Elaichi (large cardomom)

May 22nd, 2010 7:38 am by Formerly Known as Fonz.

Elaichi History:  History tih lemah Mizoram a Elaichi phun chanchin hi ilo sawi teh ang. Kum 1979 vel atang khan kan phun tan a. ‘Zoram retheihna atanga chawikan nan’ tiin nasa fe mai a beih zui a ni a, NEC sum tamfe hman a ni bawk. A tir phat atangin thil tihsualin bul  kan tan a. Sorkar duhdan ang thlapin Sikkim atang a lak a bul phun tur supply tu tur ‘quotation’ koh a ni a, bul (rhizome) khat manah Rs 0.50 te Rs 1.0 ten an chhang a.

Chhangtute ‘rate’ a hniam em hlawm avangin, a changtu hniamber pakhatna chuan a supply theilo nghal a. Pahnihna chu tlai tawh tak June thla tawp lamah pek leh a ni a. Bul khat chengkhat Zoram a thlen tur chuan, Elaichi bul tha pangngai chu tih rual a ni lova. Tlawm lutuk a hralh ai chuan rahtir a, a rah chu man man tak a hralh Sikkim-pain an duh zawk tlat. Tichuan Elaichi bul chhe tak tak, natna vei paih tur te, a tar bul thlakna a paih tur te an rawn supply ta a.

A pawi ber mai chu natna hlauhawm tak ‘Furki’ natna vei an rawn chawchhuak hi a ni. Elaichi chu a mual mualin an thi puk puk mai a ni. Tun thleng hian Elaichi hmun chu kan la siam belh ta zeuh zeuh zel zawng a ni. Amah erawh chu kan Elaichi History chu ‘Phun, phun, phun History’ ani ringawt. Kumin 2006 khan mizoram pumpui a Elaichi rah lei theih awmchhun chu 140 KG chauh a ni. Vapar, Kawlbem leh Samthang pa pathum ta an ni. Heti zawng hi kan rampum tharchhuah anih si chuan, a tlem teh a nia!

A butut zawng a han ngaihtuah chuan, Elaichi hi kan ramah hlawk tura beih tlak a nih loh hi tih mai a awl a, ‘Bansan daih mai ang’ tih awl tak a ni. Mahse Sikkim pa thatchhe ve tak tak, mahni huan ngei pawh kum 3 te tlawh ngailo hoin hlawkpui thin leh an State sum lak nan an hman si chuan, keini chu kan la tifuh lo deuh mai niin a lang a. Anni pawh hian khawkheng an nei ve tho a, Monsoon kan dawn dan phei chu a in ang reng a. Thatchhiat zawngah pawh thatchhe ve tak an ni .Minister Office leh Bangla kawtah nileng lenga tap an tam thei em mai! An Elaichi huan chu Gurkhali hlawhfa kutah an dah chawt mai a ni. Hetiang hi an nih ve bawk si avangin, keini pawh la beidawng mai rih lo ila a that ka ring. Kan thingtlang retheite leh hmeithaite eizawnna awlsam han ruahman sak dawn hi chuan, Elaichi tluk a awlsam chu a tam lo vang.

Soil Moisture:   Hmun hnawng elkhen, hmarchhak chhawng ah chuan , thal khawro lai pawhin an nuntlang a beisei awm. Leiah hnawng a awm reng chuan, Elaichi chu a tha thei zel. Elaichi zung hi a’n  pawn khawp a; ‘Inches 3 a thuk lei a lut meuh love’ tih ani. Lei chhungril hnawng a thleng meuhlo tihna anih chu.

Tichuan, Elaichi phunna lei chu a hnawn reng loh chuan, an thi thin ti ila a dik ber phawt a. Dam duk, lei hnawnna hmun chu khawtin ramah a awm vek a, khua amiten kan hria. He dam leihnawng laiah hian, a hmun a rem emaw remlo emaw Elaichi chu phun ta ila, kan tifuh ang. Pa-taima ramah Elaichi huan a puitling chuang lo, thal a nat kumin an thi fai vek tho. Dam lei hnawnnaah erawh an tha a, an nung reng a, chutah chuan phun zawk tur a ni. Kan thal rei tak November atang March thla chawhma thleng avangin lei a ro a. Ruah tla hmasa ‘pre-monsoon rain’ a tlem kum phei chuan May thla thleng khua a ro ngawih ngawih a. Elaichi chuan leiah hnawng nunna khawp a hmuh loh avangin an thi thin a ni.

