Tih ziak a ni

March 21st, 2007 2:11 pm by sekibuhchhuak

-Remsangpuia

Lian Kunga’n, “Zofate zingah pawngsual, tualthah leh uirena a tam ta lutuk kan ti a ni lawm ni? Heng sualna leh hurna te hi, thu thlunghluibu atranga kan zir chhawn a ni lek lo’ng maw?” tia a zawh hi a chhanna chu “Ni love” tih a ni.

Uirena leh inngaihna sual te, pawngsual te hi Bible kan neih hma leh Kristiannain kan ram kan hnam min chim hmain Zofate zingah a awm fo tawh thin. Chu mai ni lovin mi lu lakna, inthahna leh rukrukna, rinawmlohnate pawh tam tak a awm bawk a ni.

Pathian leh a thu kan hlamchhiah a, kan hransan rual rualin kan hnam hi a boral dawn a. Chu hlamchhiahna thlarau leh Bible museum-ah dah that mai duhna thinlung chuan kan mithiamte rilru a dawi tan a, kan boral mek a lo ni reng mai.

Similar Posts:

Recent Posts:

28 Responses to “Tih ziak a ni”

  1. 1
    Zopa Says:

    Pu Liankunga hi a ‘tho a’ palh a nih ka ring. A thu ziak hi la kir thei sela chuan alawmawm khawp ang.

    Report this comment

  2. 2
    Lian Kunga Says:

    Dear Zopa, a hmasa berin ka thu ziak ilo chhiar avangin a lawmawm e. Ka ziah ang khan thu thlunghluia ringtu intite chet bawnra zia kha, entawn thlak hluah hluah an awm biklo tih chiang tak ziahlan ka tum ber a ni. Mihringte leh pathian inzawmna chu keia lo chhutchah theih a ni lova, thlarau lam thil daih a ni.
    Tin, ka thu ziahah hian thu thlunghluia mite zawng zawng an bawnra ka ti lova, a bawnra zualte erawh an awm chiang khawp mai. Zofate zingah pawh inti Kris kan thahnem em em a, nunpuitu erawh an thahnem lo hle. Tin, kei hi mitha famkim ka ni lova, mite ang bawka sualsim tur nei ve tho ka ni. Chanchin tha leh Pathian thu ka sawichhia a ni lo. Tin, zofa ringtute rinna tiderthawng tur a ziak ka ni lova, sualna uchuak te erawh chu hmanlai tangin tun thleng hian ringtu te zingah a awm reng tih sawina a ni bawk.Tin, ka ziah tawh chu ka lakir leh theih lova, ka tho a lo ve.

    Report this comment

  3. 3
    Eve Says:

    Oh atta boy !!!!

    Report this comment

  4. 4
    father_sphinx Says:

    Ngaihdan ka nei love….

    Report this comment

  5. 5
    JamTart Says:

    keichu Pu Lian Kung-a hi ka tran. Inti fel , fel si lo kan tam lutuk Mizo zingah hian a buaithlak tawh lam ani. La kawi lo khan… tangkaina lam i zawng zawk teh ang u khai. Bible hi kawl reng pawn chhiar peih chuang lo an tam asi. “Its as good as being in a museum for some people”. Keipoh ka nu in chhiar ziah rawh a tih avang hian ka inthiamlo a ka chhiar mai mai te hian ka hria. A chhiar chakna ka neih em em vang ni lo in. Keimah ang hi an tam ka ring.

    Report this comment

  6. 6
    sekibuhchhuak Says:

    awww…ka post khan a source kha ka ziak sia.ngatinge in rawn tih lang loh aw..Source ziah kha kan dan ni in ka hre sia

    https://www.zawlbuk.net a mi a ni e.

    khi ti te chuan,Article ziak tu pawh a zahawm a lom le ..!

    Report this comment

  7. 7
    benjamin Says:

    @seki: I don’t think it matters because you quoted only two sentences from the article. And it was not clear for what content source was provided ? For the referenced article or for the entire content?

    I didnot find the rest of the content at zawlbuk.net except the quoted sentences from the article. So I removed it. Because it didn’t make sense.

    Report this comment

  8. 8
    Lian Kunga Says:

    Dear fakseltute u, ka article chuan ngaihdan dang dang a chochhuak ta a, a lawmawm e. Zawlbuk.net-a ka ziak a ni. Comments pawh an pe hlawm. Mite comments lakchhawn chu a fair loviau nain, hei observer leh midangte Comments ka rawn dah e. Annin min ngaihthiam ka duh a, ka ngen nghal bawk e.
    hruaia
    21.03.07, 13:22 Pu Lian Kunga hian irony deuhin thu ziak a ni ange.
    sangmama
    21.03.07, 15:29 Remsangpuia a ziak tha khawp mai.
    Observer duhthawhna leh thahnemngaihna ka hriat thiam pui khawp mai. Pu Lian Kunga pawh khan a duh thawh luatah a tum loh te pawh a sawi ve a ni mai thei e.
    Engpawhnise a issue hi a pawimawh in mi rilru dek tak mai a ni a, ngaihtuahna zau deuh tak leh putling deuh a kan ngaihtuah tlan a tha hle awm e.
    Mizote kan chhehvel a kan hnam chawm pui te aia kan nihhlawh zia hi chu tuman kan pha lo niin alang a. Amaherawhchu khawvel a hnam ropui te leh ram changkang te nena kan inkhai khin chuan kan lungawilo tlang hle thung anih hi. Kan dinhmunah kan lungawilo anih chuan kan hun kal tawh lam dem chiam aiin ‘hmasawnna’ kawng dap a fuh ber in a rinawm.
    “Heti khawpa politician leh officer corrupt neih ai chuan “zawnchhuah loh” nih mai pawh a tha zawk ta ve ang” tih em em hi chu a fuhlo deuh ang em aw? ka ti deuh.. Entirnan – politician leh officer corrupt kan neih nachhan hi kan sakhua vang a ni em? Kristianna in min zawn chhuah avang a ni dawn em ni? Kristianna hian Zoram hi lo thleng talo selang kan politician leh officer te hi an corrupt loh kan ring tak tak em??
    Engpawhnise, ‘heta tang hian hma i sawn zel ang u’ tih hi kan thupui ni vek se..
    Hruaia
    21.03.07, 13:22 Pu Lian Kunga hian irony deuhin thu ziak a ni ange.
    Oserver.
    21.03.2007
    Kan nihlawh tak tak em ni ? Kan bul vena Assamese te, Bengali Muslim te en lovin keini aia hla hret Bangalore te en ta ila. An PWD department a Executive Engineer te millionaire an ni vek lova, Karnataka sorkara minister te’n farmhouse man to deuh an nei lo. Mizoram anga officer corrupt ten langsar taka an eiruk sum atanga concrete in lian tak an sa ngam hi hi nihlawhna a ni lo. Heti khawpa politician leh officer corrupt neih ai chuan “zawnchhuah loh” nih mai pawh a tha zawk ta ve ang.
    “A thenin eiruk kan dova, kan intlangau siak a, a pawimawh ber erawh kan hmuh hmaih fo”.
    I hmuh hmaih ani maw ? Kei chuan ka hmuhhmaih lo. Eiruk do a pawimawh ber ka ti. Hemi kawngah hian Presbyterian Kohhran kan dem hle ani. A chhan chu:
    1. Mi corrupt tak tak in biakin ah in chawimawi a; mipui ngaihsan tir in tum;
    2. Mipui atanga eiruk thawhlawmah in pawm duh a, thawh tam tam in lawm a, mihausa in chawimawi.
    3. In pastor thenkhatte’n ram leh lo, sum leh nawmchen lamah an tui lutuk. An suit man a to lutuk.
    4. Isua zirtirna in ngaihthah, in function ah sorkar hnathawkte an thawh hun laiin in ko peng nasa lutuk.
    5. Zu do turin sorkar in vau thin a, annin khap an tum tak tak si lo. Hei hian lemchanna culture hlauhawm tak a kengchhuak.

    “Heti khawpa politician leh officer corrupt neih ai chuan Kristianna hiam Zoram lo thleng ta lo sela, heti em em chuan mi hausa leh rethei hi kan inthlau lovang. Mizo culture ani lo. Mizo tlangval pakhat sawi ka hre reng.
    “Hetia hna hmuzo lova Mizo Kristian Chief Minister neih reng ai chuan Bengali Hindu CM hnuaiah hnathawh tur nei ila ka thlang zawk”
    Tunlai Mizo Students Union in State Information Commissioner laka an thinrim zia te hi in enchik em ? Tun hma anga “E alo nih chu” ti mai lovin Robert Hrangdawla’n a chhungte leh thiante sorkar hna a lo pe vak mai (master oll mah ni se) an haw em em ani. Heti lam chu kohhran a kawk lem lo.
    Lalruotmawi hnawhchhuah anih laia Minister pakhat a hlawh phu lova thlam sa Baptist kohhran ah Upa ni reng siin, thalaite’n an ngaihdan anih lo zia te in hria em ? Nikum YMA hovin hmeithai in an hal, tual an thah, mirethei an hnawhchhuah laia kohhran in engmah tih loh chu sawi lo, YMA tan Rs.100,000 ringtute thhawhkhawm an lo pe te kha. Kohhran in mipui, an biakina inkhawm ve lo tana an rawn theih zia te hi mi thenkhat chuan an lo enchik viau asin.
    Pu Liankunga ziak “Retheihna ngam loh mi dingchhuak Ngurthangvela” tih kha (https://zawlbuk.net/module-Page.....-194.phtml). Thhawhlawm tur a neih loh vanga Kristmas ruai a theh ve an phal loh te kha. Isua lo kal se, hetiang hrepa a nih dawn chuan ka birthday lawm suh u”, a tih duh hmel.
    duhawm em.

    Report this comment

  9. 9
    alexxfender Says:

    Nih leh… thra(tha)… threuh(theuh) tih vel kha.. tukin zing chanchinbu ah khan an rawn ziak a… t(tree) i hmang kher zel ang khan an rawn ziak a.. an rawn fak che a… mahse t(tree) kha hemi article ah hian hmang loin(kei chuan lovin ka ti ngai lo) tr kha i hmang tlat in ka hria.. a eng zawk hi nge i hman thrin?

