Kan Thelh Thin Tourism

December 10th, 2008 5:58 pm by Mizo Master

Mizorama thlakip chhuak chanchinbu-ah chuan senior citizen-te tihchhuah, MUP Tlangau hi a chhiar nahawm berte zinga mi niin ka hria. Thil lo tawng tam tawh leh khawvel hrechiang tawh tak takte thuziak bengvarthlak deuh deuh a awm thin a, December thla chhuaka ‘Zamanhmâwng a fam ta’ tih Kolasib-a MUP hruaitu pakhat, Pu C. Kaitluanga ziak phei hi chuan rilru a khawih khawp mai. Zamanhmâwng lo ropuizia leh a awm ta lo uiawmzia a ziak a, a sawi hi a dik leh dik loh lam chu ka hre lo nain kan ram thing leh maute kan tihchereu zel lohna atana awareness ropui tak nia ka hriat avangin ka han tuihnih ve a ni.

Pu C. Kaitluanga hian kum 1953 December thlaah Kolasib atangin Buhchangphai bul lawka Tuikuk khua, Banglabasa an tihah Krismas-a talh tur sial an lei tumin Zamanhmawng hi an en thu a sawi a, “Buhchang khaw bul lawka Zamanhmawng ropui zet mai chu kan va en ve a,” a ti a. Heti hian a sawi zawm a.
“A awmna hmun phaizawl nuam leh zau tak mai chu kan han lut a. Thingtuai lo thelh sung mai, a then chu tin tia vel te, a then uipum rual te, a then meilukham lian pawl rualte lo thelh sung mai karah chuan kan va lut a. Chunglam kan han hawi a, a chunglam chu a lo inzawm pût mai hi a lo ni a. Chu chu thing dang ni lovin Zamanhmâwng hlir chu a lo ni a. Chung lam a inzawm vek a, hnuai lam leiah a inphun vek bawk a. Sairual pawhin min umse thlamuang taka awm hle hle-na mai tur hi a ni. Sai han luh theihna zia zang a ni lo. Zamanhmawng hian a awhzau hle a, buh tin li hmun awhin an sawi thin,” a ti a, a ropuiin a awhzau awm ngei mai. A awhzau zawng hi mumal taka tehtu an awm lo a ni maithei a, buh tin li hmun vel a nih chuan thing pakhat awh atan chuan zau hem hem tak a ni.

Pu C. Kaitluanga sawi hi ngaithla chhunzawm zel ila. “A lerah te kan lawn a, a lawn lah chu a awl em em a, duh duhna lamah kan vak kual zung zung thei a, a chungah han dak ila field ang maiin a cham pût mai a, va tinrengte chu a rah tlanin an zi nuaih nuaih reng bawk a. He Zamanhmawng hi kumtluanin a rah zar leh rah lo ar tawk a awm reng a, chungleng sava-te’n an chenchilh reng thin a ni,” tiin a sawi. 

He Zamanhmawng ropui em em mai hi (hmu ve lo mah ila) phaizawl leilet atana tha tak hmuna awm a ni a, leilet atan kum 1955 khan thiah tan a nih thu leh, kum hnih kum thum hnua a lo ral tak thu lungchhiatthlak takin Pu C. Kaitluanga hian a sawi a, “A va pawiin a va uiawm tehlul em! Zafate’n roh nachang lo hria ni ila chuan khawvelah hetianga ropui hi a awm hmel lo hle a, kan ram tourist sum lakluhna tha ber a tlin ka ring hial a ni,” a ti.

Zamanhmawng enkawl dan tura a mitthla hi a ropui bawk. “A hual velin pangparte han ching ila, khualbuk nuam tak takte’n han hual vel ila, dil mawi takte nen, mahse kan rohlu kan chân ta si a,” tiin rilru khawih takin a sawi a ni.

