HRISELNA ATAN “DALDA” A THA LO

June 30th, 2012 7:00 am by hp.swing

Heart Attack tih tawngkam hi i hre ngun tawh viau mai thei.Kan thil ei a Saturated fat (Sa thau kan tih bik hi, Room temperature ah chuan a khal thin. Thlai thenkhat ah pawh a awm ve) a tam lutuk a, exercise kan lak ngai loh a, zial kan zuk bawk chuan ka lung a thinsen zam a hnawh phuiin Heart Attack kan  neih phah thei a ni. Hei hi a dik em em rualin mithiam te’n zirna an han beih tak tak chuan Saturated fat chauh nilo hian Hydrogenated oil/Trans fat (‘mihring siam chawp sa thau’ ti mai ang) te hian Heart Attack hi a lo thlen nasa hle tih an hre tawh a ni. Trans fat chu Margarine leh Vanaspati ghee (Dalda kan tih \mai) te hi an ni.

Trans fat kan tih chu sa thau a chhiat mai lohna tur leh hun rei zawk a daih theihna tur a mihringin kan sawngbawl chawp te hi anni a. Chiang takin heng thau siam chawp te hian lung natna an thlen duh bik em emtih hriat a ni tawh.

ENGVANG A HLAUHAWM NGE A NIH?

Saturated fats te hi ‘thau chhia’ kan tih chuan Trans fat hi chu ‘thau chhe leh chhawng’ kan tih a ngai ngei a ni. A chhan chu thlai a tang a hriak/thau an sawr chhuah te chu mihring in sawngbawlin (Hydrogenation process) hriak te chu tih khal chawp a ni a, hriak te kha rei tak a hman nawn theih fo phah thin a ni. Restaurant leh kawngsir a thil zuar te hian an hmang uar in thil vawi tam tak a kan nawn theih a ni.Kan taksa tan Dalda/Trans fats that lohna chhan te chu-

-Taksa in a hre lo: Trans fats te hi siam chawp an nih avang hian taksa khawlin a hrethiam lo a ni. Saturated fats te pawh hi kan taksa tan tha lo mahse taksa in a paih chhuak mai thei a. Amaherawh chu, kan taksa hian Trans fat hi a hrethiam lo a, a hmanna tur a hre lo a ni. Kan taksa chua Trans fat te kn ei tur a a lo tel chuan fatty acids ang a ngaiin timur (cell membranes) ah a thawn a, chu chuan kan taksa khawl a ti buai thei a ni.

-Cholesterol thalo a ti pung: Saturated fats te hian kan LDL ati sang a, thisen zam (arteries) a hnawh phui thei a ni. Trans fats te hi a hlauhawm leh zual a, a chhan chu LDL a tih san bakah HDL a ti kiam a, HDL hi kan taksa in a mamawh si a ni.

ENGVANG IN NGE INDIAN-TE TAN A HLAUHAWM:

Indian mi te hian ‘Vanaspati ghee’ hi choka a thil kan nan kan hmang nasa hle tih hriat a ni a. Cetre for Science and Environment te’n an zir chianna ah chuan India ram a kan tel hman, rintlak tak tak a kan ngaihte pawh hian Trans fats hi hriselna tan a hlauhawm khawp a tam tel ah hian an telh tih an hmuchhuak a, Netherlands ram in tel a telh an phal zat let 12 a tam zet ‘Vanaspati ghee/ Dalda’ ah hian a awm ani. Netherlands ram hi hetiang lam ah hian entawnthlak khawpin an fimkhur a ni.

India mipuite (Mizo telin) hian kawngsir a thil zawrh hi kan ei nasa hle a, heng – Samosa, Vada pav etc. te hi a niang chu. Heng kawng sir a thil zuar te hian ‘Dalda’ hi thil kan nan an hmang ber a, a chhan chu vawi tam tak kan nawn nan tel kha a hman theih vang a ni. Heng te vang hian India mite hian kan hriselna tana pawikhawp in Trans fats hi kan lem tel thin a ni.

Kan thil ei Trans fats tamna then khatte hi tar lang ta ila-

-Bhatura – 9.5%
-Paratha- 7.8%
-Puri- 7.6%
-Tikkis- 7.5%

ENGTIN NGE KAN INVEN TAK ANG?

– A hmasa ber ah chuan Trans fats te hi kan taksa tan tangkaina phakhatte mah a awm lo tih hi hre hmasa phawt mai ila. 2005 khan FDA chuan ‘nitin Trans fats 2 grams ai a tlem chauh kan ei tur a ni, hei ai a tam chu a hrisel lo hle’ tih an lo tlangau pui tawh a ni.

