mi(sual).com

Hnam Sakhua chungchâng kan sawi dâwn a, khawvèlah hian Pathianin hnam chi hrang hrang leh tawng chi hrang hrang hmang tam tak min lo dah a, chuti anga hnam hrang hrang kan lo awm avãng chuan chuti anga hnam hrang hrang awmte hnènah chuan Pathian lei leh vãn leh a chhûnga thil engkim siamtù chu a inpuang a. A inpuanna mihringte chu an hnam ziarâng leh an khawsak dãnin a zir ang zélin an hnèna Pathian inpuan dãn chu a danglam thei niin a lang. Chu ti ang avãng chuan ‘Zo Hnam Sakhua,’ tih thupui hmanga ziak hi ka han tum a ni.

Pathian thú chu a inmil ang-

A chunga kan sawi anga khawvèla hnam hrang hrangte hnèna Pathian inpuan dãn chu an hnam ziarâng leh khawsak dãna zirin inang lo mah sela, Pathian inpuanna tak tak chu a lo dawngtùin Pathian inpuanna thú chu ama duh dãna belhchhah emaw, paih then emaw, tihdanglam emaw a neih loh chuan eng hnam hnènah pawh inpuang sela, Pathian inpuanna thú chu a inmil tûr ni ãwm tak a ni. Entîrna’n:- Bible ziakah chuan,

“Pathiante in ni a, in zãin Chungnungbera fàte in ni ka tih kha,   

            Nimahsela mihring fàte angin in la thi ang a,

            Mi lian pakhat angin in la tlu ang,”

tih kan hmu a ni. Chu mi thú ang chuan Kristiante Messia, Isua khàn, “In dãn lehkhabuah, ‘Pathiante in ni ka ti,’ tih ziak a ni lo em ni?” a lo ti bawk a ni. Chuti ang chuan kan Mizo(Duhlian) tawngah pawh hian, ‘Khua’ tia kan sawi hi Pathian sawina a ni a, ‘pathian,’ an tih nazawng hi chu thlarau khawvèl mite an sawina a nih châng a awm bawk. ‘Khawzîng Pathian,’ tih te a lo nih hi. Kan pi leh pute’n an khaw thar kaina tûr ârpa kenga an va en khân, zãna an ârpa ken kha a han khuan ãl àl khân, “Khua a awm e,” an ti a; chuti chuan chu lai ramah chuan khaw thar an kai thîn a ni. Chuti anga in leh lo dina mihring an awm khàwmna apiang chu KHUA a lo ni zél thîn a nih chu. Bible-ah vek, “…An awmna ri te a khamsak a,” tih a ni leh bawk a. Keini Zofàte pawhin, ‘khuavãng ri kham sà’ kan nei thîn a nih hi.

“Ngawi ula, Pathian ka ni tih hi hre rawh u,..”

tih kan hmu bawk a. Keini tawngah pawh mihring awm khàwm an han tîtî mur mur laia khaptu awm ang maia vawi leh khata an han reh thup mai chu, ‘Khuavãng kal lai,’ kan ti thîn a ni. Chuvãngin hnam tinte hnèna Pathian inpuanna thú chu inmil vek ãwm tak chu a ni, Pathian thú tak tak a nih chuan.

Aw le, engpawh ni sela, keini Zofàte tawngah chuan(Lusei/Duhlian tawng bîkah) ‘Chunga Pathian’ kan ti a, amaherawh chu khawvèl mi zawng zawngte Pathian a nih hre tel ila a tha ãwm e. Nichina kan sawi tawh ang khân ‘Khawzîng Pathian’ te pawh kan ti bawk a ni. Israel-te Pathian Jehova(IAUEH) chu Thuthlung Hlui hun hmasa lamah chuan Israel mite chuan an hnam hnènah, Kanan ramah chauh awm thînin an ngai a ni ãwm e, “Nangni chauh hi ka mi hriat in ni,” tia Israel-te hnèna a sawina tawngkam pawh kan hmu a ni. Nimahsela kum engemaw zàt a lo liam hnù chuan Israel ramah chauh ni loin, ram dangah(mi ramah) pawh Jehova chu a awm ve a ni tih an ring ta zél a. Chuti ang zélin Thuthlung Thar hunah Kristianna hun engemaw chen a lo kal leh meuh chuan Israel-te Pathian mai ni tawh loin, khawvèl mi zawng zawngte Pathian a nih an lo ring ta a ni. Chuti ang chu hnam dangte pawh an ni ang.

Keini Zofate hnènah pawh Chunga Pathian chu a inpuang a, a inpuanna hnamte khawsak hmang leh hnam ziarâng mil zélin a rawn inpuang a ni. Tin, kan pi leh pute hnènah khân an hun lai mil leh an hriat thiam phàk tàwk tûr ang zélin a inpuang a, chu a inpuanna chu tún lai mite chuan, “A chiang lo, a mumal lo,” kan ti a ni thei e. Hnam tinte hi atîra an hnèna Pathian inpuan dãn chu a chiang tak tak zo lo vekin a rinawm; Israel-te hnèna a inpuanna leh Pathian an hriat dãn kan sawi ang tho kha an ni ve vek ang. Chuvãngin he lam thú hi chu kan thú a sei lutuk lohna’n sawi thui lo mai ila.

Zofate Pathian chu-

Israel-te(Judate) ngaih dãn chuan Jehova chu engkim siamtù Pathian niin, a hnuaiah chuan vãntirhkoh pawimawh tak tak pathum, thuneihna sâng tak nei ve Mikaela, indona lama hotù te, Gabriela, malsãwmna lama hotù te leh Lucifara te an awm a ni ãwm e.

CHUNGA PATHIAN-

Judaho ang deuh hlek chuan Zofàte biak thin chu ‘Chunga Pathian,’ emaw, ‘Khawzîng Pathian,’ tih emaw a ni phawt mai a. Chù chu Vãn hla takah awmin, a awmna(chênna) hmun chu ‘Vãnchung Khua’ a ni a; chu mi hmun chu engmahin an thleng phàk lo a, a thleng phàk awm chhun chu mihring thlarau chauh a ni. Chu mi hmun hla tak, Vãnchung Khua atang chuan hringfàte hi eng nge an dinhmun hre tûrin bawkkhupin emaw, bungbûin emaw a bihthla reng thîn a, an mangan huna Amah an auh veleh chh­âng leh tanpui tûrin a inpeih sà reng a ni. Zo hnahthlàk zîngah Luseiho hian he Pathian hi Lêntlâng panga an awm lai atangin an be tan ni ãwm tak a ni.  He tlânga an awm lai hian Luseipa Zahmuaka fapa Thangura inah  Pathian hi hmuh theihin, mihring angin a lo kal a, an lo be tha èm èm a. A kalsan leh dâwn chuan, “Vawktéin min bia ula, ka siam ang che u,” tiin a chah a ni. Chuta tang chuan Luseiho chuan vawktéin an be thîn a ni. Zofàte’n Pathian biaka an biakah chuan a chungnung ber a, thil tih theihna leh thuneihna zawng zawng neitù a ni a, engkim chunga lal ber a ni. Thil siam tinrêng, thil siam zawng zawng hi an ruhrel lo din fel vektù pawh a ni bawk.

