Science vrs Senses (Mihring hriatnate)

April 15th, 2010 8:15 pm by coolsoul09

Dawhkan te hi empty space mai a ni!

Mihringte hian kan hriatna innghahna leh behchhan atan hian hriatna peng hrang hrang kan neih hmuha hriatna, khawiha hriatna, benga hriatna, tui leh tui lo hriatna, rim hriatna te hi kan hmang a. Heng kan hriatnate hmanga kan hrilhfiah thiam phak baka chuangah hian Science thiamna te kan hmang leh bawk a. (Science thiamna leh he mihring finna-in a chhuifiah thiam bak hi a la awm ta cheu thin a, Pathian emaw Ramhuai emaw thiltihah kan puh tawh thin), A chang chuan science thiamna hmanga kan thil hmuhchhuah leh kan mihring hriatna te hi a inkalh tlata a lan chang a awm thin a. Science lama thiamna uanpui tham nei lo mah ila, hemi chungchang hi i han sep rawtui ve reng reng teh ang.

Science chuan mita kan hmuh theih thil sakhat reng reng mai hi empty space mai a nihzia min hrilh a. Dawhkan kan tih te pawh hi engmah lo mai, thil ruak satliah mai a ni tiin min hrilh a. Mita kan hmuh leh kan khawih lemin, a sak tlat a, thil sakhat solid niin kan hre si. Kan hriatnain min hrilh hi nge maw dik zawka, science thiamna hmanga scientist-te chhuichhuah hi le?

Science thlirna hi tlemin i han bihchiang dawn teh ang. Science chuan thil engkim mai, he khawvela nihphung neia awm hrim hrim hi, thil nihphung nei te ber mai atom an tih mai inhlawmkhawmin a siam a ni tiin min hrilh a. Chu atom kan tih chu kan bihchian leh zual chuan, a laiah nucleus a awm a, chu nucleus chu neutrons leh protons an tih mai inbelhbawmin a siam a ni leh chhawng a. Tichuan, nucleus chu electrons an tih maite chuan an helkual mup mup mai a.

Atom pianzia hi kan suangtuah thiam theih nan, tihian i han sawifiah dawn teh ang. Atom lai taka nucleus awm chu electrons an tih maite’n hla deuh de daw atangin an helkual mup mup a. An helkualna kawng hi a ngai reng lova, a changin nucleus hnaih deuhvah an hel a, a chang leh an tawlh hla leh a. A changin bial lek lekin an hel a, a chang leh a tungsawl deuh te pawhin an hel bawk a. Nucleus leh electrons te Atom chhunga hetia phuarkhawmtu hi, an inhiptawnna energy (thahrui) chu a ni.

Atom hi a te em em mai a, mit lawnga hmuh theih pawh a ni lova. Tichuan, a chhungril lehzual zawka nucleus kan tih phei chu, a tet lehzualdan turzia mai chuh ! Kan hisap thiam em aw ? Theih ni ta sela, nucleus chu lakhawm ta ila, kuttum tiat vel kan sawrkhawm theih chuan, Atom len zawng tur chu Delhi khawpui tiat zet a ni hial ang a. Delhi khawpui tiat zetin electrons inphuarkhawm chu a vir mup mup mai dawn tihna a nih chu.

Atom-a ‘thahrui’ (empty space) hi labo vek thei ta ila, he kan khawvel pumpuia a sakhat takzet awma chu kutzungpui tia leng lawng chauh a ni dawn tihna a ni. Kan hrethiam em aw ? Science zirlaite tan chuan hriatthiam a harin ka ring lova. Mahse, science lam leh atom nihphung la zir chiang ve ngai lote tan chuan hriatthiam a har deuh mai thei thung.

Tichuan, a nih leh kan mit chuan heng thil sakhat (anga lang) dawhkan te hi ‘thil sakhat’ a ni e, tiin min hrilh a, kuta kan han khawih chuan a lo sak ngei bawk a, tichuan kan hriatna pahnihte chuan ‘thil sakhat’ a ni tih min hriattir ta a. Science lahin boruak (air) kan tih ai mah pawha hmunawl (space) nei tam zawk a ni a ti mauh mai si.

Hetia science-in a hrilhfiah miau avanga, buluk chhuaha bang sut tlang tum te pawh an lo awm tawh thin a. Mahse, kan taksa pawh hi dawhkan ang bawka atom mal te takte te nuai tel eng emaw zatin a siam a ni a. Kan taksa-a thahrui inphuarkhawm leh dawhkana thahrui inphuarkhawm kha a han insu ta a. A force insuttawnna avang chuan boruak kan paltlang mai mai angin kan paltlang thei ta lo a ni.

