Mizo ṭawng ziahphung – 0

August 21st, 2012 6:00 am by ɪ̣uɪ̣pnoɥ

Mizo ṭawng hi hmasáng aṭanga zîaka dahṭhat a awm vè lëm loh avàngin a ziah dàn chungchangah pawh harsatna tam tak a awm a. Hemi sukiang tùr hian Mizo Language Committee din a ni a, an lehkhabu siam Mizo ṭawng ziah dân    tih a chhuah meuh chuan buaina tam zâwk a kiang duak niin a ngaih theih: Mi tam tak inhnialna a tireh a, a dik zâwk leh dik lo zâwka inhnial buai ngai lovin dàn siam a ni tawh miau va. Mahsé he lehkhabu nei lo leh chhiar lo tán chuan a reh ve ngawt lo.

 

Tuna ka thuziak hi chu a lehkhabu pumpui thlir thuak thuakna a ni phawt ang a, a ziah dàn tak tak chu hman remchan ang zëlin, chhiartute’n in chhiar peih dawn bawk chuan, kan la rawn zîak ang.

 

  1. Pakhatna:  TuaiSialA thuziak awm sa pathumte: 1-na, 2-na, 3-na — hi chhiar phawt la, hei hian sawi nawn ngai lovin thil tam tak a tifel.

    Heta a lehkhabu hman hi dàn hlui zulzuia ziah a nih hmèl a, tihdanglam pahnih khat a awm a, chu chu ka’n sawi ang e. A pawimawh berah chuan záwng  tih zawng zawng hi thuhnungbet a nih pawhin, ziah zawm tawh loh tùr (Heta TuaiSiala thuziah bi 15-na nèn hian khaikhin ta la). Hë dàn  an rawn siam hi mak kan ti mai thei a,  mahsé kan thuziak leh tùrah a mak lohna kan la rawn sawi dawn nia. Hei hi tihdanglam lian ber pakhat a ni. Tihdanglam dang chu, hrilhfiah chhawnna sei lutukho, entir nan: engpawhnise tih te, chawplehchilhin tih leh a dang tam tak te hi, zawm tawh lovin eng pawh ni se, chawp leh chilhin ti tea ziah tawh tùr a ni.

    Hemi ṭhatna êm êm (ni-a an sawi) chu, thumal tam thei ang ber hi lam khat lek leka ziah hran vek ni se la, chhinchhiah a awlsam zâwk dáwn (ni-a a lan!) vàng a ni. Amaherawhchu (amah erawh chu? kan la sawi ang!) thumal pakhat ni chiang bàngho, entir nan: sazu, tlanchhia tih angte chu lam khat lek leka ṭhen hran chi rual a ni lo tih kan hrethiam ṭheuh awm e (mahsé ziah zawm vek tùr tih emaw, lam khat lek leka ṭhen hran vek tùr tih emaw dàn awm ta se, ṭhen hran rual loh leh ziah zawm rual loh a  awm thei hauh lo thung a ng le! Chhiar erawh a har nak ang.). (Tihdanglam dang chu kan la sawi ang, hun dangah)