A  kohna hrang hrangte- A châng chângin ‘Pu Vãna,’ ti pawhin an lam a, hei hi a hming tak chu a ni ãwm e. Nimahsela a zahawm èm avãngin a hming hi an lam mai mai lo a ni. Zo hnahthlàk hnam thenkhat Râlteho a ni ãwm e, ‘Khawzîm Pathian’ ti an awm a, ‘Khawzangpa’ ti pawh an awm bawk a, Lakher chi an ni. Hmãrhoin,  ‘Patuan,’ an ti bawk. Kan sawi tawh ang khân ‘Khawzîng Pathian,’ ti pawhin Pàwihhoin an lam thîn. Mi ngilnei tak a ni a, huatthú a nei ve lo a, mi mangangte a ngaihsak èm èm a ni.

A hming awmzia- ‘Khawzîng Pathian,’ tih a nih hian a hming hian awmze thuk leh ril tak a nei a. ‘Khua’ hian a pathianna a lantîr a, ‘zîng’ hian  Amaha nunna awm te, chakna awm te, thil tih theihna awm te a lantîr a ni. Tin, a dawt lehah chuan ‘Pathian,’ tih kan hmu leh a. ‘Pa’ hian engkim bul a nihna, Amah a\anga thil engkim hi lo chhuak a nihzia leh engkim tân ‘Pà’ a nihna a tilang a; ‘thian’ hian ‘thianghlim’ tih a kàwk a; chuti chuan ‘Pathian,’ tih chuan, ‘Pà mi thianghlim’ tihna a nih chu. Chuti a nih chuan, ‘Khawzîng Pathian,’ tih chu, ‘Pathian engkim ti thei Pà mi thianghlim,’ tihna tluk a nih chu. Tin, a hming pakhat han sawi leh ila; Hmãr putar pakhat chuan, “Keini chuan ‘Patuan’ kan ti a, ‘chatuana kan pà,’ tihna a ni e,” a ti bawk a ni. Chunga Pathian/Khawzîng Pathian biaa vawkté an talh pawhin Sadàwt chuan thiam hlá a chham chu:

“Pathianin aw, ka satluang lo chhâ­ng ang che,

             Vãn sânga lêng Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,

              Ni kâra chéng Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,

              Thla kâra chéng Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,

              Thian Khawthanga’n ka satluang lo chhâng ang che,

              Pathian Khawtawngpa’n ka satluang lo chhâng ang che,

              Mi tin siamtù Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,

              Sa tin siamtù Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,

              Thing bul lung bul siamtù Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,

              Pathian nàkkalhpa’n ka satluang lo chhâng ang che,

              Chem dama tho Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,

              A chhâng ngaiin chhâng ang che,

              A hlâng ngaiin hlâng ang che,”

a ti thîn a ni.

Se chhun Khuangchawi an hman pawhin Khawzîng Pathian biakna vawkté an talh tel ngei ngei \hîn a ni.

KHUA(Khuanu, Khuapa, Khuavâng)-

‘Khua’ kan tih hi a chunga kan sawi Khawzîng Pathian(Chunga Pathian) aia hnuai deuh, thil tih theihna leh thuneihna nei ve tak a ni a, Chunga Pathian atanga thuneihna la chháwng leh a ni. Hei hian ‘Khuavãng’ te, ‘Lasi’ te, ‘Tlâng Lal’ te a huam vek a; tin, ‘Khuahrum’ te, ‘Khãltù’ te pawh a huam a ni. ‘Khuanù,’ ‘Khuapà,’ ti pawhin an lam thîn. Ramsàte leh nungchàte bàkah ramhmul, hnim hring tinrêng hi an siam a ni. A chënna hmun leh a nungchang lan dãna zirin ‘Khua,’ tia kohin a awm a, ‘Khuavãng’ tia koh tein a awm mai a ni. Tin, ‘Tlâng Lal,’ tih a ni bawk a; Lasite hi a kaihhruaite an ni leh a, Amah Khua hnèn atanga thuneihna leh thil tih theihna nei lehchháwng an ni. Lasite hi ramsate a enkawltîrte an ni. Khua hian mihringte pawh a enkawlin a vêng a, malsãawmna tam tak mihringte hnènah a hlãn thîn a, khawi kipah pawh a awm a, mihringte chënna vèlah hian a awm reng a ni.

Khua inpuanna thu thenkhat-       Zofàte chuan an chënna tür hmun leh ram ena khaw thar kai an tum apiangin Khuain a remtih leh tih loh hriatna’n ârpa an keng a, chu mi rama an awm Khuain a phal chuan an ârpa ken chu a khuang thîn. Chunga Pathian hnèn a\anga thuneihna a dawn chhãwn ang zélin mihringte chungah thú a neiin ro a rëlsak a, nupa kawpchãwi te pawh ‘Khaw rël’ tih a ni fo, an thih leh dam chungchângah pawh, ‘Khaw rël,’ tih a ni thîn. Mihringte taksaah hian chhinchhiahna an nei a, ‘Khuavãng chhinchhiah,’ an ti thîn. Israel-ho pawh  Pathianin hremna laka chhanhim türte chu mi 144000 an chhinchhiah a nih kha. Mizoram sawrkâr pawhin a ram mi, a khua leh túite chu mi puitling chin an aiawh thlang thei chinte chu I.D.card neihtîrin a chhinchhiah ang deuh hi a ni ang. Tirhkohte Thiltih bùah chuan, “…An awmna rite a khamsak a,” tih kan hmu a, keini pawhin ‘Khuavãng ri kham sà’ kan nei thîn a ni. Bible-a Sam hla puahtù chuan,

“Ngawi ula, Pathian ka ni tih hi hre rawh u, …”

a tih kan hmu a, keini’n, Khuavãng kal lai,’ kan ti a.  Zofàte chënna hmunah Khuavãng Pathian a kal lai chuan mihring tawng mawlh mawlh lai pawh an ngawi thup mai ni ãwm tak a ni, chu chuan Pathian zahawmzia a lantîr ãwm e.