Elaichi chuan lei hnawng a mamawh em avangin, tui pek (irrigation) theihna hmunah chuan a hlawhtling thei zel. Hetah hian ka sawi uar duh chu, hmun hniam deuh (low elevation) pawh nise, tui a pek theih dawn phawt chuan Elaichi hmun hlawhtling takin a siam theih tih hi a ni. Tui pek han tih hian, nitin a pek ziah a ngai chuang lo. Karkhat a vawikhat phuhtir pawhin, lei a tihhnawn zawh chuan a tawk tho. Elaichi chuan lei hnawng a duh kan tih tawh angin, lei tihhnawn kha kan tum tur a ni e.Nisa hlimtu thing zuah (shade tree)ah hian Elaichi-in duhdan a nei hranpa leh a. Thingchang (Oak family) hian duhthu an sam lova, chutiang bawkin thing hnah tlakawlh thin te pawh. Hnah tlakawlh ngailo Rihmim te, Hmawngkel te, Theiria te, Tei tepawh phun a tha.

Elaichi History:  History tih lemah Mizoram a Elaichi phun chanchin hi ilo sawi teh ang. Kum 1979 vel atang khan kan phun tan a. ‘Zoram retheihna atanga chawikan nan’ tiin nasa fe mai a beih zui a ni a, NEC sum tamfe hman a ni bawk. A tir phat atangin thil tihsualin bul   tan ani. Sorkar duhdan ang thlapin Sikkim atang a lak a bul phun tur supply tu tur ‘quotation’ koh a ni a, bul (rhizome) khat manah Rs 0.50 te Rs 1.0 ten an chhang a.

Chhangtute ‘rate’ a hniam em hlawm avangin, a changtu hniamber pakhatna chuan a supply theilo nghal a. Pahnihna chu tlai tawh tak June thla tawp lamah pek leh a ni a. Bul khat chengkhat Zoram a thlen tur chuan, Elaichi bul tha pangngai chu tih rual a ni lova. Tlawm lutuk a hralh ai chuan rahtir a, a rah chu man man tak a hralh Sikkim-pain an duh zawk tlat. Tichuan Elaichi bul chhe tak tak, natna vei paih tur te, a tar bul thlakna a paih tur te an rawn supply ta a.

A pawi ber mai chu natna hlauhawm tak ‘Furki’ natna vei an rawn chawchhuak hi a ni. Elaichi chu a mual mualin an thi puk puk mai a ni. Tun thleng hian Elaichi hmun chu kan la siam belh ta zeuh zeuh zel zawng a ni. Amah erawh chu kan Elaichi History chu ‘Phun, phun, phun History’ ani ringawt. Kumin 2006 khan mizoram pumpui a Elaichi rah lei theih awmchhun chu 140 KG chauh a ni. Vapar, Kawlbem leh Samthang pa pathum ta an ni. Heti zawng hi kan rampum tharchhuah anih si chuan, a tlem teh a nia!

A butut zawng a han ngaihtuah chuan, Elaichi hi kan ramah hlawk tura beih tlak a nih loh hi tih mai a awl a, ‘Bansan daih mai ang’ tih awl tak a ni. Mahse Sikkim pa thatchhe ve tak tak, mahni huan ngei pawh kum 3 te tlawh ngailo hoin hlawkpui thin leh an State sum lak nan an hman si chuan, keini chu kan la tifuh lo deuh mai niin a lang a. Anni pawh hian khawkheng an nei ve tho a, Monsoon kan dawn dan phei chu a in ang reng a. Thatchhiat zawngah pawh thatchhe ve tak an ni .Minister Office leh Bangla kawtah nileng lenga tap an tam thei em mai! An Elaichi huan chu Gurkhali hlawhfa kutah an dah chawt mai a ni. Hetiang hi an nih ve bawk si avangin, keini pawh la beidawng mai rih lo ila a that ka ring. Kan thingtlang retheite leh hmeithaite eizawnna awlsam han ruahman sak dawn hi chuan, Elaichi tluk a awlsam chu a tam lo vang.

