Hmanlai Mizo Hnam Sakhua

June 7th, 2011 11:30 am by mr.Duhlova

Tunlai hian mi thenkhat in Lal Isua hnawl a Mizo Hnam Sakhua ‘tih-lar’ tum thar na deuh an nei ni in a lang. Chuvangin hmanlai kan pi leh pu te lo vawn sakhua kha eng ang nge a nih a, engtinnge anlo in sawngbawl tih hi tlem i han thlir tlang teh ang u,

‘Sakhua’ tih lo chhuahna chu, Sa leh khua hi pathian an ni ve ve a. Sa leh khua chu kai kawpin, ‘Sakhua’ an ti a ni. ‘Sa’ hi ‘vawk-in’ an be thin a, ‘Khua’ hi ‘Sial-in’ an be thin. ‘Sakhaw biakna’ hi chu ‘mahni hnam’ Sadawt chauhvin an sawngbawl thei a ni.

Inthawi : Hei hi chu damlo tihdam nan a, a ‘ti-na tu’ ‘tlawn nan’ leh ‘tihlungawi nan’ a ni. Natna chi tinrengte hi a thawina tawk ran a awm hrang thliah a ni. Inthawina sawngbawltu hi Puithiam (Bawlpu) an ti a, ‘in-thawi’ hi tun laia daktawrin damdawi damlo te an chawh, an ei ang deuh hi a ni ve a; daktawr hi puithiam ang deuh an ni bawk, mahse Doctor te hi chu mi zawng zawng in an intawm thei a. Sakhaw sawngbawltu erawh chu mahni hnam sadawt hman tur a ni a, intawm theih a ni lo. (Kan Puithiam Lalber Isua kha chu khawvel mi zawng zawng tan a ni thung.)

Sakhua: Hei hi chu inthawina a ni lova, thiam hla erawh chu a nei ve tho, mihring siamtu leh venghimtu leh malsawmsak theitu pathian hnena chhungkaw inhlan thianghlimna a ni. Kum tina hman a tul kher lo va, tul hun erawh chu a awm thei thin a ni. A tul hun chu mahni emaw, mahni hnam sadawtin emaw a hriatpui thei a ni.

Sakhaw hrangte:

(a) Hnuaipui : Hei hi Lusei leh Ralte leh hnam dang thenkhat te sakhua a ni a, Vawkpui khera hman tur a ni. In hnuaiah vawkpui chu an talh a, in hnuaiah an chhum a, ‘a serh’ leh ‘a lu’ kawmchar ban thlang bulah, thuk takah an phum a, ui hai chhuah theih loh turin an delh nghet a; a sa chu in chhungah an ei a. Sakhaw sa a nih avangin thian tha te ei ve a thiang lo va, laichin hnaite chauh ei theih a nih avangin ni khatah ei zawh theih a ni lo va, mahse ni thum aia rei kawl theih a nilo.

Ei zawh hman loh chu paih mai tur a ni. Sadawtin a sawngbawl vek a, thiam hlaah chuan, vawkpui ti lovin ka ‘chhulpui’ an ti thin. A sa tui lai deuh deuh hmawm tawk lek leka zai thlak, a neitu nuin faikhiatin tam fe a keng a. Ni tlak  hnuin sadawt chu inhnuai thawmmawl kar tinah a neitu nu nen an lut tlang kim vek a. Sadawt chuan thiam hla a chham zel a. A neitu nu sa ken kha an hmawm dun zel a. Chumi hnuah inchhungah an inzui kual vel dun leh ta zel a, banglai chhungah te an va inzui lut leh a, sa kha an ei zawh hnuin hnuaipui sawngbawl chu an zo ta a. Ruai kha  ei thei tur chinin an kil ve ta a ni.

Hetia sadawt leh neitu nu an inzui an inzuina chhan hi hmanlaiin sadawt leh a neitu nu an inngaizawng a, an inzui ru a; danah neiin an ching hlen ta a ni tiin an sawi. Tin, hnuaipui hi inhnuaiah kher sawngbawl tur a nih avangin kan pi pute chu lei chhuatah an cheng thiang lo a ni. Miin a serh phum chu lai chhuak palh sela, vawkpui a chawi ang a; hnuaipui chu an hmang tha leh ang.

