CHHURA FA REP hi engtia pawm chi nge?

September 6th, 2012 2:00 pm by Tluanga Chawngthu

Chhura fa rep hi a hming hrim hrim chu kan hre lar hle mai a. Lung phunah emaw, lung lian hrim hrimah emaw pangah milem a inziak thluah a. Chung milemte chu a then an chhipah te, a then an nghawngah te a inthil thliah hlawm a. Chuti ang chu a tlangpuiin Chhura fa rep tiin a bulhnai chengte’n an sawi thin a. Chuti ang chu khawbung ram Tlaikuang hmun hluiah te, Lungpho khua leh Mualpheng khaw inkarah te, N.Vanlaiphai bulah te a awm a. Tun hma deuh chuan Champhaia Mangkhaia lung, heti ang milem inziak hi Chhura fa rep tiin an sawi bawk thin.

Heti ang milem awmna bula chengte’n Chhura fa rep an vuah chhan nia lang chu Mizote thawnthu lar tak Chhura chanchin atang hian han thlir ila:
Chhura leh a unaupa Nahaia hian lo an nei ve ve a. Nikhat Nahaia lo veng chuan a lo mawng thingkawrawnga Sava fu teuh chu lungin a han vawm a. Chu thingkawrawngah chuan Phungpuinu leh a fate an lo awm reng chu niin, Phungpuinu thinrim chuan,
“Hawnglang maw, hawnglang maw,
Nauva lu lu khuai lai chi” a rawn ti ta hluk mai a.

Nahaia chuan a hlau êm êm mai a, baklêngin a tlân haw ta a. Chutah finrawl a chhuah a, Chhura chu lo inven thlengpuiah a sawm ta a. Chhura chuan a lo pawm ve mai bawk a.

Nahaia chuan, “Ka lo mawnga thingkawrawngah khan sava an fu teuh thin a, lung lian deuhin i zuk vawm thin dawn nia,” a ti a. Chhura chu Nahaia lo veng tur chuan a kal ta a.

Nahaia sawi angin Chhura chuan lo mawnga thingkawrawng chu lungin a zuk vawm dawt mai a, chuveleh Phungpuinu chuan,
“Hawng lang maw, hawng lang maw,
Nauva lu lu khuailai chi” a rawn ti thûm leh hlûk a.

Chhura chuan hlau ve hek lo,
“Hawng lang la, hawng lang la,
sial lu tiat tiatin hawng lang rawh” a tihkhum mai a. Phungpuinu pawh chu a zâm hle a ni.

Chumi hnu chuan Phungpuinu lui kal hlanin Chhura chuan Phungpuinu fate chu a lo thahsak vek a, thukah tûlthirin a lo rêp tuar mai a. Phungpuinu rawn hawin a fate a han hmuh chuan a lungchhe êm êmin,
“Luichhuk tumbu ka veh hlana,
Ka cha rial bang lo dai e,
Tumbu hûk hûk” tiin a tap ta tuar tuar mai a.

He thawnthua kan hmuh ang hian mi tam tak chuan Chhura’n phungpuinu fate a rêp lai lem kha a lem an ker ta a nih an ring hlawm a.Amaherawhchu, thawnthu pakhat atang ringawta lemker kha a ni thei chiah dawn em ni tih zawhna a awm thei. Chu vang chuan heng lemkerte hi pi leh pute hunlaia indonaa an sal man emaw, an mi lu hawn emaw lem niin a ngaih theih zawk mah mah a. A thenah te chuan ramsa chi hrang hrang lemte a tel a. Chungte chu an sa kah lem emaw, milu lam nana an ran talh lem emaw pawh a nih hmel hle a ni. Kan pi leh pute khan lehkha nei lo mah se, an thiltihte chu milem hmangin an lo chhinchhiah ve ah ngai ila, a pawm a hahdam awm e.

Chhura fa rep tia kan sawi zingah Champhai zawl chhim lam, Chawnchhim khaw thuta lungphun mak tak tak khi a langsar ber pawl a ni a. Heng lungphun zinga a sang ber hi a bung tawh na a, 10ft.. deuhthawa sang a la ni. He lungphunah hian naupang lem, tûla thil tlar ang maiin a in rêp diah mai a.

