Tunlai Mizo Mipa leh Hmeichhe Dinhmun Hi

August 29th, 2011 8:00 pm by Fergie

Hmanlai Mizo society a mipa dinhmun a san zawkna chhan kha ‘mipa’ an nih vang ringawt ni lovin an mawhphurhna in a hrin chhuah a ni a, an phu (deserved) reng vang a ni. Hmanlai Mizo nunah kha chuan dam khawchhuak turin “Mipa tha rum” a ngai miau a, chu chu hmeichhia-te lak a mipa-te ‘advantage’, dinhmun sang zawk a dah-tu a ni.

Tunlai khawvelah erawh hi chuan, a hmei a pa-in sum lu kan chuh tlang a, mipa-te tan tha rum ‘advantage’ a awm bik ta mang lo. Mi taima leh thluak hmang thiam apiangte dinchhuahna khawvel a lo ni ta.

Hei hian Mizo society a mipa-te ‘status’ a rawn run (invade) a. Chutih rual chiah chuan, hmeichhia-te tan erawh an ‘status’ rawn vawrh sang turin ‘advantage’ a rawn hawng zau hle thung. Hmanlai dinhmun atang a sawi chuan – hmeichhiate mawhphurhna lak theih a pung thur thur a, mipa-te mawhphurhna leh tih tur erawh a tlem ta hle.

Mizo hmeichhia-te hian an mipa-te dinhmun hi an hriatthiampui a tul khawp mai a. ‘Challenge’ lian tak an hmachhawn a, an ‘struggle’ mek a ni. Chutihlai a, Mizo mipa-te chhawr nah-awm loh ta viau ang mai a tawngkam lo neihte, Mizo mipa ngeng chhuh raih tur zawng a hnam dang mipa, tling zawk leh fel zawk ang a lo chhai san mai-te, mipa-te tan a ngaihnobei lo chi zawng a  ‘feminist movement’ siam lo tum phet-te hian rah tha a chhuah duh lem lo.

Heng hian mipa-te ‘mipa’ zia a cho chhuak a, kutthlak an tawrh phah loh pawhin a ti tlawmngai a, hmeichhia-te chungah an rilru a khauh sawt thin.

Mizo mipa-te hi kan inher rem chho ve hret hret zelin a lang a, kan in her-rem zel pawh a tul dawn in a lang. Chuti a nih loh chuan kan hmeichhia-ten tih tur tih sen loh nei a an vir buai em em laiin, chhawr-nawhawm loh zet-in, phu loh hmanlai Mizo mipa ‘status’ hauh tlat si hian kan lo inti ‘mipa’ thlawn mai ang tih hi a hlauhawm hlel love.

Mizo mipa leh hmeichhe dinhmun hi thui tak chu inlumlet tawh mahse, rorel (decision making) leh hotu-nihna (leadership role) te hi chu mipa-te chanpual a la nih avangin, mipa thuneihna society a la ni reng a. Tunlai hian ‘Equal Status’ tih thawmte a ri thin a, a ri hi chu a mawi khawp mai.

Mahse, kawng tinreng a mipa leh hmeichhia-te kan in ‘equal’ theih dan tur han ngaihtuah hian mumang ram a ang deuh tlat thin. Engpawhnise, hetiang a mipa thuneih zawkna hnuai a awm hi kan hmeichhia-te ngei pawh hian an hreh lo mai thei, Mizo mipa-te hian kan phu (deserved) zel phawt chuan.

Similar Posts:

Recent Posts:

50 Responses to “Tunlai Mizo Mipa leh Hmeichhe Dinhmun Hi”

  1. 1
    utupi Says:

    1st 1st na…. :-D . Chhiar tan ang le… :-)

    Report this comment

  2. 2
    thian tha Says:

    post tha hle mai,, thu belh chian dawl tak a ni…inti mipa satliah tan hmun a chep chho zel a, mipa tak tak ( thluak leh tharum, taimakna nei) tan erawh chuan chawimawina chu a la lian chho zel thung!

