Zoram hmathlir: chhiahkhawn chungchang

January 25th, 2012 5:30 pm by Chemtatrawta

Hei pawh hi pawm lo fe fe tur chu awm leh nual ang chu. Mahse, sawrkar sum indaih lo, sawrkar hnathawk hlawhah sum a zo, adt tih vel kan hre hnem bawka helam hmang hian Zoram sawrkar hian hma thar a la thei niin ka hria a, ka han ziak thuak thuak ange. A hre deuh khan han chhunzawm se la..

Mizoram sawrkar hian Consolidated Fund of India atanga a sum hmuh hi a chuangliam hian kan dawng ngai lova. India vai ngalsin hovin inrenchem taka hman turin central fund hi min pe thin a. Chuvangin sum kan indaih lova lo luanglut hi state level a chinfel mai chi pawh a ni chiah lo.

Kan ngaihtuah ngai em aw. Mizoramah hian Tax kan pek tlemzia hi chhut ila, kan state sawrkara lut tur chi phei chu pe tlem tak kan ni. Chutih laia sum awm loh thu an sawi a, thawh tum mang si lova hruaitute lo sawichhiat ve phiar phiar hi a fuh chiah lo deuh.

Petrol leh Diesel man te hi hmundang tam tak ai hian a tlawm tlat mai. Engati nge ni ta ang? I in leh lo, building lian pui pui atang khan tax tam tham i pe ngai em? Teuhlo mai. CHuvangin, engtin nge tax hmangin state sawrkar kan tanpui ang.

1.  Sales tax hmang hian heng luxury goods bik, mihausate hovin duh duha an lei mai mai theih ho bikah hian sales tax hi sang ta se la, mihausa sum hmanna hre lo leh, officer eiru che changkang ho atang hian state sawrkarin sum a lalut hnem deuh ang.

2. Stamp duty hmang hian property inleichhawnah hian tax hi tisang sela, state sawrkar hi sum ngah ho kaltlangin a lo hausa dawn a ni.

3. Land revenue– Hei hi a pawimawh hle mai. Ram ngah tak tak leh compensation dawna ram lo nei thei riaute hnawhdarh nan a tha dawn riau. Kan huan leh ram neih zau zawng atang hian tax hi pe ta ila, tam tak hi chuan compensation uma ram lo patta chiam chiam hi an sim deuh ngei ang.

4.  State Excise duty ah hi chuan zu lampang kan la khap avang hian a sum luhna ber tur a la zim deuh nain, Zawlaidi te pawh hi tax sang se a inpha ho atang hian sawrkar sumbawmah chuan kan vawmlut nual tho ang.

5. Entertainment Tax erawh hi chu tlemin tihniam deuh thei sela helam business hi a rawn lian thei deuh ang.

6. Proffesional Tax hi sawrkar hnathawk hian hman deuh kha chuan a inang tlang vek an pe a. Peon atanga Director thleng khan a inang kha an fixed tawp mai a. tunah hian an la ti nge ti lo chu ka hre lo a. Hei hi ennawn deuh ni thei se la. Sawrkar hnathawk sang apiangin an hlawh an nawr pung chak a, chumi rual chiah chuan an tax pek pawh hi pung thur thur mai sela, hlawh pun ngiat hi a tlem phah deuh angem??

7.  Tax on properties hi Local body te khawn theih a ni a, an hmang thei nghal bawk a. Chuvangin, chiang lehzualin Building leh thilneih hlu dang hi chiang lehzualin Local bodies te hian zirchiang se la, tax chin bituk nei sela, hlawh phu lova che lian leh in sa lian ngam hi an tlem deuh phah anga, a awmsa atang hian sawrkarin sum an lalut tha ting mai dawn a ni.

8. Octroi– Hei hi local area chhunga bungraw lutah hian tax lak theih a ni a. Luxury thil tak tak hovah hian tax lo la se, kan mihausate hian sawrkarah sum an chhunglut a ni mai ang.