Science thiamna atanga hriatna (knowledge) kan chhar leh kan mihring hriatna (senses) atanga hriatna kan neihte hi inmil lo viauvin lang mahse, science hrilhfiahnate chiang zawka kan bihchian chuan, a inmil lohna a awm lem hauh lo tih hi a lang chiang hle thova. Kan hriatna innghahna atan hian an pawimawh ve ve a ni.

Ngawiteh u, sawifiah ka tum luat lama ka sawibuai hmain ka duhtawk teh ang. He article hi “Tau Meichher Chhi” Kolasib-a hmuh a nih thu comments lama ka intiamkam anga ka ziak a ni. He science theory hi rin harsa ti in awm nawkin ka ring a. Rinna tih ngheh duh tan chuan ‘google’ lamah tuan tawh mai tur a ni.

Similar Posts:

Recent Posts:

71 Responses to “Science vrs Senses (Mihring hriatnate)”

Pages: « 1 [2] Show All

  1. 51
    lushai_er Says:

    Sorry wormhole ni e, i va hre rang ve ! Physics hi ka zir tawi lutuk!

    Report this comment

  2. 52
    darchhunval Says:

    @nell_maiden,hlauthawng hma lo nasa a sin,tui thianghlim tha ber hnar chu ruahtui leh ground water tho tho a ni kumkhua ang,Ozone danna thaber pawh ramngaw tha leh polution control tho a ni bawk ang.chutiang zelin science Pa_thian ho in an tihfuh viau ni a a tir a lang,insectiicide,damdawi chak,genetic engineered foods and animal te pawh hichin tawk neih a tha.

    Nimin lawka khawvelin hlawk leh tha a ngaih vawiin ni a tha leh ta lo a tam a sin.Mihring damdawi atan meuh pawh a khawvel deng chhuak khawpa tha a ngaih vawiin ni a tur hlauhawm ber aia tihbaiawm nita pawh ka hre teuh.Fimkhur a ngai ve e tih thu hla a ni.

    Report this comment

  3. 53
    Rugga Says:

    A bengvarthlak viau tho nain duh aiin a tawi hrat…hei aia thuk a ngaihthlak zel chakawm hle mai.

    Report this comment

  4. 54
    Uaiizzz Says:

    “Dawhkan te hi empty space mai a ni” tih ang chi hi eng SCIENCE Theory berin nge sawi le??? Hei hi chu ka hre chak ve tlat..

    @ nell_maiden : i comment ho hi a ngaihnawm e..

    Atom ho hian bonding an siam a.. khami bonding nature a zir khan, “matter” chi hrang2 te a insiam ani lawm ni kha.. chu2 macroscopic scale a “thil sakhat” kan tih ho hi anlo ni ta zawk lo maw????..

    Ka sawi duh em2 chu Science hian mihring hriat dan te, Christian rin dan te “a kalh reng2 lo” tih hi ani.. Ringlo mite’n Science hmangin an rin dan sawi fiah an tum ani chauh e.. An la fail zel chu anih hi maw!!!!

    Report this comment

  5. 55
    nell_maiden Says:

    Science pathian na lam chu ka sawi tum ani hauhlo. Mahse i sawi angte hian theih se hmanlai hun technology mawl lai hunah khan I kir peih ka ringlo. Thil re2 hian negative side hi chu an nei ve zel asin. Tui thianghlim chungchangah chuan ruahtui leh groundwater ai chuan UV ray kaltlang hi a thianghlim fe zawk asin.

    Report this comment

  6. 56
    Uaiizzz Says:

    Science Pathianna lam hi ka rawn phawrh tum ani hauh lo.. Ka tum ber zawka chu tuna kan topic ang chi.. “A pawng a taka Science hnual suat tumna hi iti lo ang u”, ka rawn ti duh mai chauh ani e.
    Engmah hi a absolute lo a, engmah hi a perfect heklo..
    And my conclusion is
    “Everything is not empty space”

    Report this comment

  7. 57
    nell_maiden Says:

    Sry uaiz, darchunval ka addres na ani

    Report this comment

  8. 58
    Uaiizzz Says:

    @ nell_maiden : heti hian kan in address thin loh vang zawk alo nih hi :) ….keia pawh chuan comment hmasa kalo en leh phawt lo ani..

