THIL
****
Kan Pu Chhurbura khan Phungpuinu a man khan Phungpuinu kha an vau vel a, “Tihian inah ka hawn che anga naupangin khawlaiah an chaih che anga….” an tih vel khan Phungpuinu khan a hlau ta khawp a, amah intlanchhuah nan Chhura hnenah khan, “Chhura mi chhuah la ‘thil’ tha deuh ka pe ang che,” a ti ta a. ‘Thil’ han tih ngawt chuan enge a nih a hriat mai si loh a, Pu Chhurbura pawh a phur viau a ni ang , “Eng thil maw?” an ti let ve a. Phungpuinu chuan, “Tuthlawh hlo thlo thei,” an ti a. Khang hun lai kha chuan an hna thawh ber kha hlo thlawh a nih miau avangin thuthlawh hlo thlo thei chu tangkai viau tur a ni reng a, mahse Kan pu Chhura kha a a bik tlat lo. A’n ngaihtuah chiang a tuthlawh hrim hrim chuan hlo a thlo thei vek tih a hre tlat, mahse a hmang tu tha a ngai vek thung, chu chu kan Pu Chhura khan a hre ve kar tlat. Kha tuthlawh kha automatic a nih leh nih loh a zawt let ve ta tlat mai, “Anih tha a ngai em?” an tih khan khawiah a ni phung satliah ve mai khan SOT (Self Operated Tuthlawh) kha neih bik thu awm hek lo le, “Ngai ve bawk e,” a lo ti a. Chutiang mai mai tuthlawh pangngai te chu kan pu Chhura khan a nei ve lutuk, engatan mah a ti bik teuh lo mai, “Chutiang te chu ka nei ve bawk…” a lo ti hmiah mai a nih kha.
Phungpuinu kha a in tlan chhuah loh chuan Chhura khan in a hawn a naupang ho khawlai a chaih tir a tum nasa mai bawk si. Phungpuinu chuan tactic dang a ngaihtuah leh ta, ‘thil’ dang pek a tum leh ta, “Anih hrepui khuai tu thei ka pe ang che,” an ti leh a. Chhura khan chu pawh chu a lo dil chhut ve leh riau mai a, tha a ngai em a lo zawt leh tlat mai a nih kha. Hei pawh ani Phungpuinu, Chhura thlam hnuai a pipui suih a uai ruk ching satliah tih vel mai mai khan khawia hreipui automatic a khuai tu thei te chu nei hek lo le, tha chu a ngaih ve bawk thu in a chhang leh ta anih kha. Chutih lai chuan in lama hawn a naupangin khawlai a an chaih kual mai mai nih lah chu a hlau ve tumhrang bawk si a, tichuan a ‘thil’ neih hlu ber mai ‘seki buhchhuak’ chu intlan nan hman a tum ta a nih kha. Kha sekibuhchhuak kha kan Pu Chhura kha a lo la hre ngai tlat lo mai a, eng ang nge a operate dan leh a function pawh a hre reng reng lo, chuvangin a hman dan leh a hnathawh kha an zawt chiang ta a. Phungpuinu chuan a hman dan chu an hrilh chiang a, “Seki buh chhuak buh chhuak e, lu lamah buh chhuak buh chhuak, mawng lamah sa chuak sa chhuak… i ti anga a lu lamah buhchangrum a rawn chhuak anga a mawnglamah sa a rawn chhuak mai ang,” a ti a. Chu zet chu kan Pu Chhura duhthusam a ni ta, buh leh sa te chu a duh lutuk alawm. Tichuan Phungpuinu kha chu thil ‘sekibuhchhuak’ chuan a in tlan chhuak ta a nih kha. Ka ngaihtuah mai mai thin a, seki hi khawi lam nge a lu lam ni a khawi lam nge a mawng lam tih hi tun thleng hian ka la hre ta chuang lo reng reng nia mawle. A ki bullam, a lu a a invuahna lam hi a lu lam ni ta se a hmawr zum lam hi a mawnglam ni tur chuan chunglamah a awm bawk si. Chunglam a awm chu a mawng lam nih thu a awm bawk si lo, a lian lam hi a mawng lam ti dawn ila a ki bul lam a ni ang lawi bawk si buaithlak ve deuh mai a nia.
(more…)