-Trans fats te hi hmun hrang hrang ah chuan an BAN hmiah hmiah a. Denmark ram chu a BAN hmasa ber tu niin New York City pawhin 2006 khan Restaurant a hman
an lo phal tawh lo a ni. India ramah pawh hian dan khauh tak zam ni se, Vanaspati Ghee kawm ah pawh hian Cigerrette ang in taksa tan a hlauhawm zia ziah kaini bawk se.

-Vanaspati Ghee hian Trans fat a pai hnem em avangin chawhmeh kan nan mitin in hmang tawh lo ila, India mite lung natna kan ngahna chhan em em pawh hi hei hi a mawhpuh theih viau a ni.

-Thil kan nan chuan VAnaspati ghee hmang lovin, thlai hring a tang a hriak sawr ngei, heng – Nihawi hriak, safflower hriak, groundnut hriak te hi hman zawk nise, an hrisel zawk em em bawk a ni. Duhthusam ah chuan Olive, Canola leh rapeseed hriak te hi an hrisel ber avang in hman theih nise.

-Heng biscuts, cookies, cakes, microwave popcorn te hi ei tam lo ila, thlai hring ei tam a tha zawk hle a ni.

Theirah lam pang – theihai, apple, grape te hi ei tam ila, thil ho mai mai kawng sir a an zawrh ang chi hi em tlem thung ila.

Trans fats te hi kan taksa tan tangkaina pakhat mah a awm lova, kan thisen zam a hnawh ping thei a, lung natna a thlen hma em em a,  zunthlum a siam awlsam hle a ni. Chuvangin i insum theuh ang u.

Similar Posts:

Recent Posts:

17 Responses to “HRISELNA ATAN “DALDA” A THA LO”

  1. 1
    saint sammoo Says:

    tho teh u…tho teh uuuu.a zia lo lutuk…

    Report this comment

  2. 2
    saint sammoo Says:

    naupan lai chuan chaw ah kan chawm thin….

    Report this comment

  3. 3
    saint sammoo Says:

    dalda funna a mawng hruk hian tlan chak a awl…..haha..

    Report this comment

  4. 4
    saint sammoo Says:

    lk ah pawh ka hmu….

    Report this comment

  5. 5
    Dr Mahminga Sailo Says:

    Good post… (Y)
    Dalda hi chawah ka la chawm zeuh va, ka thawhpuiin a hrisel loh thu min hrilh tawh a, ka zawm lutuk lo. Vawiin atangin ka ei tawh lo’ng. :-)

    Report this comment

  6. 6
    tribepower Says:

    Enge DALDA?

    Report this comment

  7. 7
    sheldon Says:

    Tukchhuah nuam vek u le.

    Post bengvarthlak (Y) Dalda hi chu kan ei ngai lo hrim hrim a, a thalo viau tih pawh ka lo hre hlei nem.

    Report this comment

  8. 8
    sheldon Says:

    Anih butter ho hi? A hlauhawm ve viau em?

    Report this comment

  9. 9
    Dr Mahminga Sailo Says:

    @ sheldon.. Dalda hi ka ei regu thung. Eirawngbawl a tiawlsam em a, parawla khawsa tan chuan. Vawiin atangin butter ka hmang tan ang.
    Good bye lal-DALDA… :-D

    Report this comment

  10. 10
    whotalk Says:

    awle

    Report this comment

  11. 11
    buh-duha Says:

    A bengvarthla hle mai. Trans fat chu lo hlauh viau tawh tur a nih chu

    Report this comment

  12. 12
    century child Says:

    (Y)

    Report this comment

  13. 13
    blackmagicwoman Says:

    Unsaturated fat ( polyunsaturated and monounsaturated fat) source te: soyabean, sunflower, olive, peanut, canola oil etc. Fish oil pawh hi tha khawp an tia. Nghapuithau pills hi naupang thanglai leh tar hi ka lo khawhhmuh ve chhen a!

    Kei chuan soyabean oil leh oilve oil ka hmang nasa. Naupan lai khan dalda chawm kha special kan van ti thei rem rem tak. Bawnghnute ghee phei chu nitin chawm an han phal lo ngei ah!! lol

    Post thra tak a ni (Y)

    Report this comment

  14. 14
    chhana Says:

    Ei ve chhin tur a nih hi, Pu Laldenga kha a dalda duh luat vanga cancer an ti. Dik tak maw?

    Report this comment

  15. 15
    sisen Says:

    hei pawh a bengvarthlak e (Y)

    Report this comment

  16. 16
    James Bond Says:

    “Hriselna atan hydrogenerated oil a tha lo” ti ta zawk la. Dalda hi brand name (Hindustan levers ta) mai ani si a.

    Report this comment

  17. 17
    houdini Says:

    Bengvarthlâk khawp mai.

    Hriat tawh tur a nih hi.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.