FAIHRIEM CHANCHIN I’N THLIR ZUAI TEH ANG

April 2nd, 2013 12:00 pm by G.L. Faihriem

Tun tum chu mite hriat hlawh lo leh ngaihsak loh, FAIHRIEM chanchin i’n thlir zuai teh ang. Faihriem hi Hmar pahnam (or clan) zinga pakhat ni vea ngaih a nih laiin mi thenkhat erawh chuan Mizo hnam hlawm lian tak pakhat niin an ngai thung. Mizo hnahthlak hnam hrang hrang zingah an darhsarh hle a, Darlong, Hmar, Halam, Lusei, Lai, Bawm etc zingah an awm darh hluah mai a ni.

Faihriem hi tawng hran nei an ni a, mahse mi tlemte tih loh chuan Faihriem tawng an hmang tawh lo va. A awm tih pawh hre lo te an ni nuk hlawm.

‘Faihriem’ thumal umzia nia an sawi dan chuan hmanlai hunah khan Faihriem hi hnam thianghlim inti leh induh em em an lo ni thin a. Chu vanga ‘Fai’ (thianhlim) leh ‘Hriem’ (Mihriem/Mihring) lakawpa ‘Faihriem’ (Mihring thianghlim or Hnam Thianghlim ) inti an ni âwm e. Hmanlaia an hnam hming chu ‘MIVAM’ tih a ni. Hnam thianghlim an intih zia leh an induhzia chu Saivatea le Chunthanga thu hian a nem nghet hle a ni. Tuk khat chu Chunthanga’n a mumang a sawi chuan a u Saivatea chuan a hau a, “Keini Faihriemin mumang kan nei ngai hlei nem. Tute samkhuihin nge i lu i khuih a, tu kawmfarah nge i lu i sil a? I thianghlim tawh lo a ni, kan in ata chhuak rwh” a ti a. Chunthanga chu lungchhe takin an in atanga chhuakin Biate ho khuaah chuan a va awm ta a ni. Chutah chuan Biate ho lal fanu Lazaii chu nuupiah a nei ta a ni. Amaherawhchu , nau an dam thei hauh lo mai a. Zankhat cu Lazaii mumangah “Nau i neih dawn hunah in khaw thenawm a Thiek ho Khuaah sawn nau va nei langin, a nung dam tawh ang” tia hrilhin a awm a. Nau cu Thiek ho khuaah chuan an va hring ta ngei a, a hmingah Khual khuaa an va hrin a nih avangin ‘Khuolhring’ an sa a. Amah chu Khuolhring leh Khawlhring inti ho thlahtu bul a lo ni ta. Tin, an neih leh dawnin a mumangah hrilhin a awm leh a, “I fa a rawn chhuah hunah in chawr a vang (thing chi khat) bulah dah ula a nung chhuak leh ang ” tiin. Naute chu a rawn piang a, vang bulah an va dah a, a lo nung chhuak ve leh ta a. A hmingah chuan Vang thingkung hnuaia dah a nih avangin ‘Vangsie’ (Vang thingkung hnuaia sie/dah) tiin an sa a, amah pawh cu Vangsie leh Vangchhia inti ho thlahtu bul a lo ni ve ta.


Sinlung atanga hnam tam tak an rawn chhuah lai khan Hmar hnam dangte nen rawn kal zelin Kawlram an rawn lut a. Hetih hun lai vel daih tawhah hian Faihriem te hi lal nei a lo khawsa tawh niin sawi a ni. Faihriem mi hming lar hmasa ber chu Salawnkhara a ni. Mizoram an luh hnuin chhan dang dang vangin Rengpuiram (Tripura), Cachar phai leh Manipur lam panin an darh zo ta a. A then phei chuan Ngaibantlang dung an zu thleng a, a then chu Mizoramah an chambang hlen ta bawk a ni.

