Archive for the ‘Nature’ Category

Kawng kam thil thleng.

Monday, October 1st, 2012

Aizawl pan a kan kal chu, Hmuifang tlang rawn lawn chhuah chhoh hma deuh khian, motor kawng sirah ‘Mu-te’ (Kite) hian, motor in a an chilhlum ni ngei tur, rul ruang hi a lo tlan ngar ngat mai a

A bur tui ngar ngar bawk a, kan motor thawm ri chu a hre mai lo a, a hnaih theih ang berah kan ding a

(more…)

East coast (USA) a puk zau ber

Wednesday, September 5th, 2012

Luray puk (caverns):

Kan chenna piah lawk mah nise, kalna hun kan nei thei lo. Kum 2001 a ka kal bak kha chak viau mah ila ka kal leh ta reng reng lo. Mizo Day, 2012 mikhualte zarah hun kan insiam thei hlauh mai a, a lawmawm hle.

United States ah hian puk lian leh zau leh thuk tak tak a tam hle. August 13, 1878 ah chuan Luray khua, Virginia chhehvel ami te 5 chuan puk an hmuchhuak a, an tihpalh thil a ni mah awm e. Andrew J. Campbell leh midang 4 te chuan, an kiang mai a chinai lung lo so chhuak leh lei tlahniam (sink hole) a ṭanga thlifim lo thaw heuh heuh mai chuan, mihring luh theihna tiat a laih zau a ti phur hle mai a, an lai ta ngat ngat mai a ni.

Darkar 4 zet an cho hnu chuan an zing a te ber pahnih, Andrew leh Quint te lengin an lai pawp ta a, an khai lut ta a. Puk zau (cavern) tak maiah chuan an inkhai lut ta nul nul mai a, chumi chhung a lungding (column) luah an hmuh hmasak ber chu US president hmasa ber hming chawiin, Washington column tih an phuah nghal a ni.

(more…)

Lianurha of Thingsai khua Ramhuai hmuh dan

Saturday, August 4th, 2012

(Ama țawngkam angin ziak a ni)

Kum 1969 khan Ţiau kawng lamah lo atan Thalhrit kawn ka nei a, buh hmin dawnin ka lovah chuan sanghal a chhuak thin a. Chu mi veng chuan ka riak a, lungfal pang aka thlam velah chuan ka kam a. Zan khat chu khua a thim chauh tihin ka lungfal chu a per a, ka han en a, sazu te tak te hi a lo delh a, ka rawh ta a. Ka rawh zawh chuan thingpui ka in lain ka lungfal chu a per lehin ka hria a, ka zuk en leh a, a lo per hauh si lo va. Ka chho dawn a, a dang chu per ang chiahin a ri leh chhak a, ka zu en leh a, a lo per leh miah si lo va. Ka chhoh dawn țep chuan a thlanga mi chu per chiahin ka hre leh a, ka zuk en chuan a lo per leh lo va, mak ka ti hle mai a, “Engtizia nge maw ni chu le?” ka ti a, mak ti tak chuan thlamah chuan ka lut ta a.

Inrinni a lo thleng a, kan hawn kawngah chuan Pu Taithanga nen kan haw tlang a, ka thil tawn ang chiaha lungfal a kama per ri ang taka a awma a per hauh si loh thu chu a sawi ta a. Kei chuan, “Kei pawh chutiang chiah chuan ka lungfal zu awm a, mak ka tie m em mai a, a ngaihna lah chu ka hre si lo va,” ka ti a. Ani chuan, “A, Liana, chutiang chu rammi alawm maw le,” a ti a.

Kar lehah chuan ka ri pa nen chuan riak turin kan insawm leh a, ani pawh chuan riah ngei tumin a insawi a, kei chu ka kal ta mai a. Tlaiah chuan ka ri pa chu a lo kal leh kal loh ka lo thlir reng a, thim dawn țep chuan ka thlam bul kawngah chuan mi lo kal rawn țawng nawk nawk hi ka hria a, ka thlam zawn rawn thleng awma ka rin chuan ka hank o va, min chhang ta reng reng lo mai a, mi tihder tumah ka ngai mai a.

