mi(sual).com

Mizo tawng thiam thathum lo, sap tawng pawh thiam buh nuaih, inla changkang fu, zahmawh lo chu sawi ziktluak hleih theih nei lo, khawlaia kala mi khawngaihthlâkte khawngaih aia nula tituai nalh melh ching, thawh leh tih peih nei si lova mite thawh sa leh tih sa sawisel ching, kutkem nei tih theih dawt si lohva mi kuhva leh meizial ringa khawsa mi phuailuai ka ni a. Thusawi ni-khuaa dak thei fu, a taka kut thawh ve aia inla-hotua awm-àwl ching, suahdur hman aia kuhva lo sem kual nuam ti,  mi chenbeh ka ni. Sâp tawng thumal pakhat tal telh lova thusawi tluantlin theih mumal nei lo, sap tawng hlanga sawi dawna Mizo tawng thumal pakhat tal telh lo leh thei bawk si lo mi buangbar ka ni.

Thiante nena inhmuhkhawm nikhuain eisiama taima taka thawh ve aiin fiamthu dukdak lo, zahmawh leh mite rèl chhiatnaa khat, thu hawih-hai lo sawia mutzal ching ka ni.  Chutiang taka mi awkhrawl chu ka ni.

A ni, hnam dang pasal leh ngaihzawng nei rau rauvah pawh vai nei ka hmusit a, sâp nei erawh ka dah sang ru fu thung. India hmarchhak hnamchawm, khawvel hmuhsit hnam hnuaihnung, a chhehvel hnam dang ngaihsan nei lova a chhehvel hnam dang zingah ngaisangtu nei lo tih inhre bawk si lo mi tenawm ka ni. Kan inchawisan theih dan tur nia ka hriat chu sap tawng thiam a  mahni tawng hnualsuat a ni a. Chu ka rilru puthmang atana ka chhuanlam ber pawh hei hi a ni:  

Hnam dangin min ngaisang lo mah sé, sap tawng ka thiam a eizawnna ka hmuh chuan a tawk. Inlâk-mizo va retheih ai chuan mizona bosala hausak ka thlang zâwk.

Tichuan ka sâp tawng thiam chu ka chhuang ve deuh roh va.  ”India mi, vaiho pawh sâp tawng te chu an thiam lutuk a, an lam pai a ni mai a, kei pawhin ka lam pai ve a ni mai a, engnge pawi? Sap tawng te chu khawvel tawng a ni a, lam pai leh lam pai loh a awm thei lo. Mahni tawng aiin a pawimawh zâwk, ” tiin ka inla-international (universal?) vel a. Hei hi thil pawi a ni lo tih erawh ka chiang. Nang pawh i chiang tiraw Remruat?  Tu pawh kan chiang. Kan chiang maw? Mahni hnam tawng hnualsual a pawi lo tihah kan chiang maw?  Sâp tawng hman pai a pawi lo tih bâkah kan tawng hnualsut a pawi lo tihah kan chiang maw?

Ngawi lawks. Ka’n ngaihtuah chiang lawks.  Hmana ka thil tawn ka’n hrilh lawk teh ang che.

Kum 2004, khuangchawi thla ni 6 khan Heathrow-ah ka tum a. London-ah hian thil pawimawh (chu chu ka hrilh lo vang che) ti turin ni 49 lai ka senso tel miah lovin ka cham dawn a ni. Tunhmain Shillong-ah kum 6 zet, Delhi-ah kum 5 zet ka lo cheng tawh a. Sap tawng ka thiam phuailuai angin ka sawi tak nâ a, ka awmna hmun pahniha mizo cheng ve te zingah kei aia thiam leh ziak mawi thiam an awm hria an awm lo.  An bawl che a ni lo maw a?  Ni lo, mai thei! Eng pawh chu ni se, ka’n sawi chhunzawm zâwk ang e.  Aha! Chu aia ka lawm lehzualna chu London-ah pawh kei ang em em a sap tawng hman dan kalphunga chiang leh thumal thar chhar chak, hmang mawi bawk si  hnam dang an la hmuh loh thu mi 2/3 laiin min hrilh nia! Ha ha ha! Min awt em Remruat? Min awt maw? Min awh lutuk hmain hei hi ka’n hrilh lawk ang che.

