Pu Aloysius Thanglura Lo Zin !

March 2nd, 2013 12:34 pm by lushai_er

[Source : Nghet taka Ding zelin by M.Lalmanzuala]

President’s Rule, Ministry neih loh laia Minister bangla ruak remchanga laa Speaker Banglaa ka awm laiin Pu A. Thanglura a lo zin a. A cham chhung hian a thian thate’n tlai tin zanriah kan kilpui a. Kan ngaih pawimawha kan duhsak vang reng ai khan, a titi khawchang ngaihthlak kha kan thlakhlelh leh kan sawm chhan ber zawk chu a ni. Speaker Bangla-ah ngei chuan kei paw’n chawei-ah ka sawm a ni.

        Chumi zan pawh chuan a titi ngaithlain kan nui tluan chhuak a ni ngawt mai. A thusawi kan sawi chhawn zin ber, Pu Paul Zakhuma Wedding Jubilee-a a sawi chu, ama ka  ngei atanga hriat kan duh thu ka’n sawi chuan, kan lo sawi chhawn thin dan sawi hmasa turin min ti a. Khami tum khan, Pu Paul Zakhuma’n Meghalaya Chief Minister leh Minister dangte leh mi pawimawh dang, Mizo chu Pu J.F.Manliana, a nupui Pi Biaknemi u leh Pu Rokunga Chawngthu leh Pu A. Thanglura te  sawm khawmin, a chênna in Breezedale-ah an Wedding Silver Jubilee a lawm a ni.

Pu Paul Zakhuma’n thusawi tura a’n sawm tak maiah chuan Pu Lura chuan, “Paul hian a thiante zinga min telh ve pawh ka lo hre ngai lo a. Hetiang huna chaweia sawm chu sawi loh, thusawia min ruat te phei chu ka ring pha lo a. Kei hi englai maha chanvo min peka pha ngai lo ka ni a. Thusawi tura ka inbuatsaih miau loh avangin hman ni ka chhun mang ka’n sawi mai ang e.

“Ka chhun mangah chuan khawvel a lo tâwp a. Kan rin ang ngeiin vantirhkoh rual chu tawtawrawt hamin an rawn thlawk thla sung sung mai a. Vanram kai beiseiho chu hmanhmawh bak lengin vanram lam panin an tlan a. Kei  chu ‘faithful Catholic’, vanram chu ka tana hmun ruat sa a ni tih hria-in ka tihdan pangngai te-in muang changin ka kal a.

“Rei lo te-ah phawvawng emaw tih tur hi a rawn ri thuak mai a. Hmuh hman pawh a ni lo na-in Paul-a (Paul Zakhuma) a ang deuh chuan ka hria a. A let leh lam a rawn rik leh thuaka, rin thil thu-a ‘Paul’ kan tih vak chuan a ding ta chut mai a. Eng tizia nge ka’n tih chuan, Pitera’n vanram gate-a thu-a kan thil tihsual zawng zawng ziak chhuak vek tura min tih chu, ziak tur ka lo ngah deuh avangin lehkhatui thun belh turin leiah ka rawn kal leh zawk a ni. Ziak zawh hman hrama vanram kal chu ka duh ve si a, ka kal leh mai ang e, tiin a thlawk chho chu a ni leh ta mai a.

“A  hnu lawkah pa te tak te hi beidawn hmel deuhin a rawn chhuk thla hnak hnak a. Ka’n hmuh chuan Neitham a lo ni a. ‘Pitera’n thil sual tih zawng zawng ziak tur min tihin, Pathian ang ema engkim hre vek lo tura ngaiin ziak hmaih te ka nei nual a. Ka thu ziak a’n en chuan, khatiang hun lehzela zep nei, dawt sawi pawi ti lo chu hremhmun lam pan turin min ti a, hrehawm ka ti tak zet a ni. Nang lahin min pui thei tawh bik awm si lo a. Paul Zakhuma khan a thuziakah khan Shillong Laitumkrah-a Capri restaurant ka enkawl lai khan Neithama’n sipai canteen atanga a lak, rum bottle a ‘black’-in min supply thin, tih kha a lo ziak niin,’ a ti a ni.

