Lal Isua Thutak a Nihna

March 7th, 2012 5:00 pm by vakul

Kristiante zingah pawh kan ngaihdan a inchen lo maithei, amaherawhchu Lal Isua thutak a nihna hi kan pawm hle thung. Engtiang chiahin nge thutak a nih tih hi sawi duh dan pawh a inang lo viau thei bawk a, a pawimawh berah chuan Kan rin leh kan zui Lal Isua hi thutak a nih avanga zui kan nih hi phatna tur a awm lo, ni lo se zui man a awm lovang a, kan rin pawh hi engmah a ni lo vang.

Kawng hnihin sawifiah tum ta ila: Kawng khatna kan sawi tum hi hriatthiam awl tak a ni a, Lal Isua kha zawlneite lo hrilh lawk angin a lo piang a a seilian bawk a, Sual kai ve lo a ni. Bible-ah pawh sual a neih loh thu kan hmu a. Tin, a sawi ang zelin a ti a, dawt a sawi ngai lo va a thawhleh tur thu a sawi pawh a sawi ang chiahin a lo thleng a, a hmutute ngeiin an ziak a ni.

A chanchin ziaktute hian an ngaihdan an ziak a ni mai lo, an hmuh emaw a hmutute hnen atanga an hriat ngei an ziak a, khawvel lehkhabu ni se tuna ring lo pawh hian an ring hle awm si amaherawhchu thutaka awm lo chuan an hrethiam thei lo. Amah chu thutak a nih avangin “a ni, a ni, ni lo, ni lo(Mat.5:37)” hi a zirtirnaa innghat tlat a ni..

Thutak lo a sawi ngai lo va, a sawi angin a nung bawk dik lohna a duh miah lo; thlema a awm pawhin sual hneh rual a ni lo va, sual chu a hneh zawk a ni. A chanchin leh a zirtirna pawh ‘thutak thu (II Tim.2:15)’ a ni reng a; mihring thutak famkim rintlak leh rinawm, dik lohna reng rengin a pawlh loh Pathian fapa a ni. Kristianten kan rin vanga thutak a ni lo va, thutak a nih avangin kan ring zawk a ni.

A pahnihna erawh hi chu hriatthiam a har deuh a, ngaihtuah chian pawh a tul hle, chutih rual erawh chuan thutak lo chhuahna min hmuhfiahtirtu a ni thei bawk. Johana 1:1&2 ah chuan “Atirin Thu a awm, Thu chu Pathian hnenah a awm, Thu chu Pathian a ni. Chumi chu atirin Pathian hnenah a awm” tih kan hmu a, heta “Thu” a tih hi Grik tawng ‘Logos’ tih lehlin a ni a, thuril thuk tak a ni. Grik ho khan ‘Logos’ tih hi ‘thu, tawngkam, ngaihtuahna, ruahmanna’ sawinan an hmang mai thin a, amaherawhchu Philosophy tawngkama rawn hmangtu hmasa ber chu Heraclitus-a a ni a. Heraclitus-a khan ‘Logos=Thu’ hi ‘Pathian rilru’ (Mind of God) angin a sawi thin a.

Plato-a pawh khan a dah chungnung hle, ‘Lei leh van chhunga thil zawng zawng insuihfinna/inzawmna (principle of Unity), thil awm zawng zawnga inchuktuahkhawmna (principle of order), ngaihtuahna leh hriatna innghahna (principle of reason) angin logos hi a hrilhfiah a. Philo-a pawhin logos hi chungnung takin a dah a, amaherawhchu chungnung ber thlawptu (Demiurge, subordinate), Pathian leh khawvel inkara palai hna (mediator) thawktu angin a ngai a; tin, mi dang dang pawhin logos hi Pathian dinhmun sawinan an hmang zui ta zel bawk a ni.

Pagan Philosophy (pathian tam tak awm ring) nimahse, Kristiante rin dan hruaina kawngah Grik philosopher-te hian an thawh hlawk hle reng a, Theologian hmasate leh tunlai huna kan Theologiante pawh hi Grik Philosophy hian an rilru thui takin a hruai lo thei lo a ni.