    Report this comment

  10. 10
    alexxfender Says:

    Kei chu LianKunga thu ziak hi a thren chu thra ka ti a… mahse.. thra tih lem loh pawh ka nei nual…. hman deuh khan.. The Aizawl Post ah pawh a thu ziak hnial na ka thawn a.. an chhuah ta lo nge ka hre lo… (Sangzuala Hmar ik iak te hian a lo chhuah lo ani mah na)

    Report this comment

  11. 11
    myself Says:

    kan nihna ni a a hriat a ziak ani mai a……..a dik tak tak pawh a awm ang…………dik lo pawh a awm mai thei………mahni nihna kan in pawm ngam loh chuan dik lo keimah ni ah a awm tihna ani mai a……..
    hetiang a ziak ngam chu an tam lovang………
    kan nih na p[awh ani ve bawk chuan ka hria…….

    Report this comment

  12. 12
    alexxfender Says:

    NI viau.. mihring hian kan hlauh deuh pakhat chu CHANGE hi a nia… chu mi CHANGE han thlen tir chu kan hlau thrum zel a ni. Kalphung pangai-a kan lo neih tawh hi thlak leh (CHANGE) hi kan hlau ta lutuk thin a. Hei hian thlir dan dang deuh leh duh dan dang deuh hi kan pawng sakei hlauh zel mai a ang khawp.

    Report this comment

  13. 13
    dmt Says:

    Mizoramah hian a tam zawk chuan Kristianna hian tun dinhmunah min din tir niin an ngai a. Mahse Kristian ni lem lo, keini aia changkang tak tak, civilised zawk – e.g. China, India, Middle East countries (Israel tiamin) an tam em em a ni. Kristian sakhua hi thalo ka ti a ni lo. Pu Liankunga sawi ang deuh hian kan practise dan zawk hi kan in ennawn (intropsect) tulna zawk chu a ni. Kristian thurin hi Mizo society-ah hian tunlai khawvelah chuan a leng lo ni deuh ber te hian ka hre ta. SRS chet dan te hi han en ila, an thil tum an hlawhtling dawn a nih chuan eng hmarua pawh hmang se pawi an ti lo ni te hian ka hre thin. “Biang lehlama an ebn che chuan a lehlam pawh dawh roh” tih kan Lal Isua ngei sawi te kha chu kan practise lo hle a ni.

    Report this comment

  14. 14
    alexxfender Says:

    Ka ning ania SRS hi.. YMA atang hian chhuak lo lo se… nge YMA atang hian kan chhuak lo lo zawk dawn… YMA member nilo pawh hian kan tlawmngai thei tho!

    Report this comment

  15. 15
    myself Says:

    alexxfender
    a thu ziak hnial na i thawn chu an lo chhuah lo anih chuan a pawi ani mai a……mahse hetiang social life chung chang sawi na ah “tree” ani emaw keeeeeeeeee ani emaw in zawh na chi tur em ni????????
    literature anih loh hi……………..
    at least let us wake up and type the right thing in right place……….i la harh zo lo anih chuan ramhlun veng ah khuang pui kan rawn tlir ang lolzzzzzzzzzz

    Report this comment

  16. 16
    alexxfender Says:

    A remchang em a…ka zawt a ni mai a lom…. social life chauh ziahna a nih chuang loh hi… engkim kan ziak a lom he site ah hian… khuangpui i tlir ngam chuan ka lam ngam…hrim2 in … social life ziah na ah khuangpui tlir rawn sawi mah ta che.. tuaipui… IAS tlawn i ching re re.. akekekeee

    Report this comment

  17. 17
    lalparama Says:

    Ni e duhthawh luat hi awm ve thei a nia, mahse……….

    Keini Presbyterian te hian kan in nghahna kan thurin hi kan theinghilah palh ange – “Bible hi tehna dik lo thei lo a ni” tih a nih kha.

    Report this comment

  18. 18
    Lian Kunga Says:

    Dear alexxfender, Nia, ka article ziak thenkhatah chuan thra, atrang, tiin ka ziak thin.Mahse a tlangpuiin ka dah meuh lo. Ka article fakselna i ziah, Aizawl Post-in an chhuah lo chu a va zia lo ve. Ziaktu thenkhatte chuan sawisel an haw thin.Kei erawh chuan huat ahnekin ka welcome zawk asin. Mte sawiselna atang hian kan inzirchho zel zawk niin ka hria. Bible-a innghah hi a tha ber chu a ni a, mahse nunpui loh chuan vanram kan kali ka ring lo. Keimahnia sualbet tlat te hi kan thinthlak hma loh chuan.

    Report this comment

  19. 19
    rema Says:

    Sekibuhchhuak, helamah i lo chhawp chhuak a ni maw, a tha e. DUh angin ka article hi ka edit tha lova, mistake a lo awm nual a nih hi. Engpawhnise, zawlbuk.net lama comment thenkhat helamah a lo awm tel bawk a, ka sawi zawmna hi ka’n tarlang ve ang e:

    Russia ram kehchhiat chungchang thuah ’cause and effect’ hrang hrang a awm a, immediate cause pawh a awm a, a kehchhiat lai chiaha thil thlengte leh mi inhnamhnawih mi pawimawh engemawzat an awm bawk. Kristiante chuan heng zawng zawng hi Pathian thu ang leh Pathian ruahmanna leh hriatna hnuaiah a lo thleng a ni tih an ringin an pawm a; chu chu ringlotu tan chuan awmzia a nei lem lo. Rinna lam thil a ni.

    Pu Lian Kunga hian mi ngaihtuahna hmang deuh hote ‘provoke’ hrim hrim na’n leh sawiho atan thil a chhawp chhuak a nih te ka han ring deuh na a, mahse, chu chu ka chiang ngam lo. Rome Lal Nero-a’n Rome khawpui a hal a, a tituah Kristian te a puh a, tihduhdahin an awm a. Tin, Tirhkohte hun lai khan Kristiante kha “khawvel chawkbuaitu” tia puh an ni a. Hetianga Kohhran leh Kristian te puhna hi a hmasa ber a ni lova, a tawpna a nih ka ring hek lo. Mahse, kan ram leh hnam chhiatna leh sual punlunna hi Bible leh Kristianna avang a ni tia puh daih hi a dik lo ka ti a ni. “Wag the Dog” tih ang deuh a niin ka hria.

    Kristian lo rama mi hausa leh retheite inthlauh zia te kan sawi vek seng lovang. Kohhran hruaitu leh Upate famkim lohnate, an tih dik loh tam tak pawh a awm ngei bawk ang. Paula pawhin Pathian ngaihsak hi hlawkna nia ngai an awm thute leh sumdawnna’na hmang mi tam tak an awm thu a sawi a. Tunlaiah pawh chutiang mi tam tak chu an la awm reng bawk a ni.

    “Chanchin Tha avanga nihlawhna” ka tih hian corruption avanga nihlawhna ka sawi lo. Chanchin Tha leh Pathian avanga kan nihlawhna hi kan sawi chhe tan a, malsawmna tam tak kan dawnah Pathian kan ‘acknowledge’ duh lo tan ta reng mai a ni maw? “Josepha hrelotu lal dang” an lo awm tan dawn ta niin a lang. Hei hi Kum za chuang Zofa Kristiante hmabak pakhat chu a ni ve reng rengin ka hria. Engemaw zawng taka ngaihtuah chuan a lawmawmna chin pawh a awm. A hminga Kristian ringawt leh a taka Kristian te kan inthliar tan dawn ta ni te pawhin a lang e.

    Engmah huatah la lovin sawiho zel teh ang.

    YMA leh SRS ho chet that loh leh chet mawi lohna te sawimawi leh khuhmawina a ni lova. Pathian Thu leh Kristianna hrim hrim dik lo taka sawina awm hi a dik lohna te ka han tarlang ve duh mai chauh a ni. Pathian Thu hi a tha lo a ni lova, a practise tute kan dik lo thin zawk a ni. Chu mi avanga a puh lo tur puh daih mai hi a dik lo kan ti a ni e.

    Report this comment

  20. 20
    Lian Kunga Says:

    Pu Rem, ka article i rawn faksekna hi chhiar a nuam khawp mai.Ni e, Kristianna hrim hrim hi a dik lo ka ti lova, mahse Krista zuitute inti tam zawk te nunah erawh chanchin tha a lang lo hi, kan buaina ber chu niin ka hria. Ka rawn chophawt deuh che avang i rawnchhanna pawh a bengvar thlakin a lawmawm ngawt mai.
    Kei ma chungchangah chuan theih ang tawkin rawng ka lo bawl ve thin a, naupang Sunday Sikul zirtirtu tih ang reng velah kum hnih vel ka tang ve tawh a. Tin, patna-ah pawh hian Mizo Kristian fellowshipah kum 3 zet chu Chairman-a thlan ka ni ve. Kum 1991 vel atanga khan Kan Missionary, roman Sister leh father te bakah Mizo rawngbawltute pawh vawi tam police leh Hindu kulmuk te kut atangin ka lo chhanchhuak ve tawh.
    Ka tih ve chhunte hi sawitham a ni lova, chhuan thlak a ni bawk hek lo. Ka sawi tum ber chu hei hi a ni. Kan rinna derthawnzia leh kan nunpui lohzia hian zofate hmel a tibal a, ringlo miten kan nunah Kristianna an hmuh loh avangin Missionary te tan pawh ramzauh a har khawp mai.Tin, Kristianna hi diklo hrim hrima sawidarh ka tum ngai lo. Theihnise rinna dik tak chauh zofate hian nunpui ila, ti chuan tuna kan ram buaina, hlepruk,inthat, inhuat etc. te hi a mahin a reh maiin ka ring. Sawi ringawt hian kan nun a siamtha thei tawh lo a ni ber mai.

    Report this comment

  21. 21
    Zorun Says:

    He thuziak hian ngaihtuahna a tihthui em avangin ka han forward mai e. Pu Liankunga thuziak nen in enfiah nana kan hman thiam chuan a tangkai khawpin ka ring.
    ————

    Aw America, I Pathian i theihnghilh ta! By: vanglaini 2007.03.14

    Khaw’nge Pathian chu? Hmanah, Kumpinu dawhkan hnuaia chaw-mal tla a chhar lai chuan, America hian bawkkhupin chunga Van Pathian a ko a, thisen tam tak an sen hnuin an thlakhlelh zalenna chu Pathianin a pe a; hnam dangin an ram an beih nawn leh dawn pawha an invenna’n, ralthuam tha ber, thinlunga hneh theih loh kulh a dinsak a, behbawmah ralthuam tha nei turin Pathianin thluak fim a pe bawk. An Hnam Pa, George Washington-a hun lai chuan an hnam thuruk chu Pathiana innghah a ni thin a, Thomas Jafferson leh John Adams te, Abraham Lincoln leh Franklin Pearce-te ngaih tithatu chu Pathian lamtang an nihna kha a ni thin.