Zamanhmâwng hian hmun zau em em awh tur leh ropui taka awm mup turin kum engzatnge a mamawh ang tih hi ka chhut thiam pha lo va, heti khawpa ropui tur hi kum za tam a mamawh ka ring. Khawvel ram dangah awm ve tak ang maw? A lo awm ve a nih pawhin an roh teh ang chu. Duhthu han sam ila, Zamanhmawng hi la dam nisela chuan khualzinte pawhin kan rama an hmuh duh ber turte zinga mi a ni ngei ang. Ram dang khualzinte hian khawpui te, in chhawng sang te, hotel changkangte an hmu chak lo; an neih ve zawng tak ai chuan an neih ve loh Zamanhmâwngte hi an hmu chak ngawt ang. Engpawhnise, awm tawh lo na na na chu neih leh dan a awm tawh lo va, kan thing leh mau bakah kan ram rohlu tam takte hi tichhe zawnga khawsa tawh loin, a awmsate duatin a dangte pawh neih belh dan ngaihtuah tawh ang u; a tlai hma hian.. Ramngawa nungchate lah dim lo tak tak kan la tam khawp niin a lang a, raltiang hi kan kai lo haih haih thin teh e.

Chakkhaiah leh tuah thingah kan mamawh avangin thing lian pui pui kan la kit dup dup reng a, lo atan ramngaw tha lai kan la vat zel bawk si a, engtia tihtur nge tih hi rilru sen tlan a ngai ta. Thing kih khap a hlawhtlin theihna turin thing kan mamawhna tihtlem dan tur hi ngaihtuah tlan a ngai tih a lang reng mai a, ramngaw tha lai kan vah chereu zel loh na’n lo leh huan nghet neih theih dan kan inzawnpuia kan inkawhhmuh a tul takmeuh a ni tih pawh a chiang reng mai. Mamawhna tihtlem (demand reduction) lama hmalak nasat a ngai a ni. Hnam puma kan harh chuan ramngaw kan la din teuh thei ang a, nungchate pawh kan la inthlahpuntir theiin a rinawm.   

Tourism kan thelh
Vawikhat chu Mumbai bul lawka tlang sang deuh mai kan tlawh a. Engmah vak an lo nei bik lo va. Tlang sang tak mai, kan neih ang hi a ni ve mai a, tlang chhip chu dah âwlin khualzinte tei hawi na’n uluk takin an buatsaih a, phaia cheng vaiho chuan an lawm ve em em zu nia. Tlang sang tak chhip atang khan a kham lamah tak kal thlakna tur an siam a, chuta kal thlak chu a nuam dangdai ve khawp mai. Vaiho chu an te ve teng tung mai a ni. Tlang sangah thing lianpui pui a ding thelh suau a, keini tlang mi ngei, an neih ang nei ve thei reng pawhin nuam hi kan ti ve viau ringawt mai a ni. A thlang deuhah khaw nuam tak, awmze nei taka din a awm a, chutah chuan dilte an siamchawp a, handicraft bazar a awm bawk a, anmahni kutchhuak deuh vek an zuar a, kha bazar, thil dang zawrh lem lohna kha vai changkang hovin nuam an ti bawk khawp mai. A vai khan kan tih ve theih vek a ni a, kan ti lem hlei lo va. Thawmhnaw leh bungrua (material) hi changkannaah kan ngai nghet bur niin a lang a, engmah nei si lo va inchei vur chu kan zah thin kha mawle.      

Tourism hi kan man fuh lo hrim hrimin ka hria. Tlang chhipa hotel lo sak leh tlang chhipa kalna tur step lo siamte chu tihchereuna lam a kawk tlat. Khaw hrang hranga tourist lodge han sak nghauh nghauh maite hi a tlawh tur lam a awm si loh chuan tunge maw thleng ang le? Kan tourist lodge-ahte hian sorkar officer leh Minister bial fangte hi a thleng ngun ber an ni awm asin. Tourist an ni der si lo. Tourist Lodge sakna sum hian khawi laiah emawte hi chuan handicraft bazar te, Mizo kutchhuak hrim hrim zawrhna bazar-te hi din zawk ila a tha zawk awm mange.  

‘Silai aiah Camera, lo tur hâl aiah terrace, thinga siam inchhung bungrua aiah plastic-te’ kan ti thei ang em? Sorkar tihtur pawh a tam. Tuahthing lak ngai lo turin sorkarin gas min pe thei hlawm ang em? Thinga in sak ngai loin RCC-a sakna tur khawpin chhungkua min dawmkang thei sela ramngaw humhalh sawi pawh a awlsam ang mawle.
– Laltlanzova Khiangte

Similar Posts:

Recent Posts:

11 Responses to “Kan Thelh Thin Tourism”

  1. 1
    Aryan Says:

    ngaihnawm hle mai. buh tiin 4 chu an uar ve deuh a va ang ve!

