Mizo ṭawng ṭhenkhat

July 7th, 2012 2:00 pm by Awmtea Leo Khiangte

Mizo ṭawng hi a har kan ti ṭhin a, a dik, a har rêng a ni. A ziah dân thu-ah phei chuan ziah dik thlap hi thil harsa tak a ni. Ama’rawhchu, fimkhur takin ziak ta ila tûna kan ziah dik loh tam tak hi chu a ziah dik theih ngeiin a rinawm. Thiam leh thiam lovin kan hman dik loh nia ka hriat 3 lek ka’n târlang ve ang e.

1. Thih chhan: Mitthi kan neih rêng rêngin ‘Thih chhan’ tiin kan ziak ṭhin. Hei hi a dik hlel deuh. ‘Thih chhan’ chuan lukhâwng leh nghawng lian tham deuh a nei ṭhin. Kha thihna kha a ṭha zâwng emaw ṭha lo zâwng emaw ‘chhan nei’ a ni tihna a nih ber mai chu. Isua rawn thih chhan chu keini misualte chhandama kan awm theihnâ’n a ni. Chuvangin ‘thih chhan’ tia ziak lovin ‘Thihna chhan’ tia ziah zâwk tûr a ni. Thihna chhan kan tih chuan natna emaw, accident emaw, eng emaw thil dang vanga thi a ni tihna a ni.

2. Ka sikul luh lai: He thu pawh hi mi tam takin an sawi/ziak sual fo. ‘Ka sikul luh lai,’ ‘Ka college kal lai’ te kan ti a, a dik lo. Sikul/College kha kan ta a ni lo va, chuvangin ‘Sikul ka luh lai,’ emaw ‘College ka kal lai’ tia ziah/sawi zâwk tûr a ni.

3. Nân: ‘Nân’ tih hi hmân aṭanga hman ṭhin, dik nia kan ngaih a ni. Amaherawhchu, kan ziahdân erawh a dik lo fo. ‘Nân’ tia ziak lovin –nâ’n (suffix+short) tia ziah zâwk tûr niawm tak a ni. A chhan chu ‘na atân’ tih lâk tawi a nih hmêl si a. Entirnâ’n: “Chakna ka lo neih theih nân harsatna hmunah…” tih aiin “Chakna ka lo neih theihnâ’n harsatna hmunah…” tih zâwk ni se. A kaih tawi lohvin ziak/sawi dâwn ta ila “Chakna ka lo neih theihna atân harsatna hmunah…” tiin ka ziak/sawi leh tho âwm si a.

4. Ka lâwm e.

Similar Posts:

Recent Posts:

34 Responses to “Mizo ṭawng ṭhenkhat”

  1. 1
    Charice_mizo Says:

    Tha hle mai, # 3 na khi ka rilrem zawng tak..

    Report this comment

  2. 2
    chhangteval Says:

    Thih chhan tih hi chu hman atanga kan lo hman tawh mizo tawng dik tak niin ka hria, nge ka hriat phak ve hma khan thihna chhan an lo ti tawk zawk? Chuti anih lem loh chuan thih chhan tih hi a dikah ka pawm ang. Mizo tawng hi ropui deuh mai nia, a nihna ang ngau ngau a lehlin chi loh pawh a awm nual ang. Upa ho khan han sawi ula..

    Report this comment

  3. 3
    houdini Says:

    Va ṭha êm! (Y)

    3-na khi tunhma chuan ka ti ve deuh ṭhin a, mahsé tunah chuan nan tih hi thumal hrangah ka dah tawh; ka hmang hreh tawh lo. Chutiang bawkin Hê’ng (hetiang tih lamtawi a nih ka ring ṭhin) tih te, Chû’ng (Chutiang tih lamtawi a nih ka ring ṭhin) tih te hi. Mahsé tunah chuan henga buai lo hian ziah dan lär ber ka zui bawrh bawrh.

