Pathian thu’n hnam dang neih that lohzia, lal fing ber pawh a tluk ciat phah thei tih min hrilha, he a thil min zirtira hi zawm mai a tha..kan Mizo hmeicia te zirtir uluk lehzual bawk ang U!

    Report this comment

  9. 9
    Vanlalruata Hnamte Says:

    A ho em mai. Hnamdang nupui pasal a neih leh neih loh a lo a buai uam uam te chu. Christian a I siam theih phawt te chuan a tha mai a ni lom ni.

    Hnam dang neih hnu a I changkang zawk dawn chuan, “This is your Life, do what you want…”

    Hnam dang neih avang a I thluk chhiat ai chuan “This is your Life, don’t spoil your life!”

    Sunday Sikul ah hian kan zir uchuak mah mah em le aw?? Kei poh in Sunday Sikul ah heng ang hi chu ka hre fo mai…

    Dr. John I rawn ziak tha viau e, mahse a tawp a i sawi ang khian Chatuan nun kan neih hi a pawi mawh ber mai, hnamdang Christian ni lo, nupui/pasal an neih a, Christian a I let a nih chuan Missionary hna ropui tak a ni ve tlat. Kei chuan kan Mizo Chhungkua (tam tak) te ai chuan Vai chhungkua ka ngaisang fe zawk !!

    College kan kal lai a Pheikhaawk tet bun, kei ni Addidas, Reebok, etc a kan buai lai a lo buai ve ngai lo vai te khan kan tluk ngai miah lo a sin. An pathian chu mi lem nimah se la, kei ni in minung Pathian kan biak dan leh tih dan ai hian an pathian te chu an ngai hlu in an tih teh a sin.

    Zu an rui ve ngai miah lo a, kuhva tak ngial pawh an ei miah lo.

    Pawimawh ber a ka hriat chu Nupui/Pasal ai mah in kan thinlung hi a pawimawh zawk in ka hria….

    Report this comment

  10. 10
    Terema Chhakchhuak Says:

    Mizo society kan kalsan ngam a, kan inrawlh tawh dawn lo a nih chuan hnam dang neih chu a pawina a awm em em love. Mahse Mizo nun dan phung pangngai ang chi leh kan society kan la mamawh chhung chuan hnam dang hi i nei lo ngam ang u. Samson-a mi chak ber mai pawh kha a tluk chhiatna pawh hnam dang nula vang a nih kha. Kan culture a inmil loh chuan a inkawp rem rei tak tak theih loh. Tunlaia kan khel nasat em em Muanpuii bikah hi chuan ngaih khatah a la ngaih theih a, ani chuan Mizo a mamawh vak kher lo mai thei, kan society chhungah a inhnim phum thuk ve vak kher lo mai thei bawk. A awmna hmun avang pawh hian Mizo a mamawh em em kher lo thei bawk. Mahse Mizo hmeichhe thenkhat chhiatni thatnia Mizo tlangval la mamawh em em tho tena hnam dang neih an han sawi mawi kher zel hi chu a tul lo ve khawp chuan ka hria. An thih huna thlan laihsaktu tur te, an harsat leh tanpui an ngaih huna phungbawmtu turte chu Mizo tho an ni tih hi an theihnghilh thin niin ka hria. An caring zawk an han ti a, chhiat han tawk chiah se la tanpuitu tur chu Mizo tho an ni. Mi sawi ka hriat ka’n sawi ve mai mai teh ang: Khawpui pakhatah pawh hian vai pasal nei Mizo hmeichhe pakhat hi a awm a, chu nu chu a pasal chuan kut a thlak nasain a vaw nasa thei khawp mai a, an thenawma awm Mizote chuan em em bawka tiin chu khawpuia awm ve IPS hnenah chuan hrilhin hma la turin an ti a, chu IPS chuan tihngaihna tak a hre bik mang si lova,”A tawrh peih chhung chu lo invuaktir phawt mai teh se, a tawrh peih tawh loh hunah tih dan kan la ngaihtuah dawn nia,” tiin a lo chhang a ni awm e.

