MIZO SAKHAW BIAK DÂN LEH A TOBUL ~ 3

October 25th, 2012 10:22 pm by Lalrinzova Khawlhring

CHAWNTHAN-
Heng rahbi indawt an zawh chhoh hian a hmasa berah, ‘Chawnthan’ an ti a, an chawng phawt a ni. Heta an biak ber chu ‘Sa’ bawk kha a nih avangin vawkpa lian an talh leh a ni. An Pathian biak apianga an ran talh hi a sa serh an pe zel thin. Chawn leh lâm hi Ralte chi-a mi Mizo Rêngropui tak Lersia Chawngthu tihchhuah hmasak ber a ni a, heta tang hian Zo hnahthlak dangin la chhawngin an ching ve ta a ni. An chawn hma hian Chawnfâng an hmang hmasa a, chu chu Chawn hmahruai a ni. Lusei leh Ralte Chawn hman dan hi a tawi thei ang bera ziak a ni e.

VAWKRIAL HMAN-
Hei hi Pawih hovin chhungka3essssssssssssssssssssw bila sakhua an hman chhawng hnihna a ni. A sa hi an hnampuite bakah unauva an siam hnam dangte chauh ei turin an sawm a, hnam dangin an eipui thiang lo. Chu chu a ni ” Ar sa ei za” an lo tihthin chu ni. ” Ar sa ei za, unau kan ni e” an ti thin a ni. Lusei hovin”Dawisa kilza thei” an lo ti bawk a,’Ar sa ei za’ intiho chu chhiatni thatni-ah pawh an in phatsan tawh ngai lova, man leh mual an rel za a, an inei tawn a, chhungkhat bulhnai tak takah an insiam tawh a ni. Khawzing Pathian biakna zel a ni.

VAWKPA THAH-
Hei pawh hi Pawih chhungkua bikah chuan an sakhaw hman chhawng thumna niin, Luseiin vawkpa sutnghak an talh anga ‘Vawkpa thah’ an vuah chu a ni a, mi tinin an ei tling ngei an talh tura ni. Hetah hian anni Pawihho chuan Khawzîng bawk an bia a ni.

Amaherawhchu, a chunga kan sawite hi V. Lalchhawna ziak atanga lak a ni a, K. Zawla ziakah chuan Pawihho Chawn hman dan a dang leh daih ani tih a lang a. Eng pawh ni sela, Lusei rau rau pawh an tih dan a in ang lo zung ang bawkin Pawih pawh an chenna ram bik leh khua a dang angin an tih dan a in ang vek kherlovang tih chu a rin theih a ni.

( i) Pawih Hnam Chawn Dan-
Hei hi Pawih Thangchhuahna turaan sakhaw kawngkal indawt danarahbi pakhatna a ni. Vawkpa pahnih leh vawkpuiin an chawng a, vawkpui chu, ‘Farlavawk’ an vuah a, ruai atana sa an chan lai khan sa pawimawh lai kha naupangin an lo ruk sak thin a, sa ril tawi te tein an thleng sak leh zel a, ‘Pawih sa rîl rûk’ tih a lo ni thin. A sa dang kha chu khuaa Pawih awm zawng zawng an sema, an tam leh an chang tlem deuh mai a ni. Chawng chen te a awm a, sabebuh ngen a awm ve lo. Vawkin an tlip a, Sedawi chhuna hmabak ta a ni.

Hei hi ziak pakhata kan hmuh dan a ni a, ziak pakhatah thung chuan Pawih hnam an Chawn ve thu a sawi hauh lova, Vawkrial Hman leh Vawkpa Thah an hmanthu chu a sawi thung(Mizo pipute leh an thlahte chanchin- K. Zawla p.51& Pipute Sakhua leh an thlarau Khawvel- V. Lalchhawna p.49-50)

(ii) Hmar Hnam Chawn Dan-
Hmar hnam zinga thiak chite chuan Chawn hi in lama Thangchhuahnu leh Thangchhuahpa an nih theihna tura an sakhaw kawngkal indawtah chuan a hmasa ber a ni a, Chawnnaah hian vawkpa leh kelpa an talh thin a, Puithiamin Chawn hmangtute chhungkaw tana malsawm dilna thiam hla chhamin zu an in a, hlim takin an zai thin a, Chawng thing phurh leh Chawng buh den a awm ve lo ani.