“Vanram tual zawl ka han thlen chuan, Lota nupui ang em chu kan ni lo ang tiin, thawk lak pahin khawvel lam ka’n hawi leh te te a. Vanram lut tura ka’n pen chuan, vanram bang sang tak mai lawn liam tuma lo bei vel mi pathum ka hmu a. Ka’n en chian chuan, Rochunga Pudaite, C.Lalrema leh Vanlalnghaka te an lo ni a. Vanram lut thei lo an nih thu sawiin ka puih theih dan kawng te a awm  leh awm loh min han rawn a.

“Famkim lohna ram khawvelah pawh khan VIP kan zin changin Circuit House-ah kan thuihruaite awmna tur tawk te te te an lo ruahman thin kha a ni a. Famkimna ramah chuan ruahmanna tha zawk te pawh an lo nei mial mai thei asin! Rochunga chu America thleng thleng khan i zu kal a, ka P.A.-ah kan chhal mai dawn che em ni? Lalrema chu IAS nih mai pawh duh tawk lo-a Missionary te hial ni ta kha i ni a, ka P.S.O.-ah ka’n chhal mai dawn che em niang? Vanlalnghaka chu Shillong tlangah khan foreign car te pawh i khalh vut vut thin kha a ni a, ka driver a ni e, ka’n ti mai dawn em ni?” ka’n ti chu, Peter Marbaniang leh mi dangte pawh an nui hlum lo chauh mai maw le!” tih hi kan lo sawi chhawn thin dan chu a ni ka’n tih chuan, “Chu chu Rokunga Chawngthu-in a sawi chhawn dan a nih chu. Ka sawi tak tak aiin a ngaihnawm zawk a, chutiang chuan lo sawi chhawng zel rawh u,” a ti a ni.

Khatia kan rik laih laih lai khan Pu P. Lalnithanga’n a rawn phone a. A in lama chaw a ei ve theih hun tur a rawn zawt a ni. Pu Lura chuan, “Mike-a te leh thian tha dang, ‘elbow exercise’(zu no dawm) ka lak theihnaa min sawmtu an la awm zel a. Chutiang an awm loh hnu-ah ka lo la kal dawn nia,” tia a chhan zawh chuan, “Lalnithanga hi ka ngaihnat zawng pawh a ni chiah lo. A inti nula hmawn hmawn lutuk a,” a’n tizui zet chu kan nui nasa teh a nia.

Assam Sawrkara Cabinet Minister a nih laia Aizawl a lo zin kawng, Sonapur bula a ek cheh thu a sawi phei chu kan nuih nasa lehzual a ni. Zu ina kuva ei reng bawk hi chuan an ek a chhuahin  an ‘varak’ thin a. Chutiang hun chu Pu Lura khan a tawng a ni.

“Ka driver ding vat turin ka hrilh a. Kekawr phelh pahin kawng sir ka pan a. Kawng sir kawlh rul maiah chuan, “some semblance of a bush” hi a lo awm a. Chu chu thing buk tha tak anga ngaiin a phenah chuan ka’n ti zit ta zar zar mai a. Kawng lam ka’n en ruk deuh chuan, officer ho chu VIP zui tlak thlapa ngaih ngei theihin an polite hlawm khawp a, kawng sir lehlam an hawi thap mai a. Thli a’n thawt chang chuan ka car-a National Flag chu a phe vat vat a. A VIP ber lah chu ek chehin ka kun reng mai si.