London-a ka thiltih tùr a puithu deuh ruih avangin ka zahmawh sawi chin leh ka zawmthawt rûk ka thup ngei ang tih chu i zeldin thiam mai ang ti raw? I zeldin thiam em? Thiam tih lemah i lo ngaihtuah em ka sawi hma khan? Ngaihtuah nachang ka hre lem lo a? Aw, a pawi lo ve. Ka han sawi chhunzawm zâwk ang e.

Tichuan London-ah chuan piang fuh  inti deuh maiin chawlhkar tam ka cham ta a. Côte d’Ivoire mi hi ka thlenna pindan piah lawkah (khamia kalho kha riahbûk (hotel?) pakhatah min thlentir) a thleng ve a. Chutia inla-turu taka thlamuang tak, London nula hmeltha hisap leh pawi tih loh huna nawhchizuar koh (min tir thlatuten hria se chuan rintlâk loh min ti ngawt ang, mahsé ka sum hlir ka hmang. Nawhchizuar te chu koh theih an ni hrim hrim a, a reng reng thu-ah, engnge pawi? Nui lo la.) bâk chu hna ka neih loh  ni a awm. Ka inla-Indian a, ka inla zo lo va. Inthiam lohna ka nei lo. Mi chènbeh min ti thei tunge awm? Nang ai te lek lek chuan ka changkang lo maw? Ha ha ha!

Mahsé ni khat chu thingpui ina a hrang lét léta dinga kan titiho lai chuan Zerman pa (tlangval? ka hre lo. Nawhchizuar bâk tih tùr nei lo? Ka hre lo. ) thenkhat leh hnam dang (pakhat chu ferên a nih ka chiang. Midangho kha chu Aigupta mi te, Suria mi te, Apollina khaw mite, Kenkriai khuaa Tirhkoh Paula lu mettu te, pathlawi te leh huaikawmbawl dang dangte an ni ta ve ang, ka hre lo) ka bul maiah hian ferên leh zerman inpawlh nuai-in an ti-ti a (zerman leh ferên ka thiam tih an hre lo. Hei hi ka vanduaina pakhat a ni) tihian min rél: ”Indonesisch? Non, nein! Filipino? Non non non! Ils sont Indischen, oui oui, je veux dire … indiens et, l’autre, il est ivoirien. ” Aha! Zerman leh ferên ka han hmang vel chu i nuih a za elo Remruat? Nui suh. I hriatthiam loh avangin ka han let mai ang e. An thu sawi chhunzawm tâk chu hetiang deuh hi a ni: English missionary-hovin hnammawl kristiana an leh, kan rama mi tam zâwk te ang bawka kristian an nih hi. Kristian… a pawi lo, sakhuate chu thlâk theih a ni ngai. A pawi ber chu mahni tawng thiam mumal lo, mahni hnam nun leh tawng ngaihsan nachang hre lo, hnamchawm, tih lëmah,  Untermenschen, (mihnuaihnung) an nih hi!  an han ti mai chuh! (An bu nghut nghut ve ve, an nui tut tut. An inthurual tih ka hre mai. Nge inthurual tak tak lo? Ka hre lo)  Ka sawi chhunzawm lo mai ang.

Khami ni atang kha chuan mahni inthiam chawp dan, ka tunhma nun tlip mawina ka zawng ta a. Ka hlawhtlin i ring em? Ha ha ha. Fiamthu rawngkaia ka sawi loh chuan ka tap dawn zel. Anni thusawi mai mai chu engnge? i ti deuh elo? A dik. Ka hnial thei lo che. Mahse. Mahse? Mahse… Mihring piang ve lem mahni hnam tawng  hurbosan, ze mumal aia eizawnna ngai pawimawh zâwk, hnam nun leh tawng chawisan aia hnam dang tawng thiam zawk… atsssss.. Hnam dang tawng thiam a pawi ka tihna a ni lo. Ka thiam. Ka insawitheihna ni miah lovin ka thiam tih ka finfiahsak tawh che. English chauh ni lo, zerman, ferên leh (Nobel lawmman petu hnam an nih avangin ahmingin) svenska, leh (ka mi ngaihsan Tolstoy-a te tawng a nih avangin) russia tawng, i hnena insawitheih mai baka an khawlaia bo lohna tawk lek, leh zapan tawng, (khawchhak tawng pakhat tal tih vang chauhvin), leh chaina tawng (inlâk-Shanghai nan) te hi an rama kal palha nawhchi zuar lo nula pangngai dang (nawhchizuar an pangngai lo vem ni? Pangngai tho ve. Hmannia ka biak  mizo nula pawh kha a nawhchi zan-tiang-thangharh-khat lek ka leisak tawh. An pangngai ve tho ka tihna. Engnge i nih bik Remruat? Nui lo la.)  kawm theihna tawk lek ka thiam. Spanish pawh hi … ka thiam lo! Pawi lo. Tawng zirmi ka ni hlei nem. Heti mai hi ka nia! Thiam ni te pawh a la awm mahna. Awm lo zâwk mahna!

