Mithianghlim-te Inpâwlkhawm {Sunday Pual}

August 18th, 2013 8:02 am by Dr John

1. Mithianghlim Chu Tunge?
Thuthlung Hlui-ah chuan “Thianghlim”sawi nan Heb.Hasid chu vawi 32 chuang hman a ni (1Sam.2:9, 2Sam.22:27, 2Chro.6:41, Sam 16:10, 149:1,5,9, Thuf.2:8, etc). Tin, “Mithianghlim” Pathian rawngbawlna atana serhhran bikte sawi nan Heb.Gadosh hman a ni bawk (Ex.28:41, 29:1, Lev.21:6, Sam 16:3, 34:9, 89:5,7, 106:16, etc). Thuthlung Tharah chuan Grk.Hagios chu “thianghlim” sawi nan hman a ni a, vawi 257 zet a chuang. “Mithianghlim” sawi nan Grk. Hagioi/Hagios chu vawi 60 chuang hman a ni. Paula lehkhathawn ah vawi 39 zet hman a ni bawk. Hei hi Heb.Gadosh tlukpui kha a ni (1Pet.2:5, 1Kor.1:2, Eph.1:3-4, Col.1:22, Mark.6:20, Tirh.3:14, etc).

2. Krista Nena Inpâwlho
Mithianghlim (Grk.Hagioi) chu Lal Isuaa tihthianghlim, Lal Isua kaltlang avanga lo thianghlim ta-te tihna a ni a (1Kor.1:2). Hei hi ‘Kohhran nihna’ zinga pakhat “Lalpa ta”( Grk.Kuriako/Kuriake) tih nen khan a inrem thlap. Mithianghlim chu Lal Isua nena lengdun, Lal Isua tana serh hran chu a ni. Tunlaia kan ţawng ang tho hian Greek ţawng hi chi thum in a ţhen theih a. Greek ţawng tlanglawn (Common Greek), Greek ţawng mawi leh changkang (Classical Greek) leh tunlai Greek (Modern Greek) te an ni. Tichuan, Lal Isua hunlaia Greek ţawng tlanglawn chu “Koine” a ni. Greek vantlang ţawng, bazar ţawng tihna a ni. Greek Koine aţanga lâk Grk.Koinonia hian thlarauva inpâwlho, inpawh taka inpawlho, thawkho, inzawm (Communion, Fellowship, Partnership, Relationship) tih te a huam a. Thil neih inanna leh inţawmna lam pawh a kawk tel bawk.

Mithianghlimho inpâwlkhawm kan sawi hian “Koine” dik tak, kohna thuhmun, tihdanglamna thuhmun,  nun thara din ve ve ten inpâwlhona leh inzawmna an neihna, an thawhhona leh an inpumkhatna dinhmun kha min hrilh a tum a ni. Paula chuan, “Pathianin a fapa Isua Krista nena inpawlho turin min ko a ni” a ti a (1Kor.1:9). Lal Isua Lal leh Chhandamtua kan pawm rualin Krista, Pathian nung fapa nunna ţawmpuitu kan lo ni ve ta a ni. Hetianga Krista nunna ţawmpuitu ringtu dang zawng zawngte nen Krista nunna  chu angkhat vekin kan zawm a, kan chanpui a lo ni.

Hei hian mahni mihring-puite chungah chauh ni lovin, chunglam kawk rinna nun min pe tel bawk a (Horizontal & Vertical dimensions). Chuvangin, ringtu zawng zawngten nunna inţawm (Krista nunna), Lalna pakhat leh thlarauva thlamuanna inang kan changho ta ţheuh a ni. Ringtute hi kan hriatna te inchen lovin, dinhmun, ei leh bar, khawsak leh nunphungah kan danglamna tam tak awm mahse, thianghlim tura koh chhuah leh Krista nunna ţawmpui tura ruat kan nihnaah hian mithianghlimte chu inpâwlho leh inzawm khawm kan nihna min tarlan sak a ni.

