Tu Ber Nge Lal Isua Hmu Tura Lo Kal?

September 7th, 2014 6:35 am by Dr John

Matthaia 8:5-13-ah chuan Sipai za hotu ngei kha Lal Isua hmu tura lo kal a nih thu chiang takin a tarlang a. Lk.7:2-11-ah ve thung chuan, Sipai za hotu-in Juda Upate leh a ţhian-te a tirh thu a inziak leh si? Tu zawk leh Tu ber nge Lal Isua hmu tura lo kal? Hei bakah hian, Dam lo hi Matthaian‘Naupang’ a tih laiin Dr. Luka chuan ‘Bawih’ a ti leh bawk si? A engnge dik zawk? He Bible chang 2-a thu-te hi an va inkalh nasa ve?

Thuhmahruai
Matthaia 8:5 kan chhiar chuan, “Tin, Kapernaum khuaa a luhin a hnenah Sipa za hotu a lo kal a…” tih kan hmu a. Luka 7:3, 6 kan chhiar thung chuan, “Tin, Kapernaum khuaah a lut a… tichuan, Isua chanchin a hriat veleh… a hnenah Juda upate a tir a…” tih kan hmu bawk si! A inziak chiang ang reng bawk si a, ngaihtuah chu a tithui duh hle reng a ni. Chuvangin, ţhenkhat chuan heng Bible changte hi inkalh anga ngaiin, Bible rinhlelh phah nan an hmang ta mai niin a lang. Amaherawhchu, heng Bible changte hi a inkalh lova, rinhlelh tur a awm lova, an inpuitawn ţha êm êm zawk a ni, tih hre hmasa phawt ila a ţha awm e.

Sipa za hotu bawih naupang Lal Isua’n a tihdam thu-ah hian thilthleng ropui tak tak leh Lal Isua thusawi ropui leh mak tak chhuizui tlâk a awm nual a. Mahse, chungte chu remchanga la sawi atan dah ţha rih mai ila, tun ţumah chuan kan buaina lai khi sawifiah tum ta zawk ila a ţha awm e. Matthaia leh Dr. Luka ten he Bawih naupang tihdam thu hi an ziak ve ve a, hei hi Kristian-te kan vanneihna a nih bâkah, an ziah duh dân kalhmang leh an ziak hunlaia mite (Judate leh Gentile-te) dinhmun pawh kan hrefiah lehzual thei ta bawk a, a lawmawm lehzual a ni.

Dam Lo Hi Naupang Nge, Bawih (Sal)?
An thuziakah hian Matthaian Dam lo hi Naupang a nih thu a sawi a. Hetah hian Greek pais (boy) a hman avangin tihsual a awm lova Naupang a ni ngei a ni tih a chiang tawk. Dr. Luka thung chuan Bawih (sal) tih a hmang thung a. Hei hi Greek doulos (slave) a ni a, Dr. Luka pawhin tihsual engmah a nei lova, he Naupang hi Bawih (sal) a nihzia a rawn tichiang sauh bawk. Chuti a nih chuan, Dam lo hi Bawih Naupang (Greek doulos pais) a ni tihna a ni. An inkalh lo chiang khawp mai.

Matthaia hi chuan he Dam lo hi a kum tam lam a lo ngaihsak bik a, chuvangin, Naupang a nih thu a ziak lang a. Dr. Luka erawhchuan, a chi-leh-kuang leh dinhmun zawngin a lo ngaihven deuh bik thung tihna a ni a, chuvangin, Bawih (sal) a nih thu a ziak lang reng bawk a ni. Matthaia leh Dr. Luka-te thil thlirdân in-ang-lo nei-te thuziak avangin he Dam lo chanchin kimchang hi kan hriat theih phah zawk hlauh a ni. Chuvangin, Bible thu rinhlelhawm lam ni lovin, thu lawmawm lam zawk a ni e.

Sipai Za Hotu nge, Juda Upate, A Ţhian-te?
Tin, Dam lo tidam tura Lal Isua rawn kotu hi tu ber nge? tih lai hi luhchilh lehnghal mai ila. Sawi tâk ang khan, Matthaia leh Dr. Luka hian Sipai za hotu Bawih naupang dam lo tidam tura Lal Isua an koh chungchang an ziak ve ve a. Matthaia’n ‘Sipai za hotu ngeiin Lal Isua a ko’ anga a ziak hi a dik a. Dr. Luka’n Sipai za hotu tirh-in ‘Juda upate leh a Ţhiante’n Lal Isua an koh thu’ a ziak pawh hi ala dik leh tho bawk. Matthaia leh Dr. Luka thuziak aţang hian thil thlendan kimchang chu hetiang hian sawifiah dawn ta ila.

Sipa za hotu hian a Bawih naupang dam lo nâ tak, thih leh dam kâra awm mêk tidam theitu tur hi a bengkhawn hle tih a hriat a. A awmna khuaa mite pawh thu a chah ngei a ni ang tih a hriat theih. Tichuan, Lal Isua chu an khua Kapernaum khuaah a lo kal tih a hriat veleh Juda Upate a tir ta thuai a. Rom sipai leh Judate inngeih ngai lo an nih laia he Sipai za hotu leh Juda Upate inhnaih ţhat dân (mutual relationship) aţang te, an Hnam a hmangaih thu an sawi te leh, Synagogue hial a sak sak dân-ah te hian Gentile (Rom) mi-ah chuan mi danglam tak a ni ang tih a rin theih nghal a. Juda Upate pawh hian an ngensak satliah ngawt lova, “ţhahnemngai takin an ngên chiam a” (Lk.7:4) tiin Dr. Luka hian a record hial nghe nghe a ni.