    Report this comment

  3. 3
    utupi Says:

    Ka (Y) e. Tunlaiah hian inlak pa ringawt hi atawk tawh lova, Chuvangin mipa ho hian tan i la thar leh ang u…

    Report this comment

  4. 4
    Ozima Says:

    Hmeichhia te hi an pawimawha, kan Pathian pawn mipa mahni chauha awm tha a ti lova, kan awmpui tur hmeichhia min siam sak reng a ni. Pathian thu vek in “Hmeichhe fing zawng zawngin in an sa a, A a erawh chuan anmahni kut ngeiin an thiat thin” (Thuf 14:1). Hmeichhe a an awm laiin hmeichhe fing pawh an awm a. Mizo zingah ngei pawh siamtha zawnga che an awm a, thiat zawnga che pawh an awm bawk a.

    Report this comment

  5. 5
    sheldon170 Says:

    Va ziak tha em. Ka pawm thlap mai. Hmeichhia ten tunlaiah Office ah te hna kan thawk a, engkim engkim ah kan inrawlh tawh a, chhungkaw chawmtu dinhmun ah te pawh kan ding tehmeuh mai. Mahse, ‘MIPA’ chu ‘MIPA’ an la ni reng e tih hian a chiang viau in ka hria. Dinhmun harsa leh manganthlak ah min thlamuantu chu mipa tho an ni. Hmeichhiate rahbeh kan nih loh a chhungkua lungrual taka eizawn dan kawngah te kan in adjust chhoh zel a pawimawh khawp.

    Eizawngtu nih vanga pasalte laka inlulin te, social equality, tin politics huang ah leh kohhran ah te mipa te dinhmun ang va phut a va nawr te hi a tulin ka hrelo. Tin, mipa pawn hotu/lu zawk a nihna hlawh zo tura a nun a hman a tul e.

    Report this comment

  6. 6
    H.Vangchhia Says:

    It’s a man’s world (Y)

    Report this comment

  7. 7
    eL Says:

    H.Vangchhia comment ka (Y) e.. (B)

    Report this comment

  8. 8
    Fergie Says:

    Yes, but do we still deserved it?
    Rempy where are you?
    Hei an rawn lang tan a nia.
    Feminist Movement hi ei lohna tam tak ka nei. Mahse, Pi Saptawni kohhran upa atan a thlan tlin, pawm a ni ta lo leh Dr. Hnuni Reverendship pek a ni ta lo erawh kha chu mipa-te hian kan ti lutuk in ka hria. A phu an awm a nih chuan kan lawmpui tur a nizawk lom ni!

    Report this comment

  9. 9
    Chhuaklinga Says:

    A tha hle mai. (Y)

    Report this comment

  10. 10
    H.Vangchhia Says:

    Hmeichhia i nih chuan hmeichhia angin awmla hmeichhia anga en i ni ang. Mipa i nih chuan mipa angin awmla mipa anga en i ni ang.

    Mahni nihna/dinhmun hai emaw duh tui lutuk hian a duhtui/khamkhawplo tute rilru hi a hah a, an manganga vuivaina an zawng ta mai thin.

    Ka nupui hi hmeichhia anih angin hmeichhia angin a khawsa a, chutiang chuan ka enkawl a, ka duat mai. hairehai :-)

    Report this comment

  11. 11
    Kawnga Says:

    Mipa hi chu MIPA nge nge kan la ni deuh lo maw?

    I rawn ziak fiah tha khawp mai, ngaihtuahna i rawn tizau e

    Report this comment

  12. 12
    Fergie Says:

    Mipa hi mipa ang a a awm dawn chuan mipa dinhmun a hlen chhuak tur a ni ang. Hmeichhe tan in nghahna tlak, a himna a nih ngai. Chuti a nih loh chuan hmeichhe lakah a zahawmna a hlauh thei a, hmeichhe tan ‘mipa’ a nih ang tak a en a har thin.

    Report this comment

  13. 13
    xotea Says:

    Kum eng zat pawh ral se hmeichhia chu hmeichhia an ni reng a. Lal Isuan hmeichhe lu chu mipa a ti a, kristian kan nih chuan hei hi kan vawng reng tur a ni. In tluktlanna an buaipui a, eng emaw hlekah hmeichhe awmnem an inti leh si.,

    Report this comment

  14. 14
    paeia Says:

    No comment, i rawn in lan dawn em?