Soil Moisture:   Hmun hnawng elkhen, hmarchhak chhawng ah chuan , thal khawro lai pawhin an nuntlang a beisei awm. Leiah hnawng a awm reng chuan, Elaichi chu a tha thei zel. Elaichi zung hi a’n  pawn khawp a; ‘Inches 3 a thuk lei a lut meuh love’ tih ani. Lei chhungril hnawng a thleng meuhlo tihna anih chu.

Elaichi phunna lei chu a hnawn reng loh chuan, an thi thin ti ila a dik ber phawt a, lei hnawnna hmun chu khawtin ramah a awm vek a, khua mite hriat. He dam leihnawng laiah hian, a hmun a rem emaw remlo emaw Elaichi chu phun ta ila, kan tifuh ang. Pa-taima ramah Elaichi huan a puitling chuang lo, thal a nat kumin an thi fai vek tho. Dam lei hnawnnaah erawh an tha a, an nung reng a, chutah chuan phun zawk tur a ni.

Kan thal rei tak November atang March thla chawhma thleng avangin lei a ro a. Ruah tla hmasa ‘pre-monsoon rain’ a tlem kum phei chuan may thla thleng khua a ro ngawih ngawih a. Elaichi chuan leiah hnawng nunna khawp a hmuh loh avangin an thi thin a ni,lei hnawng a mamawh em avangin, tui pek (irrigation) theihna hmunah chuan a hlawhtling thei zel. Hetah hian ka sawi uar duh chu, hmun hniam deuh (low elevation) pawh nise, tui a pek theih dawn phawt chuan Elaichi hmun hlawhtling takin a siam theih tih hi a ni.

Tui pek han tih hian, nitin a pek ziah a ngai chuang lo. Karkhat a vawikhat phuhtir pawhin, lei a tihhnawn zawh chuan a tawk tho. Elaichi chuan lei hnawng a duh kan tih tawh angin, lei tihhnawn kha kan tum tur a ni e.Nisa hlimtu thing zuah (shade tree)ah hian Elaichi-in duhdan a nei hranpa leh a. Thingchang (Oak family) hian duhthu an sam lova, chutiang bawkin thing hnah tlakawlh thin te pawh. Hnah tlakawlh ngailo Rihmim te, Hmawngkel te, Theiria te, Tei tepawh phun a tha.

Similar Posts:

Recent Posts:

61 Responses to “Elaichi (large cardomom)”

Pages: « 1 [2] Show All

  1. 51
    zualbonez Says:

    One fact:

    Large scale level labour intensive activities involve na reng2 Mizoram ah hian a hlawhtling dawn lo kumkhua.. small scale lah quality control leh appropriate technological inputs in harvest, processing /storage and supply chain awmloh chhung chuan probable failures….

    Report this comment

  2. 52
    Fonz Says:

    elaichi kan tih nachhan pawh .. kuhva hi ram hniam lai lo ah chuan that theih loh hmel a chuan elaichi hi chu elevation sang ah pawh tha thei a, ergo thingtlang(high elevation a khua) awm ah a viable ka ring

    Report this comment

  3. 53
    Fonz Says:

    mi in i post ah i ot duh lo an tih tak in … wiki ah hian adults tan pawh site a awm hran anih hi a :D

    Report this comment

  4. 54
    zualbonez Says:

    Elaichi atan Mizoram climatic condition chu perfect ….mahse labour, technology, supply chain and market problem hain

    Report this comment

  5. 55
    zualbonez Says:

    wiki adult p**n maw?

    Report this comment

  6. 56
    Fonz Says:

    labour ah chuan mzp,msu leh LDYCC kan hmang mai dawn alawm le … :D

    Report this comment

  7. 57
    Fonz Says:

    tak tak ah labour chu an awm reng alom.mizoram ah …ka hnawt kir seng hlei nem

    Report this comment

  8. 58
    zualbonez Says:

    ha ha ha….nilenga pisa puia thingpui in leh kuhva cigaratte time pass an thlang zawk…i elaichi lawh leh kuhva kung lawn ai chuan contract an duh zawks…lol

    Report this comment

  9. 59
    caribou Says:

    Inhlawhfak ai chuan vai dawrkai ho laka……………. an duh zawk. :D

    Report this comment

  10. 60
    hamlet Says:

    Elaichi chungchang ringot mai chu…..

    Report this comment

  11. 61
    dahminglem Says:

    He article hi chu chhiar a nuam hle mai

    Report this comment

Pages: « 1 [2] Show All

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.