Khuavãng hi thlipui leh ruahpui chungah te thuneitù a ni a, a lungãwi loh chuan a lung tiâwi lotùte chu thlipui leh ruahpui a nuaitîr vak thîn. ‘Tlâng Lal’ tih anga hriat a nih chuan, entîrna’n Mawmrang tlânga zopurün tual\o pawh miin an pawha an hawn chuan ruahpui a nuaitîr vak mai a. Tún hma chuan hé tlângah hian vamúr an tam a ni ãwm e, a no an làk chuan thlipui a nuaitîr vak mai a; tin, hé tlângah hian kël kaih tlang pawh a phal lo a, Tlâng Lal be hmasa loa kël an kaih tlang phawt chuan thlipui leh ruahpui a nuaitîr hrep mai a ni ãwm e. Chuti ang a nih thin avãng chuan Khua emaw, Tlâng Lal emaw chu tihthinur an hlau a, ranin an be thîn. ‘Khuavãng’ hming hi chuan an be ngai meuh lo niin a lang. Se chhun Khuangchãwi nikhuaa Khua an biak hian sial an han talh a, Sadàwtin thiam hlá a han chham khân,

“Khuain aw, ka chalvawm lo chhâng ang che,

              Thawhhmuna tho Khuain aw, ka chalvawm lo chhâng ang che,

              Lailawha tho Khuain aw, ka chalvawm lo chhâng ang che,

              Thlãn chhak thlãn thlanga tho Khuain aw, ka chalvawm lo chhâng cng 

              che,

              Khawlaia tho Khuain aw, ka chalvawm lo chhâng ang che,

              Kawtpuia tho Khuain aw, ka chalvawm lo chhâng ang che,

              Leirüta tho Khuain aw, ka chalvawm lo chhâng ang che, ….etc.”

a ti \hîn a ni. Khua an tihlungãwi loh chuan a nuar a, ruah a sûrtîr mai \hîn kan tih tawh ang khân an hla lo phuah tawhah pawh Khua hi a lo nuar \hîn nia a lanna chu,

“Lurhpui thang, nuar leh la, Khua hnîm rawh, ...”

tih a awm a ni.

Sã-

Sã hi Zofàte biak Pathian zînga miah chuan thuneitù tak a ni leh bawk a, Khawzîng Pathian hnèn a\anga thuneihna leh thil tih theihna nei chháwng leh bawk a ni. Sã leh Khua hi inkawp tlat a ni a, a châng chuan Khua nën pawh an sawi fin mai bawk. Mi mal leh chhûngkua dintù niin hnam dintù a ni a, a enkawl \hîn. Chunga Pathian chuan mihring ruhrel hi a lo din a, Sã hi a siam zotù a ni ãwm e. Sã hi a khãt berah kum li danah chuan biak ngei ngèi a ngai a, an biak khãt lutuk chuan a thinur an hlau \hîn a, mihring chhûngkaw enkawltù leh vêngtù a nih avãngin a thin an tihur chuan ramhuaite’n an tihnat dâwn pawhin a vêng duh lo a, an dam lo a, a châng chuan an thih phah hial \hîn a ni. Hmán lai Mizo zai thiam pakhat pawh a fapa neih chhunin a thihsan a, a tuar hlé mai a, hlá phuahin a sã a,

“Ka Sã maw nuar, ka chûninù, a i emaw ka sual e?

              Ka tuai duh lai bânah an kãi, awmlai a nunráwng mang e,”

a ti a nih kha.

Fapain nupui fanau neiin a pàte in a\angin indang sela, vawkpa a vulh ang a, kum li a tlin hmain a vawk vulh chu vawkpa sùtnghàk atân Sã biakna’n a talh ang. Kawtah leika bulah an vawk talh lu tãrna tür thing an phun ang a, vawk lû chu an târ ang, chu chu a ni, ‘Sakúng phun,’ an lo tih chhan chu. Nakinah an vawk lu tãr kha an la thla leh ang a, kawmchâr khanchhuk chung sùtbanah an târ sawn ang a, chutah chuan an târ reng tawh ang. Chu chu, ‘vawkpa sùtnghàk’ a nihna chu a ni. Mihring hi an ruhrel chu a tïr atá Khawzîng Pathianin a lo din fel vek a, a siam zawh hna chu Sã hian a thawk a, mipa chi thlahna pawh hi Sãin a lo buatsaihsak a, an serh vun chu Khuain a siam a ni thung ãwm e, ‘Sakhaw lìk,’ tih \awngkam pawh a awm hi. Heta ka han sawi belh duh lai chu thil siam engkim mai hi Chunga Pathianin an ruhrel a lo din fel vek a, thil siam zawng zawngah a inrawlh kim vek a ni. Ramsà te, ran leh nungcha dang te leh hnim hring leh ramhmul zawng zawng siamtù chu Khua/Khuavãng a ni a, Chunga Pathianin an ruhrel a lo din fel vek hnùa a siam zotù chu Khua a ni a. Tin, mihring siam chungchângah pawh Chunga Pathian leh Khua chu an inrawlh kim leh vek ve ve a ni tih leh, mihring chungthú bîkah chuan Sã hi mawhphurtù a ni bîk ni ãwm takin thil siam dangah chuan a inrawlh ve lo ni ãwm tak a ni. Sã an biaknaa vawkpa sùtnghàk an talhin Sadàwtin thiam hlá a chham \hin chu-

“Sãin aw, ka Sahrial lo chhâng ang che,

              Sakúnga thoin ka Sahrial lo chhâng ang che, ruahhmüra thoin ka

              Sahrial lo chhâng ang che,

              Thlãn chhak thlãn thlanga thoin ka Sahrial lo chhâng ang che,

              Tuallaia thoin ka Sahrial lo chhâng ang che, chhúm zînga thoin ka

              Sahrial lo chhâng ang che,

              Lailuta thoin ka Sahrial lo chhâng ang che, Bualchhuma thoin ka

              Sahrial lo chhâng ang che,

              Vahluta thoin ka Sahrial lo chhâng ang che,”

a ti \hîn a ni.

Sakhua nihna-

Zofàte’n Sakhua an hmanna réng réngah hian ran an talh a nih chuan an ran talh tür chu pem leh piansualna engmah awm lo, pian \ha leh hrisél tak lo chu an duh lo réng réng a ni. Zo hnahthlàk rau rauah pawh Pàwihho hian an duhtui lehzual, âr a nih leh a vâr hlang emaw, a dum hlang emaw, rawng dangin a pawlh loh an duh a; sial a nih pawhin a dum hlang, a rângin a pawlh zeuh pawh an duh lo. Thim zîngah chuan thil dum kan hmu thei lo ang hian Pathian chu hmuh theih a ni lo a, chu mi entîrna atân a dum hlang hlak an hmang kher \hîn a nih chu!

