Tu sual mawhmah phurlo zofate kan ni

November 27th, 2012 2:17 pm by Hnam sakhua

Mizote hi khawi a\anga rawn awm \an leh khawi a\anga rawn chhuak nge tih chu a kum thu chuan kan sawi thei awm love. Pathianin chutiang hre phak tur chuan min siam lo bawk a ni. Chuvangin, Pathianin hnam dangte a siam ang bawkin keini Mizote pawh hi min siam ve a, pûk a\ang emaw, khawi khur chhung a\angin emaw a lo chhuak ngawt chu kan ni lo. Pathianin Mizote pawh hi mihring a siam \an a\anga a siam hmasak berte zingah kan tello tih tunge sawi thei. Mizo a\angin hnam dang dang te hi an peng chhuakin, hnam hrang hrangah kan lo awm ta a nih hi. Chuvangin, Mizote hi tu hnam siper mah kan ni lova, leilung siam tirh ata Pathian a\anga ziding chhuak kan ni.

Khawvela mithiam ten kan chenna khawvel upat tawhzia leh a chhungah mihring kum tam tak an lo cheng tawh a ni tih an chhuinaah hian a kum thu chu a inang tleng vek lo a ni mai thei e, mah sela, an chhuina a\ang hi chuan he khawvel upat tawhzia leh a chhungah pawh mihring kum tam tak liam tawhah khan an lo cheng tawh a ni tih a hriat theih a ni.

America leh England te, Israel-hote chuan Pathianin khawvel a siam \antirhna leh he leia mihring a dah hun hi B.C. 4000-na lai vel kha niin an ring a. Hei hi Kristiante rin dan pawh a ni awm e. Kristiante kum chhut dan chuan he kan chenna lei hi kum 6012 vel chauha upa a nih chu.

Kan Kristian unauten mihring zawng zawng hi Evi leh Adama a\anga rawn inthlah pung chho zela an ngai hi chu an chhut hnaivai lutuk deuh lo maw le. Mahni aia naupang thlah a nih ngawt theih si loh. Russia mifingte  chuan, Siberia ram vawtah hlumbel chhunga nausen thlaruk mi kum 120,000 kal ta a mi kha an hmuchhuak a. Tin, Geology zirlaibuah chuan proof theih chinah kum 1.6 million velah khan he leiah hian mihring an lo cheng tawh a, hemi hma lamah pawh hian an chen ngei an la ring a ni. Evi leh Adama te siam hun awm vel nen chuan a inkar hlat deuh lo maw le.

Archaelogist te chuan an zir chhuahna a\angin hetiang hian hun leh a hmingte an \hen a:-

1. Palaeolothic Age: (500,000 B.C. – 10,000 B.C)

Palaeolothic Age an vuah chhan chu heng hunlaia hmanrua an laihchhuah hi lunga siam a nih vang a ni. Hemi hunlaia mihring finna leh thiamna te:

  1. Ramhnuaia sapel leh kamrah zawng \hin khan pûka awmna chang an hre ta.
  2. Awmhmun ngheta awm lovin eitur awmna apiangah an pem kual \hin.
  3. Lemziahte pawh an thiam.
  4. An him  nan a huhova awmna chang an hria. |ek tla leh khawpui rite an hlau hle.

2. Mesolithic Age (10,000 B.C – 8,000 B.C)

Mesolithic Age an tihna chhan chu heng hunlaia an hmanrua siam chhuahte chu te tak te an nih vang a ni. ‘Microlith’ an ti nghe nghe. An finna leh thiamna a lo pung ve zel a, an hmanrua siamte pawh a changkang leh deuh a. An hmanraw neihte pawn fawngte a nei tawh a. An hmanraw neihsa ho pawh a hma aia hman nuam zawk leh \angkai zawk ten an siam danglam thiam tawh bawk a ni.

3. Neolithic Age (8,000 B.C – 4,000 B.C)

Mihringten nasa takin hma an lo sawn ta a, an thilsiamte pawh a hma aiin a \hain kawng tinrengah hmasawnna an lo nei ta a, lung ringawt ni lovin saruh te pawh hmanraw \angkai takah an lo siam thiam ta a ni.

4. Chalcolithic Age (4,000 B.C -2,000 B.C)

Lung hriamhrei hmanna chang an hriat hnuah thir lam chi hriamhrei hmanna chang an lo hre leh a, thir lam chi a\ang hian hmanraw chi hrang hrang an siam chhuak a. Heng an hmanraw hmuhchhuah thar avang hian ei leh barah pawh nasa takin an lo hlawk phah leh a ni.

