Archive for the ‘Advice’ Category

World Suicide Prevention Day Pual thian beidawng hnena lehkhathawn By: Chris M.S.Dawngkima, Ramhlun N

Saturday, September 15th, 2012

A nih dan ang ang in ka rawn copy ve tawp mai nih hi Vanglaini atangin… Tha ka tih em avangin. Tunlai kan thalai/nu leh pa tam tak nun beidawng taktak a awm mek te tan…….

Thian duh tak, i nunin harsatna nasa tak a tâwk a ni tih ka hriatin, thinlung takin ka tuarpui che a ni. I tawngkam ka hriat hnuhnun ber khan ka rilru a luah reng thin a. I tân tihtheih dang ka neih loh avangin ka lo tawngtaipui ngawt mai che a ni. “Ka tân chuan nun hian awmzia a nei hlawl lo; mi, a thih hun nghaka thichhâwnga let rengte hi ka rilru hian a awt ngawih ngawih thin!” tia i thu min hrilh khân ka thinlung hi a chhun na êm êm a, tlêm tala chhawk theih che hi ka va han duh êm!

I hma lam hun darkar khat lek pawh hi thlân thim ang maia thim chhah niin i hria a. I harsatnaah chuan puitu, rin ngam leh beiseina thar siam thei che i hmu lo tih pawh chiang takin ka hria e. I thinlung paukhauh takin hriat chhuah a duh loh ber mai ‘Pathian hming’ chu, i tuarna chuan a hriatchhuahtir nawn chhen che a. Mahse vawiina i awm dân zawng zawng hi i duhthlanna lo hman sual tawh avanga ba thinna lehkhâ chu a ni tih i hai bik si lo.

“Tumahin min ngaidam thei tawh lo vang; keimah leh keimah pawh ka inngaidam thei bawk hek lo. Duhthlangtu leh sual kawng hawnsaktu chu keimah ngei hi ka ni,” tiin tunge i nih i inhre chhuak ta si a. Nimahsela ka thian, harsatna tawp kan tawh hian a ni, kan mamawh ber chu kan hriatchhuah thin!

(more…)

Tawngkamtha

Friday, September 14th, 2012

“In tawngka chhuak chu, chia al, khawngaihna tel ni fo rawh se” Kolossa 4:6b

Tawngkam thain Sial a man‘ tiin kan pi leh pute’n thufing min hnutchhiah a. A bawplawka la duh tan, ‘tawngkam tha hlawr ringawt, rilru chhungrila sual tak pawh an awm thei tho alawm‘ a tih theih tho. Mahse, tawngkamtha pawh hmang thei hlawl lo te ai chuan, tawngkamtha hmang thei te nun erawh a awhawmin a hahdam zawk ngei ang. Tanchhan leh behchhan nei miah lovin, ka ngaihdan mawl te te, ka’n sawi ve mai mai ang e. ;-)

Min bawl…
He tawngkam hi pawl sawm zir tura hostel ka luh hnuin ka hre ve a. Mak ka ti thei hle. Thiante nena titi changin; an thatna leh fel kan tihna han sawi ila; min bawl an ti nghal ngawt zel a. Duh ang pawh min sawi tir ngam lo fo. Hun a kal zel a, bawl tih tawngkam chu a hluar tial tial lehnghal em maw ni?! Bawl tak tak nge, bawl lem lem tih pawh thliarhran a har lek lek ta mai.

Fak-ar-ek
An la ti ta deuh deuh a. Thian thenkhat te’n an mawhphurhna hlen thain emaw, fel leh entawntlak takin khawtlang leh kohhran, chhungkaw tan theihtawp an chhuah a. An thian leh rual hnai te’n fakna awka an chhak chhuah changin, khai khai, min fak-ar-ek ziah, a tak tak emaw ka ti palh ang e kan ti duh chauh thin.

(more…)

Inngaihtuah fim thin rawh.

Sunday, September 9th, 2012

Hun rei tak atanga a lo er ve tang tang a ni a, a tawp a tawpah chuan, Pu Rudolph-a chuan a it zawng tak mai Car nalh tle zak mai chu a lei ta nge nge a. A rilruah thil dang a leng meuh lova, naupang thil thar nei ang main, a hrufai a, a tihhtletna hriak chulhin a hrufai tle var mai a. Chawei theihnghilh lek lek khawpin a lawm a, chaw ei kham thuai thuai a, bazara han chhuah pui a chak tawh kher mai.