    **Science hi pathian chi ani lo ania, ka unau :)
    Its just a way of accepting/understanding God’s creation..

    Report this comment

  9. 59
    Rugga Says:

    Ua ua ua…
    #50 SwiftyMcVay khi ka nuih a tija lutuuukkkk. Mizopa ngaihdanah poh khi aia dik khi awm thei lo rein… 80% ti si se thin lo se chu tunge scientist kan ni lovang tih soi thei… Tunah chuan direct a luh theih poh nise ka duh toh bik map lawng e… Engtikah mah a chhuichhuah zoh loh tur a khuannu duan sa zong reng reng a hun khawhral mai zawng… An hmuhchhuah sa an zep ruk lahin hlutna nei bok silo…kan hretlang leh vel thou thou… Thlaah chuan sang deuh deuh a zuan theih tih ka hriatna poh a rei ve toh tho e mai… Bah!

    Report this comment

  10. 60
    Rugga Says:

    Lehlawk. Tuna kei ka buaina ber zawk chu ONIDA mobile, hardware repairing diagram- hang problem leh Set dead solution awm ve ta mai lo thin hi a ni.

    Daih mai a.

    Report this comment

  11. 61
    coolsoul09 Says:

    Thiante,

    Ka thil post hi, Science sawinep tumna lam a ni lova, a chhiar chiang tan chuan, Pathian thilsiam sawi nep tumna lam phei chu a nih lohzia a chiang hlein ka hria a. A khawi mah mah hi ka tum lah a ni hek lo.

    Sense organs kan neihte ringawt mai hmanga kan hriatna-ah te hian kan innghat thei em? tih zawhna chhan ka tumna a ni.

    Sawi tawh angin, duh ang zatin kan sawifiah tawk lova, atomic theory luhchilh a, tuipui ve lem lo tan phei chuan, hriatthiam a awl lovang ka tihlawk kha.

    Electrons leh Nucleus inkarah hian hmunawl “empty space” chu a awm avangin, dawhkan te pawh ‘solid’ ni-a kan hriat lai hian, hmunawl tam takin a siam, inbelhkhawm, solid anga lang ta a ni a. Heti zawnga thlir hian “empty space”-in a siam a nih miau avangin ” Dawhkan te hi empty space” mai mai a ni kan ti ta a ni.

    Tihtak emah chuan Lawnglian te pawh, tuipuia a kan theihna turin, a chhungah “empty space” tam tak a awm a, mahse, solid a nihna a bo chuang hauh lova. Tuman “empty space” a ni e, an ti an ti chuang lo.

    Kan thuziakah hian “language” pawimawhzia a langchiang hlein ka hria a. Dawhkan te pawh science lam atanga kan thlirin empty space mai ni mah se, liquid a ni lova, gas lah a ni hek lo, chuvang chuan “solid” kan tih chu a ni ta tho tho a ni. Tichuan, kan hriatna-in min hrilh leh science-in min hrilh chu kan ‘reconcile’-ah ngai ta ila…a pawm a nuam ang.

    Mihring sense organ-in hriatna min pekah ngawt hian kan innghah chuan kan tisual let chhe der thei a ni tih chu hmasang atanga theory chi hrang hrang, Ni (Sun) chungchanga an lo duanchhuah atang te hian a chiang a. Kan hriatna chuan ni chu khawchhak atanga lo chhuakin, khawthlang lamah a tla leh thin tiin min hrilh a. Hei hi vawiin thlenga kan pawm pawh a la ni reng a. Egyptian ho chuan Ni chu an Ra pathianah an pawm a, Roman ho chuan an pathian Apollo-an a tawlailirin van dungah khian a hnuk kual thin niin an lo pawm thin a, Catholic Church lahin “Geocentric Model” kan tih mai theory kha an lo pawm a, Ni chuan he kan khawvel hi a hel a ni tiin. Mahse, thiamna a han sang a, Ni chuan khawvel hi hel lovin, khawvel hian Ni khi a hel a ni zawk e tih chu kan lo hre thei ta a. Kan sense organs atang ngawta kan thil hmuh leh hriatah kan innghah chuan, kan hriatna hi a famkim thei lova, thil ni lo pui pawh ni-ah kan ngaih phah fo thei dawn zawk tihna a ni.

    Sawitur a tam khawp mai a. Duhaiin ka comment thui ta hrat a ni. Post-ah hian sawi simple ka tum luatna-ah a lo famkim tawk oo deuhvin, a fiah tawk lo deuh pawh a ni mah na.