    Report this comment

  11. 11
    Sihtea Says:

    Kei pawh in Vai pasal a nei, an pa in kut a thlak fo thawm hi ka hre ve bawk.
    An in neih hma kha chuan, tun a kan nula ten an sawi vul chuk a caring thei khawp mai. A duat in, a lak ah a zai dam thei hle a, a duh ma mawh chu a lei sak zel, a thian tha te nen lam a ti tha em em vek. Mah se tun thleng in,
    a pasal chu kristian ah a la in let chuang lo.

    Report this comment

  12. 12
    Aryan Says:

    Mizo mipa zawng zawng deuh thaw in nupui te kutthlak an ching, vai zinga thenkhat kutthlang ching an awmvanga sawihnawm vak kha tul kher loin ka hria. Vai ho tlinlohna in sawi zawng zawng let sang tam tak mizo mipa te tlin lohna sawitur a awm ve tho.

    Mizo mipa pawh inneih hma a zai dawh duam a duat em em a bialnu te treat thin kha inneih tukah chuan zawng hur nu, ka ma mai tur che nia ti buan buan ching pawh an tam.

    Chuan hmeichhia te kha, in pa in kutthlak a ching che u chuan an muthilh hlanin an sazu kha chemte hriam deuh in tan chum hmiah rawh u. Chuan tlanbo san daih ula.

    Report this comment

  13. 13
    Maisek Says:

    Aryan chu van duh rum ve awww…. John chu ziak tha thei dap dap khawp mai… (Y)

    Report this comment

  14. 14
    Rinzova Khawlhring Lalhnam Says:

    Zo Leh Zo inneihna chu a Pathian thu thlap mai a ni.

    ‘ka lawm e’

    Report this comment

  15. 15
    chhana Says:

    Hnamdang mi neih hi a hun lai (thatlai) chuan a hlimawm viau a ni thei e. Mahse, chatuan lam leh a hnam feeling lam pawh ni chuang lovin nunphung a danglam tur hian upat hnuah nghawng engemaw hlim lohna a thlen theih ka ring tlat.

    Report this comment

  16. 16
    sheldon Says:

    Post tha em em e (Y)

    Report this comment

  17. 17
    PKfanai Says:

    Pu Rinzova comment khi (Y)

    Report this comment

  18. 18
    Killer shark Says:

    Comment hma in kan chhiar phawt ange….. he site hi chu alunglen thlak thin khawp mai.

    Report this comment

  19. 19
    ZerO Says:

    very good post

    Report this comment

  20. 20
    ramhmangaiha Says:

    Hnamdang Nupui-pasala neih hi hnam phatsanna te kan han ti hluai thin tak nain hnam dang nupui/ pasala neitute hi chuan anmahni hmangaihtu an nei a, a tha viau e… hnam dang an neih avang hian Mizoram hi an phatsan ta angah kn gai a, mahse a dik lo. Mizoram hi an la ngai reng a, an la hmagaih reng a, mahse keimahniho zawk hian kan khaw dang sial hmuh nghal tlat a… kan thlir dan hi a dik lo ngahl zxel zawk niin a lang….

    Anmahni hmangaih duhtu hnam dang an nei a, hnam dang an neih vang ni lovin anmahni hmangaihtu an neih avangin an tan chuan a hlu a ni. Mahse hnam dang cu nei lo ang u.