Chung naupang lem hnuaiah chuan seki lem an ker khat bawk a. Heng naupang lemte hi Chhura’n Phungpuinu fate a rêp te kha niin an ring a, seki lem pawh hi sekibuhchhuak lem kha a ni an ti. Amaherawhchu, he lungphek lehlamah hian ramsa hrang hrang lem a inker tel avangin Thangchhuah lungphun a nihzia entirna ni awm zawk tak a ni.

Heng lunga lemkerte an ker hun lai hi chhuidawnna mai lo chuan fiah fêl fai taka a chhânna pek a harsa deuh a. Chhura thawnthu atanga ngaihdan kan siam dawn anih chuan, Mizote’n kum 1700AD vela Tiau lui an rawn kân hma hian Chhura thawnthu hi an nei tawh ngêiin a lang a. Chuti anih chuan kum 1700AD bawr vela an ker a nih duh hmel hle a ni.
Ngaihdan dang awm leh theiah chuan Mizote’n Mizoram kan luah hma hian hnamdanghovin an lo luah tawh ngêi niin a lang a. Chungho kutchhuak chu nia ngaih theih a ni bawk.

Mi thenkhat chhui danin India ram hi kum 1600AD – 1785AD hun lai vel khan Province hrang hrangah thendarh a ni a. Chutih lai chuan tuna Bangladesh ram leh hmarchhak ram hrang hrang te hi mi sual tak thuneihna hnuaiah an awm a. Mipui te hnenah chhiah sang tak tak a phut bakah, tuna Kolkatta leh Bangladesh hmunah hian Sal In(Slave House)- te hial a sa a. Chu mi chu hnam thenkhat chuan hlauvin an rawn tlan chhe chho ta a.

Mizoram pawh hi rawn hrut telin tuna kan sawi mek Chhura fa rep pawh hi an kutchhuak nia ngai an awm a ni. A chhan chu heng lemker hlui leh pipute sulhnu kan neih tam tak hi hmun rai deuhvah a awm hlawm a. Chumi awmzia chu khang hunlai khan an awmna hmasaa buh an chin dan anga buh an chin mai theihna hmun, Mizoramah pawh hmun rem deuh laiah an tlan chhia a ni.

Amaherawhchu, heng hnamte hi tutenge an nih erawh hriat chian an ni lo. Mizorama lemker thenkhatte nena pian hmang, thu leh milem in ang deuh hi Chittagong Museum-ah velah a awm nia sawi a ni bawk. Chuti a nih chuan heng lemkerte an siam hun lai hi kum 1600AD-1750AD inkar vel emaw anih a rinawm.
Chhura fa rep a lemkerte hi tu te kutchhuak nge tih lo thlirzau leh ta ila: Chhura thawnthu atang bawk hian ngaihdan a siam theih a. A kertute hian Chhura thawnthua Phungpuinu fa te, Chhura’n a rêp lai lem kha an ker ta anga ngaih anih chuan a kertute hi Mizote ngêi an ni ang.

Mizote kutchhuak ngêi nia a lan theihna pakhat chu Chhura fa rêp tia kan sawi a lemkerah te hian thildang lem, entirnan, ralthuam te, mihring leh ramsa lemte a awm a. Indomi an nih avangin Mizote ker ngêi niin a lang a. Chubakah, sechhun khuangchawitute emaw lalte emaw kutchhuak pawh a ni thei ang.

Mizote lem ker a nih theih lohna chhan a awm veleh a. Chungte chu, tuna Mizoram hi Mizote’n an luah hmain hnamdangin an lo luah tawh nia hriat a ni a. Chung mite chu Mirawng(Kabui Naga), Meitei(Manipuri), Tipras(Tippera mi), Takam, Riang, Langrawng, Mawk, Kumi, Kachari, Miri te an ni. Chu bakah lung hriamhreia hmangtute pawh an lo khawsa tawh ngei niin a lang a, an lunghriam hmante pawh Mizoram Museum-ah sawm chuang lai hmuh theih a la awm a. Heng hnam dang Mizoram lo luah hmasatute hian Chhura fa rêp kan tihte hi an lo kerin an lo siam niin a rin theih. Mizote kutchhuak ni lovin hnamdang kutchhuaka ngaitu pawh an thahnem hle a ni.

