A MAKIN AVA ROPUI EM…!!

June 30th, 2016 5:51 pm by Hnam sakhua

Tu finna leh tu hriatnain nge chhuichhuak zo thei ang le? Han hawi vêl la, i hmel hmai leh i mit vêl chauha hawi loin, i hriatna zawng zawng nên thlîr vêl rawh le. Kan chên mêkna khawvêl lo awm dân ropui zia hi i hmu ang.

Lungrual taka leilung leh tuifinriat zau pui awmho mup mup mai ropui zia te, boruak zau taka khawvêl an lang luau luau mai te, leilungte chu tuiin a buak zawh san duh chuang reng reng lo mai te leh leilung leh tuipuiin an enkawl thilnung zozai te ropui zia leh an puar khawpa an tlan tur chaw an hmu ṭheuh mai te hi ava ropui tehlul em!

Boruaka thlawk kual vêl ringawta eikhawp hmu te, leilung chunga an tlaina tûr khawp eitur(chaw) hmu an tam zia te, lei chhûng rila chêng chite’n an puarna tûr khawp chaw an hmu vek mai te, tui chhûnga chêng thilnung tinreng tam zia leh an tlaia an puarna khawp chaw an hmu ṭheuh mai te hi a makin ava ropui tehlul em!!

Thli leh ruah te inrelbawl dan zawng zawng te leh a hun taka an tleh ṭhin dân leh an sur ṭhin dân te, thlipui chêt hun leh thlifim chêt hun te, ruahpuivanawn sur hun leh ruahthimpui lo haw hun leh ruahphingphisiau sur hun te nên lama a felfai zia te, ṭêk tla leh rial tla ten an hun an hai reng reng lo a. Tlangsang lama vûr tla(sur) sung sung mai te, chhûm zîng chhah mup mup lo awm dân leh ṭiauchhûm inrelbawl dan te, khawi lamah nge an bihruk zawh leh tak hriat hauh loa an bibo leh duak mai ṭhin te, lirnghingin khawvêl a chin buai dan te leh thlipuiin manganna a rawn thlen dân leh tuilianin leilunga chêng a tih mangan dân te han thlir vêl la, an mahni hian rilru nei rana an duh dâna hna rawn thawk ṭhin niin an lang hauh silo a, thiam loh chantîr dâwn ila, “Kan duh thua ti kan ni lo, remruattu thu anga che mai kan ni,” an ti ngei dawn si a.

Han vanvadak la, ni leh thla leh arsi tam tak te i hmu ang a, arsi tam zia leh kan chênna leilung ang bawk a thilnung chen theihna eng zat nge awm ang tih pawh kan hriatphak loh khawpa ropui, arsi kal kual chi leh ding hle hle chi an awm dân te, lungrual taka vân boruak zau taka an chêngho dual dual mai te hi a makin ava ropui em!

Mihring te leh rannung chi tinrengte’n kan tisa nunna atâna tuipui thaw boruak thianghlim kan hman ho dân leh kan inpumkhat tlat dân ropui zia te, ruahtui leh nisa tangdun chu thlai chi tinreng tâna chaw tha an nih dân te, khaw lum leh khaw vâwtte’n an mahni hun zêla rem hre taka an inlan dân te leh chhun êng leh zan thim inchawih tawka an lan dân te, fur hun leh ṭhal khawro hun leh thlasik hun ten an hun hai hauh loa an inlan ṭhin dân ropui zia te hi.

Hringfate nunah lah; zaidam em em, thinchhe em em, rinawm em em te, rinawmna nei reng reng lo. Hmanhmawh em em, muangchang em em, taima em em, thatchhe em em te, dawtsawi duh rêng rêng lo, dawtsawi chîng em em, fiamthu duh tak, fiamthu duh rêng rêng lo. Ṭawng duh em em, ṭawng tlêm em em, rilru ngil tak, rilru kawi em em, fing tak, a tak, themthiam tak, themtlaw em em, ṭha em em, sual em em, nuih heh em em, nui ngai reng reng lo. Mihring ni ho ve si, nihphung inang reng reng lo, duh dân pawh inang lo, nihphung hrang tam em em si, chengho dual dual theia min duan dân mak zia leh ropui zia si hi.