“Chu mi tum tluka inphat mawi ka huphurh a la awm ngai lo. Mahse, kawngpuia ka’n pen lut tur, black top lai ka’n rah dawn chiah khan, chung lam atanga tanpuina hmuh chi ni chuan ka hre lo a; mahse hriattirna ka hmu a, officer ho an rawn hawi let rual chiah khan, ‘This bloody food poisoning!’ ka’n ti pawp mai a. Kan Police Officer chuan, ‘Ka pu, nizanah khaw’nge chaw i ei? I einate chu Shillong kan thlen veleh kan man nghal ang,’ a ti a. Food poisoning vanga ek cheh awm chuan ka awm ta mai a ni,” a ti a ni.

Kha a lo zin tum khan Pu Francis Nghina ina chaw an ei khawmin, Fisheries Officer, Nag-a chu a rui chhia a. Pi Dengchhungi’n a ngaimawh a. Pu Lura tizahawm lo phaa a hriat avangin Pu Lura P.A. Z.D. Sangliana chu Shillong thlen veleha a chunga action laktir turin a hrilh a.

Z.D.-a khan Pi Dengchhungi thu chu ngai pawimawhin an thlen tuka office a luhin Fisheries Director a phone nghal a. Chumi thu-a Minister-in a biak nghal tur thu a hrilh a. Z.D.-a khan Pu Lura awphawi chu amah ang chiahin a thiam a. Director chu Pu Lura biak angin a bia a. A tawng apianga Director-in “Sir” a rawn ti zut mai chu a lawm lutukin, dawhkan na tawka ben paha, “I want to see a copy of his suspension order today, this afternoon itself,” a tih lai tak khan, a rin aia Pu Lura lo kal hma khan an inkar kawngkhar nam hawngin, “Sangliana te hi, ka hmingin ramhuai te pawh in la hnawh chhuah dawn hi!” tia meng rum el awla a’n ankhum chu, Z.D.-a meuh pawh khan a zah ber tum ni hial awmin a sawi a ni.

Mahni leh mahni fiamthu thawh nana inhmang ngam hi mi rilru zau tak an ni chawk a. Pu Lura kha chutiang mi zingah pawh a zau ber pawla pawm tur a ni ngei ang.

Pu Lura hian Congress President ni-a “Hruaitu” chanchinbu a enkawl lai khan, General Knowledge atchilha chanchin thar chu hre deuh vek reng ka nih kha hria-in tanpuitu-ah min sawm a. A duh tawk chu ka pe thei deuh reng a. Chuta tang chuan kan inhmelhriat satliah mai pawh ni loin kan inngaina tawn em em a ni. Catholic nghet tak kan nih dun kha chhan pakhat chu a ni thei bawk ang a.

Kum 1978 khan office thila Shillong zin tulna a awm hlauh avangin ka zu zin a, a inah ngei ka zu thleng a. Zingkarah a in min fanpui a. Anmahni luah bik Defence Accounts-hoin an luah man chu cheng sang ruk lai a nih thu sawiin,  chhiat rup tawh palh thulhah lo chuan hahdam taka awm thei an nih thu te min hrilh a.

Choka-a u Dengchhungi thingpui lum kan in lai chuan, “Mike, in luah mana ka pawisa dawn zat te ka hrilh che a, a tam tham viau ka tih kha. Mahse, i u Dengchhungi hian Poreta PWD office-a a UDC pension thla khata cheng za pariat leh siki thum a la chung hian mi hi a la hau khar khar thin zu nia!” a’n tih chuan thingpui in a inthlahrun awm thei lek lek a ni.

A fanu parukna pian thu damdawi in atanga an hrilh tum chuan, “Kan tah nuih tuau tawh mai a ni!” a ti a. A thenawmpa a in sak laia Pu Lura’n phal taka hmanruate a lo hawhtir thin, a duhtawk a hmuh hnu-a Pu Lura tawng a veivir zawnga sawi ching ta pawh, “Ani nena kan inthenawm atang chuan, ka tan Pathianni, Thawhtan, Thawhleh, Nilai, Ninga, Zirtawp reng a awm tawh lo, Inrinni a ni vek tawh mai a ni,” a ti bawk.