Kan thupuiah han lut leh ta ila, anni mi pahnih-thum thusawi mai mai chu engnge? Engahnge i ngaih pawimawh viau i ti elo? Ti suh. Zawng hur. Ka thin a ur lek lek thin ka tih tawh kha. Bete sawp phak rim nam rum rumin ka thuai sawm vek mai ang che. Ha ha ha… Ka han sawi chhunzawm ang e. Engnge ka sawi mék kha? Ka theihnghilh lawks. Ka’n ngaihtuah lawks. Um, ka hre chhuak ta. Hlawm (paragraph? I thu thu.) tharah ka’n tan ang e!

Anni thusawi mai mai ngaihtuah lovin inngaihtuah chiang rawh! Inngaihtuah chiang rawh! An tawng (ka sap tawng thiam ang tluk zet hian) thiam mah la, i tawng tihhmasawn tumin bei rawh! I hre’m? Awhaw! Nangmah chauh i lo awm chu a va pawi tak em! Vanapa Run (Vanapa Hall?) khat mipui hma, ni lo ni lo… zo hnahthlâk zawng zawng hma, ni lo khawvel mi ze tinreng… hmaa thusawi nih ka va han chak tak em! Kan tawng kan bosal rual hian kan zahawmna kan hloh a lo ni.  A va râpthlâk tak em! Aw! Zoram! Aw! Zohnahthlâk hnam zawng zawng leh khawvela hnamtin te u! A… hnamtin chu ti lo vang, min ngaithla chuang si lo. Nangmah, Mizo, Zohnahthlâk chauh hi thu-hlu ka han rawlrûk ang che. I nun han tihhmasawn vak ngaihna hre lo mah la, i tawng ngaihlu rawh. I hri’em? Remruat! A. Ka thin a rim leh lek lek thin. Min lo ngaithiam lo la. Awh! Min lo ngaithiam la.

Ka han inbengdai deuh hlek ang a. Khami ni atang kha chuan ka nun hi ka dawn chiang neuh neuh thin a. Ka hun ka lo paih nasa mang e aw! ka ti lek lek thin. Ka la paih lo! Ka la paih awkawng lo tih ka hre chhuak ta. Tlai luat te hian pawina a nei? Nei lo. Better late than never. Aihsi, ka nunhlui hnuhma ka han tipût zuai a ni, min lo ngaithiam la. Pianthar nan tlai luat a awm lo ve, ka tihna zâwk a ni e.  Nghah chatuan erawh a pawi thung.

Inlâk-sakhawmi hluah ai chuan… Atssss. Aihsi. Ka tui a hal deuh nia. Tui in mai tur bottle, tih lémah tuithawl, (ha ha ha! Ngaia neih loh chuan thumal thenkhat hi chu a nuihzatthlâk, i ti ve em Remruat? Thirsakawr tih te hi atir chuan nuihzatthlâk an ti ve viau lo’ng maw? Mahsé tunah chuan kan hmu thirsakawr ve em em a! ) i pai lo maw?  Han ti leh ta daih ila, sâpa ka lo piang lo hi chu aw! koh lêt theih chang si lo! Ka fiamthu. He hla hi i hria tiraw?