    Mahse an pawn lam lang theia an hausak thur thur lai chuan, malsawmna tinrenga thuamtu, Pathian chan chu a rek tawlh tawlh a; a siam liantu Vana a Pa chu hre reng fo ta hek lo, an nawm an m^ka khawsak an rel mek lai chuan, mupui rorelna chu ngaimawhtu an pung ve ta thung a, ralrelna hmunpui, Pentagon chakna chuan a beih tawk hmelma a hmu ta fo. Jihad puan khumtu a hmuh mek laiin, America chu a chesual leh ta a, Iraq rama a mit a len lai leh, mit chawngkawra North Korea leh Iran a melh hruk hruk laiin, George Washington-a lemthla chuanna pawisa thir an chher tharah chuan Pathian chan a awm ve ta lo va, chhuang em em-a an thlahtute’n “In God We Trust” tia, Pathiana innghat ram an nih thu pawisa vawrh nalh nalh paha an lo sawi dap dap thin chu chapopui theih a ni ta lo va; pawisa thir chher thar, dollar maktaduai 300 chu rangkachak rawng luan, chhah leh rit deuh nelh nulh tak pawh ni se, Pathian hming an lam thinna thinlung erawh a b buk a rit ta lo! February thlaa an pawisa chher tharah chuan “In God We Trust” chhiar tur a awm ve ta lo va, Indo thuthang aiin chu thumal pathum tel lo chu titi phungleng luahtu a ni ta rih.

    Ninevi, ka theihnghilh che chuan… Bawng vulh kekawr (jeans) ha a, sekawtrawlh zuankhum ve zawr zawr thin; cowboy lukhumparh hnuaia khawvel an thlir lai a, mi ruang leh sa ruang a tluk pheng phung thin lai pawha Biak In dar vaw ri vel vel reng tho; Bible-a kut nghat a President thutiam la thin hnam kha an ni lo’m ni? Osama bin Laden-a naute’n thlawhtheihna hmanga an ralrelna hmunpui leh sumdawnna dawrpui an sut pherhsak vek tum pawha President ho a, mittui tla zawih zawih a, “…thihna hlim kawr ruam zawh mah ila, thil tha lo reng reng ka hlau lo vang: nang ka hnenah i awm si a…” tia silai aia Bible lek hmasatu ram kha an ni lo’m ni? Mahse tihluih nge tihpalh pawh a hriat ta lo va, ram ropui ber chuan Vanram nena an inzawmna tilangtu, pawisa thira ‘”In God We Trust” tih a ziah thin chu a manghilh ta a; indona leh hun harsa an tawh laia an ram hruaitu ropui chawl tawh – John Adams, Thomas Jefferson leh James Madison-te lemthla, pawisa thira chuantir an tum mekah chuan Pathiana innghat ram an nih thu pawisa thir hmangin an puang theihnghilh leh palh (?) ang em? Washington-a lemthla hnuaiah Pathian hming a lang ve ta lo va, Kristian tam tak chuan Saddam Hussein-a chungthu aiin hei hi an helh zawk a, hnama dintu Pathian lung an tihawi loh an hlau hliah hliah a, an chan chu khaw ropui Nivevi chanpuala tla tur nen khan an khaikhin lo ngam tawh lo! Sakhua nge Kohhran? Sakhua leh Kohhran hi thil thuhmun a ni lo.

    America-ah sakhaw lian pathum a awm an ti thin a, December 2006-a American khua leh tuite ngaihdan an lakkhawmah chuan za zela 94 chu sakhaw nei an ni. Chu sakhua chu Orthodox, Progressive leh Independent-ah an then a, Orthodox-ho chuan za zela 31 an hauh a, chu’ng mite chu Kohhran mi, an nun kawng tinrenga Pathian tih lan duhtute an ni. Za zela 17 hauhtu, Progressives-ho chuan Kohhran an voh hlur lo thung a, mimal duhthlanna, mimal zalenna leh nun kawng dik zawh ngawr ngawr chu tawk hlein an hria a, za zela 46 hauhtu, Independents-ho chuan khawvela an nun hi sakhuaah an pawm tawp thung a, Kohhran an ^wn lo va, mihring thil tih leh a tuina zawng chu sakhaw rintlakah an ngai hmiah. Anmahni leh anmahniin pathian an insiamchawp a, mihring hian ama duh danin pathian a siam ve fo a, biak nuam a tih tawk tur pathian a nei thin. Kohhran mi an ni emaw, sakhaw bik nei lo emaw pawh ni sela, American vantlan nunah chuan mi dang nun tihchhiatna ch^kna leh mi zalenna daltu nih chu hreh sa lohin an hreh a; Orthodox atanga Independents thlengin, an duh chu chhungril nun tha hai chhuah a ni tho.

    Mahse kum 20 liam taa Rinna kawnga an chakna chu an hloh mek. Cultural War Civil War nun harsain a nuai hrep tawh a, Indopui hnu lamah Vietnam War leh Iraq War vangin nunna leh sum tam tak an seng leh a, chutih rual chuan America hian indona hrohr^m tak mai, bomb mitnei leh puakrang hmanga hmachhawn ve chi loh, chhungrila nun indona, Cultural War a hmachhawn mek reng a, chu indona chuan laipui muala nunna lak zat em la lo mah se, mihring mihrinna a tichhia a ni. National Cultural Values Survey-a a lan dan chuan American mipui chhiatna chu media a ni. Finna leh thiamna tawpkhawk rorelna hnuaiah an nun a saruak tlat a, thuam inbel tur an zawnna lamah an inpaltlu a, mi za zela 68 chuan chu nun, nawmchenna tuihawk chu an hleuh mek a, chhungkua atangin vantlan nun a puakdarh thin. Mipat hmeichhiatna lamah thiangzau nun an pawisa lo. Za zela 16 chuan innei chuang lo ‘awmdun’ an pawisa hlek lo va, za zela 49 chuan thil awm dan azirah an dah mai a, za zela 65 erawh chuan innei lo va mipat hmeichhiatna hman khawloh chu pawi an tih thu an sawi ve tho bawk.

    Mahse an tisa-na thinlung vang hian ni tina thuchhe remna thu an chhuah zinga za zela 45 chu nupa inthenna thu a ni thin. Pathianin sual tawpkhawka a ngaihah chu chu an ngaihdan tlanglawn a ni a, thil danga sual rawng an bawl dan chu mitthla a har lo ang. Pathian hi chu a awm ngei a ni tih an ring tho a, mi tam zawk, za zela 87 chuan Pathian hi a awm ngei tih thu-ah an chian thu an sawi a; mahse Biak In lam an hawi vek chuang lo.

    Mi za zela 52 chuan Bible hi thu nung ngei phuhchhuahtu-ah an ngai a, za zela 36-in Pathian duh dan anga nun tha an ti a, za zela 15 erawh chuan Pathian thu hi innghahna’na hman kher tul an ti lo va, za zela 45 chuan anmahni duh dan leh Pathian duh dan chu lakkawp a, khawsak vel mai mai an thlang bawk. An nun chu a tlangpui thu-in ‘it’s my style’ tih hian a hrilhfiah thin a, mi dang tanpui leh mi dang tana inpumpek lamah chuan zirtir leh hran chuan ngai lo mah se, an nun chhungrila nawmsakna an zawnna chuan Pathian nena an inthlunzawmna kar a tihla deuh deuh a, thangtharte’n rualte hnen atangin zir chhuah tur tha an hmuh tam loh avangin humsual daih luih theuh theuh hi nih dan pangngaiah an neih a; an nunna chu anmahni ta, anmahni duh dan che thiangah an inngaih avangin mahni intihhlum thu hi thu thar a tling lo fo – chu chu anmahnia an sakhaw insiamchawpin a nghawng chhuah chu a ni. Survey mumal tak nei ve ta ila, American-ho tan ni lovin, keimahni leh kan fate tana tahna tur a tam ve viau ang em?

    Source: https://www.vanglaini.org

    Report this comment

  22. 22
    Zopa Says:

    Kristinna, Kohhran leh rinna thuah hian Mizote kan mak ve na em em mai chuh:

    Inkhawm pawh peih manglo te hian – inkhawm a tam tlut tlut ninawm zia thu te an sawi an sawi ve peih tlat thin a,

    Kohhran a lawi tha duh hleklo hian Kohhran hruaitute an swi sel ve vak vak zel fo mai a,

    Thawhlawm thawh tlem tlem hian thawhlawm chungchangah sawiseltur an ngah fo bawk a,

    Zu/drugs rui a thle mai mai te pawin Kohhran leh rinna lam an tlangaupui ve chiam chiam zel bawk a!!!

    Ka sawina deuh anih pawhin a dik tlat si.. heng hian rah tha a chhuah ka ring thei mawlh lo!!!

    Chuvangin mahni mita khanchhuk hmuh hmasak kan zir a tul khawp mai..mahni in siamtha hmasa lova midang siamthat tum chu thil har tak a ni ang.. ZOFATE U MAHNI THEUH INSIAMTHA ILA KAN THA TLANG A NI MAI!!!