    Report this comment

  4. 4
    Ruata Pachuau Says:

    3-na khi ka pawm, na’n tih chauh lo pawh a tam mai.
    2-na “Ka sikul luh lai” sikul hi ka sikul ni lovin, ‘sikul luh lai’ kha keima hun a ni tihna zawk ni mai lawm ni?

    Report this comment

  5. 5
    lrpa Says:

    4-na khi ka pawm e..hehe

    Report this comment

  6. 6
    lr hlonchhing Says:

    “Thih chhan” tia ziak a dik lo i ti a, “Thih na chhan” tia ziah tur i ti a. “Thih” leh “na” hi ziak zawm ta ila, a dik zawk lo ang maw? “Thih na chhan” tih aiah “Thihna chhan” tiin ziak ta ila, a dik zawk hmel fu-in ka hria. “Na” tih lai tak khi, thuhnu bet suffix a ni a, ziah zawm ngei ngei chi niin ka lo hre mai mai a.

    Report this comment

  7. 7
    lrpa Says:

    Tawng hi (han ti ve hluai ila) a dik thlap chu a awm thei mai thei! Mahse ..chu chu enge a hlutna? Hla thu un pui pui, tawng upa, hrethiam tur a zir chawp ngai ang chi te hi enge a mawi na? an hlutna chhan?..sawi in ang rau rau ah chuan a hriat awlsam sam hi ka thlang deuh mai!

    Report this comment

  8. 8
    Mx Says:

    (y)

    Report this comment

  9. 9
    lr hlonchhing Says:

    (y)

    Report this comment

  10. 10
    Mx Says:

    ‘Uihawm leh Uiawm’ tih hi a eng hi nge dik zawk min lo hrilh ve teh u :-D
    A va uihawm/uiawm e :-P

    Report this comment

  11. 11
    lrpa Says:

    Sawi/tawngka a tanga a chhuah dan chuan uihawm chu ania lawmm hehe!

    Report this comment

  12. 12
    matea_tmj Says:

    tha hle mai… (Y)

    Report this comment

  13. 13
    saint sammoo Says:

    ka komen zu lut duh miah lova….

    Report this comment

  14. 14
    saint sammoo Says:

    a dik, a dik lo… tih bawng bawng hi ka tim deuh thin….
    Thih chhan, a dik lohna ka hre ve pek lo. Na belh kher lo pawn a chiang tawkin ka hria. Awmze pakhat chauh neihtir i tum vang mai a ni lo maw?.
    Ka tlangval lai chuan.. HETS… DIK LO…
    Tlangval ka nih lai chuan….DIK…? Fiamthu i duh em mai…
    Nan hi hman deuh atang khan word puitling angin ka hmang ta. a dang pawh hawrawp paih chhinchhiahna dah ngai chi hi dah lova word pangngai anga hman zel ka tum.

    Report this comment

  15. 15
    houdini Says:

    #11 lrpa A chhuah dan aṭanga chhûtin uiawm a ni. A dik dan pawh uihawm ni lovin uiawm a ni e. Ui tih hi engti zawng mahin uih tihah a tihdanglam theih loh. (ma–>mâk, bia—>bîak, chang—>chan, thlang—>thlan tih anga tihdanglam hi: ui –> uih in ti ngai em ni? ).

    Uiawm a ni e. Misual.com post hmasa lamah pawh en ula, vanglainiah pawh hemi sawina hi a awm nual.

    Uihawm tih chu lam dik loho lam dàn mai mai a ni. Uiawm tia lam tur a ni hrim hrim.