Tin, hnuaipui hmannaa an biak ber chu in hmun enkawltu leh vengtu hnena malsawmna leh hmuingil dilna a ni ber. Lei hi thuah riat awmin an ring a. Chumi thuah tina awm pathian an biakna chu a ni.

Sumchawng : Paihte leh Khelte hnam sakhua a ni, Liandova te unau siam liantu pitar Tlanglaunu an tih thin hnena malsawmna dilna a ni. Vanduaina emaw, hmuingil lohna neia an inhriat apiangin sumchawng hi vawkte hnute hne lai leh arpui hang siak kawmin an hmang thin. Tlanglaunu khan Liandova te unau a kalsan dawn khan, “Tanpui in ngaih hun apiangin, sumhmunah sumchawng rawn hmang thin ula, ka lo tanpui zel ang che u”, tiin thu a chah a. Sumhmun vai zingah a vir terh terh a, a bo ta a ni tih Paihte upaten an sawi.

Nutar :- Pawi sakhua a ni ber a, Sakei biakna a ni. An hman a tul chuan, sakei an hmu an hmu a; an hman lawk loh chuan a lo hnai tawlh tawlh a, an inhnuaiah a lo bawk ta a; an la hman loh  chuan sakei chuan an chhung zinga mi pakhat a seh  thin an ti. Nutar hmang zat zattute chu sakeiin a seh ngai lo va, an ran pawh a seh ve ngai lo va, hlauh pawh an hlau lo. ‘Sakei seh kan ba ve lo’, an ti tlat mai. Nutar sakhua neitute chuan, sakei an khawih thiang lo va, a tihhlumna tur siam nan tak ngial pawh an hriamhrei hman an phal lo a ni.

Sakei tihhlum khuaa an rawn zawn luhin Nutar sakhuaa neitu chuan, tuibur thehin, zu an tulh a. ‘Ka pu, tu kutpalh kher nge i lo tawn le ?’ tiin lungchhe takin an tap thin a ni. Sakei aih hmuhnawm em em, mi zawng zawngin an en thup pawh an en ve duh ngai lo a. Nutar hman nan vawkpui an vulh hram hram thin. Sumhmunah an talh a, sumhmunah bawk an ei thin. In chhung leh pawnah he sakhaw sa hi a chhuakin a lut thiang lo va, ei zawh vek tur a ni. An ei sen loh leh an ei nawn leh thin a ni. Sakei aih ni hian an thlanthu a; thenrualin an ral ve thin.

Lolak : Hei hi Hnamte Sakhua a ni a. Sakhua zawng zawngah chuan huaisar berin an sawi thin. Lolak hman a tul chuan an in velah sava angin a thlawk  ri fia fia thin a. An la hman loh chuan, an liang filawrah a lo fu leh a, an la hman loh fo chuan, an sumhmunah sumah a lo fu a, an la hman leh loh fo chuan an inah ruang chhuakin an sawi thin.

Tin, Lolak suma fu hmutute chuan, “Ar ngo var hlak ang a ni” tiin an sawi. Lolak hi ar nu ngo var hlakin an hmang thin a, ni engemawti chhung chu mikhual an thleng thiang lo a ni. Vawi khat pawh Lentlanga kan pi pute an la awm lain, Hnamte pa pakhat siam tumin pathian a inlar a; mahse Hnamte pa chuan, “Lolak ka hmang a, mikhual ka thleng thiang lo ve” a lo tih avangin, Zahmuaka fapa Thangura in ah a thleng ta a nih kha. Thangura chu pathian chuan a siam ta a, Hnamteho lal a lo ni ta a. A thlahte pawh Mizorama Sailo lal a kan neih te hi an ni.

Hnam dang chuan Hnamte sakhua Lolak hi an tih viau va, lo ri atan pawh Hnamte chu an hnualsuat deuh va, an buh chil ni pawhin hnam  dang chuan buh an chil duh lo. “Lolakin min ruk sak ang a, kan neih tur ang kan nei pha lo vang” an ti thin a ni.

Tin, Lolak thlawk ri hriate chuan, “A ri fia fia” ti an awm a. ‘A ri far far mai’ ti an awm bawk a. Haw haw ang deuh hian “a ri ham ham mai”, ti an awm bawk.

Kristianna kalsanin, Mizo Hnam Sakhuaah let dawn ta ila….khi tiang khi kan ni vel dawn a, Chhandamtu Lal Isua han then (kalsan) nan meuh chuan a tih tlak tak tak meuh a nge maw chu le?