    Report this comment

  23. 23
    hmelthatea Says:

    “Lian Kunga’n, “Zofate zingah pawngsual, tualthah leh uirena a tam ta lutuk kan ti a ni lawm ni? Heng sualna leh hurna te hi, thu thlunghluibu atranga kan zir chhawn a ni lek lo’ng maw?” tia a zawh hi a chhanna chu “Ni love” tih a ni.”
    Nie a dik alom. heng kan sualna te hi Thuthlung hlui atanga kan zir a ni lo. 1894 ah Mizoramah Kristianna a rawn luta, ka hriatdan asual lo anih chuan. chumi hma pawh chuan sualna chu a awm alom. Hmanlai kan pi leh pute hun laia mihring cheng te kha tunah hian lo awm ve ta se chuan, keini ai hian an suallo ang a tih tyheih bik lo. Inthah, pawngsual, uire pawh kan hriat ve thin tho kha. Khatiang hun laia UIRE kan tih te kha,nasa takin an sawisa asin. tun ang hunah te chuan a nep zawk alom.
    Thilruk han sawi tel bawk ila, khatih hun lai khan ruk tur an nei tlem asin. Thil hlu deuh chu Silai, sial, dar,Thi tih emaw vel ani. khawkhat ah pawh mi an la tam ltk loa, an in hre deuh them thum ani. han ru tur ngam chi an ni lo. chutiang chung pawhin Artui tham leh eng eng emaw ani maia. An man chhuah chu, an hrem dan ber chu LAL in a duh duh in a hrem tawh mai ani.
    Chuvangin heng sualna, uirena, pawngsual leh sualna dang dang hi chu
    Thuthlung hlui vang ngawt a ni lo ang.
    Tuna ramchangkang USA te hi lo thlir lawk ila, an sual lo kan ti thei em ni, an sualna hi THuthlung hlui vangah kan puh ngawt thei loang.

    Report this comment

  24. 24
    Lian Kunga Says:

    MLTP LEH GRAPE
    Lian Kunga,
    20.03.2007

    The Aizawl Post ni 5.3.2007-a chhuak, Grape vangin sawrkarin mipui nge kohhran a thlan dawn tih kha ka lo chhiar ve a. Ni e, Zorama grape chingtuten hahthikula thawhhah man an hlawkpui theih loh avanga an mangan zia hi a namen lo hle. Tunhma atangin roreltu a piangten sumchang thlai chinguar turin zofate min fuih thin a, mi taimaten beiseina sang tak nen theih tawka thawkin thrahnem tak an thar thin. Mahse maw, an beisei te chu chhum reilote lo langa ral leh ta ang hi a la ni zel hrih. State danga grape chingtuten an hausak phah laiin, Zorama erawh chuan an mangangpui a, hlawkna tel chu sawi loh rilru leh tisaah an retheih phah zawk tlat! Tualchher(local) taka an sawngbawl ve chhun te lah khapburna dan a kalh, tiin a hman hmanin an mansak a, a chang leh an duh zat zat an chawitir ve thla ngawt bawk thin.

    Hmalai atang khan Politic leh sakhuana baipawlh chungchangah inhnialna alo intan daih tawh. India ramah pawh vawiin ni thlengin inhnialna a ni ve tho. Mi hmingthang leh kan ngaihsan em em, Pu Nehru leh Pu Gandhi-a te inmilzan lohna zinga pakhat pawh sakhua leh Politic chungchang a ni. Pu Nehru-a khan ram rorelnaah sakhuanna a inrawlh tur a ni lo, tiin a sawi thin. Chutih laiin Pu Gandhi-a chuan sakhuana leh Poltic hi threnhran theih a ni lo, tiin a tang ve thung a. Kum 1992-a Ayodhya buailaia thelh tha duh lova tipunluntua puh, khatih laia UP CM, Mr.Kalyan Singh-a khan Politic leh sakhuana a baipawlh tih India rampumin a hria. Chuvangin kha buaina kha a punlun reng a ni. Kum 2001-a Gujarat State-a Hindu firfiakten Mosolman an thahchiamna chhan pawh kha, sakhua leh Politic thliarhrang lo te rorelna a nih vang a ni. Pawisawilo sangtam takin nunna hlu tak an chan a nih kha.

    Aw le, Engvang leh engati nge sawrkarin MLPT dan herdanglam chungchangah kohhran hruaitu te a rawn kher le? Kohhran chuan kan rama Kristianna a rawn luh tan atang khan zu in hi thilsual a ni, tiin an zirtir a, a in te chu kohhran dan pawnah an hnawtchhuak hial thin. Tin, ngaiteh, “Uaiin ruiin awmsuh u” ti ziak a ni a, “Uaiin in suh u,” tih ziak erawh Bible-ah kan hmu em ni? Hnai lo ve. Tirhkoh Paula-a phei chuan khap ahnekin taksa ngeihtawka in turin Timothe-a kha a fuih hial zawk asin. Zu hi tihrem ahnekin Zoramah a tam em em a, kohhrana inhmang tam takte pawhin a rukin an in tho! Khapburna dan hian awmzia a nei lova, a in mite tan chuan rakzu chu sawi loh a senchi pawh duh hun hunah lei tur a awm. A man erawh a to deuh tih mai a ni.

    Sawrakar chuan mipui mimir te changkanna tur leh hmasawnna turin hna a thawk tur a ni a, hmalakna leh ruahmannaah pawnlam mi, kohhran leh tlawmngai pawl te rawn(advice) a ba miah lo. Kohhran hruaitu te tih tur leh mawhphurhna chu Sawrkar hmalakna nen a dang daih. Themtlengte zawk ang maiin sawrkara an inrawlh ve sek hi a trul lo reng reng. Sawrkar leh sakhuana hi, a hranga a kal loh chuan ram rorelna a buarchuar thin reng a ni. State changkang ni tur leh hmasawn ve tur chuan kan thawhchhuah ve chhun te ngaihsan tur a ni a, a hralhna pawh sawrkar leh a thei a piangin kan buaipui tur a ni.

    Ram changkangah chuan kuthnahawktu te an ngaisang a, an thawhchhuah a lo tam zawk theihna turin an tanpui a, a hralhna tur nen lam an zawnsak thlipthlep thin. Zorama Grape chingtuten hahthilkula an thawhchhuah hi a ropuiin a hlu a, mahse MLTP hian an changkanna a dal tlat erawh a thinur thlak hle. Grape-rah atanga siam Uaiin tho hi a ni lawm ni Biak Ina berampute sem kan in thin hi. Chuti a nih a hnu, engvangin nge kan rama tharchhuah leh siam a nih mai avanga kan han ngaihtheih loh ngawt a? He khapburna dan hi, Grape chingtute harsatna chinfelsak theihna turin her danglam thuai thuai a hun tawh.

    Ramdang ni lo, India ramchhunga Maharastra leh Karnataka State-a grape chingtu te khu entawn tlak tak an ni. Thrangkhat lian liam ta atrang khan grape huan zaupui pui an siam a, a sawrna khawl changkang tak tak an bun ferfur mai a ni. An Uaiin siamchhuah te pawh a Quality a thra a, Frence leh Italy rama siam te aiin a chhe bik lo. He article ziaktu phawh hian kum 2004 khan Pune-a a kal trumin a in ve a, a thlawna in tur tam hle mahse ruikhawpin a in duh lo. Uaiin ruih hrehawmzia a hriat tawh tlat avangin. Ramdang atanga lakluha Custom duty chuangtlai taka pawisa sen treuh ai chuan, henglai vela an Uaiin siam te hi India ram hmun hrang hrangah tlawm zawkin an hralhchhuak hum hum mai a ni. Sawrkarin Excise duty atangin pawisa tam tak a hmu bawk a, an sumhnar zinga pakhat a ni hial tawh. A chingtu te leh a sawrna khawl neitu te pawhin an hlawkpui a, an hlawk tlang a ni ber e. MLTP her danglam a nih chuan Zorama grape chingtute pawhin an changkanpui ve dawn em asin.

    Uaiin sawi takah chuan Kana khua kha ka rilruah a lo lang hmasa ber thin. A khaw hminglam ringawt pawhin lung a ti leng a lawm le. Kha inneihnaah khan zofa threnkhatte anga lo in over deuh te pawh an awm ve thovin ka ring thin. Amaherawhchu ngawl an vei ve lo a ni ang, chutiang lam ziak hmuh tur a awm lo. MLTP hi her danglamin Uaiin ngaina zualten lo rui pawh nise, Rangvamual leh Phunchawng vela rakzu chhia ina ruih ai chuan a changkang zawk hrim hrim. A sawrna khawla changkang taka siam a nih dawn tlat avangin, rakzu anga damdawi hlauhawm pawlh avanga thihna a awm tawh dawn bawk si lo. Uaiin rui te chu rakzu rui te angin an thaw a rimchhe ve lovang a, grape rim an nam hiam zawk dawn a ni. Puipun nikhuaah pawh rakzu rimchhe tak rui bula thrut aiin, Uaiin rui buala thrut a nuam zawk maithei asin?

    “Uaiin rui” tih inziak Bible-ah chhiar tur a awm thluah avangin he article ziaktu hian eng nge a an tehreng, tih hriat a duh ve ta tlat mai a. Kum 1993 khan zu-dawr changkangah kalin Uaiin umkhat(Whiskey um pangngai tiat vel) leiin amahin a in zo vek! A thawkna kher mai! Whiskey no nga in aiin a chak fe zawk. Luihai leh pikchuai chuai chuaia awmin a che thei ta lova, zanriah pawh kil peih lovin a mu zankhua zak. A tuk ni lengin a la ruichhu lehnghal! A daihrei zia leh a hrehawm zia chu inchhir awm tak a ni. Hei vang hi a ni ta ve ang, “Uaiin ruiin awm suh u” tia Bible-ah hial an ziahlan ni? Biak Ina berampu te sem in hi a tawk chauh?

    Grape atanga siam Uaiin hralh theih nan MLTP her danglam turin zofate zawng zawng trantlan a pawimawh hle. Kutdawh kan nihna atanga intodelh ve theihna turin kan thawhchhuah ve te hlawk taka hralh theih nan bengsik meuhvin kan ngaihtuah tlang tur a ni. Meikawha trantlan tak a ruanga chu ti e, bal e, tia lo ngiau ve vak vak te hian kutdawh nun hi nuam an ti zawk nge an la kham lo cheu? A kawi a ngila Krista zirtirna zawm/awih si lova mite hmuha intih awihthrat te, lemchang nun te leh mahni kuanglo nawr sek te hi engtikah tak bansan hlawm ang i maw? Politician-te pawhin inthlan leha tlinloh hlau lovin Zofate tana tha tur chu kaltlangpui ngam turin huaisenna nei se. Cabinet-a tel ve lo na na na engvang leh engati nge kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang te mitmei an ven a, biak rawn pawh a tullo?