Lungphuna lem ker mak sak leh danglam tak tak in kerte hi eng’emaw thil hriatreng an duh, lemker hmanga an entir niin a lang a. Kum 1894 ah A AW B kan neih tan chauh avangin, hemi hmalam zawng hi chuan tawngka leh lemker hmangin kan pi leh pute khan thil an inhlanchhawng mai thin a, chuvang chuan, Unau thawnthu sawi mah a dang an tih angin, Chhura fa rêp chung changah hian a dik ber hailan chu thil harsa tak niin a lang.
………….

Similar Posts:

Recent Posts:

19 Responses to “CHHURA FA REP hi engtia pawm chi nge?”

  1. 1
    Tuanzairela Says:

    .

    Report this comment

  2. 2
    ulawng Says:

    A dik hmel khawp mai a,,,

    Report this comment

  3. 3
    dawntliang Says:

    Post chu a ngaihnawmin a bengvarthlak viau va, ngaihdan erawh siam a har hle thung mai!!! :-S

    Report this comment

  4. 4
    Tuanzairela Says:

    Tluanga i va reh ve a…….

    I chhui tha hle mai. Vengva deuh chin thil chhui hi a danglam thin khawp mai. Thutawp siam si lovin thil ni thei tamtak an ziak chawk thin.

    Ngaihtuah i thui e!

    Report this comment

  5. 5
    Mx Says:

    Banner thar chu le’h (Y) :-D
    ‘Chhura fa rep’paws chu han chhiar ila…

    Report this comment

  6. 6
    Mx Says:

    A ngaihnawm in a bengvarthlak (Y) I sawi tak ah chuan a dik ber chu hriat a harsa hle tak ang a!

    Report this comment

  7. 7
    lrpa Says:

    Ni e..a bengvar thlak khawp mai..mahse ‘tu kutchhuak nge?’ a ngaihna reng ka hre lo e! i sawi ang ang khian pawm mai ila a tha ber awm e. Zeldinthubawl pawn ka ngaihtuah chhuak thiam lo e..

    Report this comment

  8. 8
    CFL Says:

    Chhiar a manhla.

    Report this comment

  9. 9
    H.Vangchhia Says:

    Archaeologist-te kutah awm teh se :-S :-(

    Report this comment

  10. 10
    ulawng Says:

    #9 :-D

    Report this comment

  11. 11
    Tuanzairela Says:

    Banner khi.. :-D :-D :-D :-D :-D :-D :-D (Y)

    Report this comment

  12. 12
    lushai_er Says:

    MZU te hial kan nei tawh a, a tui fal an lo la chhuak anga, an la rawn hma turah ngai ang.

    Hmanlai kan pi leh pu te khan Mizoram an luh hma khan buh an ching ngai lo tih kha han hre nawn leh phawt ila. Behliang, Fangra, Vaimim kha an chin ber a ni awm e.

    Report this comment

  13. 13
    ɪ̣uɪ̣pnoɥ Says:

    I rawn sawi ṭha khawp mai. Chhura’n fâ hmun tinah a lo rëp e, ti ila, hmun-hlú kan siam thar ṭeuh a ni mai lo’m ni…? :-D

    Fiara tui pahnih, Chhura fa rèp hmuntinah… :-P:-P(Y)

    Report this comment

  14. 14
    Tuanzairela Says:

    Houdini Fiaratui inchuh chanchin chu i hre viau ang chu i lo chhuahna lam a ni bawk a.

    Report this comment

  15. 15
    Chhuaklinga Says:

    Eiruk buaiin kan la buai rih a, zu khap lo ngai bawk nen, kan la chhui chiang hman thlawt lo a ni. :P (fth)

    tren tren

    Report this comment

  16. 16
    Sihtea Says:

    Thu tlukna siam rihloh a that karing. Nakinah thangthar mithiam zawkten,
    anlarawn chhuichhuak ngeiturah ngaiang aw.
    PhD nihna laknan tepawh, anlarawn hmangang chu mawle.
    Vawiin kan banner chu, a miseh a nathmel mang e.

    Report this comment

  17. 17
    H.Vangchhia Says:

    #9 (Y)

    Report this comment

  18. 18
    chhangteval Says:

    Chhura hi a awm tak tak emawi ni (H)

    Report this comment

  19. 19
    Awmtea Khiangte Says:

    Ngaihdan siam ka thiam mai lo tlat

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.