Chuti chuan túna kan han sawi chhuah tàkah khân Zofàte’n Pathian biaka an biak zawng zawng zîngah chuan Pu Vãna(Chunga Pathian) chu a chungnung ber a, a lal ber a, thiltih theihna zawng zawng neitù a ni. An kohna hming pakhatah khân ‘Khawzîng’ tih kan hmu a. A hming bul lamah ‘khaw’ tih chu ‘khua’ tih a\anga lo awm tho a ni, ‘Khuazîng’ tihna tho a nih chu. ‘Sã’ leh ‘Khua’ thu pahnih an lam kawp \hin chu ‘Sãkhua,’ an lo ti tà a ni. Chuti angin Zofàte’n an lo biak \hin zawng zawng- Pu Vãna te, Khua te, Sã te, Khãltù te leh dãwino an chhui laia an biak \hin Hnúaité te, Chúng te, Vãnsen te, Lasi te, Hnúaipui te leh an biak dangte pawh Sãkhua khian a khâikhàwm vek a ni. Chuvãngin ‘Mizote Sãkhaw biak,’ kan tih hian, ‘Sã’ leh ‘Khua’ chu Pathian sawina ve ve a ni a, ‘Mizote Pathian biak’ tihna tluk a ni. Sã leh Khua leh Khawzîng Pathian hi ‘Sãkhua hian a huap vek a, an biak dangte zawng zawng kha Sãkhua hnúaia mi vek an ni a, an behbãwm niin, chuti ang zawng zawng chu Sãkhua hian a huam a ni.

Vãngtlâng sakhaw biakna-

Sãkhua an hman hmasak ber chu Sakúng phun a ni a, fapain a nù leh pà in a\anga a indan khân vawkpã a vulh a, vawkpã engzàt pawh vulh sela, a pa lian ber kha Sakhaw biakna’n a talh tür a ni a, chu mi chu a talh chuan amah leh an chhûngkua chuan Sakhua an nei hrang ve tà tihna a ni. Chuti chuan chhûngkuain an sakhaw hmanna hmasa ber chu Sa biakna a ni a, an vawkpa lian ber talhin an hmang a, chhûngkaw sakhaw hmangtute hi Lusei chhûngkua lo ni ta sela, Râltéin an Sa biakna sà kha an ei ve thiang lo, hnam dang an nih avãngin. Chuti anga an chipui chauhin an ei thian chu, ‘dãwi sa kîl za thei’ an ni. Sa biakna’n vawkpa lian an hmang a, chu chu chhûngkaw puala sakhaw hmanna a ni. Khua biakna’n sial an hmang a, chu chu an chhûngkua leh vãngtlâng huapa sakhaw biakna a ni. Amaherawh chu Khua biakna atâna sial an talh hian vãngtlâng a huap tho laiin hei hi chu chhûngkaw malin thangchhuahnù leh pà an nih theihna türa se chhun khuangchawina kawnga an rahbi zawh chhohna a ni a, vãngtlâng huap tak taka sakhua an hmanna chu ‘Kawngpui siam’ leh ‘Fano dãwi’ hi a ni, chù chu, ‘Khua bãwl’ an ti bawk. Hèng pahnih hi Khua biakna langsãr chu a ni. Sial an chhunin Sã leh Khua leh Chunga Pathian an biakna niin vawkpa lian leh vawkté leh sial chu hèng pathumte pual hian an talh kim vek a ni.

Thangchhuah hautak dãn-

Tin, an eizawnna kawng avãnga lo hãlnaah nungcha té reuh té té te, a lian deuh thleng pawhin thi tel \euh türah an ngai a, chù chu an duh vãng rénga tihlum an nih loh avãngin pawi an ti a, lo hãl tùkah anmahni sünna’n ‘Kãng rãl nî,’ an ti a, awm nî an kham a; chu mi tùk a\anga a tùk thumnaah Puithiam hoin kãng rãl inthàwina an hmang leh a, siamtù Pathian hnènah ran talhin thuphâ an chawi leh a ni.

Hmasângah chuan mi a thih hnùa a thlarau kalna tür chu hmun hnih awmin an ngai a, pakhatah chuan miin ram lamah emaw, in lamah emaw thang a chhuah chuan a thih hnùah a thlarau chu Mitthi Khua kal tlangin Pialrãlah a luh an ring \hîn. Pialrãla lùt thei tür chuan in lamah emaw, ram lamah emaw thang a chhuah ngei a ngai a ni. Ram lama thang chhuah tür chuan thangchhuahna türa sa kah tür zawng zawng an kah kim vek a ngai a, sa tam tak kàp mah sela thangchhuahna tür bîka sa kah tür a kah kim loh chuan thangchhuaha ngaih theih a ni lo. Tin, chùng sa kah türte chu a kah chuan a ãi leh vek tür a ni bawk, chuti anga a aih loh chuan Pialrãlah a lùt thei lo ang. Heti anga thangchhuah thei tür chuan chhûngkaw hrisél leh thawk thei chhûngkua an nih a ngai a, chutah pawh chuan kuthmui leh sa kàp thei nih a ngai bawk si a, vawi tam tak sa kàp loa an ramvah thlawn \um a awm \hîn a, mi narãn tân tih mai mai theih a ni lo. Heti ang bawk hian in lama thangchhuah tür pawh chhûngkaw hrisél, thawk thei chhûngkua nih a ngai a, buh leh bál ngah mai ni loin ran pawh ngah a ngai bawk a ni. Sial te, vawk te, kël te, âr te ngah a ngai tak meuh a ni. Chuti ang tân lo chuan a tina tin chhin chi pawh a ni lo.

Páwla sai lohte-

Hèng thangchhuahnù leh pàte hi chu Mitthi khaw thlen dâwn kawtchhuah an thlen hian Páwla hian a sâi ngam lo a ni an ti. Páwla hian mitthi thlarau lo kalte hi sairawkherha lo sãi a tum \hîn a, in lamah emaw, ram lamah emaw thang an chhuah chuan a sâi ngam lo a ni. Tin, nula tân tlangvâl ngaih an neih loh chuan Páwla hian a sâi ngei ngeiin an sawi bawk, heta ‘ngaih’ hi Chawngchen zãna tlangvâlin an nula pawmte an sawina a ni a, ‘tlangvâl mutpui,’ tih lam a kàwk lo. Tin, tlangvâl tân nula hnahkhat pathum ngai tawh chin leh hmeichhia réng réng mi nù pawh pasarih ngai tawh chin chu Páwla hian a sâi lo bawkin an sawi. Hei hi chu nula mutpui a kàwk ãwm e. Nausên hlamzuiha thite hi Páwla’n a sâi ngam lo an ti bawk. Hèng ang mitthite thlarau hi Páwla sai lohin Mitthi Khua an kal tlang a, mitthi dang zawngte thlarau chu Páwla’n a lo sâi \hîn a, Pialrãl an thleng ve thei lo; a chhan chu Mitthi Khaw piahah hian lui pakhat ‘Piallui’ an tih chu a awm a, chu mi rãlah chuan pialtlèp nál tak a awm a, chu chu an kal tlang thei lo a, Mitthi Khua chu an awmna tür chu a ni. Pialrãla mite erawh chu Mitthi Khuaah pawh an duh duhin an kal tlang thei a ni. Pialrãlah chuan hnathawh a ngai tawh lo a, faihawt(buh fai sà) ringin an awm der der mai a ni. Mitthi Khuaah erawh chuan thil réng réng hi mi nung ram a\ang chuan a lem vek a ni a, in te an la sak a ngaiin hna thawh te a la ngai vek a, thihna erawh chu a awm tawh lo a ni.