Similar Posts:

Recent Posts:

31 Responses to “Hmanlai Mizo Hnam Sakhua”

  1. 1
    muansakhi Says:

    A sei em mai nakinah chhiar ang.

    Report this comment

  2. 2
    VlrOytE Says:

    Muangchangin chhiar ang

    Report this comment

  3. 3
    keimah Says:

    Ngaihnawmin a va bengvarthlak em! Pu Hnam sakhuaa lo lang vat teh se! Anin sawi belh tur a hre teuh ang! Ngaihnawm dawn e!!

    Report this comment

  4. 4
    Keimah Thingtlangpa Says:

    Chhei raw! Kan mi dawihzep HNAM SAKHUA hi a lo lan ngam chuan debate ka puang e..

    Report this comment

  5. 5
    bucko Says:

    Sakhaw biak dan hrang thenkhat post a tarlan loh te : Hnuaite, Kawngpui siam,

    Report this comment

  6. 6
    chemtatrawta Says:

    Hnam sakhua-ism… ;-)

    Report this comment

  7. 7
    bucko Says:

    #4.. (Y) (Y)

    Report this comment

  8. 8
    malsta27 Says:

    @6: Lolzzzzzzzz……….

    Hman lai Sakhua a let lo tum te chu chi nang (N) (N) (H) :-)

    Report this comment

  9. 9
    Maya Says:

    Ngaihnawm in a bengvarthlak hle mai . (Y) . (Y) .

    Report this comment

  10. 10
    hmingtea Says:

    hre fu mai.

    Khing loh pawh inthawina khawtlang pual kawngpui sial tih teh poh rawn telh ve la.

    Report this comment

  11. 11
    hmar nanawm Says:

    mr.Duhlova, Maipawl min puttirtu fakin awm teh se…lolz

    i ziah zawng2 te hi hriatreng chi a ni e.

    Chhandamtu Lal Isua han then (kalsan) nan meuh chuan a tih tlak tak tak meuh a nge maw chu le? (Y)

    Report this comment

  12. 12
    no_nick Says:

    Hman deuhin hnam sakhua ziah ho zawng zwng nen ka la chhiar ang.. rin dan thar te a wm theih takin..

    Report this comment

  13. 13
    no_nick Says:

    edit hman loh chu(h)..

    Report this comment

  14. 14
    henrybkt Says:

    a bengvar thlak hle mai,duhleh lo din mai mai rawh se ka ti kei cu,ka tel ve dawn cuanglo a,pawl lo pawl te pawh an awm tho alawm mawle,an chatuan hmun tur adang deuh dawn ani mai alawm

    Report this comment

  15. 15
    thangchhuan Says:

    (Y) sakhuain a kentel pakhat chu inthawina hi a ni ve tho lo maw? kan pi leh pute chu thingbul/lungbul bia kan ti thin, mahse Pathian a ni an biak ni, Khuanu/Puvana tiin an ko thin. Thingbul te, Lungbul te khan huai neiin an ring a, Ramhuai te khan an nun kha thunun tlatin an hria a, natna te thlenin an hria a, chung natna atanga an dam theihnan ramhuai hnenah inthawina an hlan thin. Pathianin a hnehsak thei tih an hriat loh vang a ni. Amaherawh chu Pathian an biakna chu Kawngpuisial te leh thildang dang a awm. Pathian hnena malsawmna an dawn theihnan pathian hnenah an inthawi thin.

    Report this comment

  16. 16
    chhangban Says:

    @mr Duhlo……Lolak khi ka hrethiam lo??? detail deuh teh.. i ziah khi a detail lo ka tihna ani miahlo nia.. ka hretiamlo a hriat chian leh zual ka duh ee.. (Y) (Y) ;-)

    Report this comment

  17. 17
    ChhanaPa Says:

    Sadawt, bawlpu tih vel kha eng tin nge an nih theih? An inzirtir ve thin ami?

    Report this comment

  18. 18
    swiftymcvay Says:

    bengvarthlak hle mai a

    Report this comment

  19. 19
    hmelthatea Says:

    Hnuaipui thleng khi ka chhiar a, nakin deuh ah chhiar zawm leh mai ang. Tha khawp mai, hetiang te hi kan hriat ve zel a tha ania,… post tha tak a nie, mahse i thuziah erawh tlem in chhiar a har deuh, a grammatically in, a flow dan a dik hlel deuh niin a lang. (Y)

    Report this comment

  20. 20
    lianchhiara Says:

    Hnam Sakhua, lo kal teeeh.