9. Petrol leh diesel man inthlau lutuk hi hmundangah chuan agriculture-ah an hman avang a ni a. Amaherawhchu, Mizoramah chuan hetianga hmang kan nih loh avang leh, mihausa chin motor lian neite hian Diesel an hman tlangpui avang leh Diesel hi commercial vehicle ah kan hman nasat avang hian tax hi tam tham takin la se la, Sumo-a chuan intihhmuh hi kan bansan anga, Bus kan chhawr tangkai anga, mipui nawlpuiin sum kan save bakah a “environment friendly’ dawn hle a ni.

Hriatreng tur pakhat chu, heng tax te hi mirethei hnen atang pawhin lak vek tur nia ngaihna a awm thei a. Eng tax pawh hi bar nei a siam theih a ni a. Entirnan, ram chumi chin nei tan chuan hemi zat chauh hi a ni ang, tiin a nei zim zim a chawi tlem leh a nei zau zau a chawi tam tam a siam theih bawk ang.

Similar Posts:

Recent Posts:

43 Responses to “Zoram hmathlir: chhiahkhawn chungchang”

  1. 1
    TuaiSialA Says:

    Good Post!

    Report this comment

  2. 2
    littlerascal Says:

    Chhiar tum chhin dawn teh ang lol

    Report this comment

  3. 3
    Asteric™ Says:

    Zawlaidi tax chu sang an tih avangin tun ah hian an lungawi lo a ni lawmni. Hralh thei lovin um tam tak a tangkhang mek e tih News ah an puang dum dum in ka hre tlat :-)

    Report this comment

  4. 4
    MaraHisbicus Says:

    Chhiahkhawn full sapawt.

    Report this comment

  5. 5
    Pakak Says:

    paws tha e (Y)

    Report this comment

  6. 6
    darngawn Says:

    Post thatak ani, full support ka pe e, tax kan chawitam tawk lo hian sorkara kan thikthuchhiat tur ang in kan thikthu a chhe pha lo.

    Report this comment

  7. 7
    chhangte_ll Says:

    NE States ho hi lainat tlak pakhatmah ka hrelo tlat, lo buai ve mai mai teh u. Inpenparh zawng in thiam hlawm khawp hi maw :-D :-P (N)

    Report this comment

  8. 8
    funny™ Says:

    Oil leh gas ah techuan state sawrkar in tax a la thei dawn mi? Central in a regulate vek ani lawmni?

    Report this comment

  9. 9
    Chemtatrawta Says:

    Funny, kan sawi chin hi chu state in a pumhmawm theih chin a ni e. Oil leh gas hi chu i sawi ang deuhin Central thuhnuaia awm a ni e.

    Report this comment

  10. 10
    H.Vangchhia Says:

    Chhiah lak a tha.

    Report this comment

  11. 11
    sheldon Says:

    Post thatak a ni. I sawidik khawp mai. Chhiah hi kan pe tlem lutuk a, a phun lah kan phunnawi hma bawk. Kan ram hruaitute kan sawisel thin rual rual hian anni pawh an lu a hai ve thin khawp ang. Chawmhlawm deuhthaw state kan ni a, revenue tihtham engmah kan nei silo. Chhiah te hi pe tam ila, Sorkar lakah pawh mipui kan huaisen thei deuh ang chu.

    Report this comment

  12. 12
    sheldon Says:

    Point 3, 4 leh 6 te khi a pawimawhzual ka ti. 6-na Professional Tax te hi Sorkar hian a lak dan hi siamtha turin thuneihna a neilo em ni ka ti. Maximum Rs. 2500 ani tawp mai a, kan sorkar officer lian te hlawhsan zia en hian kumkhat atana 2500 han pek chu a tlem lutuk ani. Income Tax kan awl a, professional tax tal hi chu heti em em a tlem pe lo ila.

    Report this comment

  13. 13
    Hotshot Says:

    Professional Tax maximum limit Rs. 2500 hi Parliament dan pass a nih avangin Parliament lo chuan a tidanglam thei lo tlat mai a. A slab rate chi hrang hrang siam erawh state thuneihna a ni.

    Oil leh gas-a sales tax lut zawng zawng hi state chan vek a ni e. Kan duh chuan tax rate kan tisang/tihniam thiang bawk. Tun hnaiah pawh tihsan leh tihhniam a ni fo mai.