Thlarau khawvèlah chuan-

Túnah chuan chiang leh fiah zàwka Pathian inpuanna kan hmuh angin Pialrãla lùt türin hautak taka hna thawh leh thiltih a ngai tawh lo a, Thangchhuahnù leh pa ni türa beih a ngai tawh hek lo; Mitthi Khua pal tlang dâwnah min sâi türin Páwla a awm hek lo, mi tin tân Pialrãl kan luh theihna türin engmah min dáltù a awm lo a, Adama bawhchhiatna avãngin Pathian nën kan inkârah nuna inzawmna a chat hek lo a, kan tîsa mihring hian Pathian nëna nuna kan inzawmna tichat tür khawpin Pathian lakah thil sual a ti phàk hek lo. Leilung pian hma a\anga chatuan thlengin Chunga Pathian nën nunin kan inzawm reng zàwk a, Pialrãl chang lo tür tumah kan awm hek lo. Khawzîng Pathian chënna chu Vãn hla tak a ni tih kan sawi tawh a, chu chu Vãnchung khua a ni. Chu mi hmun chu mihring thlarau chauhin a thleng phàk a, chu mi hmun mihring thlarauin an thlen chuan Pathianah an chang leh a ni. Hmãr hla upa tak pakhat chuan,

“A fam po po mual an khùm, Thlãnpial kawtah,

              Rihli tui an dâwn hmasa, Pathian an chang,”

a lo ti a ni.

Kan dam lai ngeiin-

Kan tisa mihring thil sual tih hian thlarau khawvèl lamah nghawng engmah a nei lo a, kan tisa dam lai ngei hian nghawng a nei zàwk a, kan tih dik loh man chu kan tisa dam lai ngei hian kan hring nun tisà hian a têl ang a, kan tih dik loh dãna zirin kan thlah kal zél thleng pawhin a nghawng dâwn a ni. Chuti ang bawkin kan tisa dam laia mihring tisa thil tih\hat hian thlarau khawvèlah nghawng engmah a nei lo a, kan tisa dam lai ngei hian kan tih\hat man chu kan hmu bawk dâwn a, chù chu chatuan Pathian remruat dãn chu a ni. Hmánah chuan mitthi thlarau chuan ‘Zînghmu’ an tih te, ‘Thlãnpial’ an tih te, Ngaihbãn tlâng te leh ‘Rihdil’ te pawh tlawh ngei türah an ruat a ni. Chùng awmna hmunte chu mitthi thlaraute chuan an lo tlawh a nih pawhin an chënna tür chu Pathian chënna Vãnchung Khua chu a ni a, Pialrãl pawh an tá a ni.

Kan danglamna-

Hmasâng Juda mite chuan Jehova(IAUEH) chu Kanan ramah chauh awmin an ring \hîn a, Aigupta ramah an pêm a, kum 430 an awm hnùin Kanan ramah an lo lèt leh a; chu mi hnùah chuan Jehova chu khawvèl hmun dangah pawh awm ve thoin an ring tà a. Persia mite awpna hnuaiah an awm hnùin Persia sakhua Zoarastrianism chuan Soyashan pathian chu hé leiah hian lo kalin hnam tin hi indo awm loin an inrem tawh ang, an tih ang deuhin zãwlnei Isaiate’n Messia lo kal tür thu an puang ve ta zél a. Chutah Judaism sakhaw siam\hatna Isua’n a rawn neih hnùin Kristianna a lo chawr chhuak tà a. Isua chu Messia anga ngaihna a lo awm tà a. Isua a thi a, a thawh leha vãna a lãwn hnùah ‘a lo kal leh tür thú hriattîrna a lo awm leh tà a. Tún thleng hian Kristiante zîngah Isua a lo kal leh tawh thú sawi an la awm lo a ni.

Zo hnam Sakhuaah erawh chuan Pathian chu leiah a lo chhuk tür thú zirtîrna a awm ve lo a, hmasângah erawh chuan Bible-a an ziak angin Abrahama’n mikhual a neih thú te kan hmuh ang khân Pathian chu mihring anga hmuh theiha lo kalin Zahmuaka fapa |hangura inah a thleng tih kan hria a; tin, mihring anga hmuh theihin ‘Tlângâunù’ an tih kha Liandovate unau hnènah a lo kal bawk tih kan hre leh a, khà kha Pathian bawk chu niin a lang. Kristian rin dãnah hian mihringte chu an thih hnùah an thlarau chu eng angin nge a awm dâwn an thurin bùina sawi chiang lo, Isua erawh chuan, “Vãna vãntirhkohte ang an ni ang,” tiin a sawi.

Thlarau kan neih dãn-

Mizo pi leh pute erawh chuan Pathianah an chang leh dâwn niin an sawi. Sawi dãn pakhatah chuan nausên a lo pian chuan an thlâ hi an taksàah a lùt nghàl mai lo a, an pian a\anga ni sarihnaah an bawrh a lo chhuak a, an nat zual lohna’n bawrh an keu a, Pathian hnènah vênghim türin an ngën a, naute hming pawh an sã  a. Nau hri an hman hnùah naute thlâ(thlarau) chu naute taksàah a lùt ta \hîn a ni. Nau hri an hman hi naute petù Pathian hnèna an lãwm thu sawi inhlanna a ni. Hé mi hnù hi chuan nausên chu lo thi pawh ni se hlamzuih a ni tawh lo. Pàwihho chuan nau a lo pianin hü(thaw) chu a nei nghàl a, zîng(thlarau) chu a la nei lo a; nau chhuah vën an hmangin a hming an sã nghàl a, Pathian hnènah nauté chu an hlãn a, chu mi hnùah chuan nauté chuan Khawzîng Pathian hnèn atá zîng(thlarau) chu ama taksàah lùtin zîng(thlarau) chu a lo nei tà a ni an ti.