(more…)

Khuangchawi Thlapui

Saturday, July 28th, 2012

https://4.bp.blogspot.com/_oDPuc3z91_g/SsYoLOMTAHI/AAAAAAAAAc0/OHBa_Nhn-G4/s400/208_Oak_Tree_Hay_Bales_and_Moonlight_8x10wn.jpg

Thalro mai zam kai san a,
Furpui hlun thim ban a,
Sikpui daifim chhuah a,
Thang vansang mawi tu,
Khuangchawi Thlapui.

Hringfa zaleng sumtual en an,
Thang vanzau ah a Eng a chhuah,
Khuangchawi Thlapui.

Furpui hnawm dur thim buk bo

……………………………………….[En an,

Vangkhua tualzawl,
Mualkil tin hrut in En e,
Khuangchawi Thlapui’n…
Tluk zo awmlo,

Khuangchawi thlaen,
Thla a zawnga eng ber,
Khuangchawi Thlapui.

An Pi Leh Pu Tana Ui Rinawmte

Friday, July 27th, 2012

(In chhiar tho na’ngin, ka’ tarlang ve leh hrim hrim ang e… )

1. Lao Pan-a ui
He ui te hi, a pu Loa Pan, kum 68 miin November 2011 khan China thingtlang pakhatah a boralsan a. A pu nen chiaha cheng dun an ni. A puin a thihsan hnuin, he uite khawhar hian, ni sarih chhung chaw ei miah lovin a pu thlan chu a nghak a. A khaw mite’n an hmuhchhuah hnuin chaw te pein an enkawl chhunzawm ta a ni.


Lao Pan-a Ui

2. Hawkeye
Hawkeye tia koh, Labrador retriever chanchin atangin, ui te hian thinglung kehchhia leh lunglen an nei ve tih a tarlang chiang hle. A pu Navy SEAL John Tumilson an vui ni chuan, a pu kuang hnuaiah bawkin a pu a thlahliam.


Hawkeye

(more…)

Tuingo khua ah lung satel mak

Sunday, July 22nd, 2012

(A mak dangdai em mai, a nih ang angin ka rawn vawm lut tawp!)

By B. Zosangliana, Tahan

Tahan khawpui atanga KM 20 vel hlaa khaw nuam tak, Tuingo, ‘B’ Group-a awm Pu Zunglianvela chuan Satel mak tak mai a kawl a, ni tin mi thahnem takin an en thin. Lei tuma ente, thil mak a nih avanga ente, chanchinbua chhuah atana ente an ni nuk a, Pastor leh evangelist-te pawh an tel nual.

He Satel hi nunna nei Satel chu a ni lo na a, a kal sawn thei a, thlai, buh leh rannung a ei thei a ni. Satel pangngai ang chiahin a tial a, a dulah pawh a mawng leh a ke ni awma lang zia a nei.

Kum sarih kal ta khan; Kan Gyi khuaa U Htun Aung-a’n he lung Satel hi Bungchaung (Sakhangyi) luiah a chhar a, a danglam em avangin mak a ti a, a hawn ta a. Pu Zunglianvela hi Kan Gyi-ah in sain a inhlawh thin a, thil man to tak nia a hriat avangin Pu Vela chuan a hmuh veleh Ks. 5000/-a lei a dil a; mahse, an phal lo va. A ai sang deuhva lei te pawh a dil zel a, an phal chuang lo va. A dawnna man a tihsan deuh takah chuan 2012 February ni 23 khan Ks.100,000/-in a leisak ta a, a lei lai hian a chhartu hi a boral tawh nghe nghe.
(more…)

Heiham huiham !

Wednesday, July 4th, 2012

Midang fate ṭhat theihna tur eng ilo han sawi vel hi chu a awlsam phian a, mahni chung a a tlak meuh chuan hoh hmel tak pawh hian lu ati hai ve thei map zel mai!

Mizo tam takte hian kan fate hnenah hian an kum mil a an hriat tur pawimawh hrilh hi kan ching tamlo ṭhin viauin ka hria a. Tin, a bik takin mipat hmeichhiatna lam hawi ngat phei chu “zahmawh” tih kan ngahna te pawh hian ani mahna, fate nen titi naah sawi ho a khat zual hlein ka hria!