Khing Archaelogist ten hun leh hmun an \hen danah pawh Evi leh Adama te chu Chalcolithic Age chhungah khian an awm a nih hmel a, chuvangin khawvel mihring zawng zawng thlahtu bula pawm chu a nih theih chiah hmel loh a ni. Tin, Anni nupa bawhchhiatna vanga he khawvela sualna leh thihna lo awm anga sawi te, pian tirh ata sual nghala inngaihna te, Pathian nen kan inkar a chah thuah Lal Isua thisena tlan leh chhandam ngai ni a inhriatna te hi thil inhmehlo lutuk a ni. Engvangin nge Juda nupa tuak khatin an bawhchhiat avanga nang/keini Mizo thlah hian a mawh kan/ka  lo phurh ve ngawt ang. An bawhchhiat rah chu anmahni leh an thlahten an tuar mai ang. I \henawmpa’n thil a tihsual avangin a tihsual rah chu engvangin nge nang leh i thlahten in lo tawrh ve ngawt ang. Amah leh a thlah ten a tihsual mawh chu an phur mai dawn a ni. Mizote hi Evi leh Adama thlah kan ni lova, an bawhchhiat rah kan tel hek lova, an bawhchhiatna avangin kan Pathian nen kan inkar lah a chat hek lo. Kan inkar a chah ve miau loh avangin Isua tlan leh chhandam kan ngai ve lo a ni. Juda hnam tan chuan ngaih pawh a lo ngai a ni thei e. Chhandam ngai ve loh leh tlan pawh ngai chuang lo, pian tirh ata sualna nei lo, tusual mawhmah phurlo zofate kan ni.

https://hnamsakhua.blogspot.in/

https://www.facebook.com/Hnamsakhuablogspotcom?ref=stream

 

Similar Posts:

Recent Posts:

25 Responses to “Tu sual mawhmah phurlo zofate kan ni”

  1. 1
    Dr Mahminga Sailo Says:

    Chhiar hma hauhin… Ka hmu fuh kher em a.. usal ??!! :-O

    Report this comment

  2. 2
    Alanism theory Says:

    Adama ruhro hi hmuchhuak ta hlauh se,tunlai thiamna hmangin a upat zawng chhut ta se,Bible zir mite chhutdan nen a inang lo mai thei a ni,nausen i rawn sawi ai pawh khian a upa fe mai thei a sin,carbon dating hi a rintlak tak tak em? :-O

    Report this comment

  3. 3
    PKfanai Says:

    Keipawh tu usal mawh mah ka phur bik lo :-P .Nia, Adama ruhro te hi han exam ta chiah sela, kum maktaduai 7 vel ami angin an rawn chhut chhuak lovang tih tunge sawi thei. :-O

    Report this comment

  4. 4
    James Bond Says:

    Neanderthal ho ten kum 35,000-25,000 vel kalta a mual an liam hnu khan homo sapien sapiens ho Africa chhim lam atangin ke in an rawn kal char char a, an Samsung Galaxy leh Apple I-Pad te kalsanin Australia an rawn pan a, chutia an kal pah chuan Mizoram hi an rawn kal pel hlauh mai a, a then an rawn kal kir leh char char mai ani. Tichuan kum 20,000 vel khan an thlahte an rawn thleng ta hram, ni awm velin a lang.

    Report this comment

  5. 5
    delis Says:

    A thupui atang in ka bo. Enge a awmzia. ;-)

    Report this comment

  6. 6
    James Bond Says:

    HS a sawi tum chu “Adama thlah kan ni lo”.

    Report this comment

  7. 7
    James Bond Says:

    Charles Darwin thlah kan ni, a tihna

    Report this comment

  8. 8
    nupuiipa Says:

    Ka sawi theih chiang BAL chu Ka pa THLAH ka ni tih mai te hi..

    Report this comment

  9. 9
    Phivawk Says:

    Hmmmm..

    Report this comment

  10. 10
    Hnam sakhua Says:

    Ka lo chhu dik lo a nih khi aw! SUAL tih tur a nia.

    Report this comment

  11. 11
    Hnam sakhua Says:

    Adama ruhro te chu hmuchhuak mah sela, ala rei vak lo thu bak hmuhchhuah tur a awm vak lo mai thei a ni. A la rei loh zia lanna chu, Adama te kha khawvela mihring hmasa ber nisi an changkang hma lutuk deuh lo maw le? Ran vulh leh lo neihna chang te kha an hre nghal vek mai a ni awm a.

    Report this comment

  12. 12
    Jacka Pi Says:

    Siberia ram hlumbela ruhro bwk chu a la rawn sawi leh a :-O

    Report this comment

  13. 13
    Chemtatrawta Says:

    Hnam sakhua, Mihring leh Zawng ai hian Mihring leh vawk hian genetic lamah chuan kan inhnaih zawk tlat.