    Report this comment

  21. 21
    karei Says:

    Fa te identity ah an buai, chuvangin hnamdang neih lom mai tur

    Hnamdang pasal neih chuan pasal te khua ah awm theuh tur

    Pathian thu leh lehkha zir san vanga Mizo mipa te en hniam kher loh a tha, Hnamdang mipa nen compare chi kan nilo, kanla tlem lutuk

    Report this comment

  22. 22
    Khuangpu Says:

    Hnamdang inneih hi Pathian hian a phallo tak zet maw. Ka lo hriat thin dan chuan Israel fate kha Pathianin ringlo milem betu te laka tih fihlim atum na zawk ani. An zingah hnamdang an sakhaw vuana tlu lut te kha Pathian in inneihpawlh akhap awm ka hre lo. Rinna lam thu vang zawk niin ka lo hre ve a. Hnam hrang kara inneih phal lo se hmangaihna ava ngainep awm ve. Bible ah hmangaihna kan sawi uar viau si a.

    Report this comment

  23. 23
    Khuangpu Says:

    Hnam han tih mai pawh hi thui zawka ngaihtuah chuan mihring te ah hian hnam hrang hi alo awmlo. Adama Pathianin a siam kan ring anih chuan. Mizo te pawh hi Mizo hnam a awm hma khan min thlahtu chu hnamdang an ni ve ngei ngei tih a chiang ani lawm ni. A hranpa in Pathian in min siam si lova. Lusei, lai, mara te hi hnam hlawm alo len deuh a nikhua alo rei chuan hnam dang kan la inti duh fo tho lawng maw.

    Report this comment

  24. 24
    XaiA Says:

    Aryan says… ‘Vai ho tlinlohna in sawi zawng zawng let sang tam tak mizo mipa te tlin lohna sawitur a awm ve tho.’ Kei chu hei hi a letling thawk ka ti…mizo mipa aiin vai mipa hi a let sang tamtakin an tam zawk sia….hehehe!

    Report this comment

  25. 25
    H.Vangchhia Says:

    Ziak tha hle mai (Y)

    Aryan :P hairehai :D

    Report this comment

  26. 26
    Dr John Says:

    Comment a ngaihnawm hlawm e. Ka lawm e. Power kan nei lo reng a, Inverter Battery chen-in a thi vek a, tukinah ka rawn nung tawk tawk a ni.

    Hriat-zawngte Example atana han pek tur ka hre ve nual a. Mahse, hming em chu sawi chhuak lo mai ila. A engkawngah pawh nise a tha lam aiin a tha lo lam hi a tam zawkin ka hria. Pathian hian mahni chipui-te ngei nupui-pasal kan neih hi min duhsakin ka hria. Ka sawi ang khian, chang-dang kan kan dawn a nih pawhin, tih tak zeta Pathian rawn a tha-in ka ring ;)

    Report this comment

  27. 27
    laldoma Says:

    ziak tha hle mai…zau deuh zawka chhuah nise, kan thalai tamtak hian chhiar se a that dawn hi. @Ziaktupa, CCbu leh FB velah han chhuah chuai2 teh, Bible hi kan inzirna tur thatak a ni reng a ni.

    Report this comment

  28. 28
    Khuangpu Says:

    Hnamdang neih hi thil tha ani ngailo a. Mahse Pathian pawi sawina chu ani ngawt lo. Vai neih erawh Hindu an ni a, thuhran.

    Report this comment

  29. 29
    hltau Says:

    Isua thalh tute zing ah hian hnamdang nula Ruthi te, Bethsebhi te chu an tel ang loi bok si a

    Report this comment

  30. 30
    zoharhthara Says:

    hnamdang nupui pasal a neih hi teh dan a in chen lo hlawm vio ang,keimah chuan neih a that loh na hi a bu a chhuah tham lawih kanei a,a theihhram chuan neih loh a thra ka ti ber.kan zo pui ah kan hmu zo thlawt lo te a nih lloh chuan,,

    Report this comment

  31. 31
    ulawng Says:

    Ka chhiar ve chiah a, tha ka ti ve chiah :) (Y)

    Report this comment

  32. 32
    Hmangaiha sailo Says:

    Hnam hmangaih tu tan cuan palzam mai chi ah k ngai lo!Dan pangai ah chuan mahni hnam pui ngei neih hi a fel thlap! Mhs achhan dang vang a hnamdang neih hi chu soi thiam a har!

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.