    Report this comment

  16. 16
    H.Vangchhia Says:

    A dik hmel e hairehai (Y) :-P

    Report this comment

  17. 17
    sisen Says:

    hei chu Terema te topic a ni tlat :P

    Report this comment

  18. 18
    Awmtea Khiangte Says:

    #6 @lr hlonchhing “Thihna chhan” tih khi “na” khi a zawmin ka ziah reng khi maw leeeessss

    Report this comment

  19. 19
    H.Vangchhia Says:

    Awmtea Khiangte, Mizo tawng unique vena riau a ka hriat chu, Vangchhia hi ka hnam hming ani nangin sawi na’n emaw, chanchin han ziah dawn erawh chuan, “Vangchhe khua” emaw, “Vangchhe pa” ti a ziak a ni leh daih thung thin. Chutiang deuh chuan, hmeichhia pawh “hmeichhe…” tiin kan ziakin kan sawi tho thin bawk a…tichuan, mi tu emaw a thihna chhan an ziah hian, “Thih chhan” tiin ziak mahse a sualin ka ring lemlo tih hi kei, Mizo tawng ziak thiamlo ve tak ngaihdan a ni bauh mai. :-) (B)

    Report this comment

  20. 20
    lr hlonchhing Says:

    Pu Awmte, i ziah zawm loh khi han ennawn leh lawk teh a.

    Report this comment

  21. 21
    Awmtea Khiangte Says:

    A va mak ve, hei ka rawn paste e “Chuvangin ‘thih chhan’ tia ziak lovin ‘Thihna chhan’ tia ziah zâwk tûr a ni. Thihna chhan kan tih chuan natna emaw, accident emaw, eng emaw thil dang vanga thi a ni tihna a ni.”
    Ka hmuhdan chuan a inzawm vek asin :-)

    Report this comment

  22. 22
    hlatekhua Says:

    ‘Thih chhan’ tih hi a dik. Hetah hian ‘thih’ hi noun anga hman a ni (grammar ka zir lohna a rei tawh deuh a, hming dang a nei zawk maithei, ka hre tawh lo). Verb te pawh noun anga hman a awm thin a (tawng dang thenkhatah pawh), chutiang deuh chu a ni. ‘Thih leh dam inkar’ te pawh kan ti thin a, ‘thihna leh damna inkar’ kan ti lo.

    Report this comment

  23. 23
    ninja Says:

    ‘Thihna chhan’ tih kher a tul lo, Thih chhan’ tih mai hian a fiah em em…InkhawmNAah tantu in Bible chhiarNA a neih hnuin zaihoNA in nei a. Thihriltu in thuhrilNA a neih hma zawng khan tawngtai rualNA in lo nei tawh bawk si…. :-D

    Report this comment

  24. 24
    H.Vangchhia Says:

    #22 (Y)

    Report this comment

  25. 25
    lr hlonchhing Says:

    Pu Awmte, ka’n paste ve chhin ang e aw.
    Chuvangin ‘thih chhan’ tia ziak lovin ‘Thih na chhan’ tia ziah zâwk tûr a ni.

    Report this comment

  26. 26
    houdini Says:

    #22 hlatekhua. Verb noun anga hman (ent. thih, ṭah ladt.) hi grammar-ah chuan gerund an ti.

    Mizo ṭawnga thiltih tihdanglam zawng zawng hi gerund an ni vek; transitive verb-ah chuan past participle an ni nghâl baawk.

    Report this comment

  27. 27
    Awmtea Khiangte Says:

    A van mak tak ve maw le! Heta ‘ThihNA chhan’ tiha NA lai khi bold-in ka dah a, ka hmuhdan chuan a inzawm vek asin…

    #22 @hlatekhua noun-a kan hman dawn rau rau chuan NA han belh kha a sual chuang em maw ni le? Tin, ‘thih leh dam inkar’ tihte chu tawng tluang pangngai ni lovin ‘tawng kauchheh’ a ni zawk lo maw?

    #23 @ninja a fiah em em kan tihna chhan chu a awmzia kan chhut thui loh vang te pawh a ni thei asin. Thih chhan ka sawi ang khian uluk takin kan ngaihtuah la, kan ngaihzawngte thih ai kan thih chuan, kan thih chhan chu kan ngaihzawngte kan hmangaihna kha a ni. Kan thihna chhan chu silaiin min kap hlum pawh a ni thei.

