mi(sual).com

Kum 30 chuang lai a liam tawh, tlangval lungleng em em mai a awm a. Chu mihring chu Mizo nih tinuam em emtu, lunglen lama pasaltha tia chhal ngam hliah hliah, Zirsangzela Hnamte a ni.

Mizo hnamten leilung kan luah ve chhunga hming dai ngai tawh lo tur, hnam ro tling takzet a ni a, thangtharte hian he hnam tana thil ropui a tih leh a sulhnu min hnutchhiah hlutzia te hi kan hre lo titih deuh dawn maia a lan tawh laiin, vanneihthlak deuh maiin kaihthawhin a awm a. Tunah hian a lo vul thar leh ta. A lawm ber pawl chu ka va ni chiang tak em!

Lunglei lamin Youth Idol an thlang a, zaithiam tam tak rawn inlan zingah thiam tak mai pakhat a tel a, chupa chuan a hla sak tur ni awm renga a thluk leh a thu remkhawm, ‘hla lungkuai’ tih tawngkam pangngaiin a lungrunzia a sawi phak loh khawpa hla tha, lunglenna rauin tlem tala a tuam ve dek dek tawh tan chuan ngaihthlak liam satliah theih miah loh tur chu a rawn thlawh chhuak ta vawng mai mai a. A zai kan ngaithla a, lawmin kan nui ru ver ver a, a zai zawhah kan ngaihtuah zui a, lunglennna namen lovin min tuam zui mup mup a, nunhlui kan ngai a, suangtuahna khawvelah kan liluh a, nuam leh hrehawm inpawlh nawkin he hla hian van sang lam min thlirtir vawng vawng a… Lenrual kan kim tawh si lo!

Zonet top 20 countdown-a pahnihna dinhmun hauh pha hial khawpa hla hlui rawn vawrh chhuaktu, TBC Zaithanpuia chanchin hi sawi tur ka hre lo. A hla erawh hi chu hman hmana lungleng tawngkhawng chunga ka lo chul ka lo chul tawh thin a ni.

Kum 1976 May ni 3, tlai lam dar 4:00 vel bawr a ni. Tau thla a nih tawh avangin ruah thimpui haw thut te pawh a hlauhawm tawh a, chutih lai chuan khua chu a thiang vawl vawl a, chung lam han thlir chhoh mai chuan ruah hi sur leh thei awm hmel pawhin a lang lo. Mahse, thawk leh khatah kawl tawp chu a rawn thim mup mup a, hla tak atang chhum dum a rawn thawk nul nul a, a aia chhah zawkin a hnung lawkah a rawn inbawhthuah phei tup tup bawk a. Khawvel chu thimin a bawm khat zo dawn ta mai emaw tih tur khawp hian ruah thimpui thawk tur chu a inhrosa nasa a. Mi thenkhat tan chuan hlauhawm lamah a kal ngei ang a, mahse, chu chhum dum inbawhthuah tup tup mai chu Zirsangzela chuan tukverh atang a lo thlir reng a, ruah lo tla phuar phuar chuan a thinlunga lunglenna inup bet chu a rawn nan zawr zo ta. Nunhlui ngaihna chuan namen lovin a nuai ta bawrh bawrh mai a, engmah tih tur dang a nei tawh lo. Pen leh lehkhapuan a la a, vawiin thlenga kan la tahpui, kum za a ral leh hnu pawha kan tu leh faten an la rawn tahpui zel tur khawpa hla tha chu tap chungin a ziak chhuak ta a ni.

Shillong tlangah, thiante nen hlim takin nun an chen ve thin a, a hla pakhat, ‘Lunglen tuar zir’ tiha a sawi ang deuh khan, Duhlaii te nen khan an vanglai par chu tumah dang ngai lovin an chen vel a ni. Mahse, mihring hi kan hlim chatuan thei mawlh si lo! Tap chungin kan inthen a, tap chungin nunhlui kan dawn thin. Chu chu nun tifamkimtu a ni tlat si. Lungleng ngai lo mihring hian nun hlutna tak tak hi an pawh phak thei ngai dawn em ni? Kei hi chuan ka ring chiah lo. Lunglen awm lohna khawvel chu eng ang nge a nih ang tih pawh hi ka ngaihtuah thiam lo va, a hrehawm dan tur hi ka suangtuah thiam phak hek lo.