    Report this comment

  21. 21
    hmelthatea Says:

    Hnuaipui tih thleng khi ka chhiar, nakin ah chhunzawm mai ang, nie, hetiang hi kan hriat ve hi a tha reng ania. Post tha tak a nie,.. hriat loh pawh a awm nual hmel. A source hi rawn tarlang thei la, ngaihdan siam pawh a awlai zawk ngei ang. Tin, i post hi chhiar a har deuh, a flow dan a dik zan lo deuh a ni. A grammar pawh en dik deuh a ngai niin alang. (Y)
    Ka internet chian loh vangin ka komen kha a lang thei lo emaw ka tia, kan vawihnih hial chu, thu ngai.

    Report this comment

  22. 22
    Leavi Pcresn Says:

    Hnuaipui an hman a, Vawkpui an hman khan Vawkpui kha ‘ka chhulpui’ ti lo in ‘Ka Chhurpui..’ ti in an sawi ţhin zawk ni in ka lo hria a….

    Report this comment

  23. 23
    D_auaChwngthu Says:

    HNUAIPUI khi a that reuh khi maw le,…mak hle mai, ka lo hrechiang vak lo a. Tum aiin kan Pi leh Pu te hi an lo puithu zek mai,…. Tanakh a Sual thawina thil hlan te pawh min ti hre-chhuak e a (Y)

    Report this comment

  24. 24
    H.Vangchhia Says:

    Kanchha, Lusei ho sakhua chauh i sawi a, Mizo sakhua i sawi dawn emaw tia hairehai ;-)

    Report this comment

  25. 25
    hmelthatea Says:

    @17 Chhana pa, ka hre bik lo, mahse chhungkaw inrochhawn pawh a ni mai thei, tin, a thlana an thlan te pawh ani mai thei bawk. A hnam bik te te a tih an nih phei chuan inrochhawn leh an thlanbik a nih a rinawm. A nih loh pawh in, hetiang mi bik an awm ni ngeiin a lang,…

    Report this comment

  26. 26
    hp.swing Says:

    Tha khawp mai he post chuan Hnam Sakhua-a aka Mawlmuka aka Dawihzep liana a dah Zero chiang hle mai. Mawlmuka hi a rawn lang ngam leh tawp nang….hahahhahaha….Mawlmuk, i chawh

    Report this comment

  27. 27
    mr.Duhlova Says:

    24
    # Daju, lo chhunzawm ve tawh mai teh, i hriat vek tho kha…zin turin ka inpuahchah a ngai tawh, “… ka kalna tur a kawng chin i hria e…..” :-D

    Report this comment

  28. 28
    Judas Lersia Says:

    Christian kan nih hmaa Mizo Sakhua kha chuan Khawtlang a huap zo lo hle. Fanodawi leh Kawngpui Sial kha a ni deuh mai a, mimal leh Hnam bil Sakhua a ni deuh ber. Sakhua kha hmang an ti deuh ber. Pipute nitin nun kha chu an Sakhaw thil a ni deuh mai a. Thlarau tha leh tha lo an hmuh dan a dang ve a, an thih hnu nun an dawnin an nun an uluk hle a ni. Thih hnu piah ram sawi tel ve tur a nia….. (Y)

    Report this comment

  29. 29
    CFL Says:

    Khaa le, Hnam Sakhua-a a rawn lang dawn e. lol

    Report this comment

  30. 30
    mr.Duhlova Says:

    28
    Judas Lersia # Sorry, post pawh ka vil hman meuh rih lo. remchangah “thih hnu piah ram” chu kan la sawiho leh dawn nia.

    Hnam sakhua awmzia thlir zau nan ka han theh chhuak mai mai a nia, tamtakin, kan ‘sawi chin’ tlem te inlo tuipui a a lawmawm khawp mai. Kan infinchhuahna zel ni rawh se…in ti lawmawm e. (Y) :-)

    Report this comment

  31. 31
    TuaiSialA Says:

    He post comment ka chhiar atanga ka hmuh chu, khi post khi kan hriatpawlh. Khi khi Mizo sakhua chi hrang hrang mai a ni. ‘Kawngpui Siam’ tihte chu an serh leh sang ve mai a ni. Sakhaw hming a ni lo.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.