Tukthuan chu a ei sawk sawk a, a ei kham veleh chuan, a kam a thuah puat puat a, bazara chhuak tur chuan a insiam ta thuai thuai a. A insiam zawh a, bazara khalh chhuak tura hmanhmawh taka a han chhuah chuan, a thil hmuh chuan a thinphu a ti rang ta vek mai a, a thin ur chu a so bulh bulh mai a ni.

A fapa naupang kum 8 mi emaw lek chuan, thirzumin a lo thai rang mial mial mai a, eng lem lem emaw a ziak ve a nih ngei a ring a. Chta a thinur han so bulh mai chuan eng dang ngaihtuah tawh lovin, a hmuh hmasak ber Wrench(Motor nut herhna thirtlawn) chu a chuh lawk a, a fapa kut chu a hlap ta pawp pawp mai le.

A thil ken chu thir chang tha tak mai a lo ni a, patling thinur tak tak chuan a tha a lo sum kar reng reng si lo va, a thiltih pawizia a han hriatchhuah meuh chuan, a fapa chu na tiin a tap tuar tuar ta mai le. Chutah le, Damdawiin lam an pan pui ta chuk chuk mai a. Doctor ten an theihtawp an chhuah nain, patling thinurin dimdawihna tel miah lova, naupang kut no tak thirtlawna an han hlap chuan, a kut ruh chu a lo sawp hneh hle mai hi a lo ni a. Tihngaihna awm ta ngang hek lo le, a kutzungtang zawng zawng deuhthaw chu an tan a lo ngai ta a, an tan ta a ni.
(more…)

SAWN KA NIA

Thursday, August 30th, 2012

Vai pathian thawh khalhin zing daifim leh boruak thiang tak hip turin ka khum lum chu ka thawh san a, ka pheikhawk kum khat daih ngei ngei ngai, ka thawh chhuah phu lova ka lei in chei nan te zin nante khawilo ka chhuah a pianga ka bun thin chu (superstar) an tia mawni ka bun mawlh mawlh a, pumpui kang thelh nan nopui khat tui kan lem ri kuk kuk phawt a, chuan ka sakhmel no lo leh ve iawm loh tak chu kan phih thuak a, ka tum ram lam pan chuan ka phei khawng chu ka chhep ta a.

Khaw chhung a in te ka kal pelh hnu chuan thing te a lo hring tuarh a, phul te chu daifimin alo bawh var iarh mai a, hmar thlifim a thaw heuh heuh a, hei hi tuktin a a awmdan ani em ka hre hauh lo, chaw ei tura kaithawh ngai khawp a ka mut rei thin vang a ni. Ka kal zel a, sava te chuan khua a var ti niawm tak hian an chiar nuaih nuaih a, hlim takin an siamtu an fak te pawh ani mahna le.

Han leh hawi pawhin khaw lam hmuh tur a awm tawh lova dai kan tih te pawh ka pel fe tawh, phul hring dai fimin a khuh var that hmun pakhat hi ka thleng a, phul chungah hian lehkha ip (envelope) lo let reng hi ka hmu a khualzinin an thlauh anih dawn hi ka ti a, kan la kang a, a kawmah chuan KAPA I TAN tih ringawt hi alo in ziak a, a mak kati khawp mai, a in char lem loh avangin a chhunga awm chu hriat chakna ka nei tlat pek a, tun min huat phah loang chu maw tiin ka en ta a, he lehkha hian a thlenna tur hmun a thleng dawn lova ka hriat avangin kan hrilh ang che u, ti hian alo in ziak a ni.

“Ka pa Duhtak,

Eng hmel pu nge ka nih a,eng mizia pu nge ka nih pawh i hre lo ngei ang ti raw? Mahse kei fapa hi i hmangaihna avang pawh nilovin ka piang ve tih chu i hai ka ring phal love.

(more…)

‘Remna’ Palai Bâwngte

Wednesday, August 29th, 2012

A eng chu ka hria ni maw… Hre lo pawh ni ila, ka intihre châk ve hrim hrim! ‘Bâkah ‘remna’ tih tawngkam hian ka lung a lên ve hrim hrim bawk. Sâp hoin ‘compromise’ an tih ang êm chu ni lo mah se, ni deuh thuakin ka ngai. Eng chu? He ‘remna’ hi maw le!