Pa lungleng tawngkhawng, Zirsangzela khawvelah hian ka lo cheng ve nasa tawh thin khawp mai a. ‘Lenrual an kim ta lo’ tih hla a phuah laia a rilru tur te hi ka suangtuah a, ka hriatthiampui phak meuh lo ni hian ka hre thin. Tunah zet hi chuan ka hriatthiampui ka ti ve ngam ta! Lenrual kim lai hi heti khawp hian mihring fapa hian a ngaih theih ngai ang tih hi ka lo suangtuah thiam phak thin lo kha a nia…

Lam ang ka lo let leh ta e Vala
Min lo hmuak dawn lo’m ni chhuahtlangah
In sakhmel vaiin ka hawi ruai e
Khaw’nge maw in awm lenrualte u

tia a han au chhuah maina te hi chu lunglenna mai piah lamah manganna te pawh telin ke hre hial thin. Hun rei tak a hmuh tawh loh, a ngaih em em thin, a tuallenna tlanga han hawi thaw leh tur khan duhthusam hlimawm tak tak nen a kal hnak hnak a. A lo beisei lawk dan chuan; a thlen veleh a thian thate chuan an lo bawr nak nak ang a, nunhlui sawiin an ri lê lû ang. Mahse, chhun khaw thiang em emah chuan an khua chu a han thleng ta cheng a, lo chiau-autu leh hmuaktu reng reng a nei ta si lo. A lungleng chu a hawi a hawi a, ralkhata uicho boh ri leh thenawmte ar tuilai kûk ri mai lo chu thawm hriat tur pawh a awm lo. Khaw’nge lenrual hluite kha an awm zawh tak? A han hawi ruai ruai a, mual lehlama pitar lakai leh luhka tlangsanga putar hnanghlai te mai lo chu hmuh tur a awm si lo. Chutiang boruakah chuan tu fa hi nge lunglenga kun lo thei reng ang ni?

Chinchang hre deuhte a han zawt a. A thiante chu hmuh chi rual an lo ni tawh lo. |henkhat chuan hmun hla takah an lo pem bosan tawh a, a khaw hmun la nghaktute lah chuan chhungkua dinin nupui fanau an ngaih pawimawh zawk a lo tul tawh bawk si.

Chu ai maha dawn la tisei zualtute chu famrolungmual lo nghahsan tawhtute chu an ni! Engtikah mah a tawng tawh ngai dawn lo. Ngaihtuah a thui a, tihtheih erawh a tam lo.

Dawn a sei, lenrual an kim ta lo
Ngai ve maw lungruala len lai ni
Mittui nen ka fang in rûn chul hnu
Tlei dang lengten zai lo sa e.

Hmana hlim taka an lo zaiho tawh thinna In-ah te khan a han chuangkai leh a, hmelhriat an lo awm tawh mang lo. Thangthar lo chhuak zelte rorelna khawvel a nih miau avangin ani chu mikhual enin an lo en tawh! A hnuk a ulh a, kawmchar thim lam hawiin a mittui a han hru a, tumah chuan an hriatthiampui ve mawlh si lo. Hlim takin an zai a, an nui a, an nui ri chuan a hnuk a tiulh zual sauh a, an zai ri chuan a vel lo thei lo va, a ngaihtuahna a tithui lutuk. Hmana a Thiante nena an hla sak thin ngei mai kha an han sa ve leh ta nghal a! A rual hluite khan chutiang chiaha hlim taka an zaiho vawng vawng lai te kha an rawn ngai ve thin ang em? Ani chuan a tahpui mek a ni si a!