    Report this comment

  2. 2
    Viking Says:

    Tourism ah chuan hmasawnna tur chu kan la ngah ngawt tak mai.
    lal-aryan, tin 4 tih khi thu ziaktu huang atanga thlir chuan, a thu ziak cheimawina tawngkam te pawh ani thei ang chu. Chhiarkawp dan in a dik vek kher lo thei, mahse, ziakmi/ ziaktu chuan hetianga a hman hi, Ziaktu / ziakmi a nihna huang ah chuan a leng ve tho in ka hria :)

    Ka lawm e :)

    Report this comment

  3. 3
    Aryan Says:

    a dik a lawm. hyperbole kan tih thin kha, mixo te hian uar hi kan ching mah mah un ka hria.

    Report this comment

  4. 4
    My Immortal Says:

    nice post!!packaged tourism ang te hi kan nei ve em le? travel agency ho te hian, he tiang package/itenery te hi siam ve se thra tur ania. Trekking mai mai te, rafting te, thil dang2 infrastructure ngai tam em em lo tih tur kan nei treuh tho sia.

    Report this comment

  5. 5
    muantea Says:

    Env & Forest Deptt in kum 7/8 vel liam ta khan thingtlang khaw engemaw zatah gas stove + cylinder a sem teuh tawh kha.Mahse tuahthing lak an thulh chuang lo,a thente phei chuan an hralh leha thing bawk an tuah leh! Awareness prog tha tawk awm loh ni hmiang maw? Zamanhmawng hi ka lo hriat ve dan chuan ama zung thlak ni lovin thing chi hrang2 a man kual zawk a ni e.

    Report this comment

  6. 6
    funny Says:

    Tourism soi takah chuan. hmanni khan kan thianpa (thianpa tih ah kan senior) German mi manipur ah conference in kal a tuma, kal dan min zot a ILP lak ngai angin kan lo hrilh peka (manipur ah hian ILP lak angilo ni in ka hria a mahse internet a a lan dan in eng lehkha emaw lak ngai angin an ziah vang ani). Ani chuan chutia lehkha lak phot te a ngaih chuan tourist engtin nge an neih thieh ang? ti in min zot let khauh mai. tourists tan chuan buaithlak viau angin a lang thei ani.

    Internet lam ah hian mizoram lam hian engtin nge a chhuah pheichu ka hre lova, mahse kawngro thui tak a su thei in ka hriat phah ta. tourists tana tloh chak om tura ( anuam emaw nuamlo emaw) kan in publicised thiam angai fu in ka hria. Malaysia te reng an in fak peih mai.

    Report this comment

  7. 7
    Lapin Says:

    a ngaihnom hle mai, kan chhiar chhuah dap chu.
    @funny, i senior bul ah chuan, india ram i lokal don a visa i ngaih ang kha a ni mai a lom ti ta che. publicised ringot a infrastrutures a om si loh chuan repeated tourists kan nei lo ang a sin, Malaysian ho tih dan copy i duh mai em ni?

    Mizoram, truly Switzerland of The East… ti ve mai don :D

    Awareness kan mamoh ber rih, zawr hnop khop in kan trangkai pui theih dan tur te han inzir tir i la, handicrafts bazaar etc te chu om chiai chuai mai ang.

    Travel Agency puitling ve toh tak kan neih hi maw le
    serowtours@gmail.com
    https://serowtours.com

    Report this comment

  8. 8
    spuck Says:

    Switzerland of the EAST … tak tak ni tawh se

    Report this comment

  9. 9
    funny Says:

    Lapin: I ti dik chiah. :-D

    “Corrupted minds of the east” in “Switchzerland of the east” min thlen an tum ania a.

    Report this comment

  10. 10
    H.Vangchhia Says:

    Tourists attract na tur ngaihtuah miah si lova…Tourist Lodge leh Highway Restaurant etc an siam hian, ruling party workers etc te tan Mizoram pawisa tul lovah an hmang mai a ni lo maw?

    Report this comment

  11. 11
    muantea Says:

    Phawngpui tlanga motor kawng siala, Thasiama Se no neihnaa step lawn chhoh tir hian tourism a thelh, Khuangchera puk leh Lungrang bak pukahte hian electric eng pek luh hial an la tum palh ang tih ka hlau. Well-balanced eco-system hmunte hi siam tum ila chu chu trekking expedition neih nante hmang ila.Kan ram natural flora & founa hmangte hian tourist kan attract theih ka ring tlat.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.