Juda Upate tih hi Greek presbuteros a ni a, hei hi Sanhedrin member (Sanhedrist) tihna a ni. Tin, Juda Upate hian naupang tidam tur hian Lal Isua hi an hrilh satliah mai lova, an ngen chiam tih Greek arotao (earnestly/demanding) ţawngkam a hman aţang hian a hriat theih a. He ţawngkam hian hlawhtlinna a hmuh hma chu ngen reng a kawk a ni. Juda Upate hian Lal Isuan Kapernaum khua a lo luh tirh-in an be nghal a, a kalna apiangah an zui chhunzawm nghal niin a lang.

Sipai za hotu mitirh Juda Upate hian Lal Isua hi vawi khat hrilh maiah an duh tawk mai lova, Kapernaum khuaa a kalna apiangah hian an zui ve ta zel niin alang. Chutia chanchin engmah rawn hawn tur an awm tak silovah chuan, Sipai za hotu chuan a Ţhian-te hi a tir leh ta niin alang (Lk.7:6). Scholar ţhenkhat chuan, thil kal hmang an enin, Sipai za hotu-in a Ţhian-te a tir hi chu chanchin hrilh tur lam aiin, a In lam pana Lal Isua lo kal mêk hmuak tur leh a inngaihtlawmna leh Lal Isuaa a innghahna thu hrilh tura a tirh-te an ni berin an ngai hial nghe nghe a ni.

A Ţhian-te a tirh hnu lawk hian, Lal Isuaah hian a beiseina a sân êm avangin amah ngei chu Lal Isua hmuak turin a rawn kal ve ta nghe nghe a. Kan rilru-a kan hriat reng tur chu, Lal Isua (Juda-ho hrim hrim pawh an ni) hian mi an biak hian kal-paha biak (titi) an ching tih hriat a ţha awm e. Tichuan, Lal Isua’n Sipa za hotu awmna In a rawn thlen hma hian amah Sipai za hotu ngei hian lo kalin a rawn hmuak a, a rawn bia a, inngaitlawm tak leh zah takin a ngen a, a In chu Lal Isua luhna tlâk a nih loh thu a rawn sawi nghe nghe a ni. He thu hi a Ţhian-te pawhin an lo sawi tawh a, amah Sipai za hotu ngei pawhin a rawn sawi nawn leh bawk niin alang (Mt.8:8-9, Lk.7:6-8).

An Inkalh Lo, An In-Ţanpui Tawn Zawk
Lal Isua leh Sipai za hotu hmaichhana an inbiak thu hi Matthaia chuan chiang takin a record a, thildang sawi lang lem lovin (Juda upate & a Ţhiante sawi tel ve lovin), Lal Isua leh Sipai za hotu intawh thu leh inbiakna chu uar takin a sawi a (Mt.8:5-13). Dr. Luka erawhchuan, Sipai za hotu-in Juda Upate leh a Ţhian-te hial a tirh thu uar takin a sawi thung a ni (Lk.7:3-6). Chuvangin, Matthaia leh Dr. Luka hi an sawi uar duh zawng a in-an loh avangin an thuziak (record) hi inkalh angin a lang mai chauh a ni, an inkalh lova, an in ţanpui-tawn ţha zawk êm êm a ni.

 

Similar Posts:

Recent Posts:

6 Responses to “Tu Ber Nge Lal Isua Hmu Tura Lo Kal?”

  1. 1
    chhana Says:

    BVT in, dawn a ti thui mange.

    Report this comment

  2. 2
    Bucko Says:

    tha e

    Report this comment

  3. 3
    Natala Says:

    Tha lutuk e.. Ni e, Mi thenkahta chuan hnial khanah an hmang fo a. Lalisua thiltih ropui lam kha an enkan thin..

    Report this comment

  4. 4
    Dr John Says:

    Ekhai.. a lo chhuak ta a ni maw :D

    Kan kohhranah Sunday khan lusun kan nei a, Nimin khan kan In-ah Beihrual kan nei leh sia, chuvangin Post pawh ka lo vil hman lova, a zia lo hle mai.

    1# Chhana & 2# Bucko Thanks (Y)

    3# Anne Thanks. I sawi dik khawp mai. Bible-a Tehkhin thu leh Chanchin (Allegory & story etc) te reng reng hian a tlangpuiin SIDE 2 (negative & positive sides/implications) a nei fo thin a. Chu’ngte chu ngaihtuah tel a tha fo a.

    Tin, a Then-ah chuan, a Historical background kan hriat chian loh avang te, a Story kan chhiar kim tawk loh leh hriat-chian tawk loh avang-te hian Pathian thu hi kan hrilhfiah sual thin a, kan hnualsuat phah thin.

    Report this comment

  5. 5
    Sihtea Says:

    A bengvar thlak hle mai.

    Report this comment

  6. 6
    lr hlonchhing Says:

    Post tha tak a ni, a bengvarthlak hle mai (Y)

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.