Heraclitus-a ngaihdana ‘Pathian rilru’ tih hi a thukin a ril hle, Kristian Philosopher tam takin Trinity sawifiahna turin an lo behchhan tawh thin a ni. Isua Krista Pathian fapa, Thu tisa-a lo chang hi Pathian rilru hmuh theiha lo lang kan hnena awm ‘Imanuel’ chu a ni a; Zosapthara Hla, Kriatian Hlabu No.5-ah heti hian kan hmu a:

“Thil dang a ni lo Thu kan tih hi,
Krista Lal Isua ngei kha a lo ni;
Mi rilru thuin a chhuak angin,
Pathian rilru a lang Krista-in.

Chu chanchinah chuan hei hi kan lawm,
Thu chu tisaah changin a awm;
A ropui zia hmutuin a ziak,
Khawngaih leh thutakin a lo khat.”

Thu chu Pathian a ni a, Pathian rilru ‘Thu’ vek chu hmuh theihin kan hnenah a lo lang a; Pathian chu Thu=Thutak a ni a, a rilru mihringte hmuh theiha Isua Krista hmanga lo lang chhuak chu Thutak a ni, Tisa pua a lo kal hma pawh khan Thutak a ni a, Thutak a ni kumkhua dawn a ni. “A ropui zia hmutuin a ziak,” hetah hian Correspondence view of truth kan hmu a, Thutak lo chhuahna chu Pathian a ni tih he ‘Logos’ thuril hian a tarlang chiang hle. Mihring inkara inzawmna hnai ber pa leh fapa dinhmun chu Pa Pathian leh a rilru Isua Krista inkara inzawmna a lo ni ta a, rilru leh a putu inkarah te zawk a awm thei lo.

Kan thil sawi lai nen inrem chiah lo mahse thil pakhat han tarlan remchang nia ka hriat a awm a, tumkhat chu pa pakhat hian(amah chu Kohhran huang chhunga awm a ni lo va), “Ka fapa hi ni thum niah tho leh dawn se engah nge ka rilru a nat chiam ang, kei pawh ni thum niah tho leh dawn ila ka hreh lutuk pawh ka ring love” a ti a, a sawi a. Mahse chuti zawnga ngaihdan siam chi a ni em tih hi ka rilruah a lo awm a, ka sawi nghe nghe a.

‘Pathianin a fapa min pe’ kan tih rual chiah hian a thinlung min pe a, chu a thinlung chhungril ber hmangaihna avanga min pe hi a ropui lutuk a, chu a rilru chu Krista-in a lo lang chhuak a, kan hnenah min chhandam turin a lo kal a ni. Mihring inkarah hian inzawm leh inhmangaih hle tawhah pawh inhria ila kan rilru zawng zawng inpek fai vek chu har tak a ni, mihring tih theih rual a ni lo; Pathian erawh chuan min pe a ni, hei hi a ropui lai tak ni pawhin ka hria.

Thutak Pathianin a thutak min pek hi thutak a ni a, chuvang chuan Isua Krista khan “Kei hi kawng leh Thutak leh nunna ka ni” a ti a, a dik lo thei lo.

Mi thenkhat chuan Bible an chhiar a, Israel-te chanchin an chhiarin Pathian chu dik tawk an ti lo tih thuziak tam tak kan hmu a, kan hmu zel dawn pawh a ni ang. Chumi avang chuan Pathian chu Thutak famkim/dik tluantlingah (absolute Truth) an pawm thei lo. Amaherawhchu Pathian chu thutak a ni a, thutak Pathianin a tih apiang chu Thutak famkim leh dik tluantling a ni mai.

A tih chhan leh a tum hre tur chuan a thu kan hriat a tul a, awmze nei lovin a che ngai lo, mihring rilrua thil tehkhin/khaikhin theihna hi ama dah a ni a, chhungril thatna (morality) mi zawng zawngin kan neih pawh hi ama dah tho a ni, chumi hmanga va khing thei kan ni miah lo.