Mizo kan ni kan hmel a tha kan tum a sang bawk si 

Pu RL Kamlala phuah a ni a. Eng a? Pu Rokunga phuah zâwk maw? Ka haihawt ve riau va. Aw, Mizo nih hrehawm ti ngai lotu Pu Rokunga phuah, … awi ka nu…, thangtharte hian kan va han bosal ta em! Kan tawng kan hloh chuan Mizo tih chu engnge a awmzia ni ngai? ”A north-eastern Indian slaghead?”  Eng maw? ”A tribe (i.e., pig-tribe or subhuman in Hitler’s terms) in North-East India, whose language is an English-like Creole, with slightly varied meanings and unrecognisable (for those unused to it) pronunciation. Their origin and original language are shrouded in mystery.  Legend has it that their original language used to be called Mizo, with vocabulary entirely distinct from those of English, but was lost due to negligence, and admiration for English. Reference: Zawrz Thangtharintisapazonahlohva, In the land of the Mizos, copyright AD 3000”.

Han sawi chhunzawm zel ka duh a, mahsé chu ai chuan kan tawng ngaisanga mut veng veng pawh a hlâwk zawkin ka hria… a! Ka hre leh lo.

London-a ka cham lai kha ka nula kawp thenkhatte (an mal han no hlawmzia kha! Mi hnenah chuan sawi kher lo la) avangin ka la ngai tho va, hnam hmangaihna (north-east tawpa inlâk mizo ve em em ringawtna or stupidity i ti maw?) ngawt ai chuan khawvel (leh krista? Krista?) tana kan thawh a pawimawh i ti zâwk maw?  Ka hrethiam teh nuaih lo i ti elo? Pu Rokungan kan hmel a tha a lo ti chu dawt mai mai i ti elo?  Ti pawh ni tehreng la Mizona bosal kher chu engnge a tangkaina? Intodelh nan vawk vulh rawh, Pu Hawla’n a ti, a rorel hmasakah. Nge Pu Zorama zâwk? Ka hre ta mai lo.

Thu dang

Hetah hian hnam dang tawng emaw, i hnam tawng emaw, i thiam chuan thumal pahnih-khat tal thawh ve rawh le.  Mi ngaihsan emaw, an chanchin hriat riau emaw, thil eng emaw hriat riau emaw, tuipui hrim hrim emaw, tlawmngaihna emaw,  i neih phei chuan hetah hian kal la, i thil hriat chu ziak rawh le!

Tlipna

Chutia tui taka ka thianpa Remruata ka titipui hnu chuan ka dinhmun a lo la pangngai reng tih ka hmuchhuak a, lungngai takin ka hlim ta em em a.

Your essay (joke? Nein!) is rather visceral, you say?  No.  What a tirade! you say? Min lo ngaithiam la, my dear Remruat.

Heng thu sawi bawrh bawrh chung hian kawla ni chhuak chhiara thlawhhma la thin kan pi leh pute zahmawh fiamthu pakhat ka ngaihtuah a, nuih za lek lekin tukverhah chuan ka han dâk chhuak a, India hmar-chhak khaw pakhata ka awm laia Baptis thalai hruaitu, sakhuana chhuanlama mi réla inla-milian leh kan serior hur tak pakhat, tuna Zoland Universität Wien (Germany)-a Geography  of human sexuality and hurherhna inlar chhuah dan hrang hrang department-a thawk ta hi kan kawtah zial bung zawngin inmil awm vei takin an lo inhau bawrh bawrh a, ka mut a chhuah avangin ko lem lovin ka mutsan ta daih a. Ka thianpa haw lai erawh ka hre lo. Ka mumangah ka hmaa keimah ngei ka kal lai hi ka lo hmu a, ka mawng a lo ëng phét phét a.

Similar Posts:

• Mahni hnam tawng thiamloh a zahthlak
• Airtel Mizo customer care
• Eng hi nge Mizo Tawng chu?
• Mahni tawng hman dik loh hi thil zahthlak ani
• Zohnahthlak inpumkhatna kawnga Ralteho entawn tlakzia

Recent Posts:

• MNF LEH CHAKMA POLITICS; TU NGE A KAIKUANG CHHUI A NGAI E !!!
• Android Games
• Sehrep thenfai dan awlsam
• American flag thui hmasaber tu chu tunge?
• mi(sual).com hi!

This entry was posted on Thursday, March 22nd, 2012 at 9:00 am and is filed under Ask | Help | Suggest, Lifestyle, Luangliam. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.