“Tu te kârah nge?” tih zawhna in lo zâwt hmanhmawh leh tawh elo, inhnial hrât-ho!? Tûnlai boruak – Lalhnam/Hnamsakhua ‘neuh neuh’ avanga Rinzova Khawlhring Lalhnam, Hnam Sakhua, houdini leh ɪ̣uɪ̣pnoɥ te thahnem ngaihna a ropui khawp mai. Chutih rualin sawi leh sêlna pawh “an thâwm mitdelte hriat khawpin” tih tluk zetin a ring a. Heti ang lam hawi paws pawh pending mawi hnawk khawpin a intlar pût khi. A ziaktupa Rinzova Khawlhring Lalhnam leh a thiante hmêl pawh an zahawm rûn tawh mai. Amaherawhchu, mi puitling tak an ni a, lung loha la mai lovin paws dangah phûr takin kawmen an rawn pe ve zêl a, an fakawm khawp mai.

(more…)

Chhungkaw tan thusawm pek.

Wednesday, August 22nd, 2012

1. Pathian thuin asawi angin chhungkua chu thuneihna inkhaidiat fel tak neiin kalpui tur a ni. Bible chuan chhungkaw hotu ber chu Isua Krista a nih min hrilh. Pa chuan Pathian thuin thuneihna a pek ang zelin a nupui fanau lakah amawh phurna a hlen ang a, nupuiin a pasal thu a zawm anga fate pawhin nu leh pa thu an awih bawk tur a ni.Tin, nu leh pain fate lakah an mawhphurna an hlen anga, an tithinur tur a ni lo. Fate pawhin nu leh pa laka anmawhphurhna an hlen bawk tur a ni.

2. Chhungkua chu kan inkawmngeihin, kan inhmangaihtawn dial dial tur a ni.

3. Chhungkuaa chu kan inpawm tawnin, kan inchawi-mawi tawn tur a ni.

4. Chhungkua chuan an chunga Pathian thuneihna chu an pawmin an zah tur a ni. Tin, chhungkuaa thuneihna inkhaidiat dan chu Pathian ruat a ni tih an pawm tlat bawk tur a ni.

5. Chhungkua tan thawh theih tawk apiang thawk turin kan inzirtir thin tur a ni.
(more…)

Nupa

Thursday, August 16th, 2012

Ka hnathawhna hmun ka thleng hlim chu, kan thawhpui pa hi ka thutna ah chuan rawn thu phei in. An nupa kar khi chho mek leh annu lakah a lungawi loh thu chu min hrilh hrilh mawlh mawlh a. Kei Nupui chu sawi loh Ngaihzawng bulfuk tak pawh nei mumal lo chuan sawi tur ka hre tam teh chiam lo han hnem a han sawi pui ngial tur pawn ka hul tlat. Mahse ka thiana min kalsan hnu chuan ka rilru ah heti zawng hian awm in ka ngaihtuah ta a.

Pawn lam lan dana nupa in ngaih tak anga lang te pawh hi, mihring pahnih awm dun ta chu in ngaih loh chang in hauh chang chu an neih meuh mai. Amaherawh chu Nu tha emaw Pa tha emaw chuan thiam lo zawk nih in chuh in tawngkam thlum an in hlan a harsatna tam tak chu an kal pel ta thin a ni. Chutin, Nupa tam tak te hi chuan an mahni chan chauh hmu vawng in tha a in ngai in an nupui/pasal te chu tha lo ngawih ngawih zawk ah an dah fo a. Mahni that loh na hmuh theih loh ta na chu in rem aiah in nghirngho leh zual na a lo thlen phah ta thin a ni.

(more…)

Awmpui Nula

Monday, August 13th, 2012

Office a ka hnathawh lai ka thawh bawr bawr lai chuan, kan nau pakhat chanchinbu bih melh melh chuan a ma hriat tawk lek hian Chanchinbu ho lah hi Awmpui buai hian an buai a tiin a lo phun melh melh a. Ka nuih chu a ti za viau na in heti zawng hian ka rilru a rawn luah ta tlat mai.

Vanglaini chhiar nitin ta chu kan lo en kim tlang pui a, awmpui tur an duh thu hi colum khat dawn hian a in tlar dul reng lah tak a. Nupa a hnathawh nei chhungte rin tur em em nei lo tan chuan Awmpui chu an tangkai teh zawng a. Mahse awmpui kan uar ta lutuk te hi kan buai vang piah lamah kan thatchhe lutuk em aw tih teh rilru ah chuan a rawn lang ve mai mai a.