Mi fingte pawhin an ngaihsual fo chu thutak hi mahni lama teha dik tura an ngai (subjective) tlat leh Pathian ngaiha objective-a kan dahsak tlat hi a ni. Engkim bul leh dintu tan chuan a thil siam awmzia leh thutak chu Amah atanga chhuak a nih avangin a ngaihdan ang ang kha thutak chu a ni; he ngaihdan dik lo hi letling thawk se a dik a ni mai dawn a (Pathian tan thutak chu subjective a ni a, mihring tan objective).

Mihring rilru leh ngaihtuahna hi sual avangin tihbawrhban a ni tawh a, chhungril sualna chuan kawng dik atan a hruai bo tawh tlat avangin miin thil ngaihtuah thiamna nei ringawt mahse rinna nung tel lo chuan thutak nihna a ngaihtuah thiam tawh lo va, chu tak chu Bible-in mi a (fool) a tihte chu an ni a, Sam 14:1-ah “Mi a chuan, a rilruin, “Pathian reng a awm lo,” a ti a.

Mi a ma ngaih leh thenkhat ngaiah fingin inhre hle mahse Thutak famkim (Pathian) a hriat loh chuan mi a a ni, thutak awmzia man tur chuan thutaka awm a tul a, thutaka awm tur chuan Isua Krista rin hi a thil tul hmasa ber a ni, chung mite chu a ni- mi fingte chu.

Similar Posts:

Recent Posts:

15 Responses to “Lal Isua Thutak a Nihna”

  1. 1
    Dr John Says:

    1st phawt ila…Gud Post, (Y)

    Report this comment

  2. 2
    roseparvul Says:

    Ka chang chhuak ta!

    Report this comment

  3. 3
    Chemtatrawta Says:

    (Y)

    Report this comment

  4. 4
    roseparvul Says:

    (Y) Isu i mawi ber e (8) (8) (8)

    Report this comment

  5. 5
    kilung Says:

    Sawi belh tur ka nei lo.. Isua,thutak leh nunna (Y)

    Report this comment

  6. 6
    ultimate Says:

    Pui bem bem thin e. A thui thawkhat nain ka chhiar uluk khawp mai.

    Report this comment

  7. 7
    Asteric™ Says:

    Ziak ṭha hle mai, ka vei zawng ania hetah pawh hian ka lo thailang ve tawh a.

    https://misual.life/2011/02/07/thutak-the-truth/

    Thu taka awm si lo hian khawvel ngaiha mifing hi a nih kur theih a nia. Paula pawh khawvel ngaiha mifing, Pathian ni a a hriat tan ṭhahnem ngai lawr lak anih laiin Isua in Thu tak(Pathian hriatna dik) ah a han hruai lut mai chu a dang zar a nih kha. Agripa te pawhin “Paula i chhiar tamna hian a ti a zo tawh che nih hi….” an tih tak daih mai kha nia

    Report this comment

  8. 8
    donald Says:

    He post zet chu.. vanram rim a nam hialin ka hria. A sei lutuk hlau miah lovin duh tawkin han ziak zawk la ka va ti em Pu Vakul.

    I thuziak atanga fiah ka tih em em ka’n thai tial ve hram teh ang.

    1) Isua Krista chu Pathian rilru, tisaa lo chang misualte chanvo atan khawngaihnaa Pathian thilthlawnpek a nihzia a ti chiang.

    2) Pathian thianghlim rilru/thinlung chu kan thinlung-ah Lalpa chuan min pawmsak.

    3) Krista chu thutak anih avangin a zarah keini pawh thutak (fa) kan lo ni ve ta rup mai.

    4) Thutak (Krista) chu kan awmna tur chu a lo ni ta. Hei hi rinna chu a ni — misual chu thi tur ka nih avangin Khawngaihna-in Isua Kristaah min tihluma, chumi rual chuan tholeh Krista Isuaah erawh thilsiam thar, thutak famkim, Pathian rilru/thinlung ang pu mi-ah min pawm/ruat ta a. He Pathian remruat leh chatuan thiltum, Genesis atanga Thupuan inkar theme hi kan hriata kan lo rin/pawm mai hian ringtu diktak kan lo ni reng mai. A va mak em.