Chuvãngin hèng kan thlarau neih dãn Zo hnam sakhuain a tãrlanna thú hi hmasânga Mizo pi leh pute hnèna Chunga Pathian inpuanna fiah tak mai a ni a, Bible-a Isua’n amah ringtùte’n thlarau an neih dãn a sawi nën pawh a inmil viauin a lang. Paula chuan, “Tupawh Krista thlarau nei lo chu amaha mi a ni lo,” tiin a lo sawi tlat mai bawk. Kristiante chuan Isua chu lo kal leh türa a insawi avãngin a lo la kal leh loin an hria a, a lo kal lehna tür an la nghàk reng a. Tirhkoh Paula erawh chuan, “Tupawhin Lalpa a hmangaih loh chuan ãnchhe dawngin awm rawh se. Kan Lalpa chu a lo kal e,” tiin a sawi a. Paula’n, “Kan Lalpa chu a lo kal e,” a tih daih tawha hi tún lai Kristiante hian an hmangaih ve loin an Lalpaah an ruat ve lo em ni dâwn le? Lalpa dang an la nghàk a nih si chuan Tirhkoh Paula ãnchhia an va dawng mai ãwm èm! Tin, tún lai Kristian mi \henkhat ka kawmte hian kan lo pian tirh a\ang khân mihring hian thlarau kan pianpui niin an sawi tlat mai a, Zo sakhuaah chuan mihring hian thlarau kan pianpui lo hrim hrim niin a lang a, kan han sawi lan takte a\ang khân a lang fiah hléin ka hria a ni. Kan thàw hi thlarauah an ruat tlat a nih erawh chuan kan thlarau tih a inang lo pawh a ni ang a, hei hi chu nungcha dang leh thing leh mau leh hnim hringte pawh an thaw ve vek a ni. Kristianna a\angin han thlîr ila, a nih leh hèng hnim hringte hian thlarau an neih si chuan thlahtu bul Adama sual man an phur ve ang em? Ngaihtuah chian ngai tak a ni.

Pathianah kan nung-

Zo hnam Sakhuaah chuan mihring zawng zawng hi thlah khat kan ni lo a, thlah hrang hrang kan ni a, chuvãng chuan Kristianna hnuaia Adama chu mi zawng zawng thlahtù anga ngaihna kha pawm a ni ve lo a, Adama bawhchhiatna mawh pawh kan phur ve lo a ni. Adama bawhchhiatna avãnga mi zawng zawng chunga thihna lo thleng anga ngaihna pawh hi a awm lo a, thihna hi a tîr atá Khaw rël a ni. Chuti chuan Pathianin mihring a siam tirh atá Pathian nunna chu kan zawm a, kan thlarau chu Pathian hnèna mi, Pathian thlarau a nih tlat avãng leh, Khawzîng Pathian chu mi thianghlim a nih avãngin sualna leh bawlhhlawhna a nei lo a, chu thlarau chu kan neih avãngin kan taksà chu thiin leiah lo \awih ral mah sela, kan thlarau chu chatuanin Vãnchung Khuaah Pathian hnènah a awm dâwn a ni tih hi Zo hnam sakhaw thú chu a ni. Vãnchung Khua chu Chunga Pathian chënna chu a ni.

Khua an zah-

Kan pi leh pute kha an khawsakna hmun apiangah, an chaw eina hmunah te, an hnathawhna hmunah te, an ramchhuahna hmunah te, an rammutna hmunah te leh an thil tih hona réng réngah khân an sakhua khàn hmun a luah zél a, an nun pumpui tih theih hialah sakhuain hmun a luah a ni. Chhûngkuaa sakhua an hmanna a ni emaw, vãngtlâng huapa sakhua an hmanna a ni emaw, a huhoa sakhua an hmannaah chauh Pathian chu an zah a ni lo a, mahni chauha a fâla thil an va tihna hmunah pawh an kiangah Khua chu awm rengah an ruat a, chuvãng chuan thil sual engmah an ti ngam ngai lo. Ramah chaw an fàk dâwnin chaw fün an han \het a, an bãr hmâin, “Khua tlai,” tih paha chaw tlêm té leh chawhmeh tlêm té an han theh hmasa zauh \hîn hian mahni chauha an awm lai pawhin Khua chu an zah a ni tih a tilang chiang hlé ãwm e. Tún laiah chuan Pathian biak ina a huhoa inkhàwmnaah chauh hian Isua ringtu \ha niin kan lang \hîn a, mi dang hmuh phàk loha mahnia kan han tlat fãl meuh hi chuan Pathian hi a hmuh theih loh vãng ni maw, kan zah tawh lo réng réng a, pulpit tlâng a\anga Kristiante tih atâna mawi loa kan sawi dum dum pawh kan ti hreh tawh lo réng réng a ni.

Sakhua an nunpui-

Tùk\huan an kil honaah te, chawchhün an fàk honaah te, zanriah an kil honaah te leh zãn mutnaah te awm dãn \ha tinrêng an inzirtîr \hîn a, hmasânga an pi leh pute huna tu tute chanchin emaw chu an tù leh fàte hnènah thawnthu hrilhin an hrilh a, an chîn dãn \ha lote leh an chanchin \ha laite an hrilh mial mial a. Chuta \ang chuan an tù leh fàte’n awm dãn mawite chu an zir a, chin dãn \ha lote chu an hmusit a, an nù leh pà te leh an û te, an pi leh pû te, anmahni thú hrilh \hîntùte chezia leh nungchang chu an zir a, chuta \ang chuan mi dangte tâna nun dãn mawi nunpuiin an lal tâna khua leh tui \ha mi nih tlingin an lo \hang puitling \hîn a, tún lai angin tleirãwl sual pawh an nei ngai lo a ni. “Tih a thiang lo e,” an tih tawh chu an fàte’n an zawm mai zél a, chuti ang bawk chuan, “Chuti khati chuan an ti \hîn a ni ngai e,” an tih chu an zãwm mai a, mi dangte tâna hnawksak zâwnga nung an vâng hlé.

Tún laiah chuan “Chù chu ti suh,” ti mah sela, an tilui tlat \hîn a, ‘Ti rawh,” tih lah an ti \ha duh dër lo thung a. Nù leh pàte’n an fàte tâna tih loh türa an duh hi a hrilhtùin a ti tlat \hîn a, “Zû in suh,” tiin hrilh mah sela, pà berin a in si chuan chakai nufa kal inzirtîr ang chauh kha an ni dâwn si a. Zofàte Kristian kan lo nih hnù hian rannung sawisak mai mai te hi kan tù leh fàte’n an chîng ta tlat mai a nih hi. Laiking nilum âi lai lunga inthemthiam mai mai te an chîng ta èm èm mai hi a zia lo hlé a ni. Hmasângah chuan kan pi leh pute’n thiang loa an sawi tawh chu an fàte’n an tilui ngai lo.

