mi(sual).com

[Source : J.Lalthangliana, MUP Tlangau Nov. 2012]

September 1965 ( a ni chiah ka hre ta lova) tlai dar 3 velah ka phai kal zin haw lam chu Mahmuam lal inah ka thleng a. Ka in phih fai zawh chuan nu pakhat hi a lo lut a, a thusawi chu hetiang hi a ni. In leipui thlai hmunah khan ka han kal a, Pi Lali a kal in ti a, ka ko thin a, min chhang hauh lo.

Thlam bul vel kha a pe selsul a, Sakei hniakte ka hmu a, ka hlau a, ka lo haw leh a ni a ti a. An sawi dan chuan nizan khan vengchhak Pu Liana te inah, an sumhmunah Sakei a riak niawm tak a ni. A lo lut lam hniak chu zanlai ruahsur khan a tham vek a. Mahse dai lam pana a hniak erawh chu ruahsur hnu hniak ni ngei tur a ni, ruahin a tham miah lo an ti a.

Tichuan, hmanhmawh angreng takin thian pathum nen Mahmuam leipui pan chuan kan kal thuai a. Ulhbun mal ka keng a, ka thiante chuan chem an keng a, kan kal ta thuai a. Thlam kan thlen chuan thlam thlang hnim te chu a pe selsul a, kan han enchian chuan Sakei hnu a awm dup mai bawk a.

Pi Lali a hnuhna thlanglamah chuan hnim a pe sul bawk a. Engdang anih loh hi Sakei hian a seh ngei anih hi an ti a. Kan chhui mai ang nge in lam kan pun ang tih  te kan sawiho hnuah chuan thui vak lo tal i enchiang teh ang kan ti a, vauah chuan kan lut ve ta mai a.

Lo fing khat vel kan chhui a, Pi Lali ruang chu kan hmu ta a. Kan hmuh ve leh a thla hual nan silai kan kap a, “lo thlaphang suh, kan lo kal e,” tiin kan au a. Sakei hian a lo ei nual tawh a. A mawngtam leh a ban a ei a, a ban lehlam phei chu kan hmu zo lo a, a pu anih ngei dawn hi kan ti a.

Kan piah lawk chu feh kawng a ni a, feh haw te chuan kan silai ri an hriat chuan min rawn au a, enge in kah an ti a, keini chuan, “lo kal teh u, hei chhiat kan tawk a ni,” kan ti a. Feh haw chu sawm dawn lai an lo thleng thuai a. Thil awmzia kan sawi hnu chuan Pi Lali ruang chu zawn haw turin kan buatsaih a, kan hawn pui ta mai a.

Khawthim velah in kan thleng a, Upa te’n saseh ruang inah lak luh loh a tha an tih avangin kan phumna hmun tur dai thlanmualah kan dah a. Tichuan tlangvalte inpunkhawmin thlanlaih kan tan ta a. Zanlai pelh hretah thlan kan lai zo a, kan phum nghal ta mai a ni. Kan haw dawn chuan thlan bulah mei kan chhem a, kan haw san ta a.

Hemi hma hian Val upa te’n kan sakei hi a huai riau mai a, ramriakte pawh i hrilh ang u an ti a, kan hrilh a, ram riak pawh an lo haw deuh vek a ni. An sawi dan chuan an lo haw kawngah sakei ri kan hria kan hre mai, min zui zel niawm tak a ni, kan hlau khawp mai an ti a.

Tichuan a tukah chuan thlan thut leh khawhar awmpui chuan awmni kan kham ta a, nilengin khawhar inah chuan kan awm a ni. Mahmuam khua atanga hla vak lo, Km 1 velah chuan sipai camp a awm a. Tlaiah chuan sipai camp hotupa sibudar leh sipai pakhat an lo kal a. An thusawi chu an zing chaw ei hmain kan tuikhurah kan inbual a, kan thianpa pakhat chu thawmhnaw suk tur a neih avangin kan haw san a. Kan chaw ei kham pawn a lo la haw lo a. Kan enchian chuan sakei hnute, thisen buate kan hmu a, sakeiin a seh niin kan hria  a, kan chhui a, a ruang pawh campah kan hawn tawh  a. Min rawn awmpui thei dawn lawm ni an ti a.

Tlangval 7 vel nen sipai campah chuan silai kengin kan kal a. Sipai ruang chu kan en a, a sa dang ei hauh lovin a thin leh lung vel ei ni ngeiin a lang a. A awm ah hian a kaw phuau mai a. A hma ni a Pi Lali a ei nen chuan a danglam khawp mai. Hemi zan hian sipaite chuan riak ve turin min sawm a. Tlangval pakhat nen kan riak ang e, midang chu haw rawh se ka ti a, an haw ta a.