Heng zawng zawng duang fel vektu, awm lo aṭanga awma siamtu, thil awmte dahbo leh thintu, hringfate chunga khuarel leh nungcha, ramsa te chunga Khuarel danglam chuang reng reng lo, natna kan tawh tlan dân leh thihna kan tawh tlân dânah te danglam chuang reng reng loa khawvêl kan luahho lai hian thilnung dang reng reng hi chuan an chipui, an mahni anga lo piang zing ami hi Siamtu Pathian Chungkhuanu anga biak an nei ngai reng reng lo a, an mahni siamtu Chungkhuanu remruat ang zelin an nung mai a ni.

Mihringte erawh hi chuan mahni mihringpui, hmeichhe hrin, pian phungah pawh danglam chuang reng reng lo, kan thisen neih ang thisen nei ve, kan chaw ei ang ei ve, kan zun anga zung ve tho; min siamtu Pathian Khuanu ang maia kan be thin leh Pathian anga kan cheibawl ṭhin hian thilnung dang reng reng kan phâk lohna a tilang chiang hle a ni.

A hmaa kan sawilan zozai, thil awm zawng zawng siamtu, an nihphung leh awm dan rem fel vektu, a siam loh leh a tih loha thil pakhatmah awm ngai si lo Pathian Chungkhuanu hi, mihringa rawn chan ngai emaw, a rawn pian ngaiin emaw, a ruahman a nih ngat a, mahni siam te tiduhdah tûr leh sawisak tûr leh thah tûra lo piang a nih ngat chuan, Pathian biak tlâk loh leh rin tlâk loh, mihring pangngai ai pawha hnuaihnung leh mâwl zâwk a ni ngei ang le.

Pathian Khuanu thilsiam zozai leh a rêlbâwl dân zawng zawng hi ngun takin han bih chiang la, i rilru zawng zawngin enfiah la, i hriatna zawng zawng miin an lo bum daih tawh che a nih ngawt loh chuan engkim siamtu Pathian Khuanu chu a thilsiam mihringa chang chi a ni reng reng lo tih leh, an mahnia zu chan ngaiin engmah a siam lo a ni tih chu i hre fel nalh thei ang. Ama virbuaina tûr leh talbuaina tûrin engmah a siamin a din reng reng lo tih hi i hre fel thei em?

Nu pakhatin a fa nausen a lo paw nalh nalh mai a, “He ka nausen puak hi engkim siamtu Pathian, mihringa lo chang a nih hi,” lo ti se la, tu nuih nge za lo awm thei ang le? Engkim siamtu, a siam loh awm reng reng lo han puak nalh nalh mai tûr chuh, i pawmin i ring tak tak em le? I pawmin i ring a, i awih tak tak a nih chuan hei hi hre rawh; Pathian Khuanu i hre reng reng lo a, Pathian nihna i hre lo bawk a, Pathian leh mihring i hre hrang rêng rêng lo a ni.

Pathian Khuanuin thil a rêl fel zia leh ropui zia hi i han chhui zui zêl teh ang. Mihringin sakei hring lo a mihring zêl kan han hring te, Vawkin vawk zêla a hrin te, engkim mai hi mahni chi chhuak atanga lo piang chu mahni ang zêla lo chhuakin thing engpawh anmnahi chi atanga lo ṭo chu an mahni ang zêla a lo ṭo chhuah dân te, mihringah chuan kan fa neih ten min rawn chhûn nghâl nalh mai a. Keimahni ang chiaha thuam fel vekin an lo piang a, ke pahnih, kut pahnih, mit pahnih, beng pahnih leh ka pakhat kan neih ang chiah an rawn nei ve a, keimahni ang chiaha thuam famkima lo piang an nih hi chatuan Khua rêl a ni.

Leilunga thil awm dân hian Pialrala thil awm dân fel takin a entir a, Pathian Khuanu hi tisa mita hmuh theih a ni lo a, a thil siam zozai leh ruahman dân han en hian hmuh loh leh hriat loh a nei lo a ni tih a chiang a, mihring lo piang zawng zawng hi leilung lama aṭanga lo piang vek kan ni a, khawvêlah hian kan tawp leh vek dawn a, Pathian chatuan remruatna chuan tisa mihring a ral hnu pawha Pialrala nihphung fel tak neia kan awm theihna turin Pathian Khuanu chuan Amah atanga chhuak NUNNA min pe vek a, chu NUNNA chu Pathian Khuanu nihna famkima thuam vek a ni.