    Zoramah hian inti pawimawh leh inti thunei kan thrahnem lutuk hi kan thranmawh bawk lian tak a ni. Kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang hruaituten pawimawh berah an inngai threuhva, roreltu te hnenah thurawn(duh thusam) an pe sup sup a. Roreltu te tan pawh a eng ber nge pawm tur tih hriat a har ngawt ang le. Tlawmngai pawl te pawh sawrkar zarzo tuma inhampuarin virbuai sek tawh lo se la. Sakhaw hruaitu te pawhin sawrkar hmalaknaah inrawlh lovin thlaraubo chhanchhuah leh, Lalpa ramzauna tura thawkin inhlan pumhlum tawh zawk rawh se. Roreltu te pawhin roreltu an nih ang ngeiin mipui mimir te thrattlanna tur leh, hmasawnna tura hmalakna reng rengah tuma mitmei veng lovin rorel se la. He thil pahnih te hi a hrangin kalpui ila, tichuan grape chungchanga harsatna te hi a fel vek mai ang.
    MLTP LEH GRAPE
    Lian Kunga,
    20.03.2007

    The Aizawl Post ni 5.3.2007-a chhuak, Grape vangin sawrkarin mipui nge kohhran a thlan dawn tih kha ka lo chhiar ve a. Ni e, Zorama grape chingtuten hahthikula thawhhah man an hlawkpui theih loh avanga an mangan zia hi a namen lo hle. Tunhma atangin roreltu a piangten sumchang thlai chinguar turin zofate min fuih thin a, mi taimaten beiseina sang tak nen theih tawka thawkin thrahnem tak an thar thin. Mahse maw, an beisei te chu chhum reilote lo langa ral leh ta ang hi a la ni zel hrih. State danga grape chingtuten an hausak phah laiin, Zorama erawh chuan an mangangpui a, hlawkna tel chu sawi loh rilru leh tisaah an retheih phah zawk tlat! Tualchher(local) taka an sawngbawl ve chhun te lah khapburna dan a kalh, tiin a hman hmanin an mansak a, a chang leh an duh zat zat an chawitir ve thla ngawt bawk thin.

    Hmalai atang khan Politic leh sakhuana baipawlh chungchangah inhnialna alo intan daih tawh. India ramah pawh vawiin ni thlengin inhnialna a ni ve tho. Mi hmingthang leh kan ngaihsan em em, Pu Nehru leh Pu Gandhi-a te inmilzan lohna zinga pakhat pawh sakhua leh Politic chungchang a ni. Pu Nehru-a khan ram rorelnaah sakhuanna a inrawlh tur a ni lo, tiin a sawi thin. Chutih laiin Pu Gandhi-a chuan sakhuana leh Poltic hi threnhran theih a ni lo, tiin a tang ve thung a. Kum 1992-a Ayodhya buailaia thelh tha duh lova tipunluntua puh, khatih laia UP CM, Mr.Kalyan Singh-a khan Politic leh sakhuana a baipawlh tih India rampumin a hria. Chuvangin kha buaina kha a punlun reng a ni. Kum 2001-a Gujarat State-a Hindu firfiakten Mosolman an thahchiamna chhan pawh kha, sakhua leh Politic thliarhrang lo te rorelna a nih vang a ni. Pawisawilo sangtam takin nunna hlu tak an chan a nih kha.

    Aw le, Engvang leh engati nge sawrkarin MLPT dan herdanglam chungchangah kohhran hruaitu te a rawn kher le? Kohhran chuan kan rama Kristianna a rawn luh tan atang khan zu in hi thilsual a ni, tiin an zirtir a, a in te chu kohhran dan pawnah an hnawtchhuak hial thin. Tin, ngaiteh, “Uaiin ruiin awmsuh u” ti ziak a ni a, “Uaiin in suh u,” tih ziak erawh Bible-ah kan hmu em ni? Hnai lo ve. Tirhkoh Paula-a phei chuan khap ahnekin taksa ngeihtawka in turin Timothe-a kha a fuih hial zawk asin. Zu hi tihrem ahnekin Zoramah a tam em em a, kohhrana inhmang tam takte pawhin a rukin an in tho! Khapburna dan hian awmzia a nei lova, a in mite tan chuan rakzu chu sawi loh a senchi pawh duh hun hunah lei tur a awm. A man erawh a to deuh tih mai a ni.

    Sawrakar chuan mipui mimir te changkanna tur leh hmasawnna turin hna a thawk tur a ni a, hmalakna leh ruahmannaah pawnlam mi, kohhran leh tlawmngai pawl te rawn(advice) a ba miah lo. Kohhran hruaitu te tih tur leh mawhphurhna chu Sawrkar hmalakna nen a dang daih. Themtlengte zawk ang maiin sawrkara an inrawlh ve sek hi a trul lo reng reng. Sawrkar leh sakhuana hi, a hranga a kal loh chuan ram rorelna a buarchuar thin reng a ni. State changkang ni tur leh hmasawn ve tur chuan kan thawhchhuah ve chhun te ngaihsan tur a ni a, a hralhna pawh sawrkar leh a thei a piangin kan buaipui tur a ni.

    Ram changkangah chuan kuthnahawktu te an ngaisang a, an thawhchhuah a lo tam zawk theihna turin an tanpui a, a hralhna tur nen lam an zawnsak thlipthlep thin. Zorama Grape chingtuten hahthilkula an thawhchhuah hi a ropuiin a hlu a, mahse MLTP hian an changkanna a dal tlat erawh a thinur thlak hle. Grape-rah atanga siam Uaiin tho hi a ni lawm ni Biak Ina berampute sem kan in thin hi. Chuti a nih a hnu, engvangin nge kan rama tharchhuah leh siam a nih mai avanga kan han ngaihtheih loh ngawt a? He khapburna dan hi, Grape chingtute harsatna chinfelsak theihna turin her danglam thuai thuai a hun tawh.

    Ramdang ni lo, India ramchhunga Maharastra leh Karnataka State-a grape chingtu te khu entawn tlak tak an ni. Thrangkhat lian liam ta atrang khan grape huan zaupui pui an siam a, a sawrna khawl changkang tak tak an bun ferfur mai a ni. An Uaiin siamchhuah te pawh a Quality a thra a, Frence leh Italy rama siam te aiin a chhe bik lo. He article ziaktu phawh hian kum 2004 khan Pune-a a kal trumin a in ve a, a thlawna in tur tam hle mahse ruikhawpin a in duh lo. Uaiin ruih hrehawmzia a hriat tawh tlat avangin. Ramdang atanga lakluha Custom duty chuangtlai taka pawisa sen treuh ai chuan, henglai vela an Uaiin siam te hi India ram hmun hrang hrangah tlawm zawkin an hralhchhuak hum hum mai a ni. Sawrkarin Excise duty atangin pawisa tam tak a hmu bawk a, an sumhnar zinga pakhat a ni hial tawh. A chingtu te leh a sawrna khawl neitu te pawhin an hlawkpui a, an hlawk tlang a ni ber e. MLTP her danglam a nih chuan Zorama grape chingtute pawhin an changkanpui ve dawn em asin.

    Uaiin sawi takah chuan Kana khua kha ka rilruah a lo lang hmasa ber thin. A khaw hminglam ringawt pawhin lung a ti leng a lawm le. Kha inneihnaah khan zofa threnkhatte anga lo in over deuh te pawh an awm ve thovin ka ring thin. Amaherawhchu ngawl an vei ve lo a ni ang, chutiang lam ziak hmuh tur a awm lo. MLTP hi her danglamin Uaiin ngaina zualten lo rui pawh nise, Rangvamual leh Phunchawng vela rakzu chhia ina ruih ai chuan a changkang zawk hrim hrim. A sawrna khawla changkang taka siam a nih dawn tlat avangin, rakzu anga damdawi hlauhawm pawlh avanga thihna a awm tawh dawn bawk si lo. Uaiin rui te chu rakzu rui te angin an thaw a rimchhe ve lovang a, grape rim an nam hiam zawk dawn a ni. Puipun nikhuaah pawh rakzu rimchhe tak rui bula thrut aiin, Uaiin rui buala thrut a nuam zawk maithei asin?

    “Uaiin rui” tih inziak Bible-ah chhiar tur a awm thluah avangin he article ziaktu hian eng nge a an tehreng, tih hriat a duh ve ta tlat mai a. Kum 1993 khan zu-dawr changkangah kalin Uaiin umkhat(Whiskey um pangngai tiat vel) leiin amahin a in zo vek! A thawkna kher mai! Whiskey no nga in aiin a chak fe zawk. Luihai leh pikchuai chuai chuaia awmin a che thei ta lova, zanriah pawh kil peih lovin a mu zankhua zak. A tuk ni lengin a la ruichhu lehnghal! A daihrei zia leh a hrehawm zia chu inchhir awm tak a ni. Hei vang hi a ni ta ve ang, “Uaiin ruiin awm suh u” tia Bible-ah hial an ziahlan ni? Biak Ina berampu te sem in hi a tawk chauh?

    Grape atanga siam Uaiin hralh theih nan MLTP her danglam turin zofate zawng zawng trantlan a pawimawh hle. Kutdawh kan nihna atanga intodelh ve theihna turin kan thawhchhuah ve te hlawk taka hralh theih nan bengsik meuhvin kan ngaihtuah tlang tur a ni. Meikawha trantlan tak a ruanga chu ti e, bal e, tia lo ngiau ve vak vak te hian kutdawh nun hi nuam an ti zawk nge an la kham lo cheu? A kawi a ngila Krista zirtirna zawm/awih si lova mite hmuha intih awihthrat te, lemchang nun te leh mahni kuanglo nawr sek te hi engtikah tak bansan hlawm ang i maw? Politician-te pawhin inthlan leha tlinloh hlau lovin Zofate tana tha tur chu kaltlangpui ngam turin huaisenna nei se. Cabinet-a tel ve lo na na na engvang leh engati nge kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang te mitmei an ven a, biak rawn pawh a tullo?

    Zoramah hian inti pawimawh leh inti thunei kan thrahnem lutuk hi kan thranmawh bawk lian tak a ni. Kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang hruaituten pawimawh berah an inngai threuhva, roreltu te hnenah thurawn(duh thusam) an pe sup sup a. Roreltu te tan pawh a eng ber nge pawm tur tih hriat a har ngawt ang le. Tlawmngai pawl te pawh sawrkar zarzo tuma inhampuarin virbuai sek tawh lo se la. Sakhaw hruaitu te pawhin sawrkar hmalaknaah inrawlh lovin thlaraubo chhanchhuah leh, Lalpa ramzauna tura thawkin inhlan pumhlum tawh zawk rawh se. Roreltu te pawhin roreltu an nih ang ngeiin mipui mimir te thrattlanna tur leh, hmasawnna tura hmalakna reng rengah tuma mitmei veng lovin rorel se la. He thil pahnih te hi a hrangin kalpui ila, tichuan grape chungchanga harsatna te hi a fel vek mai ang.