Sipai hnenah chuan in camp samfai chinah hian kel thlung ila, sakei hi zanah a lo kal mai thei a ni ka ti a. Kel chu camp thlang samfai chinah nghet deuhin kan thlung a, camp atang chuan kan chang ta mai a. Kel chu zankhuain a  be tlaivar a, a khawngaihthlak ngei mai. Mahse sakei chu  a lo kal miah lo.

Tumah a falin ramah kal loh nise, thingphur tur pawh tlangvalin silai nen kalpui sela. Chutiangin tui chawi tur pawh a huhovin kal nise, tlangvalin silai nen kalpui se tiin kan rel a. He sakei hi a nghal viau a ni. Tuichawi kal leh tuichawi kal karah tuikhurah te hian a hniak la hul lo hmuh tur a awm fo mai a ni.

Chu chauh chu a ni lo a, zankhat chu vengthlang vawk  inhnuaia riak a rawn la a. Zanah i chhui lovang u kan ti a, zingah kan chhui a, a ei bang engemawzat chu kan laksak a. A hlauhawmna em em chu ruah sur duh lai a ni a, zan tin ruah a sur thin a. Zingah hian sakei hnu khawlaiah ruahtham lohin hmuh a ni thin a. Chuvangin patling pawh hi zan reiah chuan khawlaiah kan kal tha ngam meuh lo.

Sakei tlak siam zai kan rel ta a, dai bul lawkah tlak kan siam a, a tawktarhah sakhi dar kan hmang a. Sakhi darah chuan hnamtur tha ber chi an tih hi kan tat chiam a. A tukah chuan tlangval hovin tlak chu an va en chuan a lo per a, mahse fei chuan sakei chu a chhun hauh lo mai a. Sakhi dar erawh chu kan hmu zo lo an rawn ti a.

Zing chaw eikham chuan kan tawktarh sakhi dar chu kan zawng chiam a, kan hmu zo lova. A pu anih dawn hi i han chhui teh phawt ang tiin a hnu chu kan chhui ta a. Ui 10 lai kan hruai bawk a, thing hmun ngaw kan chhui pel a, tul pik luh dawnah chuan  sakei bawhna hnu a lo awm a, a luak a awm bawk a, tur rim pawh a nam nasa mai a. Tul pikah chuan kan chhui zel ang em tih kan sawi ho a, upa lamin kir an rawt a, thalai lamin tlem tal i chhui leh teh ang u an tih vang chuan tul pik lut tur chuan kan inbuatsaih ta a. Kan ui hruaite chu an kal hrang ngam tawh lova, mihring kap kar ngawt an chuh tawh a, sakei a hnai tawh tihna anih hi upa ho chuan an ti a.

Tul pik hnuaia sakei huai hliam leh nghal han luhkhung tur chuan a chakawm loh khawp mai a. Engpawh nise, thawm dim lovin pik hi vat ila, kawng sial ila, silai kengin min veng ve sela kan ti a. Pik chu kan sam eng chawp zel a, kan lut ta a. Thui vak lo, leipui fingkhat awm vel kan chhui hnu chuan sakei bawhna hnu kan hmu leh a, chuta tanga a kal leh hnu pawh chu ruahin a tham tawh lo, a thar hlein a alang. A hlauh pawh a hlauhawm viau tawh a ni.

Kan in en hrak hrak tawh mai a, kan chhui chak tawh lo tih a hriat khawp mai, Upa lamin thu an rawn nei ta a. Ni in kawng a kan ta e, i haw tawh ang u. Ni in kawng a kan hnu hi chuan mihring chan a tha thei tawh ngai lo upa in an ti a, i haw phawt mai ang u an han ti a. Kan haw ta a, a hlauhawm ngei mai.

Hemi hnu hian sakei thawm kan hre tawh lo, a hnu thar pawh kan hmu ngai ta lo, a thi a ni ang kan ti ringawt a. A reh ta a ni.

Similar Posts:

• Mizoramah Sakei Sawm Chauh Maw?
• Lianuma tlâwmngaihna
• An in kap hlum leh ta
• US chhung sipai hmuna inkahna rapthlak ber
• SAMDALA

Recent Posts:

• NANG NEN NGEI HIAN
• June 2017, Mizo(ram) diary
• MIZORAM POLITICS A PARTY TE INCHIRHTHEHNA TAWP THEI LO: KAWNG CHHIA “MNF hovin anmahni mawng an hlim”
• Dawihzep
• CALL GIRL AN TI!

This entry was posted on Friday, May 3rd, 2013 at 3:00 pm and is filed under Copy Paste, Mizo Society & Culture, Whatever. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.