  2.  Pahnihna: An dàn siam hi ṭha famkim chu tuman kan ti vek kher lo mai thei a, mahsé dàn changtlung angreng tak a awm vè ta hrim hrim hi chu làwmawm kan ti ve ṭheuh awm e.
  3. Pathumna:  A bu hi Aizawla awmte chuan lei ngei u la, google chhuah theih turin in blog ilovah te tar chuai chuai ula, a ṭha ngawt ang. Lakchhawn phalna dàn in bawhchhia tia khing tùr che u an awmin ka ring lo.  Mitin kan lawm êm êm zâwk ang. Chéng za man pawh tling lo a ni.
  4. Palina: Mizo ṭawng hi enkawl hautak tak a ni te pawh a tih theih a, thufiahbu changtlung tak lah kan la nei meuh si lo va. MAL hian buatsaih thuai thuai se tih hi ka nghâkhlel ru vawng vawng ṭhin. An tih tùrah an ngai lo em maw ni? Hnam dangho chuan an ṭawng thufiahbu hi an ulukin neih pawh an nei changtlung khawp ṭhin asin. Sâp ṭawngah, in hriat ṭheuh angin, Oxford English Dictionary (anmahni leh Guinness World Records sawi dan takah: The largest dictionary in any language) tih te, Zerman ṭawngah Deutsches Wörterbuch tih te, Ferên ṭawngah Dictionnaire de l’académie française tih te, sipein ṭawngah Diccionario de la lengua española tih te, an ṭawnga chhiar theih zawng zawng dah kim an tumna, thumal thar apiang an khawn khâwm zëlna beihpui a ni hlawm a. (Database changtlung tak nèna inthlun zawm a ni hlawm). Anniho (leh hnam dang tam tak) ang êmin tamin la changkang ve rih lo mah ila, bul ṭan a, ho te tal neih chu a hun vè tawh khawp mai. Mimal siam, an hrilhfiahna pawh hnial theih tak tak hlïr kan la nei tih theih a ni a (keiin ka hnial thei tihna ni lovin, Rev. Chuauṭhuama leh Lalzuia Colney te Vanglaini-a an inhnialna tluang kha lo zawh vè ta mai mai ula), a changtlung lo hlawm viau mai bawk a. Mimal siam a nih hlawm vàng te pawh a ni thei e. Sawrkar emaw pawl lian tham deuh (MAL ang chite) buaipui chhuah thufiahbu hi kan la nei miah lo va ni (ka hriat theih chinah).
  5. Pangana: Sawi tur tam viau mah sé,  bi ngaah hian duh tâwk dáwn ta mai ila. Ka sawi duh chu: An dàn siam hi a ṭhat êm êm rúalin, hei aia tawifel hian dàn a siam theih niin ka ring ve tlat a ni, hriat reng awlsam bawk sï tùrin. Hman dàn hlui erawh hnualsuat nual a ngai thei a. Entir nan: hë dàn te hi lo vaw thla ṭhuai ta chhin ila: thil hming (rannung hming, thing hming adt. ) leh thuhmabet leh thuhnungbet te tih loh chu ziah zawm loh vek tawp tùr, lam khat të tëa ziah hran thliah tùr! te han ti chhin ta sela, chhinchhiah na na na chu a awlsam phian ta ve ang. Ṭhat erawh a ṭha lo mai thei. Sawi hmaih erawh a awm thei hauh lo vang (vek tih thumal avàng ringawt hian!)  Hei aia sei deuh hlek mitin pawm theih deuhthaw tùr ni si, bi sawmli-nga leka an duan thiam ka ring tlat a ni, a duangtute hian. (Bi khat ringawta huamtír vek tum chu hriatthiam a har bâkah, a ṭha lo hrim hrim bawk. Eng chin hi nge hming tih hian kan huamtír dawn? tih zawhna leh a kaihhnawih tam tak a la chhuak thei cheu.).

    Awle, dàn awm sa chu a tawifel thei ang bera rawn ziah chhuah kan la tum dawn nia, a rang thei ang berin.

    Ka lawm e

Similar Posts:

Recent Posts:

21 Responses to “Mizo ṭawng ziahphung – 0”

  1. 1
    buhtlei Says:

    han chiar dawn ila

    Report this comment

  2. 2
    Rinzova Khawlhring Lalhnam Says:

    1st loh le…

    Report this comment

  3. 3
    H.Vangchhia Says:

    (Y)

    Report this comment

  4. 4
    lr hlonchhing Says:

    (Y)

    Report this comment

  5. 5
    sheldon Says:

    Tukchhuah nuam vek u le (C)

    Report this comment

  6. 6
    H.Vangchhia Says:

    sheldon #5 mut dawn hnaih a… :-P ;-) (F)

    Report this comment

  7. 7
    sheldon Says:

    Ngawi teh Pu Hv, India ram bik hi tinzawn a awl bik em alawm le :-D

    Pu Hv-a leh a kaihnawih midang tan – Muttui vek u le (L)