Ramhuai an be lo-

Kan pi leh pute hun laiah khân ramhuai an tam hléin an hria a, an hlau hlé \hîn tih kan hria. Zorama Kristianna a lo darh tàk hnu hian Mizo chanchin ziaktu \henkhat phei chuan kan pi leh pute kha ramhuai bia leh thingbul lungbul biaah an ngai hial a ni ãwm hlé mai. Kan pi leh pute khàn ramhuai an be lo a, anmahni tina \hîntù leh an chunga dam lohna thlentù nia an hriat avãngin an dam theihna türin ramhuai hnawh bo emaw, tlawn lungawi emaw a ngai \hîn a, chuti ang atân chuan ramhuai hnènah ran hmangin an inthàwi \hîn a ni tih hé ram nupui(ramhuai nupui) hnèna an inthàwina thiam hlá hi en ila:

“Chibai, Nang velvulnù, velvulpà,

              Nang chhuah lama lo háawngnù, nang chhuah lama lo háwngpà;….

              Thanpuia pheiphung rawn man che,

              A chãwnbânah rawn man che, a sakruangah rawn man che,

              Lungin a delh leh phawk ula, thingin a delh leh châwi sawn rawh u;

              In ding, in vei kha dawh rawh u,

          In nupui fanaute hnènah tlãnpui rawh u, chhün leh zãan zawmin tlán  rawh u,” an ti a ni.

“In ding, in vei kha dawh rawh u,” tih hian an tlawnna sa serh kha an kuta dawng türa an hrilhna a ni tih a lang a; “In nupui fanau hnènah tlãnpui rawh u,” an tih hian an inthàwina hian anmahni hnawh bona a kàwk chiang hlé a ni. Tin, kan pi leh pute khàn thingbul leh lungbul an be lo a ni tih tichiangtu atân hé thiam hlá hi lo en leh ila:

“Thingbul lungbul siamtù Pathianin ka satluang lo chhâng ang che,….”

tiin an chham \hîn.

Kan sawi tawh ang khân ramhuai an tam niin sawi a ni a, Kristiannain kan ram a han tuam hnù hian ramhuaite pawh an bo ta duak niin kan hre chêk a ni ang chu, hla pakhatah pawh,

“Chanchin \hain kan rama ramhuai a ùm bo tà, …..”a ti hial mai a ni. Nimahsela hé hlá ka ngaihtuah hian Isua’n tehkhin thú a sawi kha min hriat chhuahtîr \hîn a ni. “Ramhuai bawlhhlawh chu  mi kawchhüng atá a chhuahin chawlhna zawngin tui awm lohnaah te a vàk a vàk a, chawlhna réng a tawng lo a. Tin, ‘Ka chhuahna inah khân ka va lùt leh mai teh ang,’ a ti a. A va luh chuan chu in chu ruaka phiah faia chei mawiin a hmu a; chu veleh a kal leh a, amah aia sual zàwk ramhuai dang pasarih a rawn hruai a, chu inah chuan an awm tà a. Chú mihringa awmze hnuhnúng zàwk chu a hmasa ai khân a lo \ha lo ta zàwk a ni,” tih thú hi. Tún lai te hian Kristiante hian Pathian thú inzirtîrin campaign, crusade leh camping an uar hlé mai; camp-a piangthar ringawt pawh Mizoram mihring zàt aia tam an ni tawh ang tiin mi \henkhat chuan an sawi hial nia! Sualna lah chu a pung tual tual emaw tih tür a ni a, Kristian ramah pâwngsual, zu ruih, inthah, insual, inkhin, ruang chhar, ruihhlo zuar leh ngai, nausên paih, uire, rùkrùk, inrawk etc a va han tam ta èm! Ramhuai bawlhhlawh an tlán bo ta emaw kan tih kha an aia sual zàwk ramhuai dang nuaisarihin an pung ta zàwk ni ãwm tak a ni. ‘Nuaia’ kan va tam ãwm ve le ka ti \hîn.

Ramngaw leh nungchàte an duat-

Kan rama Kristian an awm hma kha chuan kan ram hmul chi tinrêngte hi an duat a, a lo thlãwnin an sàt chhiain an sàt chhum mai mai ngai lo. Hèng hi tún lai mite hian kan hriat atâna ka duh ngawih ngawih a ni a, lo neih kha an eizawnna pui ber a nih avãngin lo han vàt dâwn sela, an thing kih tür kha an zah hlé a, “Kan kih thlùk i ni lo e, ka sialin a sik thlùk i ni e,” an ti \hîn a ni ãwm e. Seluphan bula dah atâna talhkhuang tür an làk pawhin, “Ka këlkhawthang sik thlùk i ni e,” an ti daih zél a, seluphan an làk dâwn pawhin, “Ka ârpain a thai thlùk e,” an ti zél a, anmahni kih thlùk angin an sawi duh ngai lo. Tún lai anga favãng laia lo vah hi an duh lo, hnim a \o leh har a, \ha an ti lo. An lo vah te pawh an hãl hunah an vah chin bàk a kan tel lohna türin meilam uluk takin an sial \hîn.

Tin, an lo vahte an hãl hmain vahchapa nungchàte chu tlánchhe türin an han hrilh hmasa phawt a, Lasite hnènah pawh an ramsa enkawlte tlãnchhiattîr türin an hrilh bawk a. chu mi hnù chuan an hál chauh \hîn a nih chu. A hmaa kan sawi tawh ang khân an lo hãl hian rannung tam tak kang hlum türah an ngai a, chuvãng chuan lo hãl tùkah kãng rãl nî an hmang leh a, Pathian hnènah thupha chawiin kãngrãl inthàwi an hmang leh a ni. Tin, ‘zùva hrai,’ an ti a, vawi thum khuang chawi nawn tawhte chuan an lo chu mual khat kha an buh seng hunah khân an seng tel lo a, zùvàte ei zawh atân an khèksak a nih chu maw le! Buh leh bálah mal a sâwm duh e an ti. Sazà te hi thah thiang loa an ngaih a ni a, tumpâng khaw fang hi kah an duh lo bawk; sahuai hi sawisak an duh hauh lo a, vapual te a tui awp lai khawih an remti lo. Sava leh ramsa réng réng a no cháwm lai emaw, a rai lai emaw, a tui lai emaw chu thah an duh lo. Vamúr bù an khawih ngai lo a, ina khuai lawi pawh an khawih ngai lo. Hauhúk hi a \úl tãwpah lo chuan an that duh réng réng lo. Sawi tür chu a tam mai, sawi sën a ni lo ang.