    Report this comment

  15. 15
    Fergie Says:

    #13 xotea I hre thelh deuh. Paula a ni zawk lo maw! Isua kha chuan Hmeichhia kha a chhan viau thin a sin, an hunlai ngaihtuah phei chuan.

    Report this comment

  16. 16
    Pakak Says:

    post ngaihtuah tham tak a ni…!

    Report this comment

  17. 17
    Sony Says:

    Angela Merkel, Hillary Clinton, Sonia Gandhi, Mayawati, Jayalalitha, Mamta Bannerji, Paribha Patil, Dilma Rousef, Yungluck Shinawatra, Christina Legarde.

    Mipa tel lovin an awm theih teh hi maw. 33 percent of Indians living under women’s rule.

    Report this comment

  18. 18
    Fergie Says:

    # 17 Sony (Y)

    Report this comment

  19. 19
    s dala Says:

    kristian inti ringtu bible zirtir na pawmtu kan nihsi chuan hmeichhia leh mipa dinhmun angkhat tihfo maipawhhi kan bible minzir tirna kalh leh pathian thu dodalna a nitih pawh kan hriat a tha hlein ka hria hmeichia lu chu mipa a nih zia leh mipa luchu krista ani tihhi min zirtir dan a nihchhung hi chuan hmeichhia leh mipate ang khat in kan tihfo maite hi pathian thu dodalna kawng dik bosan na pathian lak a helna pathian huat zawng a nihsi a vang in dinhmun ang khat tihhi sawifo chi pawh a nilo kan dinhmun ang tura min ruat saktu thuhi kan pawm maitur a nidawn lomni mipate hian kan lu pathian nen a angkhat a awmtih hi kan sawi ngailo mindahtu thu anghi kan zawm maitur a nidawn lawmni

    Report this comment

  20. 20
    harryvix renthlei Says:

    (Y)

    Report this comment

  21. 21
    Ozima Says:

    @17 Leitirhkoh chauh i sawi a. Gabriela,Mikaela, Raphaela,Uriela …………….. khi lamah chuan mipa an uar viau a sin. an rawn tirh thlak pawh Fapa bawk, a tir tu pawh Pa, mipa bawk…. :-D :FTH:

    Report this comment

  22. 22
    Sony Says:

    Paula’n Middle East society tana kum zabi (century) 1na a a ziah tunah Asia ram, kum zabi 21na ah a relevant in ring a maw? Kei chuan hmeichhe dinhmun dah hniam, kekawr tlawn hak khapsak ringawt pawh ka hmu Taliban riau.

    Report this comment

  23. 23
    Fergie Says:

    Haryvix:- Chutiang a nih dawn chuan, I Kor. 14: 34, 35 tlawh chhan-in Pi Nghaki te, Pi Zawmi te, Pi B.Lalremtluangi te ho hi an chung chang ngaihtuah that a ngai dawn a nih chu. Tin, UPC te ang in Biak in-ah hmeichhe hovin an lu an tuam/ khuh vek a ngai dawn bawk tihna a ni maw?

    Report this comment

  24. 24
    Fergie Says:

    Sorry, #19 S dala ka chhanna a ni mah zawk

    Report this comment

  25. 25
    Lersia Says:

    I ziak uluk bawka, a van tha dap dap em!! pawmnuam bawk si, thinkhei zak tur thu chhak chhuah awm bawk silo, a ngaihnawm ngeimai… (Y)

    Report this comment

  26. 26
    saint sammoo Says:

    @sony #22: i thaw dik.

    Report this comment

  27. 27
    Fergie Says:

    Bible kan tan chhan dawn chuan Gen 2:24 te kha han en i la, khasi ho hian an zawm tha phian, mahse kan duh ve miah loh hi.