    Misual si lo mahse misual.com enkawltute leh chhiar thin zawng zawng te u, ka article “Zofaten Sakhuana kan rui e” tih kha fakselna a tamin ngaihdan thawhtute zawng zawng chungah lawm thu ka hrilh a che u. Kan zoram leh a chhunga chengte hi, State dangte nena khaikhin ralah chuan kawng engkimah kan hnufual hle. A bik takin hlemhletna leh kristianna pawnlangin zofate min manbet tlat a. Chuta tanga hruichhuak tur chuan tuna hruitetu hi an hlawhchham ta ni berin a lang? Chuvangin nangni thanghar te ti ve tawh mai ang,(Kum 48 ka pel mek sia) in siam thrat loh chuan tu dangin nge siam tha chuang ang.
    Aw le, hei article ka rawn post ve ringawt a, a enkawltuten min ngaihthiam ka beisei. He article pawh hi, han chai leh ul maw le.

    MLTP LEH GRAPE. Lian Kunga,
    The Aizawl Post ni 5.3.2007-a chhuak, Grape vangin sawrkarin mipui nge kohhran a thlan dawn tih kha ka lo chhiar ve a. Ni e, Zorama grape chingtuten hahthikula thawhhah man an hlawkpui theih loh avanga an mangan zia hi a namen lo hle. Tunhma atangin roreltu a piangten sumchang thlai chinguar turin zofate min fuih thin a, mi taimaten beiseina sang tak nen theih tawka thawkin thrahnem tak an thar thin. Mahse maw, an beisei te chu chhum reilote lo langa ral leh ta ang hi a la ni zel hrih. State danga grape chingtuten an hausak phah laiin, Zorama erawh chuan an mangangpui a, hlawkna tel chu sawi loh rilru leh tisaah an retheih phah zawk tlat! Tualchher(local) taka an sawngbawl ve chhun te lah khapburna dan a kalh, tiin a hman hmanin an mansak a, a chang leh an duh zat zat an chawitir ve thla ngawt bawk thin.

    Hmalai atang khan Politic leh sakhuana baipawlh chungchangah inhnialna alo intan daih tawh. India ramah pawh vawiin ni thlengin inhnialna a ni ve tho. Mi hmingthang leh kan ngaihsan em em, Pu Nehru leh Pu Gandhi-a te inmilzan lohna zinga pakhat pawh sakhua leh Politic chungchang a ni. Pu Nehru-a khan ram rorelnaah sakhuanna a inrawlh tur a ni lo, tiin a sawi thin. Chutih laiin Pu Gandhi-a chuan sakhuana leh Poltic hi threnhran theih a ni lo, tiin a tang ve thung a. Kum 1992-a Ayodhya buailaia thelh tha duh lova tipunluntua puh, khatih laia UP CM, Mr.Kalyan Singh-a khan Politic leh sakhuana a baipawlh tih India rampumin a hria. Chuvangin kha buaina kha a punlun reng a ni. Kum 2001-a Gujarat State-a Hindu firfiakten Mosolman an thahchiamna chhan pawh kha, sakhua leh Politic thliarhrang lo te rorelna a nih vang a ni. Pawisawilo sangtam takin nunna hlu tak an chan a nih kha.

    Aw le, Engvang leh engati nge sawrkarin MLPT dan herdanglam chungchangah kohhran hruaitu te a rawn kher le? Kohhran chuan kan rama Kristianna a rawn luh tan atang khan zu in hi thilsual a ni, tiin an zirtir a, a in te chu kohhran dan pawnah an hnawtchhuak hial thin. Tin, ngaiteh, “Uaiin ruiin awmsuh u” ti ziak a ni a, “Uaiin in suh u,” tih ziak erawh Bible-ah kan hmu em ni? Hnai lo ve. Tirhkoh Paula-a phei chuan khap ahnekin taksa ngeihtawka in turin Timothe-a kha a fuih hial zawk asin. Zu hi tihrem ahnekin Zoramah a tam em em a, kohhrana inhmang tam takte pawhin a rukin an in tho! Khapburna dan hian awmzia a nei lova, a in mite tan chuan rakzu chu sawi loh a senchi pawh duh hun hunah lei tur a awm. A man erawh a to deuh tih mai a ni.

    Sawrakar chuan mipui mimir te changkanna tur leh hmasawnna turin hna a thawk tur a ni a, hmalakna leh ruahmannaah pawnlam mi, kohhran leh tlawmngai pawl te rawn(advice) a ba miah lo. Kohhran hruaitu te tih tur leh mawhphurhna chu Sawrkar hmalakna nen a dang daih. Themtlengte zawk ang maiin sawrkara an inrawlh ve sek hi a trul lo reng reng. Sawrkar leh sakhuana hi, a hranga a kal loh chuan ram rorelna a buarchuar thin reng a ni. State changkang ni tur leh hmasawn ve tur chuan kan thawhchhuah ve chhun te ngaihsan tur a ni a, a hralhna pawh sawrkar leh a thei a piangin kan buaipui tur a ni.

    Ram changkangah chuan kuthnahawktu te an ngaisang a, an thawhchhuah a lo tam zawk theihna turin an tanpui a, a hralhna tur nen lam an zawnsak thlipthlep thin. Zorama Grape chingtuten hahthilkula an thawhchhuah hi a ropuiin a hlu a, mahse MLTP hian an changkanna a dal tlat erawh a thinur thlak hle. Grape-rah atanga siam Uaiin tho hi a ni lawm ni Biak Ina berampute sem kan in thin hi. Chuti a nih a hnu, engvangin nge kan rama tharchhuah leh siam a nih mai avanga kan han ngaihtheih loh ngawt a? He khapburna dan hi, Grape chingtute harsatna chinfelsak theihna turin her danglam thuai thuai a hun tawh.

    Ramdang ni lo, India ramchhunga Maharastra leh Karnataka State-a grape chingtu te khu entawn tlak tak an ni. Thrangkhat lian liam ta atrang khan grape huan zaupui pui an siam a, a sawrna khawl changkang tak tak an bun ferfur mai a ni. An Uaiin siamchhuah te pawh a Quality a thra a, Frence leh Italy rama siam te aiin a chhe bik lo. He article ziaktu phawh hian kum 2004 khan Pune-a a kal trumin a in ve a, a thlawna in tur tam hle mahse ruikhawpin a in duh lo. Uaiin ruih hrehawmzia a hriat tawh tlat avangin. Ramdang atanga lakluha Custom duty chuangtlai taka pawisa sen treuh ai chuan, henglai vela an Uaiin siam te hi India ram hmun hrang hrangah tlawm zawkin an hralhchhuak hum hum mai a ni. Sawrkarin Excise duty atangin pawisa tam tak a hmu bawk a, an sumhnar zinga pakhat a ni hial tawh. A chingtu te leh a sawrna khawl neitu te pawhin an hlawkpui a, an hlawk tlang a ni ber e. MLTP her danglam a nih chuan Zorama grape chingtute pawhin an changkanpui ve dawn em asin.

    Uaiin sawi takah chuan Kana khua kha ka rilruah a lo lang hmasa ber thin. A khaw hminglam ringawt pawhin lung a ti leng a lawm le. Kha inneihnaah khan zofa threnkhatte anga lo in over deuh te pawh an awm ve thovin ka ring thin. Amaherawhchu ngawl an vei ve lo a ni ang, chutiang lam ziak hmuh tur a awm lo. MLTP hi her danglamin Uaiin ngaina zualten lo rui pawh nise, Rangvamual leh Phunchawng vela rakzu chhia ina ruih ai chuan a changkang zawk hrim hrim. A sawrna khawla changkang taka siam a nih dawn tlat avangin, rakzu anga damdawi hlauhawm pawlh avanga thihna a awm tawh dawn bawk si lo. Uaiin rui te chu rakzu rui te angin an thaw a rimchhe ve lovang a, grape rim an nam hiam zawk dawn a ni. Puipun nikhuaah pawh rakzu rimchhe tak rui bula thrut aiin, Uaiin rui buala thrut a nuam zawk maithei asin?

    “Uaiin rui” tih inziak Bible-ah chhiar tur a awm thluah avangin he article ziaktu hian eng nge a an tehreng, tih hriat a duh ve ta tlat mai a. Kum 1993 khan zu-dawr changkangah kalin Uaiin umkhat(Whiskey um pangngai tiat vel) leiin amahin a in zo vek! A thawkna kher mai! Whiskey no nga in aiin a chak fe zawk. Luihai leh pikchuai chuai chuaia awmin a che thei ta lova, zanriah pawh kil peih lovin a mu zankhua zak. A tuk ni lengin a la ruichhu lehnghal! A daihrei zia leh a hrehawm zia chu inchhir awm tak a ni. Hei vang hi a ni ta ve ang, “Uaiin ruiin awm suh u” tia Bible-ah hial an ziahlan ni? Biak Ina berampu te sem in hi a tawk chauh?

    Grape atanga siam Uaiin hralh theih nan MLTP her danglam turin zofate zawng zawng trantlan a pawimawh hle. Kutdawh kan nihna atanga intodelh ve theihna turin kan thawhchhuah ve te hlawk taka hralh theih nan bengsik meuhvin kan ngaihtuah tlang tur a ni. Meikawha trantlan tak a ruanga chu ti e, bal e, tia lo ngiau ve vak vak te hian kutdawh nun hi nuam an ti zawk nge an la kham lo cheu? A kawi a ngila Krista zirtirna zawm/awih si lova mite hmuha intih awihthrat te, lemchang nun te leh mahni kuanglo nawr sek te hi engtikah tak bansan hlawm ang i maw? Politician-te pawhin inthlan leha tlinloh hlau lovin Zofate tana tha tur chu kaltlangpui ngam turin huaisenna nei se. Cabinet-a tel ve lo na na na engvang leh engati nge kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang te mitmei an ven a, biak rawn pawh a tullo?