Pathian Khuanu chu finnaa khat, hriat loh nei lo, hmuh loh nei lo, danglam ngai lo, Chatuan mi nung, awm lohna lai nei lo chu a nih ang chiah hian Pathian nihna famkima thuam kan ni. Chu Chhungnung nunna chu, he tisa nunna nên hian a inzawm ve lo a, he tisa nunna leh khawvêl nunna hi a inzawm tlat ang hian Pathian Khuanu aṭanga chhuak nunna kan chan leh Pathian Khuanu chu inzawm tlat a ni bawk a ni.

Chuvângin, Pialrâlah chuan mihring pakhatmah an awm tawh lo a, Pathian Khuanu nihna famkim hlanga awm kan ni a, mihring thlah lam reng reng an lawi luh ve loh avangin Pathian aṭanga chhuakte chauh awmna a ni a, kan zain Pathian kan ni vek tawh a ni, mihringin pialral a luah theih loh avangin khawvêlah a tawp a, Pathian Khuanu aṭanga chhuak NUNNA, thlarau lam taksa, VAN taksain pialral chu kan luah ta a ni.

I han thlir nawn leh teh ang. Khawvêla hnamtinte hi han bih chiang teh. Mihring ni ṭheuh mah ila pian zia inang lo nuaih mai leh hnamtinin kan inbiak tawnna tur ṭawng kan han nei hrang nuaih mai te hi Siamtuin a duanchhuah dân leh a ropui zia i ngaihtuah ngai em?

Rannung dang zawng zawng hi chu an awrawl tur a duan bak hmasawnna dang an nei thei lo hle mai a, Bawng chu khawi ramah pawh awm se a bu tho tho mai a, Kel zîngah pawh dah mahla a be chuang reng reng lo a, a bu tho tho mai a ni. Chuti ang zêl chuan rannung dang te pawh hi an ni tho mai. Mihringte erawh hi chuan mahni hnam ṭawng nei ṭheuh mah ila hnamdang ṭawng a zir thiam thei zel a, mahni hnam ṭawng theihnghilh ṭhak pawhin a awm theih a ni.

Khawvela hnamtinte hi Pathian Khuanu din hran ṭheuh kan ni a, min din ṭan aṭanga tawng pawh hi nei hrang sa vek kan ni. Khawvel hi lungrual taka kan luahho tura Pathian Khuanu ruat ni mahse, chenna lai tur bik Chungkhuanu ruat a awm vek mai a.

Tuna kan chenna Zoram hi Siamtu Khuanuin kan chênna tûra a lo ruatsa diam, a daha min dahna Zoram a ni a, kan ram(Zoram) leh kan hnam(Zo Hnam) leh min Siamtu inkawp tlatah hian kan hnam Sakhua chu a famkim nghal a. Sakhua reng reng hi pawm chawpah leh rin chawpah hian a awm lo a, Sakhua chu pianpui nghal a ni.

Khawvêla kan lo pianchhuah hian siamtu kan nei tihna a ni a, min siamtu Pathian Chung Khuanu leh a Siam keimahni inkawpna kha Sakhua chu a ni tawhsa reng a, Pathian nena kan inkawpna hi kan pianchhuah pui nghal a, rin chawp emaw pawm chawp emaw a ngai reng reng lo. Chu mai bakah kan chenna ram leilung nen inzawm tlat kan nih bawk avangin_a Ram leh hnnam leh Sakhua chu ṭhenhran theih loh, pumkhat chu a ni.

Miin zoram leh a chhûnga thil tinreng chu a tân Pathian thu a ni tih a hriat loh a, an hnam chu Pathian thu an ni tih a hriat hauh loh chuan Pathian thuthlungah a bo hlawm tawp a ni.

I ram leh a chhûnga thil tinreng leh i hnam te chu i tân Pathian thu tak chu an ni vek a, mahni ram leh a chhûga thil awm tinreng ṭhatna tura tih tak tea thawktu chu Pathian rawngbawltu tak chu a ni a, a hnam mihringte ṭhatna tûra dikna leh rinawmna chitin reng nêna thawktu chu Pathian tâna thawktu mitak chu a ni.