Faihriem pahnam chhung chi-kaupeng a inthen hun hi hriat theih a ni tawh lo a, rinthu hla mai chauh lo chu. Kawlram (Myanmar) an rawn kalsan hnu, Mizoram a thlang an rawn tlak hnua inthen an nih a rinawm e. Saivatea thlah Faihriem te chi kaupeng lo pian dan chu heti hian sawi a ni: Ni khat cu Faihriem te farnu chuan a nuta te chawhmeh va pe turin a fa naupang a tir a, naupang cuan, “Tu ka pu nge ka va pek dawn?” tiin a nu a zawt thin a. A nu chuan, “I pu, a chhak ber a awm te”, “i pu, kan tuallai taka mite saw”, “I pu, sekawng taka awm te saw”,”I pu, thlanghnung ber a awm te khu”, “i pu darnei te”, etc etc tiin a fa chu a tir zel a. Chuta an farnuin an awmhmun azira a vuah dan ang zel chu an hnam chi kaupeng hming a lo ni hlen ta a ni.

Faihriem te hi Berhvatea fate 3 – Saivatea, Chunthanga leh Ngenduma atanga lo chhuak nia ngaih an ni a, tunlaia Faihriem intite erawh hi chu Saivatea leh Chunthanga thlahte an ni. Faihriem hnam/chi kaupengte chu:- SAIVATEA THLAHTE
1)Bapui,
2)Hmuntha,
3)Khawkieng,
4)Khawhreng,
5)Khawlum,
6)Khawral,
7)Saivate,
8)Seiling,
9)Sekawng,
10)Thlanghnung,
11)Tuollai,
12)Tusing,
13)Saihmar,
14)Tuimuol
15)Chhakawm,
16)Darnei,
17)Dulien.

CHUNTHANGA THLAHTE
1)Khuolhring – Chunthang, Lungen, Lozun, Leidir, Midang, Milai, Milai, Pieltel, Rawlsim, Thlaute, Chhuakling.
2)Vangsie – Invang, Vanghawi, Dosil, Tlukte, Theiduah, Zapte.
3)Pautu – Chhingate & Tluangate.

NGENDUMA THLAHTE-
1)Ngente – Chawnghawi, Dosak, Dothlang, Lailo, Laitui, Laihring, Tualngun.
2)Zawngte.
3)Bawlte
4)Zawhte..

Similar Posts:

Recent Posts:

11 Responses to “FAIHRIEM CHANCHIN I’N THLIR ZUAI TEH ANG”

  1. 1
    Charice_mizo Says:

    Van ngaihnawm reuh, chhiar a manhla khawp mai. Ka like e (Y)

    Report this comment

  2. 2
    chhana Says:

    Hriat ngai loh kan hriat belh leh ta. Bengvarthlak e.

    Report this comment

  3. 3
    G.L. Faihriem Says:

    Khawlhring, Vangchhia leh Faihriem la inti bik reng (Saivatea thlahte) hote hi an thawnthu pawh a la thuhmun vek a ni.

    Report this comment

  4. 4
    G.L. Faihriem Says:

    Hla thu ah pawh
    “Hmarah Saivate, Chhimah Chunthang
    In man a tam e, sial sawm in ngen” tih a ni.

    Tin, “Faihriem nei leh rihli a kang ngai lo” (Faihriem ho hausakna leh rihli tui a kang ngai lo) tih pawh a awm bawk a ni

    Report this comment

  5. 5
    shailendra Says:

    hnam hming ka lo thlir liam mai mai thin thenkhatte, an in nghahna ka hriat phah e. a lawmawm.

    Report this comment

  6. 6
    H.Vangchhia Says:

    Ka record neih nen a inmil khawp mai (Y)

    Report this comment

  7. 7
    G.L. Faihriem Says:

    Tuna Faihriem inti hote hi chu Saivatea thlah nia kan ngaih hote leh Khuolhring ho tlemte an ni. A dang Pautu, Ngente, etc te hi chuan an chi hming theuh kha an hnam hmingah an pu tawh mai niin a lang

    Report this comment

  8. 8
    TuaiSialA Says:

    A bengvarthlak e….ka save hmak phawts ang e.

    Report this comment

  9. 9
    Awmtea Leo Khiangte Says:

    A bengvarthlak mang e. (Y) Mizo hnam kan pung kan ti dawn nge, ka hriat belh leh ta!

    Report this comment

  10. 10
    SHauzelSailo Says:

    Tunah zawng akimloin kan hria a, nakinah chuan akimin kan hria anga, unau vek kan nih zia ala chiang ang.

    Report this comment

  11. 11
    easy Says:

    Faihriem…he hnam hming chuan lung a va tileng ve le. Suangpuilawn nula hmeltha ka hre chuak….. :D

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.