    Zoramah hian inti pawimawh leh inti thunei kan thrahnem lutuk hi kan thranmawh bawk lian tak a ni. Kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang hruaituten pawimawh berah an inngai threuhva, roreltu te hnenah thurawn(duh thusam) an pe sup sup a. Roreltu te tan pawh a eng ber nge pawm tur tih hriat a har ngawt ang le. Tlawmngai pawl te pawh sawrkar zarzo tuma inhampuarin virbuai sek tawh lo se la. Sakhaw hruaitu te pawhin sawrkar hmalaknaah inrawlh lovin thlaraubo chhanchhuah leh, Lalpa ramzauna tura thawkin inhlan pumhlum tawh zawk rawh se. Roreltu te pawhin roreltu an nih ang ngeiin mipui mimir te thrattlanna tur leh, hmasawnna tura hmalakna reng rengah tuma mitmei veng lovin rorel se la. He thil pahnih te hi a hrangin kalpui ila, tichuan grape chungchanga harsatna te hi a fel vek mai ang.
    MLTP LEH GRAPE
    Lian Kunga,
    20.03.2007

    The Aizawl Post ni 5.3.2007-a chhuak, Grape vangin sawrkarin mipui nge kohhran a thlan dawn tih kha ka lo chhiar ve a. Ni e, Zorama grape chingtuten hahthikula thawhhah man an hlawkpui theih loh avanga an mangan zia hi a namen lo hle. Tunhma atangin roreltu a piangten sumchang thlai chinguar turin zofate min fuih thin a, mi taimaten beiseina sang tak nen theih tawka thawkin thrahnem tak an thar thin. Mahse maw, an beisei te chu chhum reilote lo langa ral leh ta ang hi a la ni zel hrih. State danga grape chingtuten an hausak phah laiin, Zorama erawh chuan an mangangpui a, hlawkna tel chu sawi loh rilru leh tisaah an retheih phah zawk tlat! Tualchher(local) taka an sawngbawl ve chhun te lah khapburna dan a kalh, tiin a hman hmanin an mansak a, a chang leh an duh zat zat an chawitir ve thla ngawt bawk thin.

    Hmalai atang khan Politic leh sakhuana baipawlh chungchangah inhnialna alo intan daih tawh. India ramah pawh vawiin ni thlengin inhnialna a ni ve tho. Mi hmingthang leh kan ngaihsan em em, Pu Nehru leh Pu Gandhi-a te inmilzan lohna zinga pakhat pawh sakhua leh Politic chungchang a ni. Pu Nehru-a khan ram rorelnaah sakhuanna a inrawlh tur a ni lo, tiin a sawi thin. Chutih laiin Pu Gandhi-a chuan sakhuana leh Poltic hi threnhran theih a ni lo, tiin a tang ve thung a. Kum 1992-a Ayodhya buailaia thelh tha duh lova tipunluntua puh, khatih laia UP CM, Mr.Kalyan Singh-a khan Politic leh sakhuana a baipawlh tih India rampumin a hria. Chuvangin kha buaina kha a punlun reng a ni. Kum 2001-a Gujarat State-a Hindu firfiakten Mosolman an thahchiamna chhan pawh kha, sakhua leh Politic thliarhrang lo te rorelna a nih vang a ni. Pawisawilo sangtam takin nunna hlu tak an chan a nih kha.

    Aw le, Engvang leh engati nge sawrkarin MLPT dan herdanglam chungchangah kohhran hruaitu te a rawn kher le? Kohhran chuan kan rama Kristianna a rawn luh tan atang khan zu in hi thilsual a ni, tiin an zirtir a, a in te chu kohhran dan pawnah an hnawtchhuak hial thin. Tin, ngaiteh, “Uaiin ruiin awmsuh u” ti ziak a ni a, “Uaiin in suh u,” tih ziak erawh Bible-ah kan hmu em ni? Hnai lo ve. Tirhkoh Paula-a phei chuan khap ahnekin taksa ngeihtawka in turin Timothe-a kha a fuih hial zawk asin. Zu hi tihrem ahnekin Zoramah a tam em em a, kohhrana inhmang tam takte pawhin a rukin an in tho! Khapburna dan hian awmzia a nei lova, a in mite tan chuan rakzu chu sawi loh a senchi pawh duh hun hunah lei tur a awm. A man erawh a to deuh tih mai a ni.

    Sawrakar chuan mipui mimir te changkanna tur leh hmasawnna turin hna a thawk tur a ni a, hmalakna leh ruahmannaah pawnlam mi, kohhran leh tlawmngai pawl te rawn(advice) a ba miah lo. Kohhran hruaitu te tih tur leh mawhphurhna chu Sawrkar hmalakna nen a dang daih. Themtlengte zawk ang maiin sawrkara an inrawlh ve sek hi a trul lo reng reng. Sawrkar leh sakhuana hi, a hranga a kal loh chuan ram rorelna a buarchuar thin reng a ni. State changkang ni tur leh hmasawn ve tur chuan kan thawhchhuah ve chhun te ngaihsan tur a ni a, a hralhna pawh sawrkar leh a thei a piangin kan buaipui tur a ni.

    Ram changkangah chuan kuthnahawktu te an ngaisang a, an thawhchhuah a lo tam zawk theihna turin an tanpui a, a hralhna tur nen lam an zawnsak thlipthlep thin. Zorama Grape chingtuten hahthilkula an thawhchhuah hi a ropuiin a hlu a, mahse MLTP hian an changkanna a dal tlat erawh a thinur thlak hle. Grape-rah atanga siam Uaiin tho hi a ni lawm ni Biak Ina berampute sem kan in thin hi. Chuti a nih a hnu, engvangin nge kan rama tharchhuah leh siam a nih mai avanga kan han ngaihtheih loh ngawt a? He khapburna dan hi, Grape chingtute harsatna chinfelsak theihna turin her danglam thuai thuai a hun tawh.

    Ramdang ni lo, India ramchhunga Maharastra leh Karnataka State-a grape chingtu te khu entawn tlak tak an ni. Thrangkhat lian liam ta atrang khan grape huan zaupui pui an siam a, a sawrna khawl changkang tak tak an bun ferfur mai a ni. An Uaiin siamchhuah te pawh a Quality a thra a, Frence leh Italy rama siam te aiin a chhe bik lo. He article ziaktu phawh hian kum 2004 khan Pune-a a kal trumin a in ve a, a thlawna in tur tam hle mahse ruikhawpin a in duh lo. Uaiin ruih hrehawmzia a hriat tawh tlat avangin. Ramdang atanga lakluha Custom duty chuangtlai taka pawisa sen treuh ai chuan, henglai vela an Uaiin siam te hi India ram hmun hrang hrangah tlawm zawkin an hralhchhuak hum hum mai a ni. Sawrkarin Excise duty atangin pawisa tam tak a hmu bawk a, an sumhnar zinga pakhat a ni hial tawh. A chingtu te leh a sawrna khawl neitu te pawhin an hlawkpui a, an hlawk tlang a ni ber e. MLTP her danglam a nih chuan Zorama grape chingtute pawhin an changkanpui ve dawn em asin.

    Uaiin sawi takah chuan Kana khua kha ka rilruah a lo lang hmasa ber thin. A khaw hminglam ringawt pawhin lung a ti leng a lawm le. Kha inneihnaah khan zofa threnkhatte anga lo in over deuh te pawh an awm ve thovin ka ring thin. Amaherawhchu ngawl an vei ve lo a ni ang, chutiang lam ziak hmuh tur a awm lo. MLTP hi her danglamin Uaiin ngaina zualten lo rui pawh nise, Rangvamual leh Phunchawng vela rakzu chhia ina ruih ai chuan a changkang zawk hrim hrim. A sawrna khawla changkang taka siam a nih dawn tlat avangin, rakzu anga damdawi hlauhawm pawlh avanga thihna a awm tawh dawn bawk si lo. Uaiin rui te chu rakzu rui te angin an thaw a rimchhe ve lovang a, grape rim an nam hiam zawk dawn a ni. Puipun nikhuaah pawh rakzu rimchhe tak rui bula thrut aiin, Uaiin rui buala thrut a nuam zawk maithei asin?

    “Uaiin rui” tih inziak Bible-ah chhiar tur a awm thluah avangin he article ziaktu hian eng nge a an tehreng, tih hriat a duh ve ta tlat mai a. Kum 1993 khan zu-dawr changkangah kalin Uaiin umkhat(Whiskey um pangngai tiat vel) leiin amahin a in zo vek! A thawkna kher mai! Whiskey no nga in aiin a chak fe zawk. Luihai leh pikchuai chuai chuaia awmin a che thei ta lova, zanriah pawh kil peih lovin a mu zankhua zak. A tuk ni lengin a la ruichhu lehnghal! A daihrei zia leh a hrehawm zia chu inchhir awm tak a ni. Hei vang hi a ni ta ve ang, “Uaiin ruiin awm suh u” tia Bible-ah hial an ziahlan ni? Biak Ina berampu te sem in hi a tawk chauh?

    Grape atanga siam Uaiin hralh theih nan MLTP her danglam turin zofate zawng zawng trantlan a pawimawh hle. Kutdawh kan nihna atanga intodelh ve theihna turin kan thawhchhuah ve te hlawk taka hralh theih nan bengsik meuhvin kan ngaihtuah tlang tur a ni. Meikawha trantlan tak a ruanga chu ti e, bal e, tia lo ngiau ve vak vak te hian kutdawh nun hi nuam an ti zawk nge an la kham lo cheu? A kawi a ngila Krista zirtirna zawm/awih si lova mite hmuha intih awihthrat te, lemchang nun te leh mahni kuanglo nawr sek te hi engtikah tak bansan hlawm ang i maw? Politician-te pawhin inthlan leha tlinloh hlau lovin Zofate tana tha tur chu kaltlangpui ngam turin huaisenna nei se. Cabinet-a tel ve lo na na na engvang leh engati nge kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang te mitmei an ven a, biak rawn pawh a tullo?