Ram pawikhawihtu chu Pathian pawikhawihtu a ni a, hnam pawikhawitu pawh Pathian pawikhawihtu a ni. Pathian thu tak chu sawiah a awm lo a, nunpuiah a awm zawk a ni, miin a taka a nunpui chu sawi mahse a tisual lo e.

Pathian Khuanu hian mihring hnênah thu rawn sawi mahse kan mihring puite nêna kan inkâra hman tûr leh khawvêla hman tûr vek a ni a, Pathian thu chu englai pawhin i ngheng reng a ni. Pathian Khuanu thu chu nangmahah hmang la, in chhungkuaah hmang la, in khawtlangah hmang la, in ramah hmang rawh. Sawi ringawt suh, a hmanin hmang zêl zawk rawh.

Pathian thu chu engtin nge ka hman ang, i ti em ni? Pathian thu chu nangmahah leh in chhungkuaah, in khawtlangah leh in ramah leh in hnamah a awmsa reng a. Eng hna pawh thawk la, rinawmna leh dikna leh taimakna nêna i thawh a, mahni tanghma hai hauh lo a i theihna te chu midang tanpui nâna hman i inpeih reng chuan a hmutu apiang chein,”He mi hi Pathian mi tak chu a ni,” an ti dawn che a ni.

I ram tan i rinawm ang a, i taima bawk ang. I hnam tan i rinawm ang a, i taima bawk ang. Eng hna pawh thawk la i hnathawh chu Pathian rawngbawlna a ni tih i hre fel vek ang a, Pathian thu loa ke pen i duh ngai lo ang.

Pathian chu i hnêna a awm reng avângin a thil tihtheihna chu a remruatna ang zêla hmang thei tura hun fel i ni a, nangma duh dân tih puitlintîr i tumna lamah chuan i hlawhchham emaw i ti fo ang. Pathian remruat en chunga i kal erawh chuan i hlawhchham emaw i tihnaah pawh i tâna tha zawk i hmuchhuak fo ang.

I siamtu i Pathian chu i ram leilung leh lui luang te, thing leh mau te, i khua leh tui leh i ram leh i hnam hmang hian biain chawimawi ang che. I hnam nunzia chu Pathian biak nân hmang la, i thu sawina zawng zawngah i khua leh tui leh i ram leh hnam changthlan zêl ang che. I ram chu siamtu Pathianin i tâna a ruat i ram a ni a, a boruak thianghlim leh a chhûnga tui leh eitur tinreng te chu i tisa nunna hnun a ni a, i khua leh tui te chu Pathian remruata lo ding, a tak taka i chênna a ni.

I ram chu i tisa damlai nunna thing chu a ni a, i ram leh hnam hmanga i siamtu Pathian Khuanu i biakna hliah(dal) tu reng reng chu huaisen takin i tân Pathian thu a ni lo tih hriain hnawl rawh. Sakhaw thuthlung thua i rilru leh i ngaihtuahna zawng zawng mi ram leh hnama a chên(awm) daih a, i ram leh hnam tel reng reng loa Pathian i bia a nih chuan bum hlum i ni der a ni tih in hria ang che.

Pathian chuan i rama thil awm hmangin a bia ang che. Chuti ang bawkin i rama thil awm hmangin mal a sawm zêl ang che. I ram leh hnam hmangin i chungah zahngahna a lantir ang a, mi ram leh mi hnam hmangin mala sâwm dâwn reng reng lo che tih hria ang che

Hriatna dik chu finna a nih laiin hriatna diklo chu atna, at chhah tlatna ava ni tehlul em!

Tunah chuan tisain Zoramah Zo Hnam niin, Pialralah Pathiana chhuak Pathian nihna famkimin kan awm ta. Lei leh van thuizawmna ni ropuiah kan tawlh lut ta, “A makin ava ropui em!” Tu finnain nge chhuichhuak zo thei ang le?

Heng zawng zawng hi Pathian chatuan remruatsa, mahni hun ṭheuha a taka kan chan chu a ni si a.