    Report this comment

  14. 14
    Hotshot Says:

    Peon leh Director Professional Tax pek Rs. 2500 a nihna chhan chu peon senior deuh khan a kum tin hlawh pung(increment) nen, 6th Pay vanga hlawh pung nen maximum khi a hawlh pha ta a, Director tan dan hnuaiah pek san belh ngaihna a awm tawh chuang si loh avangin an inang ta mai a ni.

    Report this comment

  15. 15
    Chemtatrawta Says:

    Awhkhai..ka tihsual palh..keia pawh chu.. Hotshot a rawn sawi hi a dik. Petrol leh diesel, eng ang commodity pawh ni sela, sales tax hi state sawrkar hmalakna anih avangin diesel man tih to deuh hian state sawrkarah revenue a chhunglut tamin a rinawm deuh.

    Report this comment

  16. 16
    lamea25 Says:

    Income tax te hi.. Officer inlian pui sa te hi, khawi atangim nge pawisa i neih tiin vil, vil mai se te ka ti thin

    Report this comment

  17. 17
    lrpa Says:

    Tax hi lak ngei ngei tur..Entirnan…saw laia inlianpui sa sawn engzatnge tax a pek? awlsam lutuk..in man chhuah zung zung a awlsam lituk tlat!!
    Land revenue hi siam that tur..ram awl nakinah a la to dawn tih vanga lei te, tuiin a chim dawn tih vangte, etc,. ang chi vennan tax 50 % of the value an pe tur ani..sawrkar pawn ram aneih tawh loh hi!!

    Report this comment

  18. 18
    lrpa Says:

    haha..post chhiar miah loin kan comment chu :-)
    Tun lai chu ka buai tlats..

    Report this comment

  19. 19
    Kawlni Says:

    Income tax hi tha-eiru chhui nan tha bok

    Report this comment

  20. 20
    lrpa Says:

    US lam pawn an khel nasa riau tax chungchang hi..mihausa ho in 21/25 % vel an pek laiin sum la lut tlem zawk ten 31 % vel bawr an pe ani awm e..Obama thusawi kha ka en zuai a..
    Tax mumal awm loh leh tax evade nasatna ram (eg. Greece te, an sawi dan chuan 45000 euro aia tam sum lalut ni a insawi aiin porsche car a tam zawk an ti!!)
    Tax system mumal a awm loh chuan eirukna a nasa lo thei lo.

    Report this comment

  21. 21
    H.Vangchhia Says:

    lrp #20 i sawi dik. Keni teh tlawng pawh hi hlawh hrim hrim (gross pay) pawh a tam tawhloh sa naklaiin tax chi hrang hrang leh thildang niuh neuh ie: Federal income tax, Social Security Tax, Medicare Tax tih te, State income tax leh retirement plan chikhat (401K an tih mai) an han lak hnu chuan chan a tlem thei rek rawk khawp mai.

    Report this comment

  22. 22
    lrpa Says:

    Pu HV, Obama te thusawi leh Pu Hawla/Pu Rama thusawi dante hi i tehkhin chhin tawh em :-)
    Mihring leh mihring hi a va in an loh theih em te ka ti mai mai! :-D

    Report this comment

  23. 23
    lrpa Says:

    Obama addressed the union..
    http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-16713720

    Report this comment

  24. 24
    mamboihi Says:

    Pu HV te ramah chuan IRS a thawk te chu tax an pek loh chuan ban nghal theih!! Federal Agencies te pawh chutiang tur chuan legislation introduced a awm!!

    Report this comment

  25. 25
    lrpa Says:

    enge IRS chu..mamboih?

    Report this comment

  26. 26
    H.Vangchhia Says:

    lrp, Internal Revenue Services. Mi zawng zawng hlauh :-P

    Party hrang hrang pawh nise, ram hi zawng an hmangaih theuh alawm helam politician te hi chuan.

    Report this comment

  27. 27
    lrpa Says:

    Thanks..
    Ireland a revenue ho ang kha anih dawn chu. Sawrkar hnathawk ho zawng zawng kha Revenue (Paye) kal tlang vek ani. University khan Revenue in pek tur a tih ang kha min pe mai a. Tax return pawh Revenue vekin a khawih. A fel thlap mai. Helaiah chuan university in a khawih leh vek thung..
    IRS ang chi khi a that dawn khi a..