Thil dang a ngaihtuah thei lo. A rilru chu ‘khaw’nge?’ tih hian a luah khat tlat. Khaw’nge a lenrualhluite kha an awm? Nui khek rawih rawih chunga an lo mutzalna thin, an khum te chu a han chul leh thuak thuak a, ngainatawmna a nei tawh lo. Duhthu a han sam chhunzawm a, chu’ng an khum kalsan takte hnenah tal te chuan thu lo chah sela, anmahni kawm tur an awm tawh lo a nih pawhin chu khum riangvai tak nen chuan an nunhluite kha han ching chhuak dun lehin, an kalsan dawn laia an thuchah te chu han tahpui dun keuh keuh mai sela tiin a suangtuah a. A tawp lamah phei chuan khum hnenah tal pawha a hnena sawi tur engmah an lo chah lo chu a vui tawh!! Hei zet hi chu hriatthiampui phak loh khawpa lunglenna râu mak leh danglam a ni tawhin i hre ve lo maw?

Chutia In chhung thima tawm ngawt ngawt mai chu a lungzin thlak lutuk a. Kawmcharah a han chuang chhuak a. Hawina lam apiangah chuan an sulhnu chhe tê tal hmuh tur a lo awm ve zel mai bawk si. Lunglen a nem thei lo va, hnuk a ulh bang thei chuang lo. Chuti a nih rau rau chuan tiin, duhthu a han sam chhunzawm leh a; sulhnu an lo neih tawhna hmun zawng zawng fang chhuak dap turin mu angin han thlawk duai duai mai sela…

Chungmu ianga thlawkin hrut vel i
Vangkhawpui kan sul i hnu zawngte
Mahse, lunglen mittui bual chung hian
Thangvan sang kai zawh ka zuam si lo!

Van boruak atang chuan han chhuk thlir a, ‘khulaiah khuan hmanah chu mite nen chuan kan thingphur haw kan chawl a…, khulaiah tak khuan Englovi nen khan kan…,’ a tam ang, ngaih tur ber pawh hriat har tak tur a ni. Mahse, chutianga an sulhnu zawng zawng han thlir leh chuan eng dang mah ni lovin a mittui bawk a thlem chhuak leh dawn tih kha thil chiang sa a ni bawk si. Chutiang khawpa nunhlui ngaih lunglennain a nawr mangan lai chuan van sang lama han thlawk zel tura thla khawng turin chakna a neih a ring lo. Nia, a dik alawm, lenrual kim tawh lohna vangkhawpui chuan tur chuan invai kang tura thla khawn a har khawp ang.

Chutiang dinhmunah chuan mi tam tak hi kan ding a. Lenrual kim tawh lohna khawvelah hian lungngaiin kan rûm thin. Hnemtu kan mamawh a, mi lungngaite chu mi lungngai bawkin a hnem thin an tih kha a dikzia a lo lan chian theih nan, kan tawrh aia nasa zawk maha tuartu, Zirsangzela’n hetiang hla hi min lo chhawp chhuahsak a, kan ngaithla ning thei lo chu a nih ber hi. Hetiang taka hla tha min lo phuahsaktu, Zirsangzela kha a lenlai ni te tawi lulai lutuk lo ni sela, thangchhuah diar hial han khumtir hi ka chak thin ngawt mai. A hla-ina lenrual hlui min ngaihtir em em mai leh min hnem tlat mai thin bawk si dan te hi kei tehlul ni lo deuh hian uluk zawkin han au chhuahpui ve leh sela ka ti teh a nia aw.

Similar Posts:

• “Lianchhiar” Ka Demlo Che
• Ka tar ve ta em ni?
• Rengkhawpui
• Lenrual Hlui zawngte kha…
• Kum hlui

Recent Posts:

• June 2016, Mizo(ram) Diary
• The reason we have bad roads in the North East
• INNGHAHNA TLING THURIL CHU
• Essay on Amen
• A MAKIN AVA ROPUI EM…!!

This entry was posted on Monday, March 26th, 2007 at 5:43 am and is filed under More than words. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.