Jakobate unauin eng nge min zirtîr-

Kohhran Upa pakhat chuan(a hming sawi lo mai ila) kan tîtî dunnaah, “Nungcha humhalh hi in sawi in sawi mai a, kei chuan Pathian hian nungchà humhalh türin min ti lo a niin ka ring, Isaaka pawhin a fapa Esauva chu sakhi kàp türin a tîr a, mal a sãwm tür thú a hrilh a ni,” a ti a. Kei chuan, “A ni maw, mahse han ngaihtuah chîk deuh mah teh. Bible sawi hi a dik a nih ngai chuan Adamate nupa khàn Edenah khân an bawhchhiat hma chuan huana ei tür tinrêng chu an ei thei a, engmah thawh hah pawh a ngai lo, thawk hah loin an duh duh an ei \ên \ên mai a ni. Nimahsela an bawhchhiat hnùah meuh chuan an thawh hah loh chuan engmah an ei Pathianin a phal ta lo a nih kha. ‘Hmáia thlan tui luang zawih zawihin chàw i bâr tawh ang,’ tiin a hrilh a ni. Chuti chuan Esauva chu a pàin anmahni vulh len sa ni miah lo sakhi chu kàp türa a hrilh ang chuan a va pél tà a. Amaherawh chu Esauva nu thinlungah Pathian thú a lo lang a ni ang ka ti mai; a nù chuan a nau Jakoba chu an kël no, anmahni vulh ngei mai chu talh türin a hrilh a, ‘I û malsãwmna dawn tür chu i chang dâwn nia,’ tiin a hrilh a ni. Chuti chuan an kël no vulh hah sà ngei mai chu talhin a pà a va hlui a, mal a lo sãwm tà a ni.

‘Ngai teh, ka fapa rim hi, Lalpa malsãwm ram rim ang a ni,….’

a ti a nih chu. A û Esauva chu hlawhtling takin a rawn haw ta ngei a, sakhi sà chu a pà a va hlui a, malsãwm türin a dîl tà a ni. Nimahsela \ap chunga a dîl pawha a hlawh chhuah chu,

‘Ngai teh, i tlatna tür chu lei \hatna hlatah a ni ang a,

             I nau rawng pawh i bâwl dâwn a ni,’

a ti ta daih mai a ni. Lei \hatna pawh dawng pha ve loin a nau bàwihah a la awm zui dâwn ni ãwm tak a ni,” tih thú ka hrilh a ni.

Zofate’n ramsa leh sava an thahna chhante-

Mizo pi leh pute chuan nungchà an thahna chhante chu an tâna thil \úl leh mamawh ngawih ngawihah chauh a ni \hîn a ni. Chùngte chu:

1. Pialrãl kai türin thangchhuah nù leh pà nih a ngai a, chu mi atân chuan ram lama thang an chhuah theihna türin sà kah ngei ngei a ngai \hîn a ni.
2. Kùt nî vãngthlaah sà hmeh \heuh an duh avãngin ramsa tihhlum a \úl \hîn a ni.
3. Khual chhia khual \ha an neih nîkhuain sà hmehpui a lo \úl ve \hîn a ni.
4. An thlawhhmaa buh leh bál leh thlai dangte khawih chhetù laka vënhim a \úl \hîn a ni.
5. An rante rawn eisaktù laka vënhimna atân kutthlàk a lo ngai ve \hîn a ni.

Ram humhalh rawh-

Chuti chuan sà kan ei duh a nih pawhin kan ei tür chu vulh mai ila, Pathianin a duh taka a enkawl lai chu tihlum loin kan vulh len sà ngei talh ve ila. Vulhna tür hmun kan nei lo a nih chuan hah taka kan thawha kan hlawh chhuah tangka sumin mi sa zawrh lei ve mai ila a dik zàwk ang. Chuti lo chuan sawrkâr pisàa hnathawkte eirüa kan puh kan puh lai hian keini ngei pawh hi Pathianin a ta eirüah min lo puh ve reng mai thei asin. Zãwlnei Isaia’n tlâng thianghlim a sawi hi kan thleng har fû mai tür a nia. Mi tin an chunga rorêltùte thú thúa awm türin Paula’n min hrilh a ni lo’m ni? Rorêltùte hi Pathian ruatah kan ngai ve em? Kan ngai a nih ngat chuan rorêltùte’n ram ngaw leh nungcha humhalhna dãn an siam hi zãwm ila, kan zawm duh loh chuan Pathian ruat dodál kan ni mai. Thil siam zawng zawngte’n Pathian fàte lo lan hun chu nghàkhlel takin an thlîr niin Paula’n a sawi a. Zoram Kristiante hi Pathian fàah kan inruat \heuh em? Kan inruat a nih chuan kan kiangah nungchàte hi an zalën tür a ni dâwn lo’m ni? Kan thlanga mite, ‘milem bia’ tia kan hmuhsitte khu Pathian fàah kan ngai lo em ni? An kiangah nungchà an va zalën si ve!

Keini Mizote chu kan pi leh pute a\angin sa pél mi kan ni a, sim mai mai a har ang, kan ti em ni? Sàpho pawh an pi leh pute hunah chuan sa pél mi an ni a, Robin Hood-ate pawhin Lalber sazuk humhalh an phil ru fo tho aláwm, mahse túnah chuan Sàpho chuan nungchà an humhalh a, sa pël chu an sim daih tawh. Hmãr tãwp vûr rama chéng Eskimo-ho pawhin hmán laiin ramsà an that tho, a vun chu kawrah an \hui. Negro-ho pawh an pi leh pute hunah chuan ramsà an that \hîn a, vaimîm an dêng sawm a, an chhüm a, sa hmeh tür an neih phei chuan an hlim a, zankhuain an lâm \hîn a ni ãwm e. Túnah an máwl duh tawh lo, an sim daih tawh. Mãwl lai hun chu kan nei \heuh a láwm; Mizo nih vãnga sim theih lohna bîk tür a awm lo, hnam dangin an tih theih chu kan ti ve thei vek a ni tih hi i ring nghet tlat ang u. I ram leh a chhûnga awm leh nangmah chenin Pathian tá i ni a,Pathian thúa lo awm i ni.

Similar Posts:

• Kristian sakhua leh Mizo hnam sakhua danglamna
• Hnam Sakhua: Ka chhiar ve e!
• Zo Sakhaw Zepui
• Mihringin thlarau a neilo !!
• Abortion hi tualthahna a ni

Recent Posts:

• Thalai ni si:
• Ruatfela Nu thu leh hla
• Thingkha Par Lai – Nghatun Mut Hun (Ka tawn hriat te) !
• Chiahpuam Part II
• FANCHUN

This entry was posted on Tuesday, October 23rd, 2012 at 2:31 am and is filed under Religion. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.