    Report this comment

  28. 28
    mamboihi Says:

    Mizoram ah hian tiang lam hi uar ve se a tha ang.. Mahse rinawm takin ti sela.

    Report this comment

  29. 29
    H.Vangchhia Says:

    lrp, http://www.irs.gov/

    Report this comment

  30. 30
    mamboihi Says:

    Larpa in lo chhiar ve fo in ka ring.. engang a celebrity or President pawh nila, tax dik lo taka file or cheat chuan an tan fo hi.. IRS hi an hlauhawm tlats!

    Report this comment

  31. 31
    lrpa Says:

    Tax mumal tak hi a awm loh chuan mihring theuh theuh, nitin a hnathawk theuh theuh hi kan in thlau dei duai anih mai hi a. Vawksa Kg 1 nileng hlawh ani thei hi a pawi ani. Tax system hian chawkrual thei se. Keini ram/state te ah hi chuan practice a har lo ang, MODEL STATE hi kan ni thei. Vai ho zawng zawng entawn tur hian kan insiam thei mawle..Sawrkar hna ani emaw nilo emaw nitin hnathawk theuh theuh kan in tram hleih lutuk hi chu a dik lo ani.

    Report this comment

  32. 32
    lrpa Says:

    29 Pu HV..a in an hmel..thanks..
    30 mamboih..nia..i va hlauh hmel ve nang pawh chu! i sep then mi? :-)

    Report this comment

  33. 33
    mamboihi Says:

    @31 (Y)

    Report this comment

  34. 34
    mamboihi Says:

    Larpa vanneih thlak takin ka la hlau ve lo hrih!! :-P

    Report this comment

  35. 35
    lrpa Says:

    Mamboih..in veng irs pa in a star che a, i tlanchhiat vak te kha..sawi la.. :-D :-D vawiin chu ka thinrim nileng thak! ka che sual pheng phung mai..! mi han thehvir tur awmse ka ti ania..!

    Report this comment

  36. 36
    mamboihi Says:

    Lalropar!! pawh nise, mangtha ule…

    Report this comment

  37. 37
    TuaiSialA Says:

    Nia, mangtha u..

    Report this comment

  38. 38
    blackmagicwoman Says:

    TS, mamboih, lrp…maithrawks ule!!

    Report this comment

  39. 39
    lrpa Says:

    Lalmamboih en LalTuaiSial ka la mu dawn leu!.. :-D
    Lo ck rawh u :-[

    Report this comment

  40. 40
    lrpa Says:

    blackmagicwoman..mangtha..ka chunga mite khian min thlim an tum char char a.. :-D

    Report this comment

  41. 41
    blackmagicwoman Says:

    lrp, mamboihi nen in inkar ah hian TS-a rawn inrawlh a tum chhen hi ka lo ngeipei deuh tran che. A dik tak chuan TS-a hian jeweli kha a ti hawrh thin a…mamboihi i discover a chin hi a rawn chuhbuia tlat che…

    Report this comment

  42. 42
    lrpa Says:

    blackmagicwoman..thil hi i hre dik thei ngawt mai :-) Mamboihi pawh hi a khal tha reuh a, a luck zek anih hi.. :-)
    Tunzan chu mumang lam ah nghakuai chiah tum teh ang! a nuam ber :-)

    Report this comment

  43. 43
    Thangpasaisira Says:

    Post tha tak ani,,,,mizoram kan ram hi chu tax a tlem em ani……..mi ram te hian an lo pek hnem zia hi ka ngaihtuah thin alawm mawle…..patling ni khat hlawh in vawksa kg khat a lei thei tawk hi cchu ‘sounds bad’……….mi ramah te chuan a thawk hah hah in hlawh an hmuthaa,,,kan ram zim teah ve hi chuan……a thawk tlem tlemin an hlawh hnem lawi siiiiii….kan sorkar hian a tul ang zelin hma han la teh seh…………….het saaallaaaa….duh tawk rih phawt teh ang kalo ti leh duah thin……….. (Y)

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.