    Zoramah hian inti pawimawh leh inti thunei kan thrahnem lutuk hi kan thranmawh bawk lian tak a ni. Kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang hruaituten pawimawh berah an inngai threuhva, roreltu te hnenah thurawn(duh thusam) an pe sup sup a. Roreltu te tan pawh a eng ber nge pawm tur tih hriat a har ngawt ang le. Tlawmngai pawl te pawh sawrkar zarzo tuma inhampuarin virbuai sek
    MLTP LEH GRAPE
    Lian Kunga,
    20.03.2007

    The Aizawl Post ni 5.3.2007-a chhuak, Grape vangin sawrkarin mipui nge kohhran a thlan dawn tih kha ka lo chhiar ve a. Ni e, Zorama grape chingtuten hahthikula thawhhah man an hlawkpui theih loh avanga an mangan zia hi a namen lo hle. Tunhma atangin roreltu a piangten sumchang thlai chinguar turin zofate min fuih thin a, mi taimaten beiseina sang tak nen theih tawka thawkin thrahnem tak an thar thin. Mahse maw, an beisei te chu chhum reilote lo langa ral leh ta ang hi a la ni zel hrih. State danga grape chingtuten an hausak phah laiin, Zorama erawh chuan an mangangpui a, hlawkna tel chu sawi loh rilru leh tisaah an retheih phah zawk tlat! Tualchher(local) taka an sawngbawl ve chhun te lah khapburna dan a kalh, tiin a hman hmanin an mansak a, a chang leh an duh zat zat an chawitir ve thla ngawt bawk thin.

    Hmalai atang khan Politic leh sakhuana baipawlh chungchangah inhnialna alo intan daih tawh. India ramah pawh vawiin ni thlengin inhnialna a ni ve tho. Mi hmingthang leh kan ngaihsan em em, Pu Nehru leh Pu Gandhi-a te inmilzan lohna zinga pakhat pawh sakhua leh Politic chungchang a ni. Pu Nehru-a khan ram rorelnaah sakhuanna a inrawlh tur a ni lo, tiin a sawi thin. Chutih laiin Pu Gandhi-a chuan sakhuana leh Poltic hi threnhran theih a ni lo, tiin a tang ve thung a. Kum 1992-a Ayodhya buailaia thelh tha duh lova tipunluntua puh, khatih laia UP CM, Mr.Kalyan Singh-a khan Politic leh sakhuana a baipawlh tih India rampumin a hria. Chuvangin kha buaina kha a punlun reng a ni. Kum 2001-a Gujarat State-a Hindu firfiakten Mosolman an thahchiamna chhan pawh kha, sakhua leh Politic thliarhrang lo te rorelna a nih vang a ni. Pawisawilo sangtam takin nunna hlu tak an chan a nih kha.

    Aw le, Engvang leh engati nge sawrkarin MLPT dan herdanglam chungchangah kohhran hruaitu te a rawn kher le? Kohhran chuan kan rama Kristianna a rawn luh tan atang khan zu in hi thilsual a ni, tiin an zirtir a, a in te chu kohhran dan pawnah an hnawtchhuak hial thin. Tin, ngaiteh, “Uaiin ruiin awmsuh u” ti ziak a ni a, “Uaiin in suh u,” tih ziak erawh Bible-ah kan hmu em ni? Hnai lo ve. Tirhkoh Paula-a phei chuan khap ahnekin taksa ngeihtawka in turin Timothe-a kha a fuih hial zawk asin. Zu hi tihrem ahnekin Zoramah a tam em em a, kohhrana inhmang tam takte pawhin a rukin an in tho! Khapburna dan hian awmzia a nei lova, a in mite tan chuan rakzu chu sawi loh a senchi pawh duh hun hunah lei tur a awm. A man erawh a to deuh tih mai a ni.

    Sawrakar chuan mipui mimir te changkanna tur leh hmasawnna turin hna a thawk tur a ni a, hmalakna leh ruahmannaah pawnlam mi, kohhran leh tlawmngai pawl te rawn(advice) a ba miah lo. Kohhran hruaitu te tih tur leh mawhphurhna chu Sawrkar hmalakna nen a dang daih. Themtlengte zawk ang maiin sawrkara an inrawlh ve sek hi a trul lo reng reng. Sawrkar leh sakhuana hi, a hranga a kal loh chuan ram rorelna a buarchuar thin reng a ni. State changkang ni tur leh hmasawn ve tur chuan kan thawhchhuah ve chhun te ngaihsan tur a ni a, a hralhna pawh sawrkar leh a thei a piangin kan buaipui tur a ni.

    Ram changkangah chuan kuthnahawktu te an ngaisang a, an thawhchhuah a lo tam zawk theihna turin an tanpui a, a hralhna tur nen lam an zawnsak thlipthlep thin. Zorama Grape chingtuten hahthilkula an thawhchhuah hi a ropuiin a hlu a, mahse MLTP hian an changkanna a dal tlat erawh a thinur thlak hle. Grape-rah atanga siam Uaiin tho hi a ni lawm ni Biak Ina berampute sem kan in thin hi. Chuti a nih a hnu, engvangin nge kan rama tharchhuah leh siam a nih mai avanga kan han ngaihtheih loh ngawt a? He khapburna dan hi, Grape chingtute harsatna chinfelsak theihna turin her danglam thuai thuai a hun tawh.

    Ramdang ni lo, India ramchhunga Maharastra leh Karnataka State-a grape chingtu te khu entawn tlak tak an ni. Thrangkhat lian liam ta atrang khan grape huan zaupui pui an siam a, a sawrna khawl changkang tak tak an bun ferfur mai a ni. An Uaiin siamchhuah te pawh a Quality a thra a, Frence leh Italy rama siam te aiin a chhe bik lo. He article ziaktu phawh hian kum 2004 khan Pune-a a kal trumin a in ve a, a thlawna in tur tam hle mahse ruikhawpin a in duh lo. Uaiin ruih hrehawmzia a hriat tawh tlat avangin. Ramdang atanga lakluha Custom duty chuangtlai taka pawisa sen treuh ai chuan, henglai vela an Uaiin siam te hi India ram hmun hrang hrangah tlawm zawkin an hralhchhuak hum hum mai a ni. Sawrkarin Excise duty atangin pawisa tam tak a hmu bawk a, an sumhnar zinga pakhat a ni hial tawh. A chingtu te leh a sawrna khawl neitu te pawhin an hlawkpui a, an hlawk tlang a ni ber e. MLTP her danglam a nih chuan Zorama grape chingtute pawhin an changkanpui ve dawn em asin.

    Uaiin sawi takah chuan Kana khua kha ka rilruah a lo lang hmasa ber thin. A khaw hminglam ringawt pawhin lung a ti leng a lawm le. Kha inneihnaah khan zofa threnkhatte anga lo in over deuh te pawh an awm ve thovin ka ring thin. Amaherawhchu ngawl an vei ve lo a ni ang, chutiang lam ziak hmuh tur a awm lo. MLTP hi her danglamin Uaiin ngaina zualten lo rui pawh nise, Rangvamual leh Phunchawng vela rakzu chhia ina ruih ai chuan a changkang zawk hrim hrim. A sawrna khawla changkang taka siam a nih dawn tlat avangin, rakzu anga damdawi hlauhawm pawlh avanga thihna a awm tawh dawn bawk si lo. Uaiin rui te chu rakzu rui te angin an thaw a rimchhe ve lovang a, grape rim an nam hiam zawk dawn a ni. Puipun nikhuaah pawh rakzu rimchhe tak rui bula thrut aiin, Uaiin rui buala thrut a nuam zawk maithei asin?

    “Uaiin rui” tih inziak Bible-ah chhiar tur a awm thluah avangin he article ziaktu hian eng nge a an tehreng, tih hriat a duh ve ta tlat mai a. Kum 1993 khan zu-dawr changkangah kalin Uaiin umkhat(Whiskey um pangngai tiat vel) leiin amahin a in zo vek! A thawkna kher mai! Whiskey no nga in aiin a chak fe zawk. Luihai leh pikchuai chuai chuaia awmin a che thei ta lova, zanriah pawh kil peih lovin a mu zankhua zak. A tuk ni lengin a la ruichhu lehnghal! A daihrei zia leh a hrehawm zia chu inchhir awm tak a ni. Hei vang hi a ni ta ve ang, “Uaiin ruiin awm suh u” tia Bible-ah hial an ziahlan ni? Biak Ina berampu te sem in hi a tawk chauh?

    Grape atanga siam Uaiin hralh theih nan MLTP her danglam turin zofate zawng zawng trantlan a pawimawh hle. Kutdawh kan nihna atanga intodelh ve theihna turin kan thawhchhuah ve te hlawk taka hralh theih nan bengsik meuhvin kan ngaihtuah tlang tur a ni. Meikawha trantlan tak a ruanga chu ti e, bal e, tia lo ngiau ve vak vak te hian kutdawh nun hi nuam an ti zawk nge an la kham lo cheu? A kawi a ngila Krista zirtirna zawm/awih si lova mite hmuha intih awihthrat te, lemchang nun te leh mahni kuanglo nawr sek te hi engtikah tak bansan hlawm ang i maw? Politician-te pawhin inthlan leha tlinloh hlau lovin Zofate tana tha tur chu kaltlangpui ngam turin huaisenna nei se. Cabinet-a tel ve lo na na na engvang leh engati nge kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang te mitmei an ven a, biak rawn pawh a tullo?

    Zoramah hian inti pawimawh leh inti thunei kan thrahnem lutuk hi kan thranmawh bawk lian tak a ni. Kohhran hruaitu te leh tlawmngai pawl hrang hrang hruaituten pawimawh berah an inngai threuhva, roreltu te hnenah thurawn(duh thusam) an pe sup sup a. Roreltu te tan pawh a eng ber nge pawm tur tih hriat a har ngawt ang le. Tlawmngai pawl te pawh sawrkar zarzo tuma inhampuarin virbuai sek tawh lo se la. Sakhaw hruaitu te pawhin sawrkar hmalaknaah inrawlh lovin thlaraubo chhanchhuah leh, Lalpa ramzauna tura thawkin inhlan pumhlum tawh zawk rawh se. Roreltu te pawhin roreltu an nih ang ngeiin mipui mimir te thrattlanna tur leh, hmasawnna tura hmalakna reng rengah tuma mitmei veng lovin rorel se la. He thil pahnih te hi a hrangin kalpui ila, tichuan grape chungchanga harsatna te hi a fel vek mai ang.

    Report this comment

  25. 25
    Carrie Says:

    Same article appears four times, perhaps by mistake.
    But it is liquidly intersting.

    Report this comment

  26. 26
    mums Says:

    in va comment sei hlawm ve, hehe!!!!

    Report this comment

  27. 27
    Carrie Says:

    Actually, its five times

    Report this comment

  28. 28
    mums Says:

    ani dawn tak e, ka lo enchiang lo a.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.