Pu Lura kha mahni inrintawkna nei tha tak a ni a. Kan Mizo politician-te zinga hnam dang politician-te’n chung ena an en thin awm chhun a ni ang.

Asssam atanga indan tuma North East tlangmite inthuruala, All Party Hill Leaders’ Conference an dina Chairman nihna chang hmasa ber ngat kha a ni a. Kha’ng hun laia ‘political heavy-weights’, Prof. G.G. Swell, S.D.D. Nichols Roy, B.B.Lyngdoh, Prof. Martin Narayan Majaw te kha, a Vice Chairman, General Secretary, Jt. Secretary, Treasurer te an ni fur mai a. Mizo hnam a tichhuanawmin a tizahawm a ni.

Kum 1960 October ni 24-a Shillong Nongthymai Field-a APHLC Vantlang inkhawm huai hawtah hetiang hian thu a sawi a: “Keini tlang mite hi guitar hrui ang kan ni a. Tingtang hrui inang lo leh ri hrang hrang an awm ang bawk hian Garo te, Khasi te, Mikir te, North Cachar Hill-a tlangmite leh Mizote kan awm khawm hlawm a. Dik taka kan inrem khawm phawt chuan, tingtang ang bawkin, ri mawi tak kan siam thei a. Lungrual taka kan thawhho phei chuan, Hill State te chu ban phakin a awm reng a ni. Amaherawhchu, kan dote hi mi namai an nih bik loh avangin, ‘Ral kap anga kalin Pathian mite u,’ tih hla anga fimkhur taka kan chet erawh chu a ngai dawn a ni,” ti-a a’n sawi chuan mipui rilru a hneh hle a ni.

He a thusawi hi amah Pu Lura ngei khan, “Khasi tawnga letlingtu, H.E.Polshna leh Khasi mipuite chuan, han fep chek chek loin, an dawlh zawt zawt ni berin ka hria,” a ti a ni.

Khatia Pu Lura’n dinhmun sang tak a chelh baka, Khasi-hote zing pawha ngaihsan a  hlawh viau mai kha, Lok Sabha Dy Speaker te hial lo ni tawh a, St. Anthony’s College-a, thla thum emaw lek mah ni se, Pu Lura lo zirtir hman kha a ni a. Pu Lura hnuaia kun kha a tlawmngaiin, kawhmawh bawl chang kha a nei thin a. Capt. Sangma leh Stanley Nichols Roy te ngei pawh khan Pu Lura kha Chairman a nihna hmanga khak deuh turin an ti a.

Chu chu Pu Lura chak zawng tak kha a lo ni a, an meeting hmasa leh berah a’n khak nghal mai a. Prof. Swell kha a lo diau bik hauh lo mai a, “College-a ka naupang zirtir thinin hetianga min khak hi ka ngai thei lo. Vice-Chairman nihna ka bansan dawn,” a ti ta mai a. Pu Lura khan a hnuaia kuntir rih kha a thlahlel si a. A inbeng dai a, ama sawi dan takah a irno atanga chhuaka mawi lo khawpa dam duaia, “At this juncture, we must try to skin whatever differences we have among ourselves. And the resignation as Vice-Chairman of the APHLC must not come especially from the one who had the proud privilege of teaching in the College,” tia a’n chhan chuan Committee member zawng zawng kha an nui zo ta vek a. Prof. Swell-a ber pawh a nui ve leh ta hawk hawk mai a ni.

Assamese tawng hman thu-a Assamese leh tlangmite inkar buaina sosang zel thelh tura Pu Nehru-a lo zin hma-ah pawh Pu Lura khan, “Awmho thei kan ni tawh lo. Hindu leh Mosolman inneihtir tum ang khawpa harsa a ni tawh e,” a ti a. Pu Nehru-a thinrim khan, tham lo tak maia, “There could be marriage between Hindus and Muslims my dear Sir,” a tih chu, Pu Lura khan, “Yes sir, there could be marriage without love,” tiin a chhang let a ni.