    5) Amaherawhchu chu rinna chu thiltih tel lo chuan thi a nih leh tlat si avangin, ringtu chuan rilru hriatna maia ring lovin, ringtute awmdan tur Isua Krista leh a tirhkohte zirtirna anga nitin nung tura insangphek ve tur kan lo ni ta.

    6) Isua Krista kha thutak a nih a, keini hi Isua ruala kaithawh, tholeh nun athlawna pek kan nih si chuan, thutak kan lo ni ve ta reng tihna a ni. Kan tih tel miah lova thutak nun pek kan nih avangin ringtu chuan thutak chu a nunpui tur a lo ni ta. Chu thutak nunpui dan chu Krista zirtirna anga nun mai hi a ni a, nitina Krista zirtirna kan nuna seng luh hi thutaka awmdan chu niin ka hria (Krista thihna leh thawhlehnaa chhandam kan nih tawh hnu hian).

    Report this comment

  9. 9
    blackmagicwoman Says:

    Hnathawh zawh huanah concentrate taka chhiar ka chak tawh. Pu vakul-a ziah hi thra ka ti thei lutuk ringawt.

    Report this comment

  10. 10
    sheldon170 Says:

    A tha hle mai. Han chhiar mai a a lo fiah nghal kuar mai hi a hlu ka ti. ‘Thutak a awmtur chuan Isua Krista rin hi thil tul hmasaber ani’ tih te khi a va dik tak em. Pathian tello chuan khawvel finna chu engmahlo mai ani si a.

    Report this comment

  11. 11
    PKfanai Says:

    Pu Vakula leh Pu donalda ten duh thala kut an thlak tawh hnu chu, “Amen” tih mai loh chu sawibelh vak lo mai ang. Save that hmak tlak ani e. (Y)

    Report this comment

  12. 12
    vakul Says:

    Asteric, ka lo chhiar a, a ngaihnawm khawp mai.

    Donald, nia, ka article pumpui chu phek 20(Microsoft words) lai a nia, hlawm khat ka bel ve pawp a ni ber. I rawn chhuizauna hi a tha khawp mai.

    Lal BMW i va reh, nge ka reh, i va ngaihawm ve.

    Sheldon thanks, Pu Pk, kan article ve zawng a issue lo thei em mai. Nang hian a lawm thlarau lam chawm tha ber mai le.

    Report this comment

  13. 13
    Dr John Says:

    Pu Vakula chu i Post a ropui e, (Y) A Tha e tih mai bak sawi tur ka van e. John 14:6 thu a “Thutak” tih lai kha i rawn sawi chiam dawn emaw ka ti a, tum loh khanah a rawn chhuah chu le, :-P

    Lal Isua’n “Kei hi Kawng leh Thutak leh Nunna chu ka ni” (John 14:6) a tih laia “KEI” (I am) tak hi a pawimawh tel khawp mai. Lal Isua’n “KEI” tia a Nihna a in-chhal telna hi NT-ah hian vawi 17 lai a awm a, a pawimawh khawp mai. e.g. “Kei hi Berampu tha ka ni”, “Kei hi Kawng…ka ni” etc.

    Lal Isua chungchanga “dawt a sawi ngai lo” i tih erawh hi chu han sawi zau leh hlek la tha ka ti khawp mai, i Post hi kan hlut theuh a, mi chi hrang hrangin an chhiar dawn si a, ngaihdan positive tak an neih theih nan…te ka ti mai mai?

    Report this comment

  14. 14
    Ignatia (33-115 AD) Says:

    E heu! A va tha teh lul em! Ka rina hi a thelh lohzia i lo sawichiang leh ta. Chhiar nawn fo tur a ni. (Y)

    Report this comment

  15. 15
    vakul Says:

    John, Kei tih chungchang hi sawi tur thahnem khawp ang, chapter tam tak daih a ni. Biblical lam hawiin la ziak la a tha ang chu.

    Dawt a sawi ngai lo, tih hi, ni e, sawi zau deuh tlak tak chu a ni khawp mai a, thutak a nihna lam hawia thlir deuh chauh mai ka ni a, ka umzui tum lem lo a ni. I ti lawmawm e.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.