    Report this comment

  28. 28
    Broken_Zombie Says:

    Hmanlai kan pipu te hunlai leh tunlai hunte ngaihtuah hian mipa te ai hian hmeichhia te hian missionary sapte lo luh leh kristian-na hi an chhawr ber mai.. lawm hle tur anni.. mipa leh hmeichhe inkar kak zau tak ni thin kha a zim sawt ta hle a nih hi.. Rev.Vanlalbela dan takah biak in ah te hian lam2 tur an ni, an hmanlai hunte ngaihtuahin hmeichhe nun chep zia, khawngaihthlak zia leh hrehawm zia ka hmuh hian Zoram hmeichhia te hi ka lawmpui tak zet.. aza2 fighting..

    Report this comment

  29. 29
    george vl ruata Says:

    (N)

    Report this comment

  30. 30
    Fergie Says:

    #25 Lersia: I ziak uluk min ti a, i sawi dik khawp mai. Nang pawhin i chhiar uluk a niang e.
    Women Empowerment a tul tluk zetin Men Empowerment hi kan mamawhin ka hre thin. Chu mi atan a ka contribution ah ngaiin he thu hi ka rawn thawh a ni. Kei ngei pawh hi Mizo mipa, inti ‘pa’ ve tak ka ni. Mahse, mipa ka nihna hi zahawm tak a humhim ka tum a, ka ‘fight’ ve mek a, challenge a tling tak meuhin ka hria.
    Comment petu zawng zawngte chungah lawmthu ka sawi bawk e.

    Report this comment

  31. 31
    malsta27 Says:

    Ngaihnawm hle mai. Feminism chungchang hi an kalpui nat lutuk hi cuan thil tha ai in a tha lo lam hi a chhuak duh fo mai hmun tin ah. Chumi avang erawh chuan hmeichhe va dah hniamna thil awm hi chu a tha ka ti lem lo.

    Social stigma kan tih ang chi hi male dominated society ah hi chuan a tam duh khop, hmeichhia leh pal chhia, hmeichhe fin in tuikhur ral a kai lo, adt adt a tam duh khop. chutih rualin female dominated society hi thlan nahawm erawh a la ni rih lo fo mai a chhan chu hnam ralna hi a kawk fo a mawn le tih theih tur a ni. Africa (ni ta in ka hrai)ah khan an awm thin in ka hria a 1 chu(ral toh), chutah khasi hi an ni leh deuh mai om e a ka hriat ve chin ah chuan.

    Hemi avang erawh hi chuan nun tih chep erawh a tha lem lo, inhriathiamna a in en tawn a hi a tha ber mai awm e a ka lo ti ve ngot mai teh ang.

    Eng lehkhabu nge ka hre ta mai lo, era chi hrang2 a om chho va, dinosaurs hun lai te, apes hun lai te, chuan mipa ke hniak om zoh hnu hian pheikhawk sang hi a awm tlat mai pek a. Hmeichhia te hian an la dominate lovang tih erawh a sawi theih chuang loh chu2 armagedon ti in a in chhinchhiah a mak ang reng khawp mai.

    Ziak tha khawp mai.

    Report this comment

  32. 32
    ChhanaPa Says:

    Hmeichhia hian mipa te hi min la phak ngai lova, min phak ngai bawk hek lovang. Mipa nen a equal status duh si hian a hran pa a reservation pek te hi an la phut ve thin chu a ni si a, khawi lam ah mi pa tluk chu…… ka sawi tam vak peih lo…” Hmeichhe lu chu Mipa a ni” .( The Bible) (Y) (Y)

    Report this comment

  33. 33
    century child Says:

    #19 chu thaw loin va trawg rei thei char char veee..lol
    Mipa chu mipa..a hun taka PA mai tur,hmeichhia paw’n PA antianga an hnuaia kun an chak zawk hial ngei ang…

    Report this comment

  34. 34
    Lamji Says:

    #5.,, (Y) ‘Hmeichhia’ diktak i ni e…hmeichhe fel/zahawm tak ini ngei ang.
    Tin,…
    Boys will be boys.(hmeichhe hriatthiam phak loh chin hi a awm leh tlat thin. :P )

    Report this comment

  35. 35
    littlerascal Says:

    Mizo trawng thu mal zawh a, english word a hrilhfiah e.g ” rawn run (invade) a.” hetiang ang chi hi a trul lo ka ti ve khawp mai, kan ziaktu lar Mafaa te hian a uar ltk deuh mah mah thrin keima mimal ngaihdan
    32# chhanapa i trang ltk (H)

    Report this comment

  36. 36
    kaya Says:

    Mahni ngaihdan zelin,
    hmeichhia te hi mipa te nen hian dinhmun inangin awm mah ila poi ka ti lemlo, mahse Mipa tih tur ania tia an sawi te hi ti duh se chuan. Entirnan, TAXI Driver nih te, Truck Driver te, handymen(Women) te.. etc etc

    Tukin kan tlangau chuan “Vengchhug Sanitation Committee chuan tukin hian vengchhung tihfai turin in khat atangin MI PAKHAT zel kal tur ani a, kal tur Mipa in chem emaw bawngtuthloh, hmeichhia in Buara”.
    Kan han kal khawm chu Buara pakhatmah hmuh tur a awm lo.

    Vengchhung/Society etc.. in MI (Mihring) atih ah hian hmeichhia te hian tel an tum tlat lo thin, chu ani awm si lova

    Report this comment

  37. 37
    (¯`donald`¯) Says:

    Christian philosopher Dr. Alvin Plantinga khan ti hian a sawi a:

    “Most of the so-called human sciences, much of the non-human sciences, most of non-scientific intellectual endeavor and even a good bit of allegedly Christian theology is animated by a spirit wholly foreign to that of Christian theism”

    Hei hi a dik zia chu kohhrana hmeichhiate mawhphurhna chungchanga Bible zirtirna aia tute emaw zirtirna leh ngaihdan kan dah lal tlat dan atang hian a chiang khawp mai. Hemi chungchang hi chu sawi ve vak ngai lovin, kan mithiam (Theologian) te’n misual.com ngeiah hian article tha zet mai an post tawh e.

    https://misual.life/2011/03/16/hmeichhe-pastor/

    Report this comment

  38. 38
    hltau Says:

    Mipa leh Hmeichhia hi chu inpui tawn tur an ni a, Pawn lama hnathawh na a Mipa hlawhtling deuh ho hi mahni inchhungah hi chuan an Thaibawih duh zek, nupui te laka thaibawih hi nuam anti.

    Report this comment

  39. 39
    Sony Says:

    Tawng hlui Tawng thar
    Chairman Chairperson
    Congressman Congresswoman
    Middleman Middlewoman
    Spokesman Spokesperson
    Statesman Politician
    Gentleman Lady
    Manpower Labour force

    Report this comment

  40. 40
    Dr Mahminga Sailo Says:

    Post tha tak a ni e.. (Y)

    #4 & 5… (Y)
    In va’n sawifiah thiam hlawm hle em em.., sawi ve tur ka hre dawn hlei nem le :-O

    Hmeichhia in mipa nihna leh dinhmun zahthiam in, mipa paw’n hmeichhe nihna leh dinhmun zahthiam bawk se a tha ber.

    Kei chu ‘Hmeichhia leh uite..” chanchin sawi (rel ni lovin) hi nuam ka ti .. :-P:-P

    Report this comment

  41. 41
    Art-a Says:

    Post chu a tha viau dawn emaw ka tia i comment ho ka chhiar leh a, a ‘bum’ vek.

    Society-a hmeichhia leh mipa dinhmun i sawi khi chu ka pawmpui viau lai che in, Pathian thu leh Kohhran inrelbawlnaa hmeichhe dinhmun i ngaihdan erawh a Pathian thu lo hle. Sawi tel lo law law la thuziak tha tak a ni mai tur a ni a, mahse i rawn hmui tel ta talh si a, i thuziak i theh dere a ni ta ber a nih hi.

    Hmeichhe context-a Pathian thuin kohhran inrelbawl dan tur Paula kaltlanga min hrilh hi ngun takin lo zir leh la, i chiangthar maithei a nia. Epistle nilo, pastoral letters ho-ah khan chiang takin a sawi. Kohhran hruaitu chu mipa nge hmeichhia tur tih te pawh chiang fakauvin a awm e.