 Assam Chief Minister, Pu B.P.Chaliha’n Pu Lura chu Minister nih phu leh awm tak nia ngaia, Minister of State leh Cabinet Minister danglamna a awm lo, tia Minister of State nihtir a tum khan, Pu Lura chuan, “Ka pu, danglamna awm lo a nih chuan Cabinet Minister nih ka thlang zawk e,” a ti a. A Cabinet Minister ta a; Mizote zinga Assam State Cabinet Minister ni hmasa ber leh awm chhun a  ni. A chhuanawmin a ngaihsanawm a ni.

[P.S : Chiang lo ruaia upa ti ti kan hriat Pu Manzuala'n fiah deuhva a rawn ziak hi a tha ka tih em avangin ka rawn la chhawng a ni.]

Similar Posts:

Recent Posts:

9 Responses to “Pu Aloysius Thanglura Lo Zin !”

  1. 1
    mama Says:

    A va sei ve… muang marin chhiar teh ang

    Report this comment

  2. 2
    Leo dtea Says:

    A va ngaihnawm ve (Y)
    A vedio a en a chakawm rum rum alawm le haha

    Report this comment

  3. 3
    loneeagle26016 Says:

    Pu A.Thanglura ziah ‘Belkeh phuarkhawm tuipai thei lo chu’ tih kha ka chhiar ve a, ka va han nui nasa tak ! Mi chak leh frank, eng anga dodal nasa karah pawh zam miah lova kal nget nget thei mihring hi thangthar zingah phei chuan sawi tur kan vang dawn ta khawp mai.(Y)

    Report this comment

  4. 4
    Charice_mizo Says:

    Patling diktak anih chu mawle. Hre ngaihnawm thei khawp mai lushai_er, i source hi a tha thei ka tia :)

    Report this comment

  5. 5
    ulawng Says:

    Hetiang hi a lawm ngaihnawm (Y)

    Report this comment

  6. 6
    Athana Chhangte Says:

    Tawngkam bungrua chu ngah ve riu reu tak a ni. Pu A. Thanglura a chhuanawm e.

    Report this comment

  7. 7
    PKfanai Says:

    Ngaihnawm ngei mai a.misual.com pawh a tihlu e. Minister ber kawngsira lang renga a han e te, Pute Rev Dr.Cl Rema, Rev.Vanlalnghaka leh Rochunga Pudaite a han fiam dan te, Prof. Ahan chhaih dan te, Assam chief minister a han chhan dan te, Pu Nehru-a te meuh ahan chhan dan te khi a turu khawp mai. Mitin an nihna leh ze mila kawm thiam ani tih a hriat khawp mai. A thu leh hla ka chhiar ning ngai lo.

    Report this comment

  8. 8
    Terema Chhakchhuak Says:

    Pu A. Thanglura hi chu mi samsar nei an tih ang chi kha chu a ni ve chiang a ni. Politics lama a zuan luh lai lah khan a thleng sang na rawh e. Khang hun lai khan Assam hnuaia kan awm lai mah ni se Cabinet Minister hial zu han ni theia maw le! Mizo zingah a hmasa ber leh a hnuhnung ber a ni nghal bawkin ka hria. A lehkhabu ziah ‘Mihrang leh sahrang’ tih leh ‘Zoram Politics lumleh dan’ tih a ziah pawh kha ngaihnawm tak chu a ni.

    Report this comment

  9. 9
    zosanga39 Says:

    Pu A.Thanglura ziah tho ‘Ka u Thlahlian min lo nghak rawh’ tih kha a ngaihnawm in a hlimpui awm khawp mai bawk,thildang dang bakah a zu nghei Nazareth Hospital,Shillong aluh chanchin te ania,mi frank tak chu ani.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.