    Report this comment

  28. 28
    houdini Says:

    Ka ngaihdàn chu, posttupar thusawi hi ṭha ka tih viau rualin, a awmze dang nena ngaihpawh a tum lui ve deuh mai mai te pawh ang ka ti.

    A chhan chu, mizo thumalho hi ngaihtuah chuan awmze phir tak tak nei a ni hlawm a, a langchang ber kha hman mai a ṭha chawk. Thih chhan tih pawh hi posttupa awmze sawi (dam chhan nena khaikhin) hi awmze ṭangkai lo zâwk leh langchang lo zâwk a ni a, a awmze pangngai, kan hmandan pangngai nen hian vawm pawlh phêt ṭul ka ti lo kei chuan. Kan hmandàn hi a dik a, awmze phir a nei mai mai zâwk a ni. Thihna chhan han tih pawh ngaihtuah neuh neuh chuan a dik ve tho va; mahsé a mawi loh bâkah a khawr deuh ṭuatin a hriat. Chîk neuh neuhvin a pawmawm lo zâwk.

    Mizo thumalho awmze phir theih dan chu: kalna kan tih hian kawng emaw hma zâwn sawina a ni thei a, chutih rualin ke hi kalna a nih ve tho avangin ke tihna a ni thei tho bawk. Chutiang zëlin…

    Report this comment

  29. 29
    houdini Says:

    Thu dang: Thihna tih khi kei paw’n ka hmu inzawm. A ṭhenin inzawm lovin an hmu a ni awm a! na tih khi a tháuvin a lang.

    Report this comment

  30. 30
    TuaiSialA Says:

    Pahnihna chauh khi lungsi taka ka pawm theih awm chhun a ni. Chu pawh, tawng hman sual em em pawh niin ka hre lo. A dik lohna em em pawh awmin ka hre lo. ‘Ka sikul kal lai’ aiin ‘Sikul ka kal lai’ tih hi a grammatically-in a dik zawk deuh e, tih mai a nih hmel.

    Pakhatna khi ‘chhan’ hian awmzia pakhat aia tam a nei a, a awmze pakhat chauh hmangin i thlir niin a lang.

    Pathumna khi houdini comment ang deuhvin thumal atan kan hmang tawh a, ‘inverted comma’ dah kher a tul lovin ka hria.

    Report this comment

  31. 31
    hlatekhua Says:

    houdini@26, ka lawm e.

    Awmtea Khiangte (post-tupa)@27, a sual chuang e tih lam ni lo-in ‘na’ belh lo hian a dik a, belh kher a tul lo a ni.

    Report this comment

  32. 32
    T2 Says:

    ‘na’ tih belh loh hian kan hmang lar tawh zawk si a, vantlang hman tura belh chu a har phian tawh ang a..
    Chuan, ‘nan’ tihah hian thu paih chhinchhiahna (‘) dah kher hi a ngai lo an ti..:)

    Report this comment

  33. 33
    lushai_er Says:

    Mizotawng hi kum 50 dang a liam leh chuan a dal tawh ngawt ang. Kan hla neih that ho pawh lumen zan paw’n kan sa tha peih tawh lo a nia(h)!

    Report this comment

  34. 34
    houdini Says:

    #33 lushai_er (*) (arsibel tihna), kan ṭan viau loh chuan a dal khawp ang.

    Mahsé thuhlaril lama tuimi hi an awm reng a, an pung ve zël bawk a, kan chhe lutuk lo tùrah ka ngai.

    MAL hming meuh pawh sâp ̣ṭawng, pawl inla-Mizo deuh deuhho pawhin an pawl hming sâp ̣ṭawngin an vuah zël si a, sâp süakah kan chhuak tak tak ang tih a hlauhawm khawp mai.

    Report this comment

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.