3. Chunglama Mithianghlim-te
He khawvelah hian pawl hrang hrang tam tak a awm a. Hengte hi zawmin member i ni thei vek mai thei. Amaherawhchu, i pawl zawm kha an tawp  hunah emaw nangma nunna ngei kha a tawp a nih chuan in inzawmna kha a tawp ve nghal tihna a ni. Lal Isua leh a Kohhran mithianghlimte inpawlkhawmna leh inzawmna erawhchu khawvela pawl kan zawm ang hi a ni ve lo thung a, thihna in danglamna a thlen ve tawh lova, he leia Kristaa inpawlho leh inzawmte chu vanah pawh an la inzawm zel a, leia taksaa la nungte leh mithianghlim kal hmasa chunglama thlarauva nungte nen Krista nunna chu kan ţawmpui ve ve a ni. 1Thes.4:13-15-ah chuan Paulan, heng  chunglama mithianghlim-te (Grk.hagioi) hi leia mithianghlim awmte lam tura Lal Isua a lo kal hunah ala rawn hruai dawn a ni tih min hrilh a. Kan la hriat ngai loh, kan la hmuh ngai loh ho, chhiarsen loh ten min rawn hmuak tur chu….. a ropui tur zia leh a hlimawm tur zia mihring ţawngkama sawifiah thiam chi a ni loving!

He thu hi Hebrai ziaktu chuan chiang lehzualin min hrilh a. Abela aţanga ţanin mithianghlim hming tam tak a rawn tarlang a, ziak seng ngang dawnin a inhre lo a ni chek ang chu, Bung 12-ah phei chuan chung mithianghlim tam tak-te chu “Chhumpui nasa tak angin”a rawn tehkhin ta hial mai a ni. Heng mithianghlim-te hi chunglamah Lalpa  hnenah, a angchhunga awm, chawl tawhte an ni. An tlânsiakna kawng hlen tawhte an ni a, intlânsiakna bei mêk-te min thlir reng a ni (Heb.11, 12:1-2, 2Tim. 4:6-8).

4. Hnuai Lama Mithianghlim-te
Hnuailama mithianghlim-te chu taksaa la nung, Krista nena inzawm leh inpâwl reng, intlânsiakna bei mêk te an ni kan ti tawh a. Mithianghlim chu Krista nena inzawm, inpâwlho (relationship & fellowship) leh thawkho (partnership) an ni kan tih ang khan, Leia mithianghlim-te chuan lang thei leh hmuhtheiha inpawlho, inţanpuihtawn, inchawmtawn, inchhemalhtawn, infuihtawn, insiamţha-tawn zelin, ţhahnemngai takin inpawlhona (Koinonia) chu Thupui berah an nei a ni tih Bible-in min hrilh a ni (Tirh.2:42-47).

Paula pawhin Korinth khuaa Kohhran-te leh Phillipi khuaa Kohhran-te hnenah chuan a rawngbawlnaa an tel vena (thawhhona) Koinonia avangin lawmthu a sawi mawlh mawlh a. Makedonia leh Akaia rama Kohhran-te erawh chuan, taksaa an thawhhopui (Koikonia) theih loh avangin, “Ţawngţaina leh i tui zawng tihte, sum leh pai hmangtea ţanpui che-in rawngbawlnaah kan tel ve zel dawn a, kan thawhpui (Koikonia) ve dawn che a ni” an ti thung a nih kha. Apostol Hmangaih Johana chuan Pathian nena kan inpawlhona (Koinonia) leh mihringpuite (mithianghlim dangte) nena kan inpawlhona a ngaih pawimawhzia a tarlang ngun hle bawk (1John 1-4).

5. Ngaihtuah Zui Atan…
Tunlai Kohhran memberte zingah hian Koinonia dik tak hi kan tlachham ta hlein alang. Mithianghlim dangte tana ţhahnemngaihna kan va tlachham ta em! Tisa takin, mi neinung leh awmthei te lakah chauh hian Koinonia hi kan hmang a ni, ti ila a sual tampui awm love! Rethei leh chanhaite hnenah Koinonia a thleng phak ta lovin a lang. Kohhran hmasa-te hman ang Koinonia dik tak kan hman chauh hian khawvel miten Lal Isua zuitu nih an châk ang a, Lal Isua zirtir, Lal Isua nena Koinonia (inpawlho) kan ni tih min hre thei chauh dawn a ni (Joh.13:34-35, 1Joh.1:3-4, 4:20-21). Tan i la thar leh teh ang u khai!

{{Excerpted from Apostolte Thurin (Evangelical Theology of Apostles’ Creed) by the same Author}}

Similar Posts:

Recent Posts:

2 Responses to “Mithianghlim-te Inpâwlkhawm {Sunday Pual}”

  1. 1
    chhana Says:

    A tha h1e mai.

    Report this comment

  2. 2
    Sihtea Says:

    A tha hle mai. koinonia awmzia te
    ka hriat phat ta e, a bengvar thlak thin hle mai.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.