    Report this comment

  8. 8
    H.Vangchhia Says:

    #7 hairehai :) ti daih ila, in ngaihawm hlawm mang e aw…in vai mai khan :-S :-( (U)

    Report this comment

  9. 9
    TuaiSialA Says:

    Gus paws. Mizo tawng thumal tihtam duh vang maia thumal awm sa then darh nuaih hi a tha ka van ti kher lo em! Kan grammar hi kan khawih danglam nasa lutuk mah mah a, thangtharte’n pawm tur ber an hre tawh lo; Mizo tawng an thiam loh hlawm tak em hi. Tin, i lehkhabu sawi khi ka duh e. Mizo tawng chungchang ziahna lehkhabu chu ka nei pangngai viau. Thufiahbu lampang hi James Dokhuma khan ‘Tawng Un Hrilhfiahna’ lehkhabu hlai leh chhah pui mai a buatsaih a, a tha khawp mai. Kha kha tihlen ni tawp mai se. A ziaktu a boral hma ta deuh va, a pawi a nih hi.

    Report this comment

  10. 10
    sheldon Says:

    Pu Hv, keini lam pawhin kan ngai khawp mai che ania. Lo haw leh tawh la a tha ang. Hei tunlai phei chu Hnam Sakhua ho an tang nasa sia, i thiante ho hi i lo haw leh hun chu kan lo Lalhnam vek tawh mai thei ania :-D :-P

    Report this comment

  11. 11
    H.Vangchhia Says:

    #10 “…i thiante ho hi i lo haw leh hun chu kan lo Lalhnam vek tawh mai thei ania/” khai aw hairehai. ;-)

    Pathian zarah kan tum a kal tluan chuan ka lo haw leh vatin ka ring. Dam han hauh phawt ila :) (F)

    Report this comment

  12. 12
    filliz Says:

    .

    Report this comment

  13. 13
    mate ainawn Says:

    @ houdini :-) ;-)

    Report this comment

  14. 14
    ahooma_ Says:

    An tih danglam zingah hian pawm theih loh ka lo ngah ve em em ringawt. :-)

    Report this comment

  15. 15
    Awmtea Khiangte Says:

    (Y) (Y)

    Report this comment

  16. 16
    jakura Says:

    (Y) (Y)

    Report this comment

  17. 17
    saint sammoo Says:

    thu a rual thei lo hi a lom buaithlak lai ber chu/././

    Report this comment

  18. 18
    ɪ̣uɪ̣pnoɥ Says:

    #9 TuaiSialA, a dik khawp mai.

    James Dokhuma Ṭawng un hrilhfiahna kha kei paw’n ka nei vè nghe nghe a, kha kha tichangtlung se la a ṭha khawp tak ang… C. Chhuanvawra Hlawraw hrilhfiahna leh a hman dan tih te leh RL Thanmawia Hlathu dictionary tih ang chite hmang pawh hian…

    Mizo ṭawnga thufiahbu awm ka hriat theih chin: Lalzuia Colney te unau ziah leh Pu Remkunga ziah. A dang chu sâp ṭawnga hrilhfiahna te a ni hlawm: Pu Buanga thufiahbu leh JT Vanlalngheta thufiahbu te hi. Ṭhat chu a ṭha hlawm khawp mai; a kimchang tâwk lo deuh ve tih mai loh chu…

    Report this comment

  19. 19
    chhangteval Says:

    (Y) (Y)

    Report this comment

  20. 20
    vakul Says:

    amaherawhchu tih ho amah erawh chu tia kan ziah chuan a awmzia a dang hle dawn a…a va tha awm lo ve.

    Report this comment

  21. 21
    thachianga Says:

    -^- Amaherawhchu – mahse tlukpui a tih theih ang.
    Amah erawh chu – Lala erawh chu, Thanga erawh chu,tihna a ni daih thei.

    Ngaihtuah chiang se chuan an duh bik hauh lovang.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.