(iii) Ralte Hnam Chawn Dan-
Ralte in Chawn hi an sakhaw rahbi indawta a chhawng hnihna a ni. Ralte ho chuan Chawn huna zu in tur an buatsaih lawk a, nula leh tlangvalin sum hawh khawmin Chawng tur pa tualah zantin buh an deng tlut tlut a. Val Upa leh a hote in turin Chawng tur pain zu bilh thlum sa bel thum a theh hmasa a, val upa chuan Chawn huna awmdan tur te chu tlangval hote a hrilhin a zilh pah bawk a, he zu hi ‘Chawngzilh zu’ an vuah ani. Zu bilh zawng zawnga thlum veleh chuan Chawngpain luhkapui a dawh a, chawng thing phur nula leh tlangval a sawm khawm bawk a; he mi ni hian Chawngpain Chawnna vawkpa a talh a, nula leh tlangvalho chu zu belpui hnih leh belte hnih khat tlatchu sumdeng zu atan a pe a.

DAWINO CHHUIA AN BIAK DANTE-
Zo pi leh pute (a bikin Luseiho) chuan Chawnthan an han hman zawh hian Dawino Chhui an hmang tlangpui deuhva; heta tang hian in lama thangchhuahna tur rahbi pakhat an zawh apiangin Dawino an chhui ziah thin a ni. He Dawino chhui hi a indawta an hman laia an biak thinte chu han sawi leh den den ila.

HNUAITE- Hnuaite an hmana an biak ber nia an sawi chu in leh a vel te, inrel kar te leh a hnuai zawn lei lamte malsawmtu leh venghimtu chu a ni awm e, a biak nan chuan vawk te nuin an hmang thin a ni. In hnuai char sutbulah vawkte chu an talh dawnin thiam hla an chham a, an talh thin a, a serh chu kawmchar kawngka chung ditipah an khai thin a. A sa chu in chhungah la lutin thukah an chhum a, chungkuain an ei thin.
LASI- Hei hi Lasi biakna a ni nghal mai a, sa kah leh awh theih nana an biak a ni a, Khal an hman laia Lasi Khal nen kha chuan ngaih pawlh loh chi a ni thung a, thil hrang daih a ni a, Lasi Khal nen thuhmun ang a ni a, a thiam hla pawh a in ang a ni. Lasi biakna atan hian vawkte nu bawk an hmang ▶hin. Chunga Pathian emaw, Khawzing emaw chu ramsa ruhrel dintu niin, Lasi hi a siampumtu, a zotu a ni.

Similar Posts:

Recent Posts:

4 Responses to “MIZO SAKHAW BIAK DÂN LEH A TOBUL ~ 3”

  1. 1
    Saitawk Says:

    No comment.

    Report this comment

  2. 2
    chhangte_ll Says:

    “….Ralte chi-a mi Mizo Rêngropui tak Lersia Chawngthu…”

    Heta tang hian a chiangkuang lo tan :-D

    Lersia khan Sial tamtak Chawng a hmanna ah a talh a, chu chu an ei seng leh si lova, an tawih ta a, chumi rimchhia sawinan chuan “Chawng Thu” tih tawngkam a chhuak ta a. Lersia kha Chawngthu ani tihna ani lo <—- Aizawl ka awm hnua version thar mi min hrilh dan :)

    Report this comment

  3. 3
    PKfanai Says:

    chhangte_ll, :-P

    Report this comment

  4. 4
    chhana Says:

    ‘Chawn’ tih hi a lam dan (thluk) min lo hrilh tu a, pls.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.