    Report this comment

  14. 14
    Alanism theory Says:

    Hlumbel siamna chang an hriatna nge rei tawh anga ranvulh na chang an hriatna aw? Hlumbel siamna chang an hriat tanna hi a la rei vak loh hmel zawk lo maw,Pu Hnam Sakhua :-)

    Report this comment

  15. 15
    PKfanai Says:

    12 Jacka pi :-D Hlumbel chhunga naute phum nachang an hriat tawh chuan,kum 5000 vel aiin a upat hmel loh eee…

    Report this comment

  16. 16
    Zapper Says:

    1.Mithiam thenkhat ten khawvel mihring pun chak dan hi kum khatah 0.5 % ang chauh a an chhut pawhin kum 4500 vel kal ta ah khan mi 500 pawh khawvelah an awm lo an ti. Kum 10000 kalta a mihring lo awm tawh dan hi Historian/Geologist te hian engtin tak sawi fiah ang maw? :-)
    2. Civilisation hrang hrang chanchin han zir hian kum sang tlem te chauh chhui theih a ni si a.A hma kum sing tam tak a mite chanchin hi tuin nge hre ta bik ang aw? :-) Finfiah a har tawh awm mang e.
    3. Geologist te thil laihchhuah(ruhro/hmanrua etc) ahte hian a kum zat inziak a awm bik lova. Geologic column an siam tantirh laite phei hi chuan ‘Radiometric dating’ te pawh hi a la awm lo lehnghal a. Science lamah pawh engmah han tanchhan tak tak tur nei lovin an rinthu in a hun awm kha an vuah ve ngawt mai niawm tak a ni a. Risk huai ve tak chu an ni :-) Zirlaibu ah a awm avanga thudik ang a pawm hmiah hi chu a him tawk lo deuh lo maw?

    Vawiin hman nuam vek u…

    Report this comment

  17. 17
    Epistemology Says:

    History or archeology chu ka hre ve det det a..i thusawi hi erawh ka hrethiam map lo…hretlem tih takah, han sawi zau deuh teh…i sawi hi theology lam em ni..

    Report this comment

  18. 18
    Epistemology Says:

    zeldin thubawl a ang deuh tlatss..

    Report this comment

  19. 19
    Hnam sakhua Says:

    17,

    ka sawi tum maw? Evi leh Adama te sual mawh i phur loh zia a ni hrilh hce ka tum chu ni. Zeldin thubawl ka sawi lova, thudik a ni ka rawn sawi ni.

    Report this comment

  20. 20
    Mr. Mister Says:

    Evi leh Adama te, lehkhabu pakhatah chauh record a awm a. Kan thlahtu an nih chu sawi loh, an awm tak tak em tih pawh chiang lo an ni a. An sualna nep tak, an vawikhat thuawih lohna lehgnghal avanga an thlahte zz sual saa piang kan nih hi ka pawm ngai lovang.
    Sakhuana i ring dawn a nih chuan Buddhism hi a tha berin ka hria. Thilnung zz chungah ngilneihna an lantir a.
    Bible Pathian phei chu thisena tuihal leh tisa kang rim addict emaw tih mai tur, maicham leh ran thisen…hrethiam mai em.
    Mihringte hi sualsa kan ni lo tih hi kan hriat theuh ka duh a ni. Rilru thianghlim taka piang kan ni.
    Ka pa chu sawi loh, ka pu sualna vang pawhin mihring court tak ngial pawn min hrem ngai lova, Evi leh Adama te sual vang phei chuan meidil hi ka tla dawn lo tih ka chiang.

    Report this comment

  21. 21
    Rinzova Khawlhring Lalhnam Says:

    ↑dik lutuk

    Report this comment

  22. 22
    Hnam sakhua Says:

    Chemtatrawta,

    Zawng leh vawk tih lamah kha chuan lo buai duh suh, zawng thlah i ni lova, vawk thlah lah i ni hek lo.

    Report this comment

  23. 23
    Hnam sakhua Says:

    Zapper ,
    Evi leh Adama te hi khawvela mi hmasa ber lo ni ta se, an va changkang hma awm ve le aw. Loneih leh ranvulh te kha an thiam nghal vek mai a ni awm si a, lung hriamhrei hman hunlai tih vel chu Evi leh Adama te thlahho chuan an hmang ve dawn miah lo tihna a ni a. A mak ve khawp mai.

    Report this comment

  24. 24
    Chemtatrawta Says:

    @hnam sakhua..hei hi han chhang teh aw??

    Palaeolithic Age chhungah hian Naute hlum bela an phum khi a tla a, Palaeolithic chu lung an hman lai hun i ti a, hlum bel ah naute an phum bawk si a, eng khi nge rin zawk tur ni ang le?

    Wheel hmuhchhuah anih hnuah pottery wheel hmang hian hlum bel chu an siam thin a? a va khawlhkham deuh em?? :-)

    Report this comment

  25. 25
    Zapper Says:

    @ Hnam Sakhua,
    Evi leh Adama te damkhawchhuahna khawp finna chu Pathianin a pe em em ang. Finna hi kum tam takin a hrin chhuah a ni ngawt bik lova. Pathianin a tul a tih hun ang zel a mihringte a pek a ni ve mai.’An va changkang hma’ han tih pawh khi mihring chhut dan a i chhut vang mai mai a ni.Lo neih nachang emaw ran vulh nachang emaw hre lo se dam khawchhuah a har viau zawk lawng maw? In sakhaw rindan a nih/nih loh hrim hrim chuan thuhran le..

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.