Thawkkhat lai khan,Stanford University a Sociology Department chuan, experiment pakhat an buatsaih a. Car Model thar leh nalh tak mai hi mimal(chhungkua) in awm teuhna bulah an park a, miin engti angin nge an ngaih tih an en thli thlai ru reng a ni. Chawlhkar khat lai an dah hnuah pawh, mitam takin an kal pel a, anmahni motor te pawhin an tlanpel zut zut a, naupangte, puitlingte pawhin chu car thar nalh tak mai chu, tu ta nge ni ang aw? tih leh, engvanga chulai hmun kawtkaia awm nge anih ngaihtuah neuh neuh chung leh inzawt chungin an pel mai mai a, Chawlhkar khat hnuah pawh tuman khawih reng an tum lo a ni.
Chawlhkar khat hnuah chuan, Zirlaite chuan chu car pangai vek chu, a piah deuh hla vak chuang lo, mahse, tuma ram ni lem loah chuan kawngsirah an hung leh ta a. hmun hla deuh hlek atangin, a ruk tein entlangna/enhlatna nen an vil leh ta a ni. Tun tum chu an nghak rei ta lo hle mai, thim thet thet atangin rawlthar rual deuhvin an tan a, a ke an herh thlawn a, chutah pa valai lam pawhin an rawn ti ve zel a, tumah vengtu leh neitu awm talo chu, kar lovah a part thlawn thlak theih ang zawng zawng an thlawn ta vek a, an rubo ta vek mai a ni. A tuk khawenah meuh chuan, a part thlawn theih leh ruk theih ang chi zawng zawng chu Saruang Sakeibaknei rualin an han bawr a, an duhtawk an ei zawh hnua an han kal darh chuan, a lo filh thuau tawh ang mai hian, a lo filh vek tawh a ni.
Car ngai reng ani si, veng(locality) thuhmun reng, ami chengte pawh thuhmun reng ani si, an dahna hmun a danglam hlek ani chauh si, mahse, thil awmdan chu a danglam em em mai si chu mak hi an ti ta em em mai a, a chhan an ngaihtuah ho ta a ni. Mithiam tak tak(Scholars)hovin an han sawiho ngial hnuah chuan, a chhan ni thei awm pakhat chiah awmin an hria a, chu chu:- “Kan ta leh kan ta ni lo(tu ta mah ni lo)!” tih mai hi a ni. Tu ta ber nge? Tih kan hrechiang lo chung pawhin, kan in emaw thenawmte kawta Car in hung chu, kan zing ami tu a ber emaw ni turah kan ngai mai a, khawih kan tum lo va, amaherawhchu, tu kawtkai mah nilo, khawilai hmun fianrial deuhva tuma vil-vat lohva lo inhung ve ringawt chu, tu ta mah nilovah kan ngai a, khawih thiang leh a theih ang anga, a hlawkna tel leh a thau sawh kan tum ta mai thin a lo ni awm e.
(more…)