Awmpui an tangkai zia leh thenkhat a mi Nupa ti buaitu an lo nih leh hial thu te chu tawng ve chiah lo mahila mi tawngka atangin ka hre fo thi. Mahse neiin tlin ve hek lo chu awmpui tih lam chu ngaihtuah ber ah nei hek lo le.

(more…)

Nun Champion

Saturday, August 11th, 2012

Nau-no tap râwl ka hria a, naupang tlu palh ka hmuh hmaih hek lo. Kan hah viau thin; ni e, nunna tûra kan tlânna kawngah hian châwl hman kan ni mawlh si lo. Hahna haider a, taimâkna tûlpui thin chuan hringnun drama kan chan mêkah hian ‘hlawhtlinna’ leh ‘hnehna’ an lâmpui thin. Tu nge hria, khawi atangin nge malsawmna dawibûr lo thleng ang a, tawlh thlûkna tûr harsatna chu? Kan pawm thiam tûr a ni, kan ziahlai mêk thawnthu tawi tê hi.

Hlawhtlinna chu han thlîr teh, i hmu ang a ler sângah chuan. Rahbi tin chhiar kim la, i hmuh hmaih ka ring lo beidawnna leh harsatna thlantui far chu. Mite pawhin an zawh a, an tlu thin asin. Mahse tlu hlen duh lo va, chawlhna nuam thlen hma zawng tumruhna nêna beituten malsawmna rah an seng thin. Rilru ngaihtuahna fîm leh ‘tih tak tak arpa tuihâl’ nên chuan hringnun thawnthu ziah hi a kal zaih mai ni. Tahna mittui kan ziah laiin phêk dangah chuan hlimna hlimawm kan ziak leh dâwn tih kan hre si a.

(more…)

Rawtna tlêm – III

Wednesday, August 8th, 2012

Rawtna thlen ve hrim hrim hi chu thihna êm a nih loh chuan ka zak duh vak bîk lo. Tûnlai tleirâwl mahin chhîng tak takin an fêng alawm le, han bih deuh lah hian eng tak tak mah a hmuh theih mang bawk si loh! Nalh inti takin an lêng hawh hawh a (an nalh rêng bawk a), kan awm ve tih hre eih lo ni âwm fahranin min han pêl ngâwk a, an rim chiah kan chan tâwk! An rimtui vak loh phei chuan, uak thui.

Zukhâwn ka chan loh avanga pâwt mai mai erawh ka ni bîk dêr lo. Zu hi far khat pawh ka la in chhin lo (in tak tak a nia ka tih, damdawia chuti zât % a tel tih vêl thuartham ni lo hian), duh ni ila ka ni Phalzauvi ten an nei hnêr hnûr alawm; chutiang zukhâwn chang lo tûr khawp khawpin ka tlawk tlaw bîk lo! Mâwl avanga vanram kai loh tûr ni ta se, a sa lai district-ah pawh mâwl lehzual zînga STNREGA (Setana National Rural Employment Guarantee Act) hnuaia job card nei pha ve lo tûr leh NWUP (New Water Used Policy) hnuaia thla tin far khat pawh dawng pha lo tûr zinga BDO pha tûr ngat hian rawtna fahrah tê tê – thenkhat tâna nuih pawh tiza pha lo – ka’n naupanga dâwn tawi au chhuahpui ve phawng phawng ang e.

 1. Thu leh hla huang zauhna: Mi(sual).com hi thu leh hla huang zauhna hmun pawimawh tak a ni tih tu man kan hai lo. Zirna hmun pawimawh tak a ni a, zirlaite tân source pawimawh tak a ni thei. Thu leh hla lama mi ropui tak chher chhuahna hmun a ni thei a, chuvangin kan thu paws (post) leh kawmen (comment) rêng rêng Mizo tawng kalphung dik thei ang berin tih tum hrâm hrâm ila a tha âwm e. Ram hnuk khawih, literary works, international politics, history leh future vision lam te hi tam lehzual thei se. Tin, MAL & Journalist-te nêna thawhho dân te pawh hi a awm mial lo maw? Kan thu leh hla te hi awmze nei zâwka vawrh chhuah dân awm se ka ti hle.

(more…)