    Tin thudang deuh, mipa nge i ni reng reng hmeichhia .. i thusawi dan a pa ve deuh sia i nick hi a nu ang reng bawk sia :-O

    Mipa i nih chuan i dinhmun chu ‘feminist’ chiah lo deuh ‘semi-feminist’ rim a nam lek lek a nih hi.

    Report this comment

  42. 42
    Art-a Says:

    *** “Kohhranho Epistle nilo, pastoral letters ho-ah khan” tih tur *

    Report this comment

  43. 43
    ReMpY_ScisSoR Says:

    Ziak thra khp mai.. Fergie (Y)
    post a i thlirdan ag chiah hi thlir dan tur dik ani. Comments lamah eroh one-side i defend nghal ltk a, hihi.. In comments te a ngaihnom

    Report this comment

  44. 44
    PKfanai Says:

    Post tha tak a ni e. He Issue hi chu a la hot chhoh tulh tulh ka ring. He Post bikah hi chuan, thil ngaihmawh awm awm a awm pawhin ka hre lo. Mipa lam tan thahnem a ngai viau ni maiin ka hria a.

    Report this comment

  45. 45
    ReMpY_ScisSoR Says:

    Mihring hi siam kan nihdan hrim2 ah mipa te hi hmeichhia te aia kong engkimah thuam chak zok an ni. Tharum, thluak poh mipaten an nei tha zok. Siamtu siamdan a nia, amah mai piah lamah a kawppui hmeichhia leh chhungkua enkol theihna tur capabiity pek a ni. Chuvagin mipa leh hmeicia hi compare fo chi pawh anilo a, compare a ngai ta fo hi mipa tan thil zahthlak a ni. Harh roh se. :)
    (on a lighter note,) thilsiam dang zingah poh hei hyena te, maimom chi khat black widow leh anglerfish ahte hian a nu hi an chak zok a, an hlauhom zok a, a pa chu reproduction cycle tifamkimtu mai an ni… Keini homo sapiens ho poh hi kn ni ve tran don niag… :P

    Report this comment

  46. 46
    Fergie Says:

    #41 Art-a, ngaihtuahna i lo hmanga a lawmawm e.
    Hmeichhia hi hmeichhiaman nih avang hrim hrimin ka tan lem lo, chutiangin mipa pawh mipa a nih avang hrim hrimin ka tan bik lo. An phu ngei thil-ah pawh Hmeichhia an nih avang hrim hrim a hnawl an ni thin hi a dikin dawn em ni? Pathian rorel dan a ni thei tak meuh ang maw? Ngaihtuah chiang deuh teh.

    Report this comment

  47. 47
    Art-a Says:

    Fergie,

    Hmeichhia an nih avang hrim hrim a hnawl an nih chuan engtizawng mahin a dik ka ti bik lo. Mahse kohhran hruaitu atana hnawl an nih chhan hi chu Bible-ah hian chiang taka a in ziah vang niin ka lo ngai mai a sin. Bible sawi vang nilova, hmeichhia an nih vang ngawta hnawl chu inhnuaichhiahna a ni ngei ang.

    A thu hrimah hmeichhia hi ka dah hniam ngailo; an potential leh perfomance that zia hi ka hria. Hmeichhia ang pawn ka treat ngai vak hleinem, mahni anpui (mipa) angin ka treat mah zawk thin. ReMpY_ScisSoR pawh hi ka sualpui tawh :-P .. A chak phet phet teh asin, ngaihnep chi an ni reng reng lo. Chutih rual chuan mawhphurhna hrang kan nei tih hi chu a chiangin ka hria.

    Report this comment

  48. 48
    Thangpasaisira Says:

    (Y) post tha tak ani,hmeichhia te hian mipa te hi mipa kan nih na ang in min en se a tha ani mai. . .

    Report this comment

  49. 49
    laltheri Says:

    Mipa te hi ka compete thin mahse tluk loh hi ka tha ana ngai lo,keini ai a chungnung zok a siam an nih miau avangin

    Report this comment

  50. 50
    somte Says:

    (Y)

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.