    Report this comment

  12. 62
    panuamsa Says:

    Post ngaihnobei tak a ni e.dap bang awng karah thli thaw tlang ang leh puanpan chhan a taksa ruang am hisap theih ang a nih ber tak chu le!.solid kan tih Dawhkan tih vel hi chu radiation chak-x leh radioactive ho tan chuan awm lo ang maiin a kal tlang hmiah hmiah reng a lawm le..

    Report this comment

  13. 63
    funny Says:

    Hetiang thil hi chu arguments ani mah mah zawk. heihi a hunlaia khawelah Einstein’s Relativity hrethiam Pathum chiah an awm antih zinga pakhat Sir. Eddingtona rawn sawi chhuah hmasak ber niin ka hria.

    Theory of relativity hi chu har bawn top top, popular science lehkhabu ho hian a interesting zawng hian anti thiama, mahse a mathematics har zia te ngaihtuah chuan einsteina kha genius anti lo theilo ang. engmah pheichu ka hreve thiam hleilova.

    Theory of relativity chiah hi khawvelah non-linear field theory hlawhtling awmchhuan ala ni. Quantum field theory tehi linear field theory ala ni zawka.. Chutah a derivation har viau mawhse a final equation simple tak a rawn chhuak thei tekha Einstein-a inchhuan na anive bawka.

    Report this comment

  14. 64
    funny Says:

    empty space han tih ngawt hi chuh.. empty space filled with.. a tel ala ngai lo maw?
    empty space filled with force field te nita se..

    a empty dan a empty chiahlo kanti dawn nge a empty dan a perfect lo…

    bakah electron tehi te hle mahse an chet ran em avangin hmun tamtak ah probability of finding electron kha a zero lo vetho bawka.. a wave ang zawng tepawhin hmun tamtak kha chu an filled vetho bawka..

    Report this comment

  15. 65
    H.Vangchhia Says:

    Thluak thawl ho pawh an empty bik hauhlo ania :P

    Report this comment

  16. 66
    funny Says:

    Pu HV coolsoul09 post hi sciantist ropui Eddingtona argument mah nise ka duh chuan hnial natur ka haih chhamlo khawpmai aw… hahaha. Empty a tih hi force fields in a hnawh khat anih si chuan Force fields chu Energy tiin kan sawi thei ang kan scientist ropui tho Einstein chuan E=mcsquare ati tlatmai..

    chuti anih chuan coolsoul09 in empty a tih hi energy (in the form of force field) and energy equals to mass in a luah khat ve tho chuvangin empty chu ani theilo tih zawng hian sermon ka thlak thei ania. hairehai..

    post thar ka rawn siam zawk hial dawn mawnile.. conversation strike nan. hahaha

    Report this comment

  17. 67
    H.Vangchhia Says:

    funny, Nucleus pawh a awm chuan an mahni tiat tal chu empty space anilo hrim2, kei science thiamlo tan hian :P

    Report this comment

  18. 68
    funny Says:

    pu HV atom leh nucleus hi an in tet hleih lutuka ( of the order of 10 to the power minus 5.. HTML a power dah dan ka theihnghilh daih mai. sorry)vela in tet hleih annih avanga khi thil khi appriximate anni a, tunlai string theory nen han trang kawp phei se chu tun ai khian a approximate khi a dik zawk ang. hehehe.. mahse sawi zau chiloh a har bawn top. hihihi

    mahse ka sawi ang khian empty hi engtin nge kan define.. engin emaw a fiiled chuan ampty ani thei dawn emni??? energy in a filled a, einstein a chuan energy hian mass chuti zah a equal tiin a formulate thei tho bawka.. chuti anih chuan MASS in the form of energy(which is in the form of force field) in a filled anih chuan empty ani thei dawn emni… hairehai. lol

    Report this comment

  19. 69
    H.Vangchhia Says:

    funny, ka hmuh theih leh ka feel theih hi empty ka tih loh chuan ka duh tawk der. I sas titty te kha empty space ah i pawm phal dawn em ni :P

    Report this comment

  20. 70
    funny Says:

    Pu HV iva han ho mai mai e aw.. hahaha

    hetiang vel vang hi alawm star war film velah tekhan “may force be with you” antih chhen ni force tangkai zia an inti hre khawpa..

    ka mu toh dawn dar 3 a ri trep. mangtha u

    Report this comment

  21. 71
    chiangrenga Says:

    Science chuan naturally taka explain theihloh ramhuai, Pathian thiltihah a puh lo ……. When, How, Why , Where te a hre phawt thin .. A hriatloh chuan midang a puh lovin Theory emaw Hypothesis a siam thin zawk alawm…..

    Report this comment

Pages: « 1 [2] Show All

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.