Fate’n min ngainat takset a, an ṭhian ṭha tak leh an rinngam kan nih theih nan an zawhnate chu dik tak nisi-in, an kum phak tawk anga hrilh thiam alo van ngai tak em tih ka hrezual sauh sauh mai. Kan fate’n thil min zawh a, chhan ṭhat peih loh emaw, dikhlel taka thil hrilh kan chin hian an upa tawlh tawlh a, thil min hrilh tlemin, min râwn tlem tawlh tawlh mai dawn niin ka hria.

Entirnan kan chhungkua bik han sawi ta ila, ka fanu hi tunah kum 6 mi lek ala ni. Keima chhia leh ṭha hriatna aṭangin ka thiam ang tawkin ka enkawl ve chuan ka inhria. Kan inkawmngeih em em a, kan inawm dun tawp ani ber fo. Chutih karah chuan TV leh thildang aṭangin nula leh tlangval lo inkuah emaw ang hmuh chin alo awmlo thei lova (tunlai chhanah!). Chutiang thil hrang hrang a hmuh aṭang chuan zawhna a ngah ta sawt viau mai.

(more…)

CHHAWR(h)THLAPUI

Saturday, June 30th, 2012

Chhawrthlapui van zawl kaiin a her,
Hleinga par chawiin chhuahtlang a mawi;
Phungrual si-ar nen thangvan an tial e.
Lunglen thal chhuakin zan tlaia’n,
Ziakfung chawi loh zia reng em ni le?

Zaleng an ngir, lawi ang thang vangkhaw kawnah,
Tlangza hlim zai-relin tual sangpar an chuan;
Run nghak lawhleng mi u lungrukah.
Khartung sawn maw a di Lengzahmawia’n,
Duhaisam vai ang thang lo se.

Run sawngka leh lumlang daiah,
Vanglai an hril e, hring chang hmaten;
Chhawrhthla engah sulihnu a chul ngai ne’m.
An chhal e, lenlai sakhming than hawl renga’n,
An hril zel ang zingphul thlen hma chuan.
(more…)

Dumdumtea

Wednesday, June 20th, 2012
Changtute:
                          Dumdumtea: (gold fish tlangval)
                          Senpuii: (gold fish nula)
                          Buanga: (chawngzawng)
                          Minglim: (nghalim nula)
Senpuii: Awi ka ning lutuk, hetiang bur chep lutuka inkhung reng hi. Kan tui lah hi hei an rawn thlak theihngilh lehpek dawn a niang, ka ning ka ning ka ning….
Dumdumtea: Sp, tuar hram hram teh, an la rawn thlak ve mai ang. Chubakah kan awmna hi sawisel fo tur pawh a ni lem lo, keimahni tan liau liau a siam a nia, a hmingah pawh sap hming ngat a nia an phuah, hetiang hi nungcha dangte hian an nei ve miah hleinem.
Senpuii: Hmm, eng saphming mah a nei lo ang, palang khawrpum chep lutuk a nih hi.
Dumdumtea: A nei a lawm, fish bowl (more…)

Yeti zawn beihpui an thlak dawn e!

Saturday, May 26th, 2012

Oxford University lam chuan Himalaya tlangram a chengte chanchin sawi chamchi, tlang milian, “Yeti” zawn tak tak hna an thawk dawn ta.

Bryan Syke-a, Oxford University a an researcher chu Lausanne Museum of Zoology a an director, Michel Artori nen an inthurual dawn a ni.

Lehkhabu leh milemchethei lamah kan hriat fo ṭhin tawh a rinawm a, tunah hetia Oxford University meuh thapui thawh a thudik haichhuah a tum tak siah chuan thu awmzel tur ngaihventu an tam ngawt ang le. Ilo nghak phawt mai teh ang u.

Sykes intends to take a systematic, measured approach to the investigation — subjecting samples collected from museums, scientists, cryptozoologists and Heuvelman’s impressive inventory, to “rigorous genetic analysis” and publishing results in peer-reviewed scientific journals — in an effort to distance himself as much as possible from the pseudoscientific stigma so closely associated with cryptozoology.

Chhiar chiang duh tan:
https://io